Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Gəncə xan sarayı — Gəncə şəhərinin tarixi mərkəzində mövcud olmuş tarixi saray kompleksi.
| Gəncə xan sarayı | |
|---|---|
 1860-cı illərin sonlarında Gəncə xanlarının sarayının xarabalıqları. | |
 | |
| Ölkə |  Azərbaycan |
| Aidiyyatı | Gəncə xanlığı |
| Üslubu | Arran memarlıq məktəbi |
| Vəziyyəti | Gəncə qalasının işğalından sonra talan edilin və qismən dağıdılıb. 1870-ci illərin əvvəllərində xarabalıqları tamamilə sökülüb. |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Kompleksə bir neçə saray binası, tağlı daş qalereya, daxili həyətlər və fontanlar, o cümlədən köməkçi tikililər daxil idi. Fransız səyyahı, etnoqraf və fotoqrafı Baron de Bay Qafqaza səfəri zamanı Gəncədə olarkən çəkdiyi şəkillərdə sarayın şəkilləri var. Sovet dövründə kompleksin yerində inşa edilmişdir. Hal-hazırda Fikrət Əmirov adına Gəncə Dövlət Filarmoniyası yerləşir.
Gəncə xan sarayı qəsr formalı yaşayış kompleksi olmaqla, bir neçə yaşayış binası, həmçinin, xəritədə “xan tikilisinə aparan tağlı daş qalereya” adlandırılan tağlı tikilidə ibarət olmuşdur. Bu tikili saraya aparan xüsusi qapı və ya dəhliz rolunu oynamışdır. Kompleks daxili həyətlərə və bir neçə fontana malik idi.
Tarixi
Gəncə xan sarayı Gəncə qalasının sitadelinin mərkəzidə, Şah Abbas məscidindən qərbdə yerləşirdi. Xan sarayından yaxınlıqda yerləşən Cümə məscidinin həyətinə yeraltı yol aparırdı.
1803-cü ildə Gəncə qalasının işğalı ərəfəsində Xan sarayı yerləşən daş sitadel 50 kvadrat sajendən çox ərazini əhatə edirdi.
Ə.Salamzadə, E.Avalov və R.Salayevin müəllifliyi ilə 1979-cu ildə nəşr edilmiş "Azərbaycanıın tarixi şəhərlərinin qorunması və yenidənqurulmasının problemləri" (rus. Проблемы сохранения и реконструкции исторических городов Азербайджана) kitabında sarayın xarabalıqlarının şəkilləri yayımlanmışdır.
Memarlıq xüsusiyyətləri
Gəncə qalasının 1797-ci ilə aid planında həmin sitadelin bir bastionu qeyd edilir və izahlarda o, “tərk edilmiş sitadel” kimi qeyd edilir. Ə.Salamzadə qeyd edir ki, xəritə üzərindəki bu qeyd, sarayın xəritə tərtib olunan vaxtda artıq tərk edilmiş olduğunu göstərir.
Gəncə xan sarayı qəsr formalı yaşayış kompleksi olmaqla, bir neçə yaşayış binası, həmçinin, xəritədə “xan tikilisinə aparan tağlı daş qalereya” adlandırılan tağlı tikilidə ibarət olmuşdur. Bu tikili saraya aparan xüsusi qapı və ya dəhliz rolunu oynamışdır. Kompleks daxili həyətlərə və bir neçə fontana malik idi. Bunlarla yanaşı kompleksə planda “köhnə xaraba daş saray” adlandırılan tikili də daxil idi. Ə.Salamzadə qeyd edir ki, ehtimal ki, bu tikili şəhər ərazisində inşa edilmiş ən qədim saray formalı tikili – hökmdar və ya yerli hakimiyyət təmsilçisi sarayı olmuşdur. Sonradan yerli hakimlər onun yanında digər saray tikililəri də inşa etdirmiş və şəhərin mərkəzində böyük saray kompleksi formalaşmışdır.
İstinadlar
- 1901-ci ildə "Tatarlar Dərbənddən Yelizavetpola" adlı kitabı
- Саламзаде, 1964. səh. 125
- Бобровский, П. О. Исторія 13-го Лейбъ-Гренадерскаго Эриванскаго Его Величества полка за 250 лѣтъ. Часть третья. СПб. 1893. 209.
- А. В. Саламзаде, Э. В. Авалов и Р. Д. Салаев. Проблемы сохранения и реконструкции исторических городов Азербайджана / Под ред М. А. Усейнова. — Б.: Элм, 1979. — С. 125
- Саламзаде, 1964. səh. 126
Ədəbiyyat
- Саламзаде, А. В. Архитектура Азербайдана XVI-XIX вв. Баку: Издательство Академии наук Азербайджанской ССР. 1964.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Xan sarayi Gence xan sarayi Gence seherinin tarixi merkezinde movcud olmus tarixi saray kompleksi Gence xan sarayi1860 ci illerin sonlarinda Gence xanlarinin sarayinin xarabaliqlari 40 40 45 sm e 46 21 06 s u Olke AzerbaycanAidiyyati Gence xanligiUslubu Arran memarliq mektebiVeziyyeti Gence qalasinin isgalindan sonra talan edilin ve qismen dagidilib 1870 ci illerin evvellerinde xarabaliqlari tamamile sokulub Vikianbarda elaqeli mediafayllar Komplekse bir nece saray binasi tagli das qalereya daxili heyetler ve fontanlar o cumleden komekci tikililer daxil idi Fransiz seyyahi etnoqraf ve fotoqrafi Baron de Bay Qafqaza seferi zamani Gencede olarken cekdiyi sekillerde sarayin sekilleri var Sovet dovrunde kompleksin yerinde insa edilmisdir Hal hazirda Fikret Emirov adina Gence Dovlet Filarmoniyasi yerlesir Gence xan sarayi qesr formali yasayis kompleksi olmaqla bir nece yasayis binasi hemcinin xeritede xan tikilisine aparan tagli das qalereya adlandirilan tagli tikilide ibaret olmusdur Bu tikili saraya aparan xususi qapi ve ya dehliz rolunu oynamisdir Kompleks daxili heyetlere ve bir nece fontana malik idi TarixiGence xan sarayi Gence qalasinin sitadelinin merkezide Sah Abbas mescidinden qerbde yerlesirdi Xan sarayindan yaxinliqda yerlesen Cume mescidinin heyetine yeralti yol aparirdi 1803 cu ilde Gence qalasinin isgali erefesinde Xan sarayi yerlesen das sitadel 50 kvadrat sajenden cox erazini ehate edirdi E Salamzade E Avalov ve R Salayevin muellifliyi ile 1979 cu ilde nesr edilmis Azerbaycaniin tarixi seherlerinin qorunmasi ve yenidenqurulmasinin problemleri rus Problemy sohraneniya i rekonstrukcii istoricheskih gorodov Azerbajdzhana kitabinda sarayin xarabaliqlarinin sekilleri yayimlanmisdir Memarliq xususiyyetleriGence qalasinin 1797 ci ile aid planinda hemin sitadelin bir bastionu qeyd edilir ve izahlarda o terk edilmis sitadel kimi qeyd edilir E Salamzade qeyd edir ki xerite uzerindeki bu qeyd sarayin xerite tertib olunan vaxtda artiq terk edilmis oldugunu gosterir Gence xan sarayi qesr formali yasayis kompleksi olmaqla bir nece yasayis binasi hemcinin xeritede xan tikilisine aparan tagli das qalereya adlandirilan tagli tikilide ibaret olmusdur Bu tikili saraya aparan xususi qapi ve ya dehliz rolunu oynamisdir Kompleks daxili heyetlere ve bir nece fontana malik idi Bunlarla yanasi komplekse planda kohne xaraba das saray adlandirilan tikili de daxil idi E Salamzade qeyd edir ki ehtimal ki bu tikili seher erazisinde insa edilmis en qedim saray formali tikili hokmdar ve ya yerli hakimiyyet temsilcisi sarayi olmusdur Sonradan yerli hakimler onun yaninda diger saray tikilileri de insa etdirmis ve seherin merkezinde boyuk saray kompleksi formalasmisdir Istinadlar1901 ci ilde Tatarlar Derbendden Yelizavetpola adli kitabi Salamzade 1964 seh 125 Bobrovskij P O Istoriya 13 go Lejb Grenaderskago Erivanskago Ego Velichestva polka za 250 lѣt Chast tretya SPb 1893 209 A V Salamzade E V Avalov i R D Salaev Problemy sohraneniya i rekonstrukcii istoricheskih gorodov Azerbajdzhana Pod red M A Usejnova B Elm 1979 S 125 Salamzade 1964 seh 126EdebiyyatSalamzade A V Arhitektura Azerbajdana XVI XIX vv Baku Izdatelstvo Akademii nauk Azerbajdzhanskoj SSR 1964