Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hisar məscidi (digər adı ilə Yaqub Bəy Məscidi və ya Molla Yaqub Məscidi) — İzmirin Konak ilçəsində, Kemeraltı, Kızlarağası hanı və adını verdiyi Hisarönü bölgəsi yaxınlığında məscid.
| İslam | |
| Hisar məscidi | |
|---|---|
| Hisar Camii | |
 | |
| Yerləşməsi | |
| Ölkə | |
| Şəhər | İzmir |
| Memarlıq | |
| İnşa tarixi | ? – 1597/1598 |
| Üslubu | Osmanlı memarlığı |
| Minarələrin sayı | 1 |
| Materialı | daş[d], mərmər |
| Vəziyyəti | Aktiv |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarixi
Hisar Məscidinin Aydınoğulları bəyliyinin Osmanlı hakimiyyətindən asılı düşməsindən 150 il sonra Aydınoğulları nəslindən olan Özdemiroğlu Molla Yaqub Bəy tərəfindən tikdirildiyi qəbul edilir. Hicri təqvimlə 1006, Miladi təqvimlə 1597/1598-ci ildə inşa edilən məscid İzmirin tarixi və ən böyük məscididir. Araşdırmalara görə məscid 1402-ci ildə Teymuri İmperiyasının qurucu lideri, Teymurun ələ keçirdiyi və dağıtdığı İzmir Liman qalasının dağıntıları üzərində qurlub. Bu qala 1231–1235 illərində limanın girişində inşa edilmişdi. 1671–1672-ci illərdə İzmirə gələn Övliya Çələbi həm Kadifekalenin, həm də bu qalanın varlığını qeyd edir. Məscidin adı Liman Qalasının aşağı qapısının qarşısında yerləşdiyi üçün Hisar Məscidi idi. Məscidin mehrabı üçlüdür və italyan təsirini daşıyır. Bu xüsusiyyəti ilə üç mehrablı nadir məscidlər arasındadır. Bu məscidin banisinin üç nəfərdən ibarət olması ilə əlaqələndirilir.
Bəzi mənbələrdə binanın tikildiyi ərazidə əvvəl Latın kilsəsinin olduğu deyilir. Başqa bir tezis isə Molla Yaqub adlı başqa bir məscidi və məscidin 14-cü əsrə qədər varlığını iddia edir. Ərəb səyyahı İbn Batutanın sözlərinə görə, Şeyx Yaqub adlı birinin İzmirdə olması 14-cü əsrin əvvəllərində müəyyən olsa da, məscidlə əlaqəsi qeyri-müəyyəndir.
Memarlıq
Şəhərin ilk abidəsi olaraq qəbul edilən Hisar məscidi 1813, 1868 və 1881 zəlzələlərində ziyan gördü. 1870-ci il tarixli kitabədə təmir işləri aşağıdakı kimi göstərilir:
1870 tarixli kitabə; köçürən: Şükrü Tül - Hisar Camii
Məscid ardıcıl olaraq 1813, 1870, 1881, 1890, 1927, 1938, 1985 və 2009–2011-ci illərində təmir edilmişdir. 1813-cü ilin bərpasında məscidin önünə son bir camaat yeri daha əlavə edildi.
Məscid yeddi qübbəli son camaat yerindən və şimaldakı mərkəzi quruluşdakı harim ilə minarədən ibarətdir. Məscidin minarəsi kəsilmiş daş əsas üzərində yerləşir və tək eyvanlı, dairəvi əsəslıdır. Minarənin ilk bərpası 22 may 1890-cı ildə İzmir valisi Xəlil Rıfat Paşa tərəfindən edildi. 1927-ci ildə zəlzələ nəticəsində məhv edilən bu minarənin yerində İzmir valisi Kazım Dirik Paşa tez bir zamanda yenisini inşa etdi və minarənin əsası dövrün ənənələrini izləyərək Kütahya çiniləri ilə bəzədildi. Minarə qapısının üzərindəki "İzmir valisi Mirliva Kazım Paşa zamanında inşa edilmiştir H 1343/M 1927" yazısı da bunu xatırladır. Son bərpası 2009–2011 illəri arasında tamamlanan məscid, 11 mart 2011-ci ildə Cümə namazı ilə ibadətə açıldı.
Mehrabın qarşısındakı böyük qübbəli kvadrat meydan üç istiqamətdə daha kiçik qübbəli həcmlərlə əhatə olunmuşdur. Kəsmə daş və daş parçalarından düzəldilmiş kvadrat məsciddə səkkiz sütun və onu dəstəkləyən altı qübbə üzərində duran mərkəzi günbəz var. Məscidə qərbdəki son camaat yerindən ibadət məkanına üç qapı ilə daxil olunur. Bu yaxınlarda son camaaat yerinin ön hissəsi şüşə ilə örtülmüşdür. Taxta minbəri inci işləməli, mehrabının içərisi isə 18–19-cu əsrlərə aid qələm işləri ilə bəzədilmiş yuvarlaq bir yuva şəklindədir. Giriş qapısında Ali İmran surəsinin 97-ci ayəsinin bir hissəsi kimi Oraya kim girərsə, güvən içində olar (وَمَنْ دَخَلَهُ كَانَ اٰمِناًۜ) yazılmışdır. Tağların sütun başlıqlarındakı üslub Roma tikilisindən toplandığı təsəvvürünü yaradır. Son camaat yerinin sütunlarının isə İzmirin qədim tikililərindən biri olduğu təklif olunur.
Müasir dövrdə
Bu gün Hisar Məscidinin qərbində Kızlarağası Hanı, şimalında Yorqancılar Çarşı, cənubda Yağcılar və Peynirciler Çarşısı var və məscid Kemeraltı Çarşısının Fevzipaşa Bulvarına çıxış nöqtəsinə yaxındır.
20-ci əsrin əhəmiyyətli bəstəkarı Rakım Elkutlu atasının vəfatından osnra Hisar məscidinə imam təyin edildi və ölənə qədər bu vəzifəsinə davam etdi. Eyni zamanda, uzun illər İzmir Musiqi Cəmiyyətinin sədri olan Elkutlunun xüsusən də Hisarbuselik vəzifəsindən istifadə edərək verdiyi əsərləri var.
Məscid hələ də fəaliyyətdədir. 2016-cı ilin yanvar ayından etibarən Səlim Mentekli və İbrahim Ege məsciddə imam hatip vəzifəsində çalışırlar.Müəzzinlik vəzifəsini Məhəmməd Emin Ayaz və Müzaffer Gülmez icra edir.
Xarici keçidlər
İstinadlar
- 400 yıllık Hisar Camii [ölü keçid]
- "Murat Bardakçı - Gâvur İzmir'i 1402'de Timur ortadan kaldırmış, şehri Müslüman yapmıştı". 2016-02-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-05-10.
- "Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt.23, s.526". 2021-08-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-05-10.
- "Kemeraltı - Hisar Camii". 31 yanvar 2016. 22 Mart 2016 tarixində .
- "İzmir Kültür ve turizm Dergisi - "Hisarönü, Hisar Camisi, Hisarbuselik"". 31 Yanvar 2016. 17 Avqust 2016 tarixində .
- "İzmir Kültür ve turizm Dergisi - "Hisarönü, Hisar Camisi, Hisarbuselik"". 31 Yanvar 2016. 17 Avqust 2016 tarixində .
- . 2016-03-07 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-05-10.
- "İzmir, Hisar Camii ibadete açıldı". 31 Yanvar 2016. 15 Fevral 2016 tarixində .
- Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt.23, s.527.[ölü keçid]
- "Hicar Camii İmam Hatipleri". 31 Yanvar 2016. 8 Mart 2016 tarixində .
- "http://www.hisarcami.org/s1.php?id=20". 31 Yanvar 2016. 8 Mart 2016 tarixində .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Hisar mescidi diger adi ile Yaqub Bey Mescidi ve ya Molla Yaqub Mescidi Izmirin Konak ilcesinde Kemeralti Kizlaragasi hani ve adini verdiyi Hisaronu bolgesi yaxinliginda mescid IslamHisar mescidiHisar CamiiYerlesmesiOlke TurkiyeSeher IzmirMemarliqInsa tarixi 1597 1598Uslubu Osmanli memarligiMinarelerin sayi 1Materiali das d mermerVeziyyeti AktivHisar mescidi Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiHisar Mescidinin Aydinogullari beyliyinin Osmanli hakimiyyetinden asili dusmesinden 150 il sonra Aydinogullari neslinden olan Ozdemiroglu Molla Yaqub Bey terefinden tikdirildiyi qebul edilir Hicri teqvimle 1006 Miladi teqvimle 1597 1598 ci ilde insa edilen mescid Izmirin tarixi ve en boyuk mescididir Arasdirmalara gore mescid 1402 ci ilde Teymuri Imperiyasinin qurucu lideri Teymurun ele kecirdiyi ve dagitdigi Izmir Liman qalasinin dagintilari uzerinde qurlub Bu qala 1231 1235 illerinde limanin girisinde insa edilmisdi 1671 1672 ci illerde Izmire gelen Ovliya Celebi hem Kadifekalenin hem de bu qalanin varligini qeyd edir Mescidin adi Liman Qalasinin asagi qapisinin qarsisinda yerlesdiyi ucun Hisar Mescidi idi Mescidin mehrabi ucludur ve italyan tesirini dasiyir Bu xususiyyeti ile uc mehrabli nadir mescidler arasindadir Bu mescidin banisinin uc neferden ibaret olmasi ile elaqelendirilir Bezi menbelerde binanin tikildiyi erazide evvel Latin kilsesinin oldugu deyilir Basqa bir tezis ise Molla Yaqub adli basqa bir mescidi ve mescidin 14 cu esre qeder varligini iddia edir Ereb seyyahi Ibn Batutanin sozlerine gore Seyx Yaqub adli birinin Izmirde olmasi 14 cu esrin evvellerinde mueyyen olsa da mescidle elaqesi qeyri mueyyendir MemarliqSeherin ilk abidesi olaraq qebul edilen Hisar mescidi 1813 1868 ve 1881 zelzelelerinde ziyan gordu 1870 ci il tarixli kitabede temir isleri asagidaki kimi gosterilir Bab i behiste misal etmis bunu dana Ki indi mu minatda Ka be i ziba Teveccuh eyleyen zevat bulur ihsan karibinde Eder rahmet ana elbetde hazret i Mevla Izmir mutehayyizanindan Haci Mehmed Efendi zade Muteveffa Haci Ali Bey eyledi bu babi ihya Eder cumle muradin Hak ihsan anin elbet Ne ziynet verdi Cami e ne ala ve hem ra na 1287 Hicri 1870 Miladi 1870 tarixli kitabe kocuren Sukru Tul Hisar Camii Mescid ardicil olaraq 1813 1870 1881 1890 1927 1938 1985 ve 2009 2011 ci illerinde temir edilmisdir 1813 cu ilin berpasinda mescidin onune son bir camaat yeri daha elave edildi Mescid yeddi qubbeli son camaat yerinden ve simaldaki merkezi qurulusdaki harim ile minareden ibaretdir Mescidin minaresi kesilmis das esas uzerinde yerlesir ve tek eyvanli dairevi eseslidir Minarenin ilk berpasi 22 may 1890 ci ilde Izmir valisi Xelil Rifat Pasa terefinden edildi 1927 ci ilde zelzele neticesinde mehv edilen bu minarenin yerinde Izmir valisi Kazim Dirik Pasa tez bir zamanda yenisini insa etdi ve minarenin esasi dovrun enenelerini izleyerek Kutahya cinileri ile bezedildi Minare qapisinin uzerindeki Izmir valisi Mirliva Kazim Pasa zamaninda insa edilmistir H 1343 M 1927 yazisi da bunu xatirladir Son berpasi 2009 2011 illeri arasinda tamamlanan mescid 11 mart 2011 ci ilde Cume namazi ile ibadete acildi Mehrabin qarsisindaki boyuk qubbeli kvadrat meydan uc istiqametde daha kicik qubbeli hecmlerle ehate olunmusdur Kesme das ve das parcalarindan duzeldilmis kvadrat mescidde sekkiz sutun ve onu destekleyen alti qubbe uzerinde duran merkezi gunbez var Mescide qerbdeki son camaat yerinden ibadet mekanina uc qapi ile daxil olunur Bu yaxinlarda son camaaat yerinin on hissesi suse ile ortulmusdur Taxta minberi inci islemeli mehrabinin icerisi ise 18 19 cu esrlere aid qelem isleri ile bezedilmis yuvarlaq bir yuva seklindedir Giris qapisinda Ali Imran suresinin 97 ci ayesinin bir hissesi kimi Oraya kim girerse guven icinde olar و م ن د خ ل ه ك ان ا م نا yazilmisdir Taglarin sutun basliqlarindaki uslub Roma tikilisinden toplandigi tesevvurunu yaradir Son camaat yerinin sutunlarinin ise Izmirin qedim tikililerinden biri oldugu teklif olunur Hisar mescidinin mehrabi Mescidin minberi Hisar mescidinin daxili gorunusuMuasir dovrdeBu gun Hisar Mescidinin qerbinde Kizlaragasi Hani simalinda Yorqancilar Carsi cenubda Yagcilar ve Peynirciler Carsisi var ve mescid Kemeralti Carsisinin Fevzipasa Bulvarina cixis noqtesine yaxindir 20 ci esrin ehemiyyetli bestekari Rakim Elkutlu atasinin vefatindan osnra Hisar mescidine imam teyin edildi ve olene qeder bu vezifesine davam etdi Eyni zamanda uzun iller Izmir Musiqi Cemiyyetinin sedri olan Elkutlunun xususen de Hisarbuselik vezifesinden istifade ederek verdiyi eserleri var Mescid hele de fealiyyetdedir 2016 ci ilin yanvar ayindan etibaren Selim Mentekli ve Ibrahim Ege mescidde imam hatip vezifesinde calisirlar Muezzinlik vezifesini Mehemmed Emin Ayaz ve Muzaffer Gulmez icra edir Xarici kecidlerIstinadlar400 yillik Hisar Camii olu kecid Murat Bardakci Gavur Izmir i 1402 de Timur ortadan kaldirmis sehri Musluman yapmisti 2016 02 11 tarixinde Istifade tarixi 2020 05 10 Turkiye Diyanet Vakfi Islam Ansiklopedisi Cilt 23 s 526 2021 08 20 tarixinde Istifade tarixi 2020 05 10 Kemeralti Hisar Camii 31 yanvar 2016 22 Mart 2016 tarixinde Izmir Kultur ve turizm Dergisi Hisaronu Hisar Camisi Hisarbuselik 31 Yanvar 2016 17 Avqust 2016 tarixinde Izmir Kultur ve turizm Dergisi Hisaronu Hisar Camisi Hisarbuselik 31 Yanvar 2016 17 Avqust 2016 tarixinde 2016 03 07 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 05 10 Izmir Hisar Camii ibadete acildi 31 Yanvar 2016 15 Fevral 2016 tarixinde Turkiye Diyanet Vakfi Islam Ansiklopedisi Cilt 23 s 527 olu kecid Hicar Camii Imam Hatipleri 31 Yanvar 2016 8 Mart 2016 tarixinde http www hisarcami org s1 php id 20 31 Yanvar 2016 8 Mart 2016 tarixinde