Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Heybətulla Axundzadə (dəri ھِبت الله اخوندزاده; puşt. ھِبت الله اخوندزاده; təq. 1960, Pənçvaiyə rayonu[d], Əfqanıstan krallığı[d]) — Əfqanıstanın siyasi və dini lideri, Əfqanıstan İslam Əmirliyinin rəhbəri.
| Heybətulla Axundzadə | |
|---|---|
| puşt. ھیبت الله اخوندزاده | |
Vəzifədədir | |
| 15 avqust 2021-ci ildən | |
| Əvvəlki | Əşrəfqani Əhmədzay |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | təq. 1960 |
| Doğum yeri |
|
| Partiya | |
| Fəaliyyəti | rəhbər[d], dini rəhbər[d] |
| Dini | sünni islam |
| Hərbi xidmət | |
| Döyüşlər | |
| Rütbəsi | Ali Baş Komandan |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Axundzadə Talibanla bağlı verdiyi fətvalarla tanınır. O, Əfqanıstan İslam Əmirliyinin şəriət məhkəmələrində islam hakimi vəzifəsində çalışıb. Bir çox Taliban liderlərindən fərqli olaraq, o, hərbçi olmayıb. O, 2016-cı ilin mayında öncəki lider Axtar Mənsurun pilotsuz təyyarənin zərbəsi nəticəsində öldürülməsindən sonra Talibanın lideri seçilib.
Əfqanıstan İslam Respublikasının süqutundan sonra Axundzadənin tezliklə yeni yaradılmış Əfqanıstan İslam Əmirliyi üzərində həm dini, həm də siyasi hakimiyyətin ali lideri elan ediləcəyi gözlənilir.
Həyatı
Axundzadə Əfqanıstan Krallığının Qəndəhar vilayətinin Pənçvaiyə rayonunda anadan olub. Puştun olan Axundzadə Nurzai qəbiləsinə mənsubdur. Onun adı Haybatulla ərəb dilində "Allahın hədiyyəsi" deməkdir. Atası Məhəmməd Axund din alimi və Səfid Rəvan kəndindəki Məluk məscidində imam olub. Özlərinə məxsus heç bir torpaq və ya bağçası olmayan ailə yığıncağın atasına nağd pul və ya məhsullarının bir hissəsini ödəməsindən asılı idi. Ailə Sovet işğalından sonra Pakistanın Bəlucistan əyalətinin Kvetta şəhərinə köçüb və Axundzadə oradakı mədrəsələrdən birində təhsil alıb. 1980-ci illərdə o, Əfqanıstanda sovet hərbi kampaniyasına qarşı "islamçıların müqavimətində iştirak etdi".
Talibanda rolu
İlk fəaliyyəti
O, 1994-cü ildə Talibana qoşulub və onun ilk üzvlərindən biri olub. 1995-ci ildə Fərah vilayətinə nəzarəti ələ keçirdikdən sonra o, orada vitse və fəzilət polisinin bir hissəsi idi. Daha sonra o, Talibanın şərqindəki Nəngərhar vilayətindəki hərbi məhkəməsinin rəhbəri, sonra isə Ali Məhkəmənin sədr müavini olub. Daha sonra o, Qəndəhara köçüb və burada Talibanın qurucu lideri Məhəmməd Ömərin nəzarət etdiyi Cihadi mədrəsəsində təlimçi olub.
2001-ci ildə Taliban hökuməti ABŞ-nin işğalına məruz qaldıqdan sonra Axundzadə qrupun dini alimlər şurasının rəhbəri oldu. Daha sonra Əfqanıstan İslam Əmirliyinin Şəriət Məhkəmələrinin Baş hakimi təyin edildi və Məhəmməd Ömərin müşaviri oldu. O, hərbi komandir deyil, Taliban tərəfindən fətvaların verilməsinə və Taliban üzvləri arasında dini məsələlərin həllinə cavabdeh olan dini lider kimi işləri görürdü. Həm Ömər, həm də ali rəhbər vəzifəsini davam etdirən Axtar Mənsur fətva məsələlərində Axundzadə ilə məsləhətləşdilər. Axundzadə Talibanın Kvetta Şurasının yüksək vəzifəli üzvü olub.
O, 2015-ci ildə Mənsurun rəhbərliyi altında Taliban liderinin iki müavinindən biri təyin edilib. O, Talibanın yüksək rəhbərliyinin ən önəmli siması idi, buna səbəb isə Mənsurun əsasən ictimaiyyətin nəzərindən kənarda qalması və təhlükəsizlik səbəbiylə görüşlərdə açıq iştirak etməməsi idi, digəri müavin Siracuddin Həqqani isə daha çox hərbi işlərlə məşğul olurdu. Hilmənd əyalətinin komandiri Əbdül Barinin sözlərinə görə, Axundzadə hər bir əyalətdə qubernatorun nəzdində komandirləri və ya döyüşçüləri araşdıra biləcək komissiyanın yaradılacağı sistem yaratdı.
Axundzadənin 2016-cı ildə Kvettanın Qausabad bölgəsində yaşadığı və Bəlucistanda on mədrəsəyə rəhbərlik etdiyi bildirilir.
Ali Rəhbər fəaliyyəti
Axundzadə 2016-cı il mayın 25-də ABŞ-nin pilotsuz təyyarəsinin zərbəsi nəticəsində öldürülən Mənsurun yerinə Talibanın ali lideri təyin edilib. Bu rola iki əsas namizəd Mənsurun digər müavini Siracuddin Həqqani və qurucu lider Məhəmməd Ömərin oğlu Məhəmməd Yaqub idi. Axundzadənin təyinatı onu üçüncü namizəd kimi görənlər tərəfindən təəccüblə qarşılandı, lakin digərlərindən hər hansı birinin təyin ediləcəyi təqdirdə narazılığın qarşısını almaq üçün kompromis seçim idi. Taliban mənbələri bildirib ki, Mənsur Axundzadəni öz vəsiyyətində varisi təyin edib, baxmayaraq ki, bu, onun təyinatında səlahiyyət verməyə cəhd ola bilər. Yaqub və Həqqani Axundzadənin müavini təyin edildi. Əbdül Rəzaq Axund və Əbdül Sata Axund 2016-cı ilin dekabrında Axundzadəyə dəstək verəcəklərinə söz veriblər.
Talibanın Əfqanıstanın cənubu üzrə əsas sözçüsü Yusif Əhmədi bildirib ki, Axundzadənin kiçik oğlu Əbdürrəhman Xalid 2017-ci ilin iyulunda Hilmənd vilayətindəki Qereşkdə Əfqanıstan hərbi bazasına intiharçı hücumu həyata keçirərkən həlak olub. Taliban rəsmiləri Axundzadənin onun haqqında məlumatlı olduğunu bildiriblər. 2019-cu ildə Axundzadənin rəhbərliyi ilə Taliban Dərzab döyüşündə İraq Şam İslam Dövlətinin Xorasan qolunu məğlub edərək qalib gəldi.
2021-ci ilin mayında Axundzadə Əfqanıstan xalqını Birləşmiş Ştatlar qoşunları geri çəkildikdən sonra İslam dövlətinin inkişafı üçün birləşməyə çağırıb. 2021-ci ilin avqustunda onun komandanlığı altında olan qüvvələr müharibədə yekun qələbəyə nail olmaq üçün ümumi hücuma başladılar. Axundzadənin rəhbərliyi dövründə ABŞ qoşunları geri çəkildi və Taliban Kabilə nəzarəti ələ keçirdi. Avqustun 18-də Axundzadənin verdiyi ümumi amnistiya əsasında "Əfqanıstanın bütün həbsxanalarından siyasi məhbusların azadlığa buraxılması qərara alındığı" elan edilib. O vaxta qədər Taliban artıq ölkə üzrə əsas həbsxanalara nəzarəti ələ keçirib və İŞİD döyüşçüləri, Əl-Qaidə üzvləri və yüksək vəzifəli Taliban xadimləri də daxil olmaqla minlərlə məhbusu azad edib.
Axundzadə haqqında çox az məlumatın olması və Kabilin süqutundan sonra onun heç bir fotoşəkilinin olmaması onun sağ olub-olmaması və lider olaraq qalıb-qalmaması ilə bağlı suallar doğurdu. 2021-ci ilin fevralında onun Pakistanda partlayış nəticəsində öldürüldüyü barədə şayiələr yayılmışdı, lakin bu, Taliban tərəfindən rədd edildi. Kabilin süqutundan sonra mediada yayılan xəbərlər onun Pakistan ordusunun nəzarətində olduğunu irəli sürdü, lakin avqustun 21-də Taliban "The Sunday Guardian"-a Axundzadənin sağ olduğunu və Qəndəharda olduğunu bildirib. Sentyabrın 8-də Axundzadə müvəqqəti hökumətə müraciət edərək Əfqanıstanda şəriətə riayət etməyi tələb etdi.
Sui-qəsd cəhdləri
Axundzadəyə iki dəfə sui-qəsd cəhdi olub. 2012-ci ildə Axundzadənin Kvettada mühazirəsi zamanı bir nəfər tələbələrin arasında dayanaraq yaxın məsafədən tapançanı Axundzadəyə doğrultsa da, tapança açılmayıb. Molla İbrahim deyib ki, "Taliban hücuma keçib" və hücumçunu zərərsizləşdirilib, o, tıxacı aradan qaldırana qədər, Axundzadə nə insident zamanı, nə də ondan sonra yaranan xaosda yerindən tərpənməyib. Taliban silahlıları atışma cəhdində Əfqanıstanın kəşfiyyat agentliyi olan Milli Təhlükəsizlik Müdirliyini ittiham edib.
2019-cu il avqustun 16-da cümə namazı zamanı Pakistanın Bəlucistan əyalətində məsciddə güclü partlayış baş verfi, nəticədə Axundzadənin qardaşı Hafiz Əhmədulla və atası həlak oldu. Əhmədulla Axundzadə Taliban əmiri təyin edildikdən sonra Kvetta Şurasının əsas görüş yeri kimi xidmət etmiş Xeyr-ül-Mədərais məscidinin rəhbəri kimi Axundzadənin yerinə keçmişdi. Daha sonra Axundzadənin daha çox qohumunun partlayışda öldüyü təsdiqləndi. Talibanın separatçı qruplaşması olan Əfqanıstan İslam Əmirliyi Ali Şurası hücuma görə məsuliyyəti üzərinə götürərək, əsas hədəfin Axundzadə olduğunu bildirib.
Bərpa edilmiş İslam Əmirliyində rolu
Əfqanıstan İslam Respublikasının süqutundan sonra Axundzadənin tezliklə yeni bərpa edilmiş Əfqanıstan İslam Əmirliyi üzərində həm dini, həm də siyasi hakimiyyətin ali lideri elan ediləcəyi gözlənilir.
Sentyabrın 14-də məlum oldu ki, Axundzadə Taliban Kabilə nəzarəti ələ keçirdikdən sonra ictimaiyyət arasında görünməyib və bu, onun ölmüş ola biləcəyi ilə bağlı fərziyyələrə səbəb oldu. Talibanın qurucu lideri Molla Məhəmməd Ömərin ölümü iki il gizlədilib.
Taliban rəsmiləri bildiriblər ki, Axundzadə 30 oktyabr 2021-ci ildə Qəndəhardakı Darül-Ulum-Həkima mədrəsəsində ictimaiyyət qarşısında çıxış edib. Heç bir şəkil və ya video yayımlanmayıb, lakin on dəqiqəlik səs yazısı Taliban sosial media hesabları tərəfindən paylaşılıb.
Əsərləri
- Əmirəl-möminindən mücahidlərə göstərişlər (2017)
Həmçinin bax
İstinadlar
Bu məqalədəki istinadlar müvafiq ilə göstərilməlidir. |
- "Arxivlənmiş surət". 2020-03-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-11-01.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-07-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-11-01.
- "Arxivlənmiş surət". 2016-05-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-11-01.
- "Arxivlənmiş surət". 2016-05-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-11-01.
- "Arxivlənmiş surət". 2016-12-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-11-01.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-08-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-11-01.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-06-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-11-01.
- "Arxivlənmiş surət". 2021-10-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-11-01.
- "Arxivlənmiş surət". 2021-07-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-11-01.
- "Arxivlənmiş surət". 2021-09-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-11-01.
- "Arxivlənmiş surət". 2021-11-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-11-01.
- . 2021-11-01 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-11-01.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-06-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-11-01.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Heybetulla Axundzade deri ھ بت الله اخوندزاده pust ھ بت الله اخوندزاده teq 1960 Pencvaiye rayonu d Efqanistan kralligi d Efqanistanin siyasi ve dini lideri Efqanistan Islam Emirliyinin rehberi Heybetulla Axundzadepust ھیبت الله اخوندزادهEfqanistan Islam Emirliyinin lideriVezifededir15 avqust 2021 ci ildenEvvelkiEsrefqani EhmedzaySexsi melumatlarDogum tarixi teq 1960Dogum yeri Pencvaiye rayonu d Efqanistan kralligi d Partiya TalibanFealiyyeti rehber d dini rehber d Dini sunni islamHerbi xidmetDoyusler Efqanistan muharibesi SSRI Efqanistan muharibesiRutbesi Ali Bas Komandan Vikianbarda elaqeli mediafayllar Axundzade Talibanla bagli verdiyi fetvalarla taninir O Efqanistan Islam Emirliyinin seriet mehkemelerinde islam hakimi vezifesinde calisib Bir cox Taliban liderlerinden ferqli olaraq o herbci olmayib O 2016 ci ilin mayinda onceki lider Axtar Mensurun pilotsuz teyyarenin zerbesi neticesinde oldurulmesinden sonra Talibanin lideri secilib Efqanistan Islam Respublikasinin suqutundan sonra Axundzadenin tezlikle yeni yaradilmis Efqanistan Islam Emirliyi uzerinde hem dini hem de siyasi hakimiyyetin ali lideri elan edileceyi gozlenilir HeyatiAxundzade Efqanistan Kralliginin Qendehar vilayetinin Pencvaiye rayonunda anadan olub Pustun olan Axundzade Nurzai qebilesine mensubdur Onun adi Haybatulla ereb dilinde Allahin hediyyesi demekdir Atasi Mehemmed Axund din alimi ve Sefid Revan kendindeki Meluk mescidinde imam olub Ozlerine mexsus hec bir torpaq ve ya bagcasi olmayan aile yigincagin atasina nagd pul ve ya mehsullarinin bir hissesini odemesinden asili idi Aile Sovet isgalindan sonra Pakistanin Belucistan eyaletinin Kvetta seherine kocub ve Axundzade oradaki medreselerden birinde tehsil alib 1980 ci illerde o Efqanistanda sovet herbi kampaniyasina qarsi islamcilarin muqavimetinde istirak etdi Talibanda roluIlk fealiyyeti O 1994 cu ilde Talibana qosulub ve onun ilk uzvlerinden biri olub 1995 ci ilde Ferah vilayetine nezareti ele kecirdikden sonra o orada vitse ve fezilet polisinin bir hissesi idi Daha sonra o Talibanin serqindeki Nengerhar vilayetindeki herbi mehkemesinin rehberi sonra ise Ali Mehkemenin sedr muavini olub Daha sonra o Qendehara kocub ve burada Talibanin qurucu lideri Mehemmed Omerin nezaret etdiyi Cihadi medresesinde telimci olub 2001 ci ilde Taliban hokumeti ABS nin isgalina meruz qaldiqdan sonra Axundzade qrupun dini alimler surasinin rehberi oldu Daha sonra Efqanistan Islam Emirliyinin Seriet Mehkemelerinin Bas hakimi teyin edildi ve Mehemmed Omerin musaviri oldu O herbi komandir deyil Taliban terefinden fetvalarin verilmesine ve Taliban uzvleri arasinda dini meselelerin helline cavabdeh olan dini lider kimi isleri gorurdu Hem Omer hem de ali rehber vezifesini davam etdiren Axtar Mensur fetva meselelerinde Axundzade ile meslehetlesdiler Axundzade Talibanin Kvetta Surasinin yuksek vezifeli uzvu olub O 2015 ci ilde Mensurun rehberliyi altinda Taliban liderinin iki muavininden biri teyin edilib O Talibanin yuksek rehberliyinin en onemli simasi idi buna sebeb ise Mensurun esasen ictimaiyyetin nezerinden kenarda qalmasi ve tehlukesizlik sebebiyle goruslerde aciq istirak etmemesi idi digeri muavin Siracuddin Heqqani ise daha cox herbi islerle mesgul olurdu Hilmend eyaletinin komandiri Ebdul Barinin sozlerine gore Axundzade her bir eyaletde qubernatorun nezdinde komandirleri ve ya doyusculeri arasdira bilecek komissiyanin yaradilacagi sistem yaratdi Axundzadenin 2016 ci ilde Kvettanin Qausabad bolgesinde yasadigi ve Belucistanda on medreseye rehberlik etdiyi bildirilir Ali Rehber fealiyyeti Axundzade 2016 ci il mayin 25 de ABS nin pilotsuz teyyaresinin zerbesi neticesinde oldurulen Mensurun yerine Talibanin ali lideri teyin edilib Bu rola iki esas namized Mensurun diger muavini Siracuddin Heqqani ve qurucu lider Mehemmed Omerin oglu Mehemmed Yaqub idi Axundzadenin teyinati onu ucuncu namized kimi gorenler terefinden teeccuble qarsilandi lakin digerlerinden her hansi birinin teyin edileceyi teqdirde naraziligin qarsisini almaq ucun kompromis secim idi Taliban menbeleri bildirib ki Mensur Axundzadeni oz vesiyyetinde varisi teyin edib baxmayaraq ki bu onun teyinatinda selahiyyet vermeye cehd ola biler Yaqub ve Heqqani Axundzadenin muavini teyin edildi Ebdul Rezaq Axund ve Ebdul Sata Axund 2016 ci ilin dekabrinda Axundzadeye destek vereceklerine soz veribler Talibanin Efqanistanin cenubu uzre esas sozcusu Yusif Ehmedi bildirib ki Axundzadenin kicik oglu Ebdurrehman Xalid 2017 ci ilin iyulunda Hilmend vilayetindeki Qereskde Efqanistan herbi bazasina intiharci hucumu heyata kecirerken helak olub Taliban resmileri Axundzadenin onun haqqinda melumatli oldugunu bildiribler 2019 cu ilde Axundzadenin rehberliyi ile Taliban Derzab doyusunde Iraq Sam Islam Dovletinin Xorasan qolunu meglub ederek qalib geldi 2021 ci ilin mayinda Axundzade Efqanistan xalqini Birlesmis Statlar qosunlari geri cekildikden sonra Islam dovletinin inkisafi ucun birlesmeye cagirib 2021 ci ilin avqustunda onun komandanligi altinda olan quvveler muharibede yekun qelebeye nail olmaq ucun umumi hucuma basladilar Axundzadenin rehberliyi dovrunde ABS qosunlari geri cekildi ve Taliban Kabile nezareti ele kecirdi Avqustun 18 de Axundzadenin verdiyi umumi amnistiya esasinda Efqanistanin butun hebsxanalarindan siyasi mehbuslarin azadliga buraxilmasi qerara alindigi elan edilib O vaxta qeder Taliban artiq olke uzre esas hebsxanalara nezareti ele kecirib ve ISID doyusculeri El Qaide uzvleri ve yuksek vezifeli Taliban xadimleri de daxil olmaqla minlerle mehbusu azad edib Axundzade haqqinda cox az melumatin olmasi ve Kabilin suqutundan sonra onun hec bir fotosekilinin olmamasi onun sag olub olmamasi ve lider olaraq qalib qalmamasi ile bagli suallar dogurdu 2021 ci ilin fevralinda onun Pakistanda partlayis neticesinde oldurulduyu barede sayieler yayilmisdi lakin bu Taliban terefinden redd edildi Kabilin suqutundan sonra mediada yayilan xeberler onun Pakistan ordusunun nezaretinde oldugunu ireli surdu lakin avqustun 21 de Taliban The Sunday Guardian a Axundzadenin sag oldugunu ve Qendeharda oldugunu bildirib Sentyabrin 8 de Axundzade muveqqeti hokumete muraciet ederek Efqanistanda seriete riayet etmeyi teleb etdi Sui qesd cehdleri Axundzadeye iki defe sui qesd cehdi olub 2012 ci ilde Axundzadenin Kvettada muhaziresi zamani bir nefer telebelerin arasinda dayanaraq yaxin mesafeden tapancani Axundzadeye dogrultsa da tapanca acilmayib Molla Ibrahim deyib ki Taliban hucuma kecib ve hucumcunu zerersizlesdirilib o tixaci aradan qaldirana qeder Axundzade ne insident zamani ne de ondan sonra yaranan xaosda yerinden terpenmeyib Taliban silahlilari atisma cehdinde Efqanistanin kesfiyyat agentliyi olan Milli Tehlukesizlik Mudirliyini ittiham edib 2019 cu il avqustun 16 da cume namazi zamani Pakistanin Belucistan eyaletinde mescidde guclu partlayis bas verfi neticede Axundzadenin qardasi Hafiz Ehmedulla ve atasi helak oldu Ehmedulla Axundzade Taliban emiri teyin edildikden sonra Kvetta Surasinin esas gorus yeri kimi xidmet etmis Xeyr ul Mederais mescidinin rehberi kimi Axundzadenin yerine kecmisdi Daha sonra Axundzadenin daha cox qohumunun partlayisda olduyu tesdiqlendi Talibanin separatci qruplasmasi olan Efqanistan Islam Emirliyi Ali Surasi hucuma gore mesuliyyeti uzerine goturerek esas hedefin Axundzade oldugunu bildirib Berpa edilmis Islam Emirliyinde rolu Efqanistan Islam Respublikasinin suqutundan sonra Axundzadenin tezlikle yeni berpa edilmis Efqanistan Islam Emirliyi uzerinde hem dini hem de siyasi hakimiyyetin ali lideri elan edileceyi gozlenilir Sentyabrin 14 de melum oldu ki Axundzade Taliban Kabile nezareti ele kecirdikden sonra ictimaiyyet arasinda gorunmeyib ve bu onun olmus ola bileceyi ile bagli ferziyyelere sebeb oldu Talibanin qurucu lideri Molla Mehemmed Omerin olumu iki il gizledilib Taliban resmileri bildiribler ki Axundzade 30 oktyabr 2021 ci ilde Qendehardaki Darul Ulum Hekima medresesinde ictimaiyyet qarsisinda cixis edib Hec bir sekil ve ya video yayimlanmayib lakin on deqiqelik ses yazisi Taliban sosial media hesablari terefinden paylasilib EserleriEmirel momininden mucahidlere gosterisler 2017 Hemcinin baxIstinadlarBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir Arxivlenmis suret 2020 03 19 tarixinde Istifade tarixi 2021 11 01 Arxivlenmis suret 2017 07 23 tarixinde Istifade tarixi 2021 11 01 Arxivlenmis suret 2016 05 25 tarixinde Istifade tarixi 2021 11 01 Arxivlenmis suret 2016 05 25 tarixinde Istifade tarixi 2021 11 01 Arxivlenmis suret 2016 12 23 tarixinde Istifade tarixi 2021 11 01 Arxivlenmis suret 2018 08 04 tarixinde Istifade tarixi 2021 11 01 Arxivlenmis suret 2022 06 21 tarixinde Istifade tarixi 2021 11 01 Arxivlenmis suret 2021 10 24 tarixinde Istifade tarixi 2021 11 01 Arxivlenmis suret 2021 07 09 tarixinde Istifade tarixi 2021 11 01 Arxivlenmis suret 2021 09 21 tarixinde Istifade tarixi 2021 11 01 Arxivlenmis suret 2021 11 28 tarixinde Istifade tarixi 2021 11 01 2021 11 01 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 11 01 Arxivlenmis suret 2022 06 25 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 11 01 Xarici kecidler