Hökmranlıq qəzeti (Osmanlı Türkcəsi:حاكميت مل 10) yanvar 1920-ci ildə Ankarada zamanı Mustafa Kamal Paşa-nın başçılıq etdiyi Müdafiə Birliyinin nümayəndə heyətinin nəşr orqanı olaraq nəşrinə başladı türkcə qəzetdir.Sivas Konqresindən sonra milli mübarizə hərəkatının yayım orqanı olaraq Missiya Heyətinin nəzarəti altında Sivasda çıxarılan Will-i Milliye’nin davamıdır. Əvvəlcə həftədə iki dəfə nəşr olunan qəzet 6 fevral 1921-ci ildən gündəlik nəşr olunmağa davam edir. Milli Mübarizə dövrü qəzetlərinin lideri və əsas xəbər mənbəyidir.Mustafa Kamal Paşa qəzetdə köşə yazarı idi. Müstəqillik Döyüşünün qələbəsindən və Cümhuriyyət elan edildikdən sonra Cümhuriyyət Xalq Partiyasının yarı rəsmi nəşr orqanı olaraq həyatını davam etdirən Hakimiyet-i Milliye 1934-cü ildə Ulus adlandırıldı.
Hakimiyəti Milliyə | |
---|---|
Dil | türk dili |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Qəzetin quruluşu
Heyət Sivasdan ayrılıb Ankaraya gəldikdən sonra, mübarizənin vəziyyəti haqqında ictimaiyyətə və xarici dünyaya məlumat vermək və milli mübarizənin lehinə təbliğat aparmaq üçün Ankarada yeni bir qəzet nəşr etmək qərarına gəldi. Qəzetin adı; Sivasda Will-i Milliye'yi yaydığı üçün "Hakimiyet-i Milliye için" olaraq təyin olundu.Həftədə iki gün və dörd səhifə nəşr olunmağa başlayan qəzetin ilk nömrələri Ankara qubernatorluğunun aşağı qatında olan Vilayət mətbəəsində nəşr olundu. Vilayət Mətbəəsinin bütün maşınları və işçiləri Hakimiyet-i Milliyəyə verildi.
Qəzetin ofisi Ulus meydanında Vəli Xanda yerləşirdi.Qəzetin məsul direktoru və baş redaktor idi.
Heyət üzvü məqalələrin yayılması və yayımlanması ilə maraqlandı. Mustafa Kamalın Hakkı Behiçə verdiyi öz düşüncələri var digər məqalələr bir-bir araşdırıldı. Mustafa Kamalın imzası məqalələrin altına qoyulmadı yazıların bəziləri ulduzlar altındadır. Bu yazıların Mustafa Kamalın yazıları olduğu düşünülür.
Texniki xüsusiyyətlər
Qəzet əvvəlcə 57 x 82 ölçülü kağızın ikiqat artırılması ilə 4 sütunda hazırlanmışdır.
İlk nömrələr
Qəzetin ilk sayı 10 yanvar 1920-ci il şənbə günü nəşr olundu. Qəzet adı altında "peşə millətin iradəsinə hakim olmaq" alt yazı idi.
Birinci məsələ iki vərəq idi. Mustafa Kamalın redaktorluğu, ilk səhifəni bütün əhatə edirdi. Məqalədə Milli Mübarizənin məqsədləri izah edilmişdir.
İlk Cəmiyyətdə Hüquq Cəmiyyətinin Nümayəndəlik Komitəsi və Fransanın Maraş işğalına etiraz edən Pazardzhik Müftiliyinə etiraz edən ilk teleqram, Bələdiyyə Başçısı və xalq teleqrafı da yer aldı.47-ci saydan sonra qəzet 18 iyul 1920-ci ildən həftədə üç gün nəşr olunmağa başladı. Texniki çatışmazlıqlar səbəbindən 6 sentyabr 1920-ci il və 30 oktyabr 1920-ci il arasında həftədə iki dəfə nəşr olunurdu.
Gündəlik qəzet
-un Eskişehir Yeni Dünya qəzeti Çerkeş Ethem hadisəsindən sonra müsadirə edildi. Yeni çap maşınının gəlişindən və usta heyətinin İstanbuldan gəlişindən sonra Hakimiyet-i Milliyenin gündəlik qəzet olması mümkün oldu. 22 yanvar 1921-ci il tarixli 100-cü saydan sonra nəşr iki həftə dayandırıldı; Vəli Xanda yeni mətbəə quruldu. 6 fevral 1921-ci ildə ilk tək yarpaqlı gündəlik qəzet nəşr olundu. Qəzet şənbə günlərindən başqa hər gün çıxmağa başladı.
6 Fevral 1921-ci il tarixindən Hüseyin Ragıp Baydur, Nafi Atuf Kansu və Ziya Gevher Etili jurnalın baş redaktoru təyin edildi.
23 İyul 1921-ci ildə Yunanların Sakarya'ya doğru irəliləməsi səbəbindən qəzetin şənbə günü çıxması məqsədəuyğun sayıldı. Az sayda hazırlandı. Kağız çatışmazlığı səbəbindən qəzet 1922-ci il yanvarın 11-dək kiçik həcmdə çap olunmağa davam etdi.
Latın hərflərinə keçid
2 sentyabr 1928-ci il tarixindən qəzetin başlığı latın hərfləri ilə düzülmüş və məqalələr latın və ərəb hərfləri ilə qarışdırılmışdır. 1928-ci il 1 noyabr tarixinə qəzet tamamilə latın hərfləri ilə nəşr olundu.
Yazı heyəti
Yarandığı günlərdə Hakimiyet-i Milliye, Rəcəb Zühtü, Hüseyn Ragıp, Səbri Ethem Ertem, Əhməd Hakkı, Həmdi Osmanzadə, Aşki Naili, baş verirdi.
Ankaradakı ziyalılar və jurnalistlər Hakimiyet-i Milliyəyə məktub verdikləri üçün yazı heyəti zənginləşdi. Hakimiyet-i Milliyeyə töhfə verənlər arasında aşağıdakı adlar var: Fotojurnalist .
Tiraj
Qəzetin ilk sayının 1200-1500 tirajla çap olunduğu düşünülür.Gündə 5000-6000 tirajla çıxan bir qəzet halına gəldi.
Millətin adını çəkmək
Qəzet 28 noyabr 1934-cü ildə Ulus adını aldı.CHP-nin yanlış partiya siyasətinin sözçüsü oldu. 10 iyun 1955-ci ildə nəşr həyatına qayıtdı (bəzi mənbələrdə Nihat Erim tərəfindən 1953-cü il 14-15 iyun və 10 iyun 1955-ci illərdə nəşr olunan “Yeni Ulus” və “Halkçı ılan” qəzetləri Ulusun davamı hesab olunur. 1955-1971 illəri arasında Ulus adı altında nəşrini davam etdirdi.
Barış adını alaraq
29 iyul 1971-ci ildən qəzet Barış adı ilə nəşrini davam etdirir. Barış, Ankara, İstanbul, Samsun və Mərsin kimi yerli bir qəzet kimi, 1975-ci ildə 18752-ci ildə nəşr olunana qədər çıxdı.
İstinadlar
- ( (türk.)). 24 noyabr 2019 (#bare_url_missing_title). Archived from the original on 2018-01-27.
- (PDF) ( (türk.)). 201924 noyabr (#bare_url_missing_title). Archived from the original on 2011-04-09.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Hokmranliq qezeti Osmanli Turkcesi حاكميت مل 10 yanvar 1920 ci ilde Ankarada zamani Mustafa Kamal Pasa nin basciliq etdiyi Mudafie Birliyinin numayende heyetinin nesr orqani olaraq nesrine basladi turkce qezetdir Sivas Konqresinden sonra milli mubarize herekatinin yayim orqani olaraq Missiya Heyetinin nezareti altinda Sivasda cixarilan Will i Milliye nin davamidir Evvelce heftede iki defe nesr olunan qezet 6 fevral 1921 ci ilden gundelik nesr olunmaga davam edir Milli Mubarize dovru qezetlerinin lideri ve esas xeber menbeyidir Mustafa Kamal Pasa qezetde kose yazari idi Musteqillik Doyusunun qelebesinden ve Cumhuriyyet elan edildikden sonra Cumhuriyyet Xalq Partiyasinin yari resmi nesr orqani olaraq heyatini davam etdiren Hakimiyet i Milliye 1934 cu ilde Ulus adlandirildi Hakimiyeti MilliyeDil turk dili Vikianbarda elaqeli mediafayllarQezetin qurulusuHeyet Sivasdan ayrilib Ankaraya geldikden sonra mubarizenin veziyyeti haqqinda ictimaiyyete ve xarici dunyaya melumat vermek ve milli mubarizenin lehine tebligat aparmaq ucun Ankarada yeni bir qezet nesr etmek qerarina geldi Qezetin adi Sivasda Will i Milliye yi yaydigi ucun Hakimiyet i Milliye icin olaraq teyin olundu Heftede iki gun ve dord sehife nesr olunmaga baslayan qezetin ilk nomreleri Ankara qubernatorlugunun asagi qatinda olan Vilayet metbeesinde nesr olundu Vilayet Metbeesinin butun masinlari ve iscileri Hakimiyet i Milliyeye verildi Qezetin ofisi Ulus meydaninda Veli Xanda yerlesirdi Qezetin mesul direktoru ve bas redaktor idi Heyet uzvu meqalelerin yayilmasi ve yayimlanmasi ile maraqlandi Mustafa Kamalin Hakki Behice verdiyi oz dusunceleri var diger meqaleler bir bir arasdirildi Mustafa Kamalin imzasi meqalelerin altina qoyulmadi yazilarin bezileri ulduzlar altindadir Bu yazilarin Mustafa Kamalin yazilari oldugu dusunulur Texniki xususiyyetlerQezet evvelce 57 x 82 olculu kagizin ikiqat artirilmasi ile 4 sutunda hazirlanmisdir Ilk nomrelerQezetin ilk sayi 10 yanvar 1920 ci il senbe gunu nesr olundu Qezet adi altinda pese milletin iradesine hakim olmaq alt yazi idi Birinci mesele iki vereq idi Mustafa Kamalin redaktorlugu ilk sehifeni butun ehate edirdi Meqalede Milli Mubarizenin meqsedleri izah edilmisdir Ilk Cemiyyetde Huquq Cemiyyetinin Numayendelik Komitesi ve Fransanin Maras isgalina etiraz eden Pazardzhik Muftiliyine etiraz eden ilk teleqram Belediyye Bascisi ve xalq teleqrafi da yer aldi 47 ci saydan sonra qezet 18 iyul 1920 ci ilden heftede uc gun nesr olunmaga basladi Texniki catismazliqlar sebebinden 6 sentyabr 1920 ci il ve 30 oktyabr 1920 ci il arasinda heftede iki defe nesr olunurdu Gundelik qezet un Eskisehir Yeni Dunya qezeti Cerkes Ethem hadisesinden sonra musadire edildi Yeni cap masininin gelisinden ve usta heyetinin Istanbuldan gelisinden sonra Hakimiyet i Milliyenin gundelik qezet olmasi mumkun oldu 22 yanvar 1921 ci il tarixli 100 cu saydan sonra nesr iki hefte dayandirildi Veli Xanda yeni metbee quruldu 6 fevral 1921 ci ilde ilk tek yarpaqli gundelik qezet nesr olundu Qezet senbe gunlerinden basqa her gun cixmaga basladi 6 Fevral 1921 ci il tarixinden Huseyin Ragip Baydur Nafi Atuf Kansu ve Ziya Gevher Etili jurnalin bas redaktoru teyin edildi 23 Iyul 1921 ci ilde Yunanlarin Sakarya ya dogru irelilemesi sebebinden qezetin senbe gunu cixmasi meqsedeuygun sayildi Az sayda hazirlandi Kagiz catismazligi sebebinden qezet 1922 ci il yanvarin 11 dek kicik hecmde cap olunmaga davam etdi Latin herflerine kecid2 sentyabr 1928 ci il tarixinden qezetin basligi latin herfleri ile duzulmus ve meqaleler latin ve ereb herfleri ile qarisdirilmisdir 1928 ci il 1 noyabr tarixine qezet tamamile latin herfleri ile nesr olundu Yazi heyetiYarandigi gunlerde Hakimiyet i Milliye Receb Zuhtu Huseyn Ragip Sebri Ethem Ertem Ehmed Hakki Hemdi Osmanzade Aski Naili bas verirdi Ankaradaki ziyalilar ve jurnalistler Hakimiyet i Milliyeye mektub verdikleri ucun yazi heyeti zenginlesdi Hakimiyet i Milliyeye tohfe verenler arasinda asagidaki adlar var Fotojurnalist TirajQezetin ilk sayinin 1200 1500 tirajla cap olundugu dusunulur Gunde 5000 6000 tirajla cixan bir qezet halina geldi Milletin adini cekmekQezet 28 noyabr 1934 cu ilde Ulus adini aldi CHP nin yanlis partiya siyasetinin sozcusu oldu 10 iyun 1955 ci ilde nesr heyatina qayitdi bezi menbelerde Nihat Erim terefinden 1953 cu il 14 15 iyun ve 10 iyun 1955 ci illerde nesr olunan Yeni Ulus ve Halkci ilan qezetleri Ulusun davami hesab olunur 1955 1971 illeri arasinda Ulus adi altinda nesrini davam etdirdi Baris adini alaraq29 iyul 1971 ci ilden qezet Baris adi ile nesrini davam etdirir Baris Ankara Istanbul Samsun ve Mersin kimi yerli bir qezet kimi 1975 ci ilde 18752 ci ilde nesr olunana qeder cixdi Istinadlar turk 24 noyabr 2019 bare url missing title Archived from the original on 2018 01 27 PDF turk 201924 noyabr bare url missing title Archived from the original on 2011 04 09