Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sahəsi və sərhədləri
Hindistan ən qədim və böyük dövlətlərdən biridir. Hindistan Asiyanın qərbində Hindistan yarımadasında yerləşir. Sahəsi 3287,6 kv.km, 2001 - ci il siyahıya almasına əsasən əhalisi 1,028,737,436 nəfərdir.
Ərazisinə görə dünyada yeddinci (Sahəsi 3,287,240 km² ), əhalisinə görə isə ikinci sıradadır.
Paytaxtı Dehlidir. Böyük şəhərləri Kəlküttə, , Çennai, Banqalor, Heydərabad və başqalarıdır.
Hindistan federativ respublikadır. 25 ştatdan,7 muxtar ərazidən ibarətdir. 1950-ci ildən konstitutsiya fəaliyyət göstəir. Dövlət başçısı prezidentdir. Konstitutsiyaya görə dövlət dili hindi dilidir. Lakin ingilis dilidə geniş istifadə edilir. Hindistan qədim,tarixi,mədəni keçmişə,ənənələrə malik olan ölkədir.
Hindistanın relyefi
Ərazisi qərbdə,cənubda və şərqdə Hind okeanının Ərəbistan dənizi və Benqal körfəzi ilə, şimalda isə dünyanın ən hündürdağ sistemi Himalay ilə əhatə olunmuşdur.
Ölkənin İCM təsərrüfatın inkişafına əlverişli təsir göstərir. Quru sərhədləri çətin keçilən dağlıq ərazilərdən keçdiyindən ölkənin iqtisadiəlaqələrində mühüm rol oynamır. Sahil xətti həm qərb, həmdə şərq ölkələri ilə iqtisadi əlaqələrin genişləndirilməsi üçün əlverişli imkanlar yaradır və ölkənin həyatında mühüm rol oynayır.
Hindistan 25 ştat və 7 müttəfiq ərazidən ibarətdir.
Əhali coğrafiyası
Əhalisi; milli tərkibi, təbii artımı və yerləşməsi. Hindistan dünyanın ən çoxmillətli dövlətidir. “Hindli” anlayışı müxtəlif dildə danışan bir neçə yüz xalq və tayfaların birliyi kimi başa düşülməlidir. Ölkədə elə bir dil yoxdur ki,əhalinin böyük əksəriyyəti bu dildə danışsın.
Dövlət dili ölkıdı ən çox saylı hinduların dilidir. Ikinci dövlət dili kiminingilis dilindın istifadə olunur. Bununla yanaşı hır bir ştatda yerli xalqların dilində yerli hökumətlərin qərarları, qəzetlər, jurnallar dərc edilir. Əhalinin 4/5 hissəsi hinduizim 1/10-i isə islam dininə etiqad edir. Əhalinin etnik və dini tərkibinin müxtəlifliyi tez-tez millətlərarası və kastalar arası toqquşmalara səbəb olur.
Əhali ölkə ərazisi üzrə olduqca qeyri-bərabər yerləşmişdir. Dənizsahili ərazilər,məhsuldar ovalıqlar xüsusilə Hind-Qanq ovalığı, çayların vadiləri və deltaları daha çox məskunlaşmışdır. Indi ölkənin daxili hissələri Dekan yaylası sürətlə mənimsənilir. Ölkınin şimalında ucqar dağlıq ərazilər seyrək məskunlaşmışdır.
Şəhərlilərin sayına görə dünyada Çindən sonra ikinci yeri tutmasına baxmayaraq şəhər əhalisinin xüsusi çəkisinə görə (30%-ə) Hindistan urbanizasiyalaşmış ölkələr sırasına aiddir. Bununla yanaşı urbanizasiya prosesi sürətlidir. İri və milyonçu şəhərlərin sayı sürətlə artır. Hindistan ən iri şəhərləri ölkə ərazisi üzrə dördbucaq şəklində yerləşən Kəlkətə, Bombey, Dehli, Mədrəs, Əhmədabad və Heydərabaddır.
Dil coğrafiyası
Hindistanda ən geniş yayılmış dil hindi dilidir və ölkənin rəsmi dillərindən biri sayılır. Biznes və inzibati işlərdə geniş yayılmış ingilis dili " yardımçı dil" statusundadır; Hindistan Konstitusiyasına görə ölkənin 21 rəsmi dili var. Hindistanda dillərin 1652 dialekti vardır.
Təbii ehtiyatları
Hindistan sənayenin inkişafı üçün zəngin təbii resurslara malikdir. Müstəmləkə dövründə nahaq yerə onu “Britaniya tacının mirvarisi” adlandırmırdılar. Bir çox mineral resurslar (kömür, dəmir və manqan filizləri, neft, əlvan metallar) milli sənayenin inkişafı üşün əsas bazadır. Faydalı qazıntı ehtiyatları başlıca olaraq Dekan yaylasının şimal-şərqində yerləşir. Şimal və Şərqi Qat ilə Qərbi qat dağlarının birləşdiyi yerdən axan çayların xüsusilə böyük hidroenerji əhəmiyyəti var. Ölkənin resurslarından biridə müxtəlif ağaclardan (səndəl ağacı, hind palıdı və.s) ibarət olan meşələrdir (ölkə ərazisinin 1/5-ni tutur).
Hindistanda daha güclü sənaye kompleksi Dekan yaylasının şimal-şərqində , Kəlkətədən Damador çayı vadisi boyunca uzanır. Ölkənin başlıca kömür-metallurqiya bazsı olan bu rayon adətən Hind Ruru adlandırırlar. Dekan yaylasının mərkəzi hissəsində ən iri Bhilai metallurqiya kombinatı tikilmişdir. Bombey, Mədrəs, Əhmədabad, Dehli, Heydərabad və.s şəhərlərdə iri sənaye mərkəzləridir.
Hindistanda formalaşan sənayenin ərazi strukturu digər İOÖ-lərdən fərqli olaraq çoxmərkəzli tipə malikdir.Ölkənin bütün hissələrində iri sənaya mərkəzləri yerləşir. Bunlar da nisbətən geri qalmış daxili ərazilərin inkişafına təsir edir.
Hindistanın əksər hissələrində təbii şərait kənd təsərrüfatının inkişafı üçün əlverişlidir. Ölkə geniş torpaq sahələrinə malikdir. Onun ərazisinin yarısı şumluq üçün yararlıdır. Daha məhsuldar torpaqlar Qanq,Brahmaputra və digər çayların geniş vadilərində yerləşir. Bütün əkin sahələrinin 2/5-dən çoxu suvarılır.
Hindistanda iki başlıca kınd təsərrüfatı mövsümü-yay və qış mövsümləri mövcuddur. Yay mövsümü (xarif) mayın axırından sentyabr-oktyabr aylarınadək uzanır. Qış mövsümü (rabi) sentyabr aylarından mart-aprelədək davam edir. Bu, günləri, quru mövsümdür və suvarma tələb edir.
Əkinsahələrinin 4/5-dən çoxunda ərzaq bitkiləri becərilir. Çəltik Qanq və Brahmaputra çaylarının aşağı və orta axarlarınd, buğda isə Qanq çayının yuxarı axarında, quraqlığı ilə fərqlənən Pəncab ştatında becərilir. Suvarılan torpaqlardan yuksək məhsul yığılır.
Texniki bitkilər hər yerdə, şəkər qamışı Qanq vadisində, pambıq əsas etibarilə Dekan yaylasında, cüt Qanq deltasının və Brahmaputra vadisinin daha rütubətli rayonlarında (Qərbi Benqalda) , çay Şərqi Himalay dağətəyində becərilir. Ölkənin kənd təsərrüfatında heyvandarlıqikinci dərəcəli yer tutur. Qaramalda kənd təsərrüfatında işlək qüvvə kimi istifadə olunur. Yalnız bəzi rayonlarda əmtəəlik heyvandarlıq inkişaf etmişdir. Hinduizim qaydalarına riayət edərək, kəndlilər heç əldən düşmüş qaramalıda ətlik üçün kəsmirlər, yalnız həyətdən qovmaqla kifayətlənirlər. “Müqəddəs” inəklər” yollarda və şəhərin küçələrində gəzib dolaşırlar.
Hindistanın nəqliyyatı nisbətən yüksək inkişaf etmişdir. Dəmir yolunun uzunluğuna görə Hindistan dünyanın beş başlıca ölkəsindən biridir. Lakin ensiz dəmir yolu xətləri üstünlük təşkil edir. Yük və sərnişin daşımasında dəmir yolları başlıca rol oynayır. Çox yerlərdə bərk örtüklü avtomobil yolları yoxdur. Dəniz donan masının tonnajı getdikcə artır. Çay nəqliyyatının əhəmiyyəti artır.
İqlimi və hidroqrafiyası
Hindistanın iqlimi Himalayın və Tar səhrasının təsiri altındadır, hər ikisi, hansı ki, musson tiplidir.
Subekvatorial qurşaq- musson iqlim tipli olub, Hindistan və Hind-Çin yarımadalarını əhatə edir. Musson küləklərinin təsiri nəticəsində şimalda tropik yox, subtropik iqlim qurşağı ilə həmsərhəddir. Bu qurşaqda musson tipli meşələr və savannalar formalaşıb.
Torpaq, bitki örtüyü
Ədəbiyyat
İstinadlar
- "Office of the Registrar General & Census Commissioner , India : Area of India : 3,287,240 Sq km.*". 2022-04-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-11-09.
- . Central Institute of Indian Languages. 2008-04-29 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-11-09.
- Mallikarjun, B. (Nov., 2004), Fifty Years of Language Planning for Modern Hindi-The Official Language of India 2008-12-24 at the Wayback Machine, Language in India 2008-12-12 at the Wayback Machine, Volume 4, Number 11. ISSN 1930—2940.
- "Notification No. 2/8/60-O.L. (Ministry of Home Affairs), dated 27 April, 1960". 2007-10-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-11-09.
- Matthew, K.M. Manorama Yearbook 2003. . 2006. g 524. .
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sahesi ve serhedleriHindistan en qedim ve boyuk dovletlerden biridir Hindistan Asiyanin qerbinde Hindistan yarimadasinda yerlesir Sahesi 3287 6 kv km 2001 ci il siyahiya almasina esasen ehalisi 1 028 737 436 neferdir Erazisine gore dunyada yeddinci Sahesi 3 287 240 km ehalisine gore ise ikinci siradadir Paytaxti Dehlidir Boyuk seherleri Kelkutte Cennai Banqalor Heyderabad ve basqalaridir Hindistan federativ respublikadir 25 statdan 7 muxtar eraziden ibaretdir 1950 ci ilden konstitutsiya fealiyyet gosteir Dovlet bascisi prezidentdir Konstitutsiyaya gore dovlet dili hindi dilidir Lakin ingilis dilide genis istifade edilir Hindistan qedim tarixi medeni kecmise enenelere malik olan olkedir Hindistanin relyefiErazisi qerbde cenubda ve serqde Hind okeaninin Erebistan denizi ve Benqal korfezi ile simalda ise dunyanin en hundurdag sistemi Himalay ile ehate olunmusdur Olkenin ICM teserrufatin inkisafina elverisli tesir gosterir Quru serhedleri cetin kecilen dagliq erazilerden kecdiyinden olkenin iqtisadielaqelerinde muhum rol oynamir Sahil xetti hem qerb hemde serq olkeleri ile iqtisadi elaqelerin genislendirilmesi ucun elverisli imkanlar yaradir ve olkenin heyatinda muhum rol oynayir Hindistan 25 stat ve 7 muttefiq eraziden ibaretdir Ehali cografiyasiEhalisi milli terkibi tebii artimi ve yerlesmesi Hindistan dunyanin en coxmilletli dovletidir Hindli anlayisi muxtelif dilde danisan bir nece yuz xalq ve tayfalarin birliyi kimi basa dusulmelidir Olkede ele bir dil yoxdur ki ehalinin boyuk ekseriyyeti bu dilde danissin Dovlet dili olkidi en cox sayli hindularin dilidir Ikinci dovlet dili kiminingilis dilindin istifade olunur Bununla yanasi hir bir statda yerli xalqlarin dilinde yerli hokumetlerin qerarlari qezetler jurnallar derc edilir Ehalinin 4 5 hissesi hinduizim 1 10 i ise islam dinine etiqad edir Ehalinin etnik ve dini terkibinin muxtelifliyi tez tez milletlerarasi ve kastalar arasi toqqusmalara sebeb olur Ehali olke erazisi uzre olduqca qeyri beraber yerlesmisdir Denizsahili eraziler mehsuldar ovaliqlar xususile Hind Qanq ovaligi caylarin vadileri ve deltalari daha cox meskunlasmisdir Indi olkenin daxili hisseleri Dekan yaylasi suretle menimsenilir Olkinin simalinda ucqar dagliq eraziler seyrek meskunlasmisdir Seherlilerin sayina gore dunyada Cinden sonra ikinci yeri tutmasina baxmayaraq seher ehalisinin xususi cekisine gore 30 e Hindistan urbanizasiyalasmis olkeler sirasina aiddir Bununla yanasi urbanizasiya prosesi suretlidir Iri ve milyoncu seherlerin sayi suretle artir Hindistan en iri seherleri olke erazisi uzre dordbucaq seklinde yerlesen Kelkete Bombey Dehli Medres Ehmedabad ve Heyderabaddir Dil cografiyasi Hindistanda en genis yayilmis dil hindi dilidir ve olkenin resmi dillerinden biri sayilir Biznes ve inzibati islerde genis yayilmis ingilis dili yardimci dil statusundadir Hindistan Konstitusiyasina gore olkenin 21 resmi dili var Hindistanda dillerin 1652 dialekti vardir Tebii ehtiyatlariHindistan senayenin inkisafi ucun zengin tebii resurslara malikdir Mustemleke dovrunde nahaq yere onu Britaniya tacinin mirvarisi adlandirmirdilar Bir cox mineral resurslar komur demir ve manqan filizleri neft elvan metallar milli senayenin inkisafi usun esas bazadir Faydali qazinti ehtiyatlari baslica olaraq Dekan yaylasinin simal serqinde yerlesir Simal ve Serqi Qat ile Qerbi qat daglarinin birlesdiyi yerden axan caylarin xususile boyuk hidroenerji ehemiyyeti var Olkenin resurslarindan biride muxtelif agaclardan sendel agaci hind palidi ve s ibaret olan meselerdir olke erazisinin 1 5 ni tutur Hindistanda daha guclu senaye kompleksi Dekan yaylasinin simal serqinde Kelketeden Damador cayi vadisi boyunca uzanir Olkenin baslica komur metallurqiya bazsi olan bu rayon adeten Hind Ruru adlandirirlar Dekan yaylasinin merkezi hissesinde en iri Bhilai metallurqiya kombinati tikilmisdir Bombey Medres Ehmedabad Dehli Heyderabad ve s seherlerde iri senaye merkezleridir Hindistanda formalasan senayenin erazi strukturu diger IOO lerden ferqli olaraq coxmerkezli tipe malikdir Olkenin butun hisselerinde iri senaya merkezleri yerlesir Bunlar da nisbeten geri qalmis daxili erazilerin inkisafina tesir edir Hindistanin ekser hisselerinde tebii serait kend teserrufatinin inkisafi ucun elverislidir Olke genis torpaq sahelerine malikdir Onun erazisinin yarisi sumluq ucun yararlidir Daha mehsuldar torpaqlar Qanq Brahmaputra ve diger caylarin genis vadilerinde yerlesir Butun ekin sahelerinin 2 5 den coxu suvarilir Hindistanda iki baslica kind teserrufati movsumu yay ve qis movsumleri movcuddur Yay movsumu xarif mayin axirindan sentyabr oktyabr aylarinadek uzanir Qis movsumu rabi sentyabr aylarindan mart apreledek davam edir Bu gunleri quru movsumdur ve suvarma teleb edir Ekinsahelerinin 4 5 den coxunda erzaq bitkileri becerilir Celtik Qanq ve Brahmaputra caylarinin asagi ve orta axarlarind bugda ise Qanq cayinin yuxari axarinda quraqligi ile ferqlenen Pencab statinda becerilir Suvarilan torpaqlardan yuksek mehsul yigilir Texniki bitkiler her yerde seker qamisi Qanq vadisinde pambiq esas etibarile Dekan yaylasinda cut Qanq deltasinin ve Brahmaputra vadisinin daha rutubetli rayonlarinda Qerbi Benqalda cay Serqi Himalay dageteyinde becerilir Olkenin kend teserrufatinda heyvandarliqikinci dereceli yer tutur Qaramalda kend teserrufatinda islek quvve kimi istifade olunur Yalniz bezi rayonlarda emteelik heyvandarliq inkisaf etmisdir Hinduizim qaydalarina riayet ederek kendliler hec elden dusmus qaramalida etlik ucun kesmirler yalniz heyetden qovmaqla kifayetlenirler Muqeddes inekler yollarda ve seherin kucelerinde gezib dolasirlar Hindistanin neqliyyati nisbeten yuksek inkisaf etmisdir Demir yolunun uzunluguna gore Hindistan dunyanin bes baslica olkesinden biridir Lakin ensiz demir yolu xetleri ustunluk teskil edir Yuk ve sernisin dasimasinda demir yollari baslica rol oynayir Cox yerlerde berk ortuklu avtomobil yollari yoxdur Deniz donan masinin tonnaji getdikce artir Cay neqliyyatinin ehemiyyeti artir Iqlimi ve hidroqrafiyasiHindistanin iqlimi Himalayin ve Tar sehrasinin tesiri altindadir her ikisi hansi ki musson tiplidir Subekvatorial qursaq musson iqlim tipli olub Hindistan ve Hind Cin yarimadalarini ehate edir Musson kuleklerinin tesiri neticesinde simalda tropik yox subtropik iqlim qursagi ile hemserheddir Bu qursaqda musson tipli meseler ve savannalar formalasib Torpaq bitki ortuyuEdebiyyatIstinadlar Office of the Registrar General amp Census Commissioner India Area of India 3 287 240 Sq km 2022 04 07 tarixinde Istifade tarixi 2015 11 09 Central Institute of Indian Languages 2008 04 29 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 11 09 Mallikarjun B Nov 2004 Fifty Years of Language Planning for Modern Hindi The Official Language of India 2008 12 24 at the Wayback Machine Language in India 2008 12 12 at the Wayback Machine Volume 4 Number 11 ISSN 1930 2940 Notification No 2 8 60 O L Ministry of Home Affairs dated 27 April 1960 2007 10 06 tarixinde Istifade tarixi 2015 11 09 Matthew K M Manorama Yearbook 2003 2006 g 524 ISBN 81 89004 07 7 Hemcinin baxHindistanin mubahiseli erazilerinin siyahisi