Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Hacı Mahmud əfəndi türbəsi və ya Göy türbə — Hacı Mahmud Əfəndinin ocağı; Aslanbəyli kəndinin qədim qəbiristanlığında Türbə və Yerli Əhəmiyyətli Tarixi Abidə.
Göy türbə (Hacı Mahmud Əfəndinin türbəsi) | |
---|---|
Hacı Mahmud Əfəndinin türbəsi | |
Ölkə | Azərbaycan |
Status | Türbə |
Şəhər | Qazax rayonu |
Yerləşir | Aslanbəyli kəndi |
Sifarişçi | Hacı Mahmud Əfəndi |
Tikilmə tarixi | |
Sahəsi | İç sahəsi- 16 kvadrat metr |
Haqqında
Türbə Aslanbəyli kəndinin qədim qəbiristanlığında, İncəsu çayı boyunca uzanan el yolunun solundadır. Qazax, Gəncə və Borçalı ellərində "Göy türbə" kimi tanınan Hacı Mahmud Əfəndinin türbəsi həm də xalqın inanc yeri kimi məşhurdur. Buraya əhd edib gələnlərin sayı-hesabı bilinmir. Gəncə-Qazax, Borcalı ellərində, Dağıstanda, Türkiyədə tanınan bir ziyarətgahdır. Geniş və möhkəm hasarın içərisində yerləşən dördkünc türbə 1893-cü ildə ucaldılıb. 1835–1896-cı illərdə yaşamış Hacı Mahmud Əfəndi öz dövrünün tanınmış din xadimi olmuşdur. O, dini təhsilini Türkiyədə almışdır. Hacı Mahmud Əfəndi sevimli müəllimi Qarabağiyə ehtiram əlaməti olaraq Türkiyənin Amasya şəhərində, onun dəfn olunduğu yerdə böyük bir türbə tikdirmişdir. Türbənin qarşısına Hacı Mahmud Əfəndinin adı yazılı lövhə vurulmuşdur. Tikilinin bəzi elementləri göy rənglə boyandığından xalq arasında ona bəzən Göy türbə də deyirlər. Türbədə öz savadı və xeyirxahlığı ilə bütün bölgənin rəğbətini qazanan Hacı Mahmud Əfəndi Qaraninin (1835–1896) və onun məsləkdaşı məzarları yerləşir. Aslanbəyli kəndindəki türbə həm də gözəl memarlıq nümunəsidir. Abidə günbəzlə örtülmüş, üz qatı memarlıq dekorları, ornament və kitabələrlə bəzədilmişdir. Türbəyə xüsusi gözəllik vermək üçün çatma tağlar inşa edilmişdir. Abidənin inşa tarixi divarlarına Ərəb əlifbası ilə həkk edilmiş yazılardan aydın olur. Giriş qapısından bir qədər yuxarıda maddeyi-tarix yazılmışdır. "Binai-tərbeye-tarix arar təbi bulur qəvvas, Dedi kim bu ğəriq oldu səfa Allah səfadır bu. 1318". Bu beytin mənasından məlum olur ki, şeirdəki əbcəd hesabı ilə tapılmasına işarə olunan söz "ğəriq" kəlməsidir. Bu, Hicri-qəməri təqvim ilə 1310-cu , Miladi tarixi ilə 1892-ci ilə düşür. Lakin beytin sonundakı tarixdə 1318-ci il göstərilmişdir. Bu tarixi araşıdran müəlliflər türbənin 1892-ci ildə tikilməsini daha düzgün tarix sayırlar. Tikintinin ətrafı qəbirstanlıqdır. Yaxın qalanın üzərində 1909-cu ildə Həmid Əfəndinin təşəbbüsü ilə tikilmiş Məscid və Hacı Mahmud Əfəndinin evi ucalır.
Tarixi
Yaxın dostu və məsləkdaşı olan Seyid Yasinin 1892-ci ildə vəfatından sonra Hacı Mahmud Əfəndi onun məzarı üstündə türbə ucaldır. Üç il sonra özü də vəsiyyəti ilə orada dəfn edilir. Deyilənə görə türbənin layihəsini Hacı Mahmud əfəndi Türkiyədən gətiribmiş. Tikintini İncə dərəsinin və Borçalının ən məşhur ustaları yetiribmiş. İnşaya rəhbərliyi Hacının kürəkəni edibmiş. Türbə müqəddəs sayılır və hətta sovet hakimiyyəti dövründə qoyulan qadağalara baxmayaraq, indiyə qədər bütün illər uzaq və yaxın ellərdən gələn adamlar tərəfindən ziyarət olunur.
Memarlıq quruluşu
Hacı Mahmud Əfəndi türbəsi (iç sahəsi 4x4 metr) dördbucaqlı formaya malikdir. Türbənin hündürlüyü 6 metrdir. Divarları iç tərəfdən qum-sement məhlulu ilə suvanmış və yaşıl rənglə işlənmişdir. Türbənin bir giriş qapısı və iki pəncərəsi vardır. İçərisində iki qəbir yerləşmişdir. Giriş qapısından içəridə — sol tərəfdə Hacı Mahmud Əfəndinin, sağ tərəfdə isə qəbridir.Baş daşlarında farsca yazılar həkk olunmuşdur. Qeyd etmək lazımdır ki, dostu olmuşdur. Türbənin divarları daş plitələrlə üzlənmişdir. Türbə olduğu kimi qorunub saxlanmışdır. Lakin 1987-ci ildə burada təmir işləri aparılmışdır. Təmir işləri türbədə yığılan nəzir-niyaz hesabına icra edilmişdir. Türbə dövlət tərəfindən qeydiyyata alınmışdır.
İstinadlar
Xarici keçidlər
https://www.youtube.com/watch?v=qf7wAQJOgY8 https://www.youtube.com/watch?v=nYbwWMPPZ8w
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Haci Mahmud efendi turbesi ve ya Goy turbe Haci Mahmud Efendinin ocagi Aslanbeyli kendinin qedim qebiristanliginda Turbe ve Yerli Ehemiyyetli Tarixi Abide Goy turbe Haci Mahmud Efendinin turbesi Haci Mahmud Efendinin turbesiOlke AzerbaycanStatus TurbeSeher Qazax rayonuYerlesir Aslanbeyli kendiSifarisci Haci Mahmud EfendiTikilme tarixi Insasi 1892 Berpasi 1987Sahesi Ic sahesi 16 kvadrat metrHaqqindaTurbe Aslanbeyli kendinin qedim qebiristanliginda Incesu cayi boyunca uzanan el yolunun solundadir Qazax Gence ve Borcali ellerinde Goy turbe kimi taninan Haci Mahmud Efendinin turbesi hem de xalqin inanc yeri kimi meshurdur Buraya ehd edib gelenlerin sayi hesabi bilinmir Gence Qazax Borcali ellerinde Dagistanda Turkiyede taninan bir ziyaretgahdir Genis ve mohkem hasarin icerisinde yerlesen dordkunc turbe 1893 cu ilde ucaldilib 1835 1896 ci illerde yasamis Haci Mahmud Efendi oz dovrunun taninmis din xadimi olmusdur O dini tehsilini Turkiyede almisdir Haci Mahmud Efendi sevimli muellimi Qarabagiye ehtiram elameti olaraq Turkiyenin Amasya seherinde onun defn olundugu yerde boyuk bir turbe tikdirmisdir Turbenin qarsisina Haci Mahmud Efendinin adi yazili lovhe vurulmusdur Tikilinin bezi elementleri goy rengle boyandigindan xalq arasinda ona bezen Goy turbe de deyirler Turbede oz savadi ve xeyirxahligi ile butun bolgenin regbetini qazanan Haci Mahmud Efendi Qaraninin 1835 1896 ve onun meslekdasi mezarlari yerlesir Aslanbeyli kendindeki turbe hem de gozel memarliq numunesidir Abide gunbezle ortulmus uz qati memarliq dekorlari ornament ve kitabelerle bezedilmisdir Turbeye xususi gozellik vermek ucun catma taglar insa edilmisdir Abidenin insa tarixi divarlarina Ereb elifbasi ile hekk edilmis yazilardan aydin olur Giris qapisindan bir qeder yuxarida maddeyi tarix yazilmisdir Binai terbeye tarix arar tebi bulur qevvas Dedi kim bu geriq oldu sefa Allah sefadir bu 1318 Bu beytin menasindan melum olur ki seirdeki ebced hesabi ile tapilmasina isare olunan soz geriq kelmesidir Bu Hicri qemeri teqvim ile 1310 cu Miladi tarixi ile 1892 ci ile dusur Lakin beytin sonundaki tarixde 1318 ci il gosterilmisdir Bu tarixi arasidran muellifler turbenin 1892 ci ilde tikilmesini daha duzgun tarix sayirlar Tikintinin etrafi qebirstanliqdir Yaxin qalanin uzerinde 1909 cu ilde Hemid Efendinin tesebbusu ile tikilmis Mescid ve Haci Mahmud Efendinin evi ucalir TarixiYaxin dostu ve meslekdasi olan Seyid Yasinin 1892 ci ilde vefatindan sonra Haci Mahmud Efendi onun mezari ustunde turbe ucaldir Uc il sonra ozu de vesiyyeti ile orada defn edilir Deyilene gore turbenin layihesini Haci Mahmud efendi Turkiyeden getiribmis Tikintini Ince deresinin ve Borcalinin en meshur ustalari yetiribmis Insaya rehberliyi Hacinin kurekeni edibmis Turbe muqeddes sayilir ve hetta sovet hakimiyyeti dovrunde qoyulan qadagalara baxmayaraq indiye qeder butun iller uzaq ve yaxin ellerden gelen adamlar terefinden ziyaret olunur Memarliq qurulusuHaci Mahmud Efendi turbesi ic sahesi 4x4 metr dordbucaqli formaya malikdir Turbenin hundurluyu 6 metrdir Divarlari ic terefden qum sement mehlulu ile suvanmis ve yasil rengle islenmisdir Turbenin bir giris qapisi ve iki penceresi vardir Icerisinde iki qebir yerlesmisdir Giris qapisindan iceride sol terefde Haci Mahmud Efendinin sag terefde ise qebridir Bas daslarinda farsca yazilar hekk olunmusdur Qeyd etmek lazimdir ki dostu olmusdur Turbenin divarlari das plitelerle uzlenmisdir Turbe oldugu kimi qorunub saxlanmisdir Lakin 1987 ci ilde burada temir isleri aparilmisdir Temir isleri turbede yigilan nezir niyaz hesabina icra edilmisdir Turbe dovlet terefinden qeydiyyata alinmisdir IstinadlarXarici kecidlerhttps www youtube com watch v qf7wAQJOgY8 https www youtube com watch v nYbwWMPPZ8wHemcinin baxAslanbeyli Haci Mahmud Efendi Haci Mahmud efendinin yasayis evi ve musafirxanasi Aslanbeyli mescidi Haci Mahmud Efendi