Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Harald tsur Hauzen (11 mart 1936[…], Helzenkirxen, Üçüncü Reyx – 29 may 2023, Heydelberq, Baden-Vürtemberq) — alman alimi, 2008-ci ildə insan papilloma virusunun uşaqlıq boynunun xərçənginə səbəb olmasını sübut etməsinə görə Nobel mükafatına layiq görülüb.
| Harald tsur Hauzen | |
|---|---|
| Harald zur Hausen | |
 | |
| Doğum tarixi | 11 mart 1936[…] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 29 may 2023(87 yaşında) |
| Vəfat yeri |
|
| Vətəndaşlığı | Almaniya |
| Elm sahəsi | virusologiya |
| Elmi dərəcəsi | professor |
| İş yerləri |
|
| Alma-mater | Heydelberq Universiteti, Alman Xərçəng Araşdırma Mərkəzi |
| Təhsili |
|
| Tanınır | insan papilloma virusunun uşaqlıq boynunun xərçənginə səbəb olmasını sübut etməsi |
| Üzvlüyü |
|
| Mükafatları |  Fiziologiya və tibb üzrə Nobel mükafatı (2008) |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
- 1955 — orta məktəbi bitirib
- 1960 — Hamburq Universitetinin Tibb fakültəsini bitirir
- 1961–63 — Düsseldorf Universitetinin Tibbi Microbiologiya and Immunologiya bölməsində işləyib: virusun törətdiyi xromosom dəyişikliklərinin tədqiqatı and diaqnostic bacteriologiya and virologiya üzrə təlim.
- 1964 — evlənir və ilk oğlu Yan Dirk dünyaya gəlir
- 1965 — Verner and Gertrud Henledən Filadelphiyanın Uşaq Hospitalında iş təklifi gəlir, orada Verner Henle Virologiya bölməsinin müdiri idi
- 1966–68 — Filadelfiyaya işləməyə gedir: bütün laboratoriya yenicə kəşf olunmuş Epştayn-Barr virusunu araşdırırdı. Onlar müşahidə etmişdilər ki, Burkitt limfomalı xəstələr bu virusa qarşı çox sayda anti-bədəncik (əks-cisimcik) ürətir. Harald tsur Hauzen isə molekular biologiyanın tez inkişaf edən müayinə üsullarını yaxşı bilmədiyi üçün başqa bir virusla (adenovirus tip 12) işləyir. Tsur Hauzen elektron mikroskop altında göstərə bilir ki, tip 12 adenovirusuna yoluxmuş insan hüceyrələri spesifik xromosom pozuntuları meydana gəlir, eləcə də EBV-hissəciklərini antigen-müsbət Burkitt limfom hüceyrələrində nümayiş etdirə bilir.
- 1969 — Vürtsburq Universitetində yenicə açılmış virusologiya laboratoriyasının müdiri Eberhard Veker-dən dəvət aldığı üçün qayıdır Almaniyaya. Burada ona imkan verilir öz müstəqil araşdırma qrupunu yaratsın. Almaniyada Tsur Hauzen fikrini tamamən EBV-un tədqiqatına yönəldir. Verner Henlenin və Corc Klaynın köməkliyi ilə Filadelfiya və Stokholmdan çox sayda Burkitt limfom hüceyrə sıraları və xərçəng biopsiyaları alır. Biopsatların içində burun-boğaz xərçəng materialları da var idi: seroloji müayinə bu halda da EBV-un cəlb olunduğunu göstərirdi.
- 1972 — Erlangen-Nürnberqdə yenicə qurulmuş Kliniki Virologiya Institutuna başqan seçilir. Uşaqlıq boynunun xərçəngində infeksion törədici (əsasən də Herpes simplex HSV — sadə herpes virusu) çoxdan şübhəli bilinir. Yerli Dermatoloji Hospitalından ziyil toxuma hissəciklərini alan Tsur Hauzen və həmkarları müxtəlif virusların bu hissəciklərdə varlığını araşdırdı: herpes, insan papilloma virusu (HPV).
- 1977 — Frayburq Universitetinin Virologiya Institutuna başqan seçilir.
- 1983 — Haydelberqdəki Alman Xərçəng Araşdırma Mərkəzinə (Almaniyanın Milli Araşdırma Mərkəzi) elmi direktor seçilir.
- 2000 — International Journal of Cancer dərgisində redaktor kimi çalışır
- 2003 — Alman Xərçəng Araşdırma Mərkəzindəki işindən çıxır.
Ödülləri
- Robert Kox Ödülü (1975)
- Çarlz S. Mott Ödülü (1986)
- Pol Erlix və Lüdviq Darmştedter Ödülü (1994)
- Vürtsburq Universitetinin Virxov Medalı (2000)
- Tibb üzrə San Marino Ödülü (2002)
- Almanyanın Böyük Federal Ləyaqət Xaçı(2004)
- Alman Xərçəngə Yardım Ödülü (2006)
- Təməl və Xərçəng İmmunogiyası sahəsində Seçkin Araşdırmalırna görə Uilyam B. Koli Ödülü in 2006 (with )
- Gerdner Fondunun Uluslararası Ödülü (2008)
- Fiziologiya ya Tibb üzrə Nobel mükafatı (2008)
- Çikago, Umea, Praqa, Salford, Helsinki, Erlangen-Nürnberg və Salerno universitetlərinin şərəf dərəcələri
İstinadlar
- Harald zur Hausen // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Harald zur Hausen // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- Nobel laureate Harald zur Hausen has passed away. German Cancer Research Center, 2023.
- Traueranzeigen von Harald zur Hausen (alm.).
- https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(23)01319-3/fulltext.
- NNDB (ing.). 2002.
- Deutsche Nationalbibliothek Record #121279731 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
- "The official web site of the Nobel Prize. Harald zur Hausen - Biographical". 2017-07-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-11-08.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Harald tsur Hauzenin Nobel Mühazirəsi (ingiliscə)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Harald tsur Hauzen 11 mart 1936 Helzenkirxen Ucuncu Reyx 29 may 2023 Heydelberq Baden Vurtemberq alman alimi 2008 ci ilde insan papilloma virusunun usaqliq boynunun xercengine sebeb olmasini subut etmesine gore Nobel mukafatina layiq gorulub Harald tsur HauzenHarald zur HausenDogum tarixi 11 mart 1936 1936 03 11 Dogum yeri Helzenkirxen Ucuncu ReyxVefat tarixi 29 may 2023 2023 05 29 87 yasinda Vefat yeri Heydelberq Karlsrue d Baden Vurtemberq Almaniya Federativ RespublikasiVetendasligi AlmaniyaElm sahesi virusologiyaElmi derecesi professorIs yerleri Erlangen Nurnberq Universiteti d Frayburq Universiteti Heydelberq Universiteti Vurtsburq Universiteti Pensilvaniya UniversitetiAlma mater Heydelberq Universiteti Alman Xerceng Arasdirma MerkeziTehsili Bonn Universiteti Hamburq Universiteti d Dusseldorf Universiteti Heydelberq UniversitetiTaninir insan papilloma virusunun usaqliq boynunun xercengine sebeb olmasini subut etmesiUzvluyu QDR Elmler Akademiyasi d Leopoldin Alman Milli Elmler Akademiyasi Macaristan Elmler Akademiyasi ABS Milli Elmler Akademiyasi 2009 Polsa Elmler Akademiyasi d Mukafatlari Fiziologiya ve tibb uzre Nobel mukafati 2008 Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati1955 orta mektebi bitirib 1960 Hamburq Universitetinin Tibb fakultesini bitirir 1961 63 Dusseldorf Universitetinin Tibbi Microbiologiya and Immunologiya bolmesinde isleyib virusun toretdiyi xromosom deyisikliklerinin tedqiqati and diaqnostic bacteriologiya and virologiya uzre telim 1964 evlenir ve ilk oglu Yan Dirk dunyaya gelir 1965 Verner and Gertrud Henleden Filadelphiyanin Usaq Hospitalinda is teklifi gelir orada Verner Henle Virologiya bolmesinin mudiri idi 1966 68 Filadelfiyaya islemeye gedir butun laboratoriya yenice kesf olunmus Epstayn Barr virusunu arasdirirdi Onlar musahide etmisdiler ki Burkitt limfomali xesteler bu virusa qarsi cox sayda anti bedencik eks cisimcik uretir Harald tsur Hauzen ise molekular biologiyanin tez inkisaf eden muayine usullarini yaxsi bilmediyi ucun basqa bir virusla adenovirus tip 12 isleyir Tsur Hauzen elektron mikroskop altinda gostere bilir ki tip 12 adenovirusuna yoluxmus insan huceyreleri spesifik xromosom pozuntulari meydana gelir elece de EBV hisseciklerini antigen musbet Burkitt limfom huceyrelerinde numayis etdire bilir 1969 Vurtsburq Universitetinde yenice acilmis virusologiya laboratoriyasinin mudiri Eberhard Veker den devet aldigi ucun qayidir Almaniyaya Burada ona imkan verilir oz musteqil arasdirma qrupunu yaratsin Almaniyada Tsur Hauzen fikrini tamamen EBV un tedqiqatina yoneldir Verner Henlenin ve Corc Klaynin komekliyi ile Filadelfiya ve Stokholmdan cox sayda Burkitt limfom huceyre siralari ve xerceng biopsiyalari alir Biopsatlarin icinde burun bogaz xerceng materiallari da var idi seroloji muayine bu halda da EBV un celb olundugunu gosterirdi 1972 Erlangen Nurnberqde yenice qurulmus Kliniki Virologiya Institutuna basqan secilir Usaqliq boynunun xercenginde infeksion toredici esasen de Herpes simplex HSV sade herpes virusu coxdan subheli bilinir Yerli Dermatoloji Hospitalindan ziyil toxuma hisseciklerini alan Tsur Hauzen ve hemkarlari muxtelif viruslarin bu hisseciklerde varligini arasdirdi herpes insan papilloma virusu HPV 1977 Frayburq Universitetinin Virologiya Institutuna basqan secilir 1983 Haydelberqdeki Alman Xerceng Arasdirma Merkezine Almaniyanin Milli Arasdirma Merkezi elmi direktor secilir 2000 International Journal of Cancer dergisinde redaktor kimi calisir 2003 Alman Xerceng Arasdirma Merkezindeki isinden cixir OdulleriRobert Kox Odulu 1975 Carlz S Mott Odulu 1986 Pol Erlix ve Ludviq Darmstedter Odulu 1994 Vurtsburq Universitetinin Virxov Medali 2000 Tibb uzre San Marino Odulu 2002 Almanyanin Boyuk Federal Leyaqet Xaci 2004 Alman Xercenge Yardim Odulu 2006 Temel ve Xerceng Immunogiyasi sahesinde Seckin Arasdirmalirna gore Uilyam B Koli Odulu in 2006 with Gerdner Fondunun Uluslararasi Odulu 2008 Fiziologiya ya Tibb uzre Nobel mukafati 2008 Cikago Umea Praqa Salford Helsinki Erlangen Nurnberg ve Salerno universitetlerinin seref dereceleriIstinadlarHarald zur Hausen Encyclopaedia Britannica ing Harald zur Hausen Brockhauz Ensiklopediyasi alm Nobel laureate Harald zur Hausen has passed away German Cancer Research Center 2023 Traueranzeigen von Harald zur Hausen alm https www thelancet com journals lancet article PIIS0140 6736 23 01319 3 fulltext NNDB ing 2002 Deutsche Nationalbibliothek Record 121279731 Umumi tenzimleme nezareti GND alm 2012 2016 The official web site of the Nobel Prize Harald zur Hausen Biographical 2017 07 21 tarixinde Istifade tarixi 2013 11 08 Hemcinin baxNobel mukafatiXarici kecidlerHarald tsur Hauzenin Nobel Muhaziresi ingilisce