Herstori (ing. her (‘’onun’’ qadın cinsi) və ing. herstory (tarix) sözlərinin birləşməsi) — feminist və ya qadın nöqteyi-nəzərindən yazılmış tarixi ifadə edən və qadın nümayəndələrin rolunu vurğulayan neologizm. Termin “tarix” sözünün ənənəvi olaraq “onun hekayəsi”, yəni kişi nöqteyi-nəzərindən yazıldığını iddia etdikləri əsas tarixşünaslığın feminist tənqidinin bir hissəsi kimi çevrilməsidir.
Etimologiya
"Tarix" termini neoloqizmdir, çünki "tarix" sözü qədim yunanca "ἱστορία" sözündən və ya daha dəqiq desək, onun latınca törəmə "historia" sözündəndir ki, bu da "tədqiqat yolu ilə əldə edilən bilik" mənasını verir, etimoloji cəhətdən "her" şəxs əvəzliyi ilə əlaqəsi yoxdur.
Tətbiqi
Oksford ingilis dili lüğəti "herstory" termininin ilk istifadəsini 1970-ci ildə (ing. Sisterhood is Powerful) antologiyasında Robin Morqana aid edir. Morgan feminist təşkilatı W.I.T.C.H. ilə bağlı yazırdı: "Cadugərlərin axıcılığı və zəkasının daim dəyişən abriviaturasında aydın görünür: orijinal başlıq "Cəhənnəmdən gələn qadınların beynəlxalq terror sui-qəsdi" idi və bu məqaləni yazarkən eşidilən ən sonuncusu "Tarixini yazmağa ilham alan qadınlar"dır".
1970 və 1980-ci illərdə feminizmin ikinci dalğası tarixin öyrənilməsinə kişilərin üstünlük təşkil etdiyi intellektual müəssisə kimi baxdılar və “onun tarixini” kompensasiya vasitəsi kimi təqdim etdilər. Этот термин, задуманный серьёзным и комичным Həm ciddi, həm də komik olması nəzərdə tutulan bu termin akademik dairələrdə üst geyim və döş nişanlarında istifadə edilən bir şüar halına gəldi.
2017-ci ildə müxtəlif gənclik hərəkatları ilə əlaqəli ixtiraçı, ekoloq və ictimai fəal Hridit Sudev "daha az tanınan böyükləri: müasir dünya tarixinin formalaşmasına kömək edən qadınları, queerləri və ya başqa şəkildə təcrid olunmuş insanları" qeyd etmək məqsədi daşıyan "The Herstory Movement" onlayn platformasını işə saldı. Akademik platformanın məqsədi tarixi qadınlar haqqında hekayələr danışmaq və bununla da “böyük qadınların” tarixi haqqında biliklərin daha geniş yayılmasına töhfə verməkdir.
Qlobal G.L.O.W və "LitWorld" qeyri-kommersiya təşkilatları "HerStory" Campaign adlı birgə təşəbbüs yaradıblar. Kampaniya qızların həyatı və hekayələri haqqında məlumatları paylaşmaq üçün 25 müxtəlif ölkə ilə əməkdaşlıq edir. Onlar başqalarını kampaniyaya qoşulmağa və “dünyadakı bütün qızlar adından səslərini ucaltmağa” çağırırlar.
Herstori hərəkatı 1973-cü ildə fəaliyyətə başlayan və Canet Fram və Sara Dunant kimi tanınmış qadın yazıçılar tərəfindən bədii və qeyri-bədii əsərləri dərc edən Viraqo Press kimi qadınlara istiqamətli mətbuatların yaranmasına səbəb oldu. Hərəkət, həmçinin "femist" (ing. femistry) və "qalgebra" kimi qadın yönümlü digər istiqamətlərdə fəallığın artmasına səbəb oldu.
Tənqidi
Kristina Hoff Sommers feminizm anlayışının kəskin tənqidçisi olub və 1994-cü ildə yazdığı “Feminizmi Kim oğradı? (ing. Who Stole Feminism?) əsəri ilə onu açıq tənqid edib. Sommers herstorini bilik hesabına təhsili ideologiya ilə aşılamaq cəhdi kimi göstərib. Onun dediyi kimi, "gender feministləri" tarixi nihilizmə bərabər olduğuna inandığı hərəkatdan məsul olan bir qrup feminist idilər. O, tarixi araşdırmaları qadınlar üçün daha cəlbedici etmək cəhdlərinin əksəriyyətini süni xarakterli və tərəqqiyə maneə hesab edirdi.
Professor və yazıçı Devani Luzer bəzi qadınların iyirminci əsrdən əvvəl tarixçi olaraq verdiyi töhfələrə məhəl qoymadığı üçün herstori konsepsiyasını tənqid etdi.
Yazıçı Klinton Riçard Doukinz də "Tanrı illüziyası" kitabında öz tənqidini təsvir edərək, "herstori sözünə kişi əvəzliyinin təsir etmədiyini" iddia edib.
İstinadlar
- Лаврова Н. А. К вопросу об интра- и интерязыковой лакунарности (на примере контаминированных слов) Arxiv surəti 13 iyun 2022 tarixindən (Wayback Machine) saytında // Актуальные проблемы гуманитарных и естественных наук: Журнал научных публикаций. — 2010. — № 1. — С. 144.
- Jane Mills. Womanwords: a dictionary of words about women. 1992. 118. ISBN .
- "history | Etymology, origin and meaning of history by etymonline". www.etymonline.com (ingilis). 2021-11-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-06-13.
- "Herstory". Oxford English Dictionary Online. Oxford University Press. 2006. 2014-01-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-06-13.
- Robin Morgan. Dry Your Smile // Ms. Magazine.
- Devoney Looser. British Women Writers and the Writing of History. Johns Hopkins University Press. 2000. ISBN .
- Angus Calder, Lizbeth Goodman. Gender and Poetry. Lizbeth Goodman. 1996. ISBN .
- Christina Hoff Sommers. Who stole feminism? : how women have betrayed women. New York : Simon & Schuster. 1994. ISBN .
- Hridith Sudev. "The Herstory Movement". The Herstory Movement. 2017-08-19 tarixində arxivləşdirilib.
- "The HerStory Campaign". LitWorld®. 2019-11-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-06-13.
- Casey Miller, Kate Swift. Words and Women. Bantam Doubleday Dell. 1976. ISBN .
- "This Is Where the Word 'History' Comes From". Time (ingilis). 2022-01-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-06-13.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Herstori ing her onun qadin cinsi ve ing herstory tarix sozlerinin birlesmesi feminist ve ya qadin noqteyi nezerinden yazilmis tarixi ifade eden ve qadin numayendelerin rolunu vurgulayan neologizm Termin tarix sozunun enenevi olaraq onun hekayesi yeni kisi noqteyi nezerinden yazildigini iddia etdikleri esas tarixsunasligin feminist tenqidinin bir hissesi kimi cevrilmesidir Feminist herekati pankartiEtimologiya Tarix termini neoloqizmdir cunki tarix sozu qedim yunanca ἱstoria sozunden ve ya daha deqiq desek onun latinca toreme historia sozundendir ki bu da tedqiqat yolu ile elde edilen bilik menasini verir etimoloji cehetden her sexs evezliyi ile elaqesi yoxdur TetbiqiOksford ingilis dili lugeti herstory termininin ilk istifadesini 1970 ci ilde ing Sisterhood is Powerful antologiyasinda Robin Morqana aid edir Morgan feminist teskilati W I T C H ile bagli yazirdi Cadugerlerin axiciligi ve zekasinin daim deyisen abriviaturasinda aydin gorunur orijinal basliq Cehennemden gelen qadinlarin beynelxalq terror sui qesdi idi ve bu meqaleni yazarken esidilen en sonuncusu Tarixini yazmaga ilham alan qadinlar dir 1970 ve 1980 ci illerde feminizmin ikinci dalgasi tarixin oyrenilmesine kisilerin ustunluk teskil etdiyi intellektual muessise kimi baxdilar ve onun tarixini kompensasiya vasitesi kimi teqdim etdiler Etot termin zadumannyj seryoznym i komichnym Hem ciddi hem de komik olmasi nezerde tutulan bu termin akademik dairelerde ust geyim ve dos nisanlarinda istifade edilen bir suar halina geldi 2017 ci ilde muxtelif genclik herekatlari ile elaqeli ixtiraci ekoloq ve ictimai feal Hridit Sudev daha az taninan boyukleri muasir dunya tarixinin formalasmasina komek eden qadinlari queerleri ve ya basqa sekilde tecrid olunmus insanlari qeyd etmek meqsedi dasiyan The Herstory Movement onlayn platformasini ise saldi Akademik platformanin meqsedi tarixi qadinlar haqqinda hekayeler danismaq ve bununla da boyuk qadinlarin tarixi haqqinda biliklerin daha genis yayilmasina tohfe vermekdir Qlobal G L O W ve LitWorld qeyri kommersiya teskilatlari HerStory Campaign adli birge tesebbus yaradiblar Kampaniya qizlarin heyati ve hekayeleri haqqinda melumatlari paylasmaq ucun 25 muxtelif olke ile emekdasliq edir Onlar basqalarini kampaniyaya qosulmaga ve dunyadaki butun qizlar adindan seslerini ucaltmaga cagirirlar Herstori herekati 1973 cu ilde fealiyyete baslayan ve Canet Fram ve Sara Dunant kimi taninmis qadin yazicilar terefinden bedii ve qeyri bedii eserleri derc eden Viraqo Press kimi qadinlara istiqametli metbuatlarin yaranmasina sebeb oldu Hereket hemcinin femist ing femistry ve qalgebra kimi qadin yonumlu diger istiqametlerde fealligin artmasina sebeb oldu TenqidiKristina Hoff Sommers feminizm anlayisinin keskin tenqidcisi olub ve 1994 cu ilde yazdigi Feminizmi Kim ogradi ing Who Stole Feminism eseri ile onu aciq tenqid edib Sommers herstorini bilik hesabina tehsili ideologiya ile asilamaq cehdi kimi gosterib Onun dediyi kimi gender feministleri tarixi nihilizme beraber olduguna inandigi herekatdan mesul olan bir qrup feminist idiler O tarixi arasdirmalari qadinlar ucun daha celbedici etmek cehdlerinin ekseriyyetini suni xarakterli ve tereqqiye manee hesab edirdi Professor ve yazici Devani Luzer bezi qadinlarin iyirminci esrden evvel tarixci olaraq verdiyi tohfelere mehel qoymadigi ucun herstori konsepsiyasini tenqid etdi Yazici Klinton Ricard Doukinz de Tanri illuziyasi kitabinda oz tenqidini tesvir ederek herstori sozune kisi evezliyinin tesir etmediyini iddia edib IstinadlarLavrova N A K voprosu ob intra i interyazykovoj lakunarnosti na primere kontaminirovannyh slov Arxiv sureti 13 iyun 2022 tarixinden Wayback Machine saytinda Aktualnye problemy gumanitarnyh i estestvennyh nauk Zhurnal nauchnyh publikacij 2010 1 S 144 Jane Mills Womanwords a dictionary of words about women 1992 118 ISBN 0 02 921495 5 history Etymology origin and meaning of history by etymonline www etymonline com ingilis 2021 11 23 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2022 06 13 Herstory Oxford English Dictionary Online Oxford University Press 2006 2014 01 09 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2022 06 13 Robin Morgan Dry Your Smile Ms Magazine Devoney Looser British Women Writers and the Writing of History Johns Hopkins University Press 2000 ISBN 0 8018 6448 8 Angus Calder Lizbeth Goodman Gender and Poetry Lizbeth Goodman 1996 ISBN 0 415 13573 7 Christina Hoff Sommers Who stole feminism how women have betrayed women New York Simon amp Schuster 1994 ISBN 978 0 671 79424 8 978 0 684 80156 8 Hridith Sudev The Herstory Movement The Herstory Movement 2017 08 19 tarixinde arxivlesdirilib The HerStory Campaign LitWorld 2019 11 01 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2022 06 13 Casey Miller Kate Swift Words and Women Bantam Doubleday Dell 1976 ISBN 9780385048583 This Is Where the Word History Comes From Time ingilis 2022 01 02 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2022 06 13 Xarici kecidlerHerstory Women Who Changed the World ISBN 0 670 85434 4 Daughters of Eve A Herstory Book ISBN 1 4140 4356 2 HerStory ISBN 978 1 60402 551 4 Herstory A Woman s View of American History ISBN 0882840177