Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Halikarnas Balıqçısı— kimi də tanınan Cevat Şakir Kabaağaçlı (17 aprel 1890, Krit – 13 oktyabr 1973, İzmir) Bodrum sevgisi ilə tanınan məşhur roman və hekayə yazarıdır.
Halikarnas Balıqçısı | |
---|---|
türk. Cevat Şakir Kabaağaçlı | |
Təxəllüsü | Halikarnas Balıkçısı, The Fisherman of Halicarnassus |
Doğum tarixi | 17 aprel 1890 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 13 oktyabr 1973 (83 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Vəfat səbəbi | sümük xərçəngi[d] |
Uşağı | 5 |
Təhsili |
|
Fəaliyyəti | jurnalist, yazıçı |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
O, 1890-cı il aprelin 17-də Osmanlı İmperiyasının son köklü ailələrindən olan Şakir Paşa Ailəsinin üzvü olan atasının ali komissar vəzifəsində çalışdığı Kritdə anadan olub. Atası Krit və Afinada səfir və vali olan Mehmed Şakir Paşa və anası Sare İsmət Xanım; əmisi II Əbdülhəmidin səltənətinin böyük vəziri Əhməd Cavad Paşa və onun babası Şuranın Hərbi İdarəsinin rəisi Miralay Mustafa Asım bəy idi. O, hər iki nikahdan övladı olmayan və onu öz oğlu kimi sevən əmisinin adını daşıyırdı, altı uşaqlı ailənin böyük oğlu idi. Ailəsinin bütün üzvləri sənətdə istedadlı idilər. Doğuşdan sırasıyla Hakkıye, Ayşə, Suat, Fahrelnisa və Əliyə rəssamlıq, Əliyə isə oyma sahəsində məşhurlaşdılar; Hakkıyenin qızı Füreya Koral ilk türk qadın keramika ustası oldu; Fahrelnisanın uşaqları Nejad Melih Devrim, rəssam; Şirin Devrim teatr aktyoru oldu.
Cevat Şakir uşaqlığının ilk illərini atası Şakir Paşanın səfir olduğu Afinada keçirib. İbtidai təhsilini Büyükadada, orta və lisey təhsilini isə 1907-ci ildə Robert Kollecində tamamladı. Elə həmin il "İkdam" qəzetində ilk məqaləsi dərc olunub. Bu ingilis dilindən tərcümə edilmiş məqalə idi. Orta məktəbi bitirdikdən sonra İngiltərədə dənizçilik təhsili almaq istəsə də, ailəsinin təkidi ilə Oksford Universitetində tarix təhsili aldı. 1913-cü ildə italyan bir xanımla evləndi və İtaliyada qaldı, rəssamlıq təhsili aldı. İstanbula qayıtdıqdan sonra qəzet və jurnallarda məqalələr dərc etdirməyə başladı. Ailə 1914-cü ildə maddi sıxıntıya düşür və atası Mehmed Şakir Paşa Afyonda Kabaağaçlı fermasına məskunlaşır. Atası, fermada bir mübahisə zamanı Cevat Şakirin tapançasından açılan güllə ilə öldürüldükdən sonra, adam öldürməkdə təqsirli bilinərək 15 il ağır iş cəzasına məhkum edildi. Cəzasının 7 ilini çəkdikdən sonra başlayan vərəm xəstəliyinə görə azadlığa buraxılıb. O, 1925-ci ilə qədər həftəlik jurnallarda tərcümələr və məqalələr dərc etməklə, şəkillər və yeni üslubda illüminasiyalar çəkməklə, karikaturalar çəkməklə, rəngli jurnal üzlükləri hazırlamaqla çörəkpulu qazanıb. O, Türkiyə mətbuatında üz qabığının inkişafına töhfə verib.
Dörd fərarinin müsibətindən bəhs edən "Hüseyin Kənan" təxəllüsü ilə yazdığı 13 aprel 1925-ci il tarixli "Həbsxanada edama məhkum edilənlər dar ağacına necə gedir" adlı hekayəsinə görə İstanbul İstiqlal Məhkəməsində mühakimə olundu. O, "ölkədə iğtişaşlar zamanı hərbi üsyana təhrik edici yazılar yazmaqda" təqsirli bilinib. Məhkəmə sədri Əli Çetinkaya edama məhkum etmək istəsədə, Kılıç Əli bəyin təklifi ilə qala həbsi alaraq Bodruma sürgün edildi. 3 illik sürgününün yarısını Bodrumda tamamladı. İstanbulda cəzasının son yarısını tamamladıqdan sonra sevdiyi insanlarla, təbiət gözəllikləri ilə qaynayıb-qarışdığı Bodrumdan uzaq qala bilməyir, Bodrumda qayıdıb təxminən 25 il burada yaşayır.
Bodrumun qədim adı Halikarnası təxəllüs olaraq qəbul edən Cevat Şakir Bodrumda balıqçılıq da daxil olmaqla müxtəlif işlərdə çalışıb. Ədəbiyyat sahəsindəki əsərlərinin çoxunu Bodrumda yazıb. İkinci dəfə əmisi qızı Həmdiyə, üçüncü dəfə Xədicə xanımla evlənən Cevat Şakirin üç evlilikdən beş övladı olub. Övladları orta təhsil yaşına çatanda, o vaxt həmin qəsəbədə orta məktəb olmadığı üçün ailəsini İzmirə köçürür. O, həyatını yazıçı və turist bələdçisi kimi davam etdirmiş, bələdçilik kurslarında mühazirələr oxumuşdur. 13 oktyabr 1973-cü ildə İzmirdə sümük xərçəngindən vəfat etdi. Öz vəsiyyəti ilə Bodrumda dəfn edilib. Qəbri, Bodrum-Gümbətdəki Gönül Təpədə, Türbə Təpəsində mənəvi oğlu Şadan Gökovalı ilə birlikdə seçdiyi yerdə xatirə evi və Bodrum Bələdiyyəsinin yaratdığı "Halikarnas Balıqçı Plantasiyası" ilə birlikdədir. Onun şəxsi kolleksiyası və Halikarnas Balıqçısına aid ən zəngin arxiv materialı Bodrum Dəniz Muzeyində
Yaradıcılığı
1926-cı ildən sonra dəniz hekayələri ilə tanınır. O, mövzularını Ege və Aralıq dənizi bölgəsi sahillərində və dənizlərdə baş verən dənizlə bağlı hadisələrdən götürmüşdür. İçində yaşadığı, incəliklərinə qədər bildiyi azad və üsyankar dənizi, taleyi dənizin əlində olan balıqçıları, dalğıcları, süngər ovçularını və gəmiləri zəngin terminlər və mifologiya xəzinəsindən güclənərək, dənizə sonsuz heyranlığından qaynaqlanan poetik ifadəli, bəzən səngiyən, amma sürüklənir aparan bir anlatmayla hekayə və romana keçirdi. Yazıları və düşüncələri ilə Azra Erhat kimi dövrünün mühüm ziyalılara təsir edən, müxtəlif dillərdən yüzə yaxın kitabı tərcümə edən və sonradan əsərləri nəşr olunan Halikarnas Balıqçısı Nazirlik tərəfindən 1971-ci il Dövlət Mədəniyyət Hədiyyəsi ilə təltif edilmişdir.
Bodrumda yaşayarkən dostları ilə birlikdə ilk Mavi Səyahət ideyasını və tətbiqini həyata keçirib. Bu Mavi səyahətlərdə özləri ilə götürdükləri şeylər bunlar idi: pendir, su, İstanköy çörəyi, tütün və rakı. "Mavi Səyahət"də qəzet oxumaz, radioya qulaq asmazdılar. Məqsəd dünyadan qaçmaq və sivilizasiyadan uzaqlaşmaqla beyini dinləndirmək idi. Həftələrlə dənizdə qalır, yalnız təcili ehtiyaclarını ödəmək üçün sahilə çıxırdılar. Ancaq bu gün edilən mavi səyahətlərdə hər cür lüks mövcuddur. Bu səyahətlər yazıçının ədəbi əsərlərinə də böyük təsir göstərmişdir.
Onun geniş biblioqrafiyası "Yeni Yayınlar" jurnalının 1974-cü il oktyabr sayındadır.
Qızı İsmət Kabaağaçlı Noonan və oğulları Dr. Sina Kabaağaç və Suat Kabaağaçlıdır.
Əsərləri
Hekayə
- 1939: Ege Kıyılarından
- 1947: Merhaba Akdeniz
- 1952: Ege'nin Dibi
- 1954: Yaşasın Deniz
- 1957: Gülen Ada
- 1972: Ege'den
- 1973: Gençlik Denizlerinde
- 1986: Parmak Damgası
- 1991: Çiçeklerin Düğünü
- 1991: Dalgıçlar
- xxxx: Ege'den Denize Bırakılmış Bir Çiçek
- xxxx: Gülen Ada
Roman
- 1945: Aganta Burina Burinata
- 1956: Ötelerin Çocukları
- 1962: Uluç Reis
- 1966: Turgut Reis
- 1969: Deniz Gurbetçileri
- xxxx: Bulamaç
Avtobioqrafiya
- 1961: Mavi Sürgün
Tamamlanmamış əsərləri
- 1954: Anadolu Efsaneleri
- 1955: Anadolu Tanrıları
- 1971: Anadolu'nun Sesi
- 1972: Hey Koca Yurt
- 1980: Merhaba Anadolu
- 1981: Düşün Yazıları
- 1982: Altıncı Kıta Akdeniz
- 1983: Sonsuzluk Sessiz Büyür
- 1993: Arşipel
Uşaq kitabları
- Yol Ver Deniz
- Denizin Çağırışı
- İmbat Serinliği
- Nasrettin Hoca
- Gündüzünü Kaybeden Kuş
- Define Adası
- Tünek Ahmet
ingilis dilində yazdığı kitabları
- An Outline of the History of Turkey (Türkiye Tarihinin Bir Özeti) Turizm ve Tanıtma Bakanlığı'na vermiş, yayımlanmamış.
- The Meditteranean Civilization (Akdeniz Uygarlığı) Dışişleri Bakanlığı'na vermiş, yayımlanmamış.
- Ephesus (turistik kılavuz; Türkiye'de ilk)
- Halicarnassus (turistik kılavuz)
- Asia Minor[4]
Tərcümə
- 1939: Hortlak Rikşav — Rudyard Kipling
- xxxx: Uykulu Kuytu Menkıbesi — Washington Irving
Haqqında yazılan kitablar
- (Ölümünden sonra yazılmışlardır)
- 1976: Mektuplarıyla Halikarnas Balıkçısı — Hazırlayan: Azra Erhat
- 1981: Düşün Yazıları — Hazırlayan: Azra Erhat
İstinadlar
- IMDb (ing.). 1990.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Halikarnas Baliqcisi kimi de taninan Cevat Sakir Kabaagacli 17 aprel 1890 Krit 13 oktyabr 1973 Izmir Bodrum sevgisi ile taninan meshur roman ve hekaye yazaridir Halikarnas Baliqcisiturk Cevat Sakir KabaagacliTexellusu Halikarnas Balikcisi The Fisherman of HalicarnassusDogum tarixi 17 aprel 1890 1890 04 17 Dogum yeri Krit Osmanli imperiyasiVefat tarixi 13 oktyabr 1973 1973 10 13 83 yasinda Vefat yeri Izmir Izmir ili TurkiyeVefat sebebi sumuk xercengi d Usagi 5Tehsili Robert Kolleci 1907 Fealiyyeti jurnalist yazici Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiO 1890 ci il aprelin 17 de Osmanli Imperiyasinin son koklu ailelerinden olan Sakir Pasa Ailesinin uzvu olan atasinin ali komissar vezifesinde calisdigi Kritde anadan olub Atasi Krit ve Afinada sefir ve vali olan Mehmed Sakir Pasa ve anasi Sare Ismet Xanim emisi II Ebdulhemidin seltenetinin boyuk veziri Ehmed Cavad Pasa ve onun babasi Suranin Herbi Idaresinin reisi Miralay Mustafa Asim bey idi O her iki nikahdan ovladi olmayan ve onu oz oglu kimi seven emisinin adini dasiyirdi alti usaqli ailenin boyuk oglu idi Ailesinin butun uzvleri senetde istedadli idiler Dogusdan sirasiyla Hakkiye Ayse Suat Fahrelnisa ve Eliye ressamliq Eliye ise oyma sahesinde meshurlasdilar Hakkiyenin qizi Fureya Koral ilk turk qadin keramika ustasi oldu Fahrelnisanin usaqlari Nejad Melih Devrim ressam Sirin Devrim teatr aktyoru oldu Cevat Sakir usaqliginin ilk illerini atasi Sakir Pasanin sefir oldugu Afinada kecirib Ibtidai tehsilini Buyukadada orta ve lisey tehsilini ise 1907 ci ilde Robert Kollecinde tamamladi Ele hemin il Ikdam qezetinde ilk meqalesi derc olunub Bu ingilis dilinden tercume edilmis meqale idi Orta mektebi bitirdikden sonra Ingilterede denizcilik tehsili almaq istese de ailesinin tekidi ile Oksford Universitetinde tarix tehsili aldi 1913 cu ilde italyan bir xanimla evlendi ve Italiyada qaldi ressamliq tehsili aldi Istanbula qayitdiqdan sonra qezet ve jurnallarda meqaleler derc etdirmeye basladi Aile 1914 cu ilde maddi sixintiya dusur ve atasi Mehmed Sakir Pasa Afyonda Kabaagacli fermasina meskunlasir Atasi fermada bir mubahise zamani Cevat Sakirin tapancasindan acilan gulle ile olduruldukden sonra adam oldurmekde teqsirli bilinerek 15 il agir is cezasina mehkum edildi Cezasinin 7 ilini cekdikden sonra baslayan verem xesteliyine gore azadliga buraxilib O 1925 ci ile qeder heftelik jurnallarda tercumeler ve meqaleler derc etmekle sekiller ve yeni uslubda illuminasiyalar cekmekle karikaturalar cekmekle rengli jurnal uzlukleri hazirlamaqla corekpulu qazanib O Turkiye metbuatinda uz qabiginin inkisafina tohfe verib Dord ferarinin musibetinden behs eden Huseyin Kenan texellusu ile yazdigi 13 aprel 1925 ci il tarixli Hebsxanada edama mehkum edilenler dar agacina nece gedir adli hekayesine gore Istanbul Istiqlal Mehkemesinde muhakime olundu O olkede igtisaslar zamani herbi usyana tehrik edici yazilar yazmaqda teqsirli bilinib Mehkeme sedri Eli Cetinkaya edama mehkum etmek istesede Kilic Eli beyin teklifi ile qala hebsi alaraq Bodruma surgun edildi 3 illik surgununun yarisini Bodrumda tamamladi Istanbulda cezasinin son yarisini tamamladiqdan sonra sevdiyi insanlarla tebiet gozellikleri ile qaynayib qarisdigi Bodrumdan uzaq qala bilmeyir Bodrumda qayidib texminen 25 il burada yasayir Bodrumun qedim adi Halikarnasi texellus olaraq qebul eden Cevat Sakir Bodrumda baliqciliq da daxil olmaqla muxtelif islerde calisib Edebiyyat sahesindeki eserlerinin coxunu Bodrumda yazib Ikinci defe emisi qizi Hemdiye ucuncu defe Xedice xanimla evlenen Cevat Sakirin uc evlilikden bes ovladi olub Ovladlari orta tehsil yasina catanda o vaxt hemin qesebede orta mekteb olmadigi ucun ailesini Izmire kocurur O heyatini yazici ve turist beledcisi kimi davam etdirmis beledcilik kurslarinda muhazireler oxumusdur 13 oktyabr 1973 cu ilde Izmirde sumuk xercenginden vefat etdi Oz vesiyyeti ile Bodrumda defn edilib Qebri Bodrum Gumbetdeki Gonul Tepede Turbe Tepesinde menevi oglu Sadan Gokovali ile birlikde secdiyi yerde xatire evi ve Bodrum Belediyyesinin yaratdigi Halikarnas Baliqci Plantasiyasi ile birlikdedir Onun sexsi kolleksiyasi ve Halikarnas Baliqcisina aid en zengin arxiv materiali Bodrum Deniz MuzeyindeYaradiciligi1926 ci ilden sonra deniz hekayeleri ile taninir O movzularini Ege ve Araliq denizi bolgesi sahillerinde ve denizlerde bas veren denizle bagli hadiselerden goturmusdur Icinde yasadigi inceliklerine qeder bildiyi azad ve usyankar denizi taleyi denizin elinde olan baliqcilari dalgiclari sunger ovcularini ve gemileri zengin terminler ve mifologiya xezinesinden guclenerek denize sonsuz heyranligindan qaynaqlanan poetik ifadeli bezen sengiyen amma suruklenir aparan bir anlatmayla hekaye ve romana kecirdi Yazilari ve dusunceleri ile Azra Erhat kimi dovrunun muhum ziyalilara tesir eden muxtelif dillerden yuze yaxin kitabi tercume eden ve sonradan eserleri nesr olunan Halikarnas Baliqcisi Nazirlik terefinden 1971 ci il Dovlet Medeniyyet Hediyyesi ile teltif edilmisdir Bodrumda yasayarken dostlari ile birlikde ilk Mavi Seyahet ideyasini ve tetbiqini heyata kecirib Bu Mavi seyahetlerde ozleri ile goturdukleri seyler bunlar idi pendir su Istankoy coreyi tutun ve raki Mavi Seyahet de qezet oxumaz radioya qulaq asmazdilar Meqsed dunyadan qacmaq ve sivilizasiyadan uzaqlasmaqla beyini dinlendirmek idi Heftelerle denizde qalir yalniz tecili ehtiyaclarini odemek ucun sahile cixirdilar Ancaq bu gun edilen mavi seyahetlerde her cur luks movcuddur Bu seyahetler yazicinin edebi eserlerine de boyuk tesir gostermisdir Onun genis biblioqrafiyasi Yeni Yayinlar jurnalinin 1974 cu il oktyabr sayindadir Qizi Ismet Kabaagacli Noonan ve ogullari Dr Sina Kabaagac ve Suat Kabaagaclidir EserleriHekaye 1939 Ege Kiyilarindan 1947 Merhaba Akdeniz 1952 Ege nin Dibi 1954 Yasasin Deniz 1957 Gulen Ada 1972 Ege den 1973 Genclik Denizlerinde 1986 Parmak Damgasi 1991 Ciceklerin Dugunu 1991 Dalgiclar xxxx Ege den Denize Birakilmis Bir Cicek xxxx Gulen Ada Roman 1945 Aganta Burina Burinata 1956 Otelerin Cocuklari 1962 Uluc Reis 1966 Turgut Reis 1969 Deniz Gurbetcileri xxxx Bulamac Avtobioqrafiya 1961 Mavi Surgun Tamamlanmamis eserleri 1954 Anadolu Efsaneleri 1955 Anadolu Tanrilari 1971 Anadolu nun Sesi 1972 Hey Koca Yurt 1980 Merhaba Anadolu 1981 Dusun Yazilari 1982 Altinci Kita Akdeniz 1983 Sonsuzluk Sessiz Buyur 1993 Arsipel Usaq kitablari Yol Ver Deniz Denizin Cagirisi Imbat Serinligi Nasrettin Hoca Gunduzunu Kaybeden Kus Define Adasi Tunek Ahmet ingilis dilinde yazdigi kitablari An Outline of the History of Turkey Turkiye Tarihinin Bir Ozeti Turizm ve Tanitma Bakanligi na vermis yayimlanmamis The Meditteranean Civilization Akdeniz Uygarligi Disisleri Bakanligi na vermis yayimlanmamis Ephesus turistik kilavuz Turkiye de ilk Halicarnassus turistik kilavuz Asia Minor 4 Tercume 1939 Hortlak Riksav Rudyard Kipling xxxx Uykulu Kuytu Menkibesi Washington Irving Haqqinda yazilan kitablar Olumunden sonra yazilmislardir 1976 Mektuplariyla Halikarnas Balikcisi Hazirlayan Azra Erhat 1981 Dusun Yazilari Hazirlayan Azra ErhatIstinadlarIMDb ing 1990