Hacı-Murad Cussati (oset. Дзуццаты Хадзы-Мурат; 1 yanvar 1935, Kornis[d], Cənubi Osetiya Muxtar Vilayəti – 1 iyun 2000, Vladiqafqaz) — XX əsrin altmışıncı illərinin Sovet və Cənubi Osetiya şairi, tərcüməçi, ədəbiyyatşünas və ictimai xadimi. Kosta Xetaqurov adına Cənubi Osetiya Mükafatı laureatı (1988).
Hacı-Murad Cussati | |
---|---|
Doğum tarixi | 1 yanvar 1935 |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | 1 iyun 2000 (65 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Fəaliyyəti | şair, tərcüməçi, ədəbiyyatşünas |
Əsərlərinin dili | Osetin dili |
Bioqrafiyası
1935-ci ildə Cənubi Osetiya Muxtar Vilayətinin Kornis kəndində kəndli ailəsində anadan olmuşdur İlk şeirlərini 1947-ci ildə 12 yaşında ikən Cənubi Osetiya dövri nəşrlərinin səhifələrində nəşr etdirmişdir.. 1952-ci ildə orta məktəbi doğma kəndində qızıl medalla bitirir. Elə həmin il M. Qorki adına Moskva Ədəbiyyat İnstitutuna daxil olur. Eyni ildə Yevgeni Yevtuşenko, Robert Rojdestvenski və Bella Axmadulina ilə birlikdə oxuyur.. 1956-cı ildə ilk şeir toplusunu olan "İlk söz" (oset. «Фыццаг ныхас») kitabını nəşr etdirir. 1957-ci ildə ali təhsil aldıqdan sonra Cənubi Osetiyaya qayıdır və burada İriston kitab nəşriyyatında redaktor işləməyə başlayır. Sonra Z. Vaneyev adına Cənubi Osetiya Elmi-Tədqiqat İnstitutunda elmi tədqiqatla məşğul olur. 1960-cı ildə "Dəyişiklik küləyi" toplusunu "Sovet Yazıçısı" nəşriyyatında rus tərcüməsində nəşr etdirir. 1961-ci ildə 26 yaşında SSRİ Yazıçılar Birliyinə qəbul edilir. Elmlər namizədi elmi dərəcəsi almaq üçün namizədlik dissertasiyasını müdafiə edir. 1986–1990-cı illərdə SSRİ Yazıçılar Birliyinin Cənubi Osetiya şöbəsinin məsul katibi olur. 1990-cı ildən Cənubi Osetiyanın "Xurzarin" qəzetinin redaktoru kimi fəaliyyət göstərir. 1993-cü ildə siyasi səbəblərdən Vladiqafqaza köçür və burada "Max duq" ədəbi jurnalında şeir və dram şöbəsinin redaktoru işləməyə başlayır.
Ədəbiyyatşünaslıq və ədəbi tənqidlə məşğul olur. Bir neçə tənqidi monoqrafiya toplusunu nəşr etdirir. Onun şeirləri Vladimir Mayakovskinin əsərlərindən təsirlənir. Osetin şairi Sergey Xuqayevə görə, Hacı-Murad Cussatinin əsəri "Osetiya poeziyasına yeni bir forma gətirmiş İnsanlar bunun "Mayakovski misrası" nın forması olduğunu söyləyirlər. Hacı-Murad bu formanı Osetiya şeirinə daxil edir və orada möhkəmləndirdi. O … bir çox Osetiyalı yazıçıların yaradıcılığının öyrənilməsinə böyük töhfə verir ".
1980-ci illərin sonunda o, Cənubi Osetiyanın ictimai həyatında fəal iştirak edərək Gürcüstandan ayrılmağı müdafiə edir. Cənubi Osetiyanın "Adamon nixas" ictimai təşkilatını dəstəkləyir. 20 sentyabr 1990-cı ildə Cənubi Osetiya Muxtar Vilayətinin Xalq Deputatları Regional Şurasının sessiyasında Cənubi Osetiyanın müstəqilliyinin elan edilməsi ilə bağlı təklif irəli sürür.
Ömrünün son aylarında "İki əsr arasında" (oset. «Дыууæ дуджы астæу») şeirlər toplusunu nəşr etdirir.
2000-ci ildə dünaysını dəyişir. Doğulduğu Kornis kəndində dəfn edilir.
Mükafatları
Kosta Xetaqurov adına mükafat — "Zaman və Ədəbiyyat" tənqidi məqalələr toplusuna görə (1988)
Ədəbiyyat
- Бибоева И. Г., Казиты М. Р., Писатели Осетии, библиографический справочник, Владикавказ, Ир, 2015, стр. 399–401, ISBN 978-5-7534-1499-01
- Сатцаев Э. Осетинские писатели. С. 22–26
- Бицоев Г. Он верил: родится новый источник красоты//Мах дуг. 2001. № 3. С. 153–158
Mənbə
- [https://archive.today/20130205095409/http://www.nslib.narod.ru/karta/liter.html Arxivləşdirilib 2013-02-05 at Archive.today Дзуццати Хаджи-Мурат Аранбекович (1935–2000)]// Литературоведы, Моя Осетия
- Поэт Хаджи-Мурат Дзуццати в воспоминаниях старшего сына
- Его называли "осетинским Есениным"
- Диана Валиева, "Хаосом была и жизнь моя": творческий вечер поэта в Цхинвале
- Игорь Дзантиев, Поэт и гражданин Хаджи-Мурат Дзуццати
İstinadlar
- "Поэт и гражданин Хаджи-Мурат Дзуццати". 2019-10-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-21.
- "Поэт Хаджи-Мурат Дзуццати в воспоминаниях старшего сына". 2019-10-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-21.
- Игорь Дзантиев, Поэт и гражданин Хаджи-Мурат Дзуццати 2019-10-20 at the Wayback Machine
- "Его называли "осетинским Есениным"". 2019-10-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-21.
- Бибоева И. Г., Казиты М. Р., Писатели Осетии, библиографический справочник, стр. 399
- "Южная Осетия. Год за годом (1988 г.)". 2019-10-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-21.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Haci Murad Cussati oset Dzuccaty Hadzy Murat 1 yanvar 1935 Kornis d Cenubi Osetiya Muxtar Vilayeti 1 iyun 2000 Vladiqafqaz XX esrin altmisinci illerinin Sovet ve Cenubi Osetiya sairi tercumeci edebiyyatsunas ve ictimai xadimi Kosta Xetaqurov adina Cenubi Osetiya Mukafati laureati 1988 Haci Murad CussatiDogum tarixi 1 yanvar 1935 1935 01 01 Dogum yeri Kornis d Znaur rayonu Cenubi Osetiya Muxtar Vilayeti Gurcustan SSR ZSFSR SSRIVefat tarixi 1 iyun 2000 2000 06 01 65 yasinda Vefat yeri Vladiqafqaz Simali Osetiya RusiyaFealiyyeti sair tercumeci edebiyyatsunasEserlerinin dili Osetin diliBioqrafiyasi1935 ci ilde Cenubi Osetiya Muxtar Vilayetinin Kornis kendinde kendli ailesinde anadan olmusdur Ilk seirlerini 1947 ci ilde 12 yasinda iken Cenubi Osetiya dovri nesrlerinin sehifelerinde nesr etdirmisdir 1952 ci ilde orta mektebi dogma kendinde qizil medalla bitirir Ele hemin il M Qorki adina Moskva Edebiyyat Institutuna daxil olur Eyni ilde Yevgeni Yevtusenko Robert Rojdestvenski ve Bella Axmadulina ile birlikde oxuyur 1956 ci ilde ilk seir toplusunu olan Ilk soz oset Fyccag nyhas kitabini nesr etdirir 1957 ci ilde ali tehsil aldiqdan sonra Cenubi Osetiyaya qayidir ve burada Iriston kitab nesriyyatinda redaktor islemeye baslayir Sonra Z Vaneyev adina Cenubi Osetiya Elmi Tedqiqat Institutunda elmi tedqiqatla mesgul olur 1960 ci ilde Deyisiklik kuleyi toplusunu Sovet Yazicisi nesriyyatinda rus tercumesinde nesr etdirir 1961 ci ilde 26 yasinda SSRI Yazicilar Birliyine qebul edilir Elmler namizedi elmi derecesi almaq ucun namizedlik dissertasiyasini mudafie edir 1986 1990 ci illerde SSRI Yazicilar Birliyinin Cenubi Osetiya sobesinin mesul katibi olur 1990 ci ilden Cenubi Osetiyanin Xurzarin qezetinin redaktoru kimi fealiyyet gosterir 1993 cu ilde siyasi sebeblerden Vladiqafqaza kocur ve burada Max duq edebi jurnalinda seir ve dram sobesinin redaktoru islemeye baslayir Edebiyyatsunasliq ve edebi tenqidle mesgul olur Bir nece tenqidi monoqrafiya toplusunu nesr etdirir Onun seirleri Vladimir Mayakovskinin eserlerinden tesirlenir Osetin sairi Sergey Xuqayeve gore Haci Murad Cussatinin eseri Osetiya poeziyasina yeni bir forma getirmis Insanlar bunun Mayakovski misrasi nin formasi oldugunu soyleyirler Haci Murad bu formani Osetiya seirine daxil edir ve orada mohkemlendirdi O bir cox Osetiyali yazicilarin yaradiciliginin oyrenilmesine boyuk tohfe verir 1980 ci illerin sonunda o Cenubi Osetiyanin ictimai heyatinda feal istirak ederek Gurcustandan ayrilmagi mudafie edir Cenubi Osetiyanin Adamon nixas ictimai teskilatini destekleyir 20 sentyabr 1990 ci ilde Cenubi Osetiya Muxtar Vilayetinin Xalq Deputatlari Regional Surasinin sessiyasinda Cenubi Osetiyanin musteqilliyinin elan edilmesi ile bagli teklif ireli surur Omrunun son aylarinda Iki esr arasinda oset Dyuuae dudzhy astaeu seirler toplusunu nesr etdirir 2000 ci ilde dunaysini deyisir Doguldugu Kornis kendinde defn edilir MukafatlariKosta Xetaqurov adina mukafat Zaman ve Edebiyyat tenqidi meqaleler toplusuna gore 1988 EdebiyyatBiboeva I G Kazity M R Pisateli Osetii bibliograficheskij spravochnik Vladikavkaz Ir 2015 str 399 401 ISBN 978 5 7534 1499 01 Satcaev E Osetinskie pisateli S 22 26 Bicoev G On veril roditsya novyj istochnik krasoty Mah dug 2001 3 S 153 158Menbe https archive today 20130205095409 http www nslib narod ru karta liter html Arxivlesdirilib 2013 02 05 at Archive today Dzuccati Hadzhi Murat Aranbekovich 1935 2000 Literaturovedy Moya Osetiya Poet Hadzhi Murat Dzuccati v vospominaniyah starshego syna Ego nazyvali osetinskim Eseninym Diana Valieva Haosom byla i zhizn moya tvorcheskij vecher poeta v Chinvale Igor Dzantiev Poet i grazhdanin Hadzhi Murat DzuccatiIstinadlar Poet i grazhdanin Hadzhi Murat Dzuccati 2019 10 20 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 21 Poet Hadzhi Murat Dzuccati v vospominaniyah starshego syna 2019 10 20 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 21 Igor Dzantiev Poet i grazhdanin Hadzhi Murat Dzuccati 2019 10 20 at the Wayback Machine Ego nazyvali osetinskim Eseninym 2019 10 20 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 21 Biboeva I G Kazity M R Pisateli Osetii bibliograficheskij spravochnik str 399 Yuzhnaya Osetiya God za godom 1988 g 2019 10 20 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 21 Xarici kecidler