Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Göz rəngi — gözün rəngi iki müxtəlif amillə müəyyən edilən poligenik fenotipik əlamətdir. İrsiyyətin piqmentasiyası və irisin stromasında bulanıq mühit tərəfindən işığın səpilməsinin tezlikdən asılıdır.
İnsanlarda irisin piqmentasiyası irisin piqment epitelində melaninin konsentrasiyasından, irisin stromasında (ön irisin üzərində yerləşir) melaninin miqdarından asılı olaraq açıq qəhvəyidən qara rəngə qədər dəyişir. İnsan irisində və ya göz mayesində nə mavi, nə də yaşıl piqmentlər heç vaxt mövcud deyil. Beləliklə, göz rəngi struktur rəng nümunəsidir və xüsusilə açıq gözlər üçün işıqlandırma şərtlərinə görə dəyişir.
Bir çox quş növünün parlaq rəngli gözləri pteridinlər, purinlər və karotenoidlər kimi digər piqmentlərin varlığının nəticəsidir . İnsanlarda və digər heyvanlarda çoxlu fenotipik göz rəngi variasiyaları var.
İnsanlarda göz rənginin genetikası və irsiyyəti mürəkkəbdir. İndiyə qədər 15-ə qədər gen göz rənginin miras qalması ilə əlaqələndirilib. Mavi gözlərin sadə bir resessiv xüsusiyyət olduğuna dair əvvəlki fikirlərin yanlış olduğu göstərildi. Göz rənginin genetikası o qədər mürəkkəbdir ki, valideyn və uşaq göz rənglərinin demək olar ki, hər hansı birləşməsi baş verə bilər.
Rəng təsnifatı
İrisin rəngi insan haqqında çoxlu məlumat verə bilər və rəng təsnifatı patoloji dəyişiklikləri sənədləşdirmək və ya insanın oftalmik dərmanlara necə reaksiya verə biləcəyini müəyyən etmək üçün faydalı ola bilər. Normal göz rəngi qəhvəyinin ən tünd çalarlarından mavinin ən açıq çalarlarına qədər dəyişir. Tədqiqat məqsədləri üçün həm sadə, həm də kifayət qədər ətraflı olan standartlaşdırılmış təsnifata ehtiyacı ödəmək üçün irisin üstünlük təşkil edən rənginə və mövcud qəhvəyi və ya sarı piqmentin miqdarına əsaslanan bir dərəcə sistemi inkişaf etdirdi. Nisbətindən asılı olaraq irisin görünüşünü struktur rənglə birlikdə təyin edən üç piqment rəngi var. Yaşıl irislər, məsələn, bəzi sarı və mavi struktur rəngə malikdir. Qəhvəyi irislərdə daha çox və ya daha az melanin var. Bəzi gözlərdə irisin ətrafında limbal üzük adlanan qaranlıq bir halqa var. Rəngin qavranılması baxış şəraitindən (məsələn, işıqlandırmanın miqdarı və növündən, həmçinin ətraf mühitin çalarlarından) asılı olduğundan, göz rənginin qavranılması da belədir.
Qəhvəyi gözlər
Tünd qəhvəyi iris Avropa, Amerika, Afrika, Qərbi Asiya, Şərqi Asiya və Cənub-Şərqi Asiyada geniş yayılmışdır. Açıq qəhvəyi irislərə Avropa, Qərbi Asiya, Cənubi Asiya, Orta Asiya və Amerikada rast gəlmək olar. Bir neçə istisna olmaqla, bütün məməlilərdə qəhvəyi və ya tünd piqmentli irislər var. İnsanlarda qəhvəyi ən çox yayılmış göz rəngidir və dünyada insanların təxminən 79% -i bu rəngə sahibdir. Qəhvəyi gözlər irisin stromasında melaninin nisbətən yüksək konsentrasiyasının nəticəsidir və nəticədə həm qısa, həm də uzun dalğa uzunluğunda işığın udulması baş verir.
İnsanlarda tünd qəhvəyi gözlər üstünlük təşkil edir və dünyanın bir çox yerlərində bu, demək olar ki, yeganə iris rəngidir. Qəhvəyi gözlər Avropa, Şərqi Asiya, Cənub-Şərqi Asiya, Mərkəzi Asiya, Cənubi Asiya, Qərbi Asiya, Okeaniya, Afrika və Amerikada geniş yayılmışdır. Açıq və orta piqmentli qəhvəyi gözlər Cənubi Avropada, Şimali və Cənubi Amerikada və Mərkəzi Asiyanın bəzi bölgələrində, Qərbi Asiya və Cənubi Asiyada da yayılmişdır.
Yaşıl-qəhvəyi gözlər
Onlara ən çox Şimali, Qərbi və Mərkəzi Avropada rast gəlinir. Şotlandiyada insanların 29%-nin yaşıl gözləri var. İslandiyada kişilərin 8–10%-nin və qadınların 18–21%-nin və Hollandiyada kişilərin 6%-nin və qadınların 17%-nin yaşıl gözləri var. Avropalı Amerikalılar arasında yaşıl gözlər ən son Kelt və Alman əcdadları arasında ən çox yayılmışdır, təxminən 16%. Veronadan olan italyanların 40,8%-nin, Alikantedən olan ispanların 22,5%-nin və Afinadan olan yunanların 15,4%-nin yaşıl, boz və ya mavi gözləri var. Bununla belə, bütün dünyada yaşıl ən nadir təbii göz rəngi hesab olunur; dünya əhalisinin yalnız 2%-i buna malikdir.
Mavi gözlər
İnsanlarda mavi gözlərin ardınca gələn irsiyyət nümunəsi resessiv əlamətə bənzəyir (ümumiyyətlə, göz rənginin irsi poligenik əlamət hesab olunur, yəni bir deyil, çoxlu genin qarşılıqlı təsiri ilə idarə olunur). 2008-ci ildə yeni bir araşdırma mavi gözlərlə nəticələnən tək bir genetik mutasiya müəyyən etdi. Mavi gözlər Şimali və Şərqi Avropada, xüsusilə Baltik dənizi ətrafında geniş yayılmışdır. Mavi gözlərə Cənubi Avropa, Mərkəzi Asiya, Cənubi Asiya, Şimali Afrika və Qərbi Asiyada da rast gəlinir.
Boz gözlər
Mavi gözlər kimi, boz gözlərdə də irisin arxasında tünd epiteli və ön hissəsində nisbətən açıq stroma var. Boz və mavi gözlər arasındakı görünüş fərqinin mümkün izahı, boz gözlərin stromada daha böyük kollagen yataqlarına sahib olmasıdır. Alternativ olaraq, boz və mavi gözlərin ön stromada melaninin konsentrasiyasında fərqlənə biləcəyi təklif edilmişdir.
Boz gözlərə Şimal-Qərbi Afrika, Yaxın Şərq/Qərbi Asiya, Mərkəzi Asiya və Cənubi Asiyanın Ores dağlarında Çaviya əlcəzairliləri arasında da rast gəlmək olar. Böyüdükdə, boz gözlər irisdə az miqdarda sarı və qəhvəyi görünür.
Boz yaşıldan sonra ikinci ən nadir təbii göz rəngidir və dünya əhalisinin 3%-nə məxsusdur.
Görmə qabiliyyətinə təsir
Daha açıq göz rənginə malik insanlar günəş işığından qoruyan irisdə daha az piqmentə malik olduqları üçün işığa daha həssas olsalar da, göz rənginin görmə kəskinliyi kimi görmə keyfiyyətinə birbaşa təsir etdiyinə dair çox az dəlil var. Bununla belə, qara gözlü insanların "reaktiv tipli tapşırıqlar"da daha yaxşı bacariq göstərdiklərini göstərən bir araşdırma var ki, bu da onların daha yaxşı reaksiya vaxtlarına sahib ola biləcəyini göstərir. Bununla belə, yüngül gözlü insanlar qolf topu vurmaq və ya beysbol topları atmaq kimi fəaliyyətləri əhatə edən "öz-özünə tapşırıqlar" adlanan işlərdə daha yaxşı idi. Başqa bir araşdırmada, daha tünd gözlü insanlar raketləri vurmaqda daha yaxşı idi. Alimlərin fikrincə, bu nəticələri yoxlamaq üçün daha çox tədqiqata ehtiyac var.
İstinadlar
- Wielgus AR, Sarna T. "Melanin in human irides of different color and age of donors". Pigment Cell Res. 18 (6). 2005: 454–64. doi:10.1111/j.1600-0749.2005.00268.x. PMID 16280011.
- Prota G, Hu DN, Vincensi MR, McCormick SA, Napolitano A. "Characterization of melanins in human irides and cultured uveal melanocytes from eyes of different colors". Exp. Eye Res. 67 (3). 1998: 293–9. doi:10.1006/exer.1998.0518. PMID 9778410.
- Fox, Denis Llewellyn. Biochromy: Natural Coloration of Living Things. University of California Press. 1979. ISBN . 2022-07-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-07-01.
- Mason, Clyde W. "Blue Eyes". Journal of Physical Chemistry. 28 (5). 1924: 498–501. doi:10.1021/j150239a007.
- White, Désirée; Rabago-Smith, Montserrat. "Genotype–phenotype associations and human eye color". Journal of Human Genetics. 56 (1). 14 October 2010: 5–7. doi:10.1038/jhg.2010.126. PMID 20944644.
- Duffy, David L.; Montgomery, Grant W.; Chen, Wei; Zhao, Zhen Zhen; Le, Lien; James, Michael R.; Hayward, Nicholas K.; Martin, Nicholas G.; Sturm, Richard A. "A three-single-nucleotide polymorphism haplotype in intron 1 of OCA2 explains most human eye-color variation". Am. J. Hum. Genet. 80 (2). 2007: 241–52. doi:10.1086/510885. PMC 1785344. PMID 17236130.
- Sturm RA, Frudakis TN. (PDF). Trends Genet. 20 (8). 2004: 327–32. doi:10.1016/j.tig.2004.06.010. PMID 15262401. 9 September 2006 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib.
- Liu, Fan; Wollstein, Andreas; Hysi, Pirro G.; Ankra-Badu, Georgina A.; Spector, Timothy D.; Park, Daniel; Zhu, Gu; Larsson, Mats; Duffy, David L.; Montgomery, Grant W.; MacKey, David A.; Walsh, Susan; Lao, Oscar; Hofman, Albert; Rivadeneira, Fernando; Vingerling, Johannes R.; Uitterlinden, André G.; Martin, Nicholas G.; Hammond, Christopher J.; Kayser, Manfred. "Digital Quantification of Human Eye Color Highlights Genetic Association of Three New Loci". PLOS Genetics. 6 (5). 2010: e1000934. doi:10.1371/journal.pgen.1000934. PMC 2865509. PMID 20463881.
- Fan S, Dyer CR, Hubbard L. Quantification and Correction of Iris Color." 2006-09-15 at the Wayback Machine Technical report 1495, University of Wisconsin–Madison, Dec 2003.
- Jones, S.L.; Schnirel, B.L. . Polyphemos. 4 (1). 2006: 1–25. 2 February 2009 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
- Bito, LZ; Matheny, A; Cruickshanks, KJ; Nondahl, DM; Carino, OB. "Eye Color Changes Past Early Childhood". Archives of Ophthalmology. 115 (5). 1997: 659–63. doi:10.1001/archopht.1997.01100150661017. PMID 9152135.
- Solano, F. "Melanins: Skin Pigments and Much More—Types, Structural Models, Biological Functions, and Formation Routes". New Journal of Science. hindawi.com. 2014. 2014: 1–28. doi:10.1155/2014/498276. Eye color change and the affecting factors.
- "Human Vision and Color Perception". OLYMPIS. 28 May 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 15 June 2021.
- "Ultraviolet (UV) Radiation". American Cancer Society. 30 April 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 16 June 2021.
- Piquet-Thepot, M.-M. "Contribution à l'anthropologie des Corses : Anthropologie de la tête (suite)". Bulletins et Mémoires de la Société d'anthropologie de Paris. 3 (3). 26 March 1968: 183–218. doi:10.3406/bmsap.1968.1417. 24 June 2015 tarixində . İstifadə tarixi: 1 July 2022.
- Fox, Denis Llewellyn. Biochromy: Natural Coloration of Living Things. University of California Press. 1979. səh. 9. ISBN . 2022-07-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-07-01.
- Howard Hughes Medical Institute: Ask A Scientist 1 sentyabr 2010 at the Wayback Machine. Hhmi.org. Retrieved on 23 December 2011.
- Oliphant LW. "Observations on the pigmentation of the pigeon iris". Pigment Cell Res. 1 (3). 1987: 202–8. doi:10.1111/j.1600-0749.1987.tb00414.x. PMID 3508278.
- Debrowski, Adam. "Which Eye Colors Are the Rarest?". All About Vision (ingilis). 2022-06-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-02-04.
- OCA2: The Gene for Color 2016-10-06 at the Wayback Machine. allaboutgenes.weebly.com. Retrieved on 8 September 2016.
- . 26 July 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
- Blue eyed Koala 2012-09-08 at the Wayback Machine. Adelaidenow.com.au (11 January 2008). Retrieved on 2011–12–23.
- "All Blue-Eyed People Have This One Thing in Common". IFLScience. 2021-10-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-12-21.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Goz rengi gozun rengi iki muxtelif amille mueyyen edilen poligenik fenotipik elametdir Irsiyyetin piqmentasiyasi ve irisin stromasinda bulaniq muhit terefinden isigin sepilmesinin tezlikden asilidir Insan irisinin yaxindan gorunusu Insanlarda irisin piqmentasiyasi irisin piqment epitelinde melaninin konsentrasiyasindan irisin stromasinda on irisin uzerinde yerlesir melaninin miqdarindan asili olaraq aciq qehveyiden qara renge qeder deyisir Insan irisinde ve ya goz mayesinde ne mavi ne de yasil piqmentler hec vaxt movcud deyil Belelikle goz rengi struktur reng numunesidir ve xususile aciq gozler ucun isiqlandirma sertlerine gore deyisir Bir cox qus novunun parlaq rengli gozleri pteridinler purinler ve karotenoidler kimi diger piqmentlerin varliginin neticesidir Insanlarda ve diger heyvanlarda coxlu fenotipik goz rengi variasiyalari var Insanlarda goz renginin genetikasi ve irsiyyeti murekkebdir Indiye qeder 15 e qeder gen goz renginin miras qalmasi ile elaqelendirilib Mavi gozlerin sade bir resessiv xususiyyet olduguna dair evvelki fikirlerin yanlis oldugu gosterildi Goz renginin genetikasi o qeder murekkebdir ki valideyn ve usaq goz renglerinin demek olar ki her hansi birlesmesi bas vere biler Reng tesnifatiIrisin rengi insan haqqinda coxlu melumat vere biler ve reng tesnifati patoloji deyisiklikleri senedlesdirmek ve ya insanin oftalmik dermanlara nece reaksiya vere bileceyini mueyyen etmek ucun faydali ola biler Normal goz rengi qehveyinin en tund calarlarindan mavinin en aciq calarlarina qeder deyisir Tedqiqat meqsedleri ucun hem sade hem de kifayet qeder etrafli olan standartlasdirilmis tesnifata ehtiyaci odemek ucun irisin ustunluk teskil eden rengine ve movcud qehveyi ve ya sari piqmentin miqdarina esaslanan bir derece sistemi inkisaf etdirdi Nisbetinden asili olaraq irisin gorunusunu struktur rengle birlikde teyin eden uc piqment rengi var Yasil irisler meselen bezi sari ve mavi struktur renge malikdir Qehveyi irislerde daha cox ve ya daha az melanin var Bezi gozlerde irisin etrafinda limbal uzuk adlanan qaranliq bir halqa var Rengin qavranilmasi baxis seraitinden meselen isiqlandirmanin miqdari ve novunden hemcinin etraf muhitin calarlarindan asili oldugundan goz renginin qavranilmasi da beledir Qehveyi gozlerTund qehveyi iris Avropa Amerika Afrika Qerbi Asiya Serqi Asiya ve Cenub Serqi Asiyada genis yayilmisdir Aciq qehveyi irislere Avropa Qerbi Asiya Cenubi Asiya Orta Asiya ve Amerikada rast gelmek olar Tund qehveyi iris Avropa Amerika Afrika Qerbi Asiya Serqi Asiya ve Cenub Serqi Asiyada genis yayilmisdir Aciq qehveyi irislere Avropa Qerbi Asiya Cenubi Asiya Orta Asiya ve Amerikada rast gelmek olar Bir nece istisna olmaqla butun memelilerde qehveyi ve ya tund piqmentli irisler var Insanlarda qehveyi en cox yayilmis goz rengidir ve dunyada insanlarin texminen 79 i bu renge sahibdir Qehveyi gozler irisin stromasinda melaninin nisbeten yuksek konsentrasiyasinin neticesidir ve neticede hem qisa hem de uzun dalga uzunlugunda isigin udulmasi bas verir Insanlarda tund qehveyi gozler ustunluk teskil edir ve dunyanin bir cox yerlerinde bu demek olar ki yegane iris rengidir Qehveyi gozler Avropa Serqi Asiya Cenub Serqi Asiya Merkezi Asiya Cenubi Asiya Qerbi Asiya Okeaniya Afrika ve Amerikada genis yayilmisdir Aciq ve orta piqmentli qehveyi gozler Cenubi Avropada Simali ve Cenubi Amerikada ve Merkezi Asiyanin bezi bolgelerinde Qerbi Asiya ve Cenubi Asiyada da yayilmisdir Yasil qehveyi gozlerYasil gozler Onlara en cox Simali Qerbi ve Merkezi Avropada rast gelinir Sotlandiyada insanlarin 29 nin yasil gozleri var Islandiyada kisilerin 8 10 nin ve qadinlarin 18 21 nin ve Hollandiyada kisilerin 6 nin ve qadinlarin 17 nin yasil gozleri var Avropali Amerikalilar arasinda yasil gozler en son Kelt ve Alman ecdadlari arasinda en cox yayilmisdir texminen 16 Veronadan olan italyanlarin 40 8 nin Alikanteden olan ispanlarin 22 5 nin ve Afinadan olan yunanlarin 15 4 nin yasil boz ve ya mavi gozleri var Bununla bele butun dunyada yasil en nadir tebii goz rengi hesab olunur dunya ehalisinin yalniz 2 i buna malikdir Mavi gozlerInsanlarda mavi gozlerin ardinca gelen irsiyyet numunesi resessiv elamete benzeyir umumiyyetle goz renginin irsi poligenik elamet hesab olunur yeni bir deyil coxlu genin qarsiliqli tesiri ile idare olunur 2008 ci ilde yeni bir arasdirma mavi gozlerle neticelenen tek bir genetik mutasiya mueyyen etdi Mavi gozler Simali ve Serqi Avropada xususile Baltik denizi etrafinda genis yayilmisdir Mavi gozlere Cenubi Avropa Merkezi Asiya Cenubi Asiya Simali Afrika ve Qerbi Asiyada da rast gelinir Boz gozlerMavi gozler kimi boz gozlerde de irisin arxasinda tund epiteli ve on hissesinde nisbeten aciq stroma var Boz ve mavi gozler arasindaki gorunus ferqinin mumkun izahi boz gozlerin stromada daha boyuk kollagen yataqlarina sahib olmasidir Alternativ olaraq boz ve mavi gozlerin on stromada melaninin konsentrasiyasinda ferqlene bileceyi teklif edilmisdir Boz gozlere Simal Qerbi Afrika Yaxin Serq Qerbi Asiya Merkezi Asiya ve Cenubi Asiyanin Ores daglarinda Caviya elcezairlileri arasinda da rast gelmek olar Boyudukde boz gozler irisde az miqdarda sari ve qehveyi gorunur Boz yasildan sonra ikinci en nadir tebii goz rengidir ve dunya ehalisinin 3 ne mexsusdur Gorme qabiliyyetine tesirDaha aciq goz rengine malik insanlar gunes isigindan qoruyan irisde daha az piqmente malik olduqlari ucun isiga daha hessas olsalar da goz renginin gorme keskinliyi kimi gorme keyfiyyetine birbasa tesir etdiyine dair cox az delil var Bununla bele qara gozlu insanlarin reaktiv tipli tapsiriqlar da daha yaxsi bacariq gosterdiklerini gosteren bir arasdirma var ki bu da onlarin daha yaxsi reaksiya vaxtlarina sahib ola bileceyini gosterir Bununla bele yungul gozlu insanlar qolf topu vurmaq ve ya beysbol toplari atmaq kimi fealiyyetleri ehate eden oz ozune tapsiriqlar adlanan islerde daha yaxsi idi Basqa bir arasdirmada daha tund gozlu insanlar raketleri vurmaqda daha yaxsi idi Alimlerin fikrince bu neticeleri yoxlamaq ucun daha cox tedqiqata ehtiyac var IstinadlarWielgus AR Sarna T Melanin in human irides of different color and age of donors Pigment Cell Res 18 6 2005 454 64 doi 10 1111 j 1600 0749 2005 00268 x PMID 16280011 Prota G Hu DN Vincensi MR McCormick SA Napolitano A Characterization of melanins in human irides and cultured uveal melanocytes from eyes of different colors Exp Eye Res 67 3 1998 293 9 doi 10 1006 exer 1998 0518 PMID 9778410 Fox Denis Llewellyn Biochromy Natural Coloration of Living Things University of California Press 1979 ISBN 978 0 520 03699 4 2022 07 01 tarixinde Istifade tarixi 2022 07 01 Mason Clyde W Blue Eyes Journal of Physical Chemistry 28 5 1924 498 501 doi 10 1021 j150239a007 White Desiree Rabago Smith Montserrat Genotype phenotype associations and human eye color Journal of Human Genetics 56 1 14 October 2010 5 7 doi 10 1038 jhg 2010 126 PMID 20944644 Duffy David L Montgomery Grant W Chen Wei Zhao Zhen Zhen Le Lien James Michael R Hayward Nicholas K Martin Nicholas G Sturm Richard A A three single nucleotide polymorphism haplotype in intron 1 of OCA2 explains most human eye color variation Am J Hum Genet 80 2 2007 241 52 doi 10 1086 510885 PMC 1785344 PMID 17236130 Sturm RA Frudakis TN PDF Trends Genet 20 8 2004 327 32 doi 10 1016 j tig 2004 06 010 PMID 15262401 9 September 2006 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Liu Fan Wollstein Andreas Hysi Pirro G Ankra Badu Georgina A Spector Timothy D Park Daniel Zhu Gu Larsson Mats Duffy David L Montgomery Grant W MacKey David A Walsh Susan Lao Oscar Hofman Albert Rivadeneira Fernando Vingerling Johannes R Uitterlinden Andre G Martin Nicholas G Hammond Christopher J Kayser Manfred Digital Quantification of Human Eye Color Highlights Genetic Association of Three New Loci PLOS Genetics 6 5 2010 e1000934 doi 10 1371 journal pgen 1000934 PMC 2865509 PMID 20463881 Fan S Dyer CR Hubbard L Quantification and Correction of Iris Color 2006 09 15 at the Wayback Machine Technical report 1495 University of Wisconsin Madison Dec 2003 Jones S L Schnirel B L Polyphemos 4 1 2006 1 25 2 February 2009 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Bito LZ Matheny A Cruickshanks KJ Nondahl DM Carino OB Eye Color Changes Past Early Childhood Archives of Ophthalmology 115 5 1997 659 63 doi 10 1001 archopht 1997 01100150661017 PMID 9152135 Solano F Melanins Skin Pigments and Much More Types Structural Models Biological Functions and Formation Routes New Journal of Science hindawi com 2014 2014 1 28 doi 10 1155 2014 498276 Eye color change and the affecting factors Human Vision and Color Perception OLYMPIS 28 May 2022 tarixinde Istifade tarixi 15 June 2021 Ultraviolet UV Radiation American Cancer Society 30 April 2021 tarixinde Istifade tarixi 16 June 2021 Piquet Thepot M M Contribution a l anthropologie des Corses Anthropologie de la tete suite Bulletins et Memoires de la Societe d anthropologie de Paris 3 3 26 March 1968 183 218 doi 10 3406 bmsap 1968 1417 24 June 2015 tarixinde Istifade tarixi 1 July 2022 Fox Denis Llewellyn Biochromy Natural Coloration of Living Things University of California Press 1979 seh 9 ISBN 978 0 520 03699 4 2022 07 01 tarixinde Istifade tarixi 2022 07 01 Howard Hughes Medical Institute Ask A Scientist 1 sentyabr 2010 at the Wayback Machine Hhmi org Retrieved on 23 December 2011 Oliphant LW Observations on the pigmentation of the pigeon iris Pigment Cell Res 1 3 1987 202 8 doi 10 1111 j 1600 0749 1987 tb00414 x PMID 3508278 Debrowski Adam Which Eye Colors Are the Rarest All About Vision ingilis 2022 06 13 tarixinde Istifade tarixi 2021 02 04 OCA2 The Gene for Color 2016 10 06 at the Wayback Machine allaboutgenes weebly com Retrieved on 8 September 2016 26 July 2011 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Blue eyed Koala 2012 09 08 at the Wayback Machine Adelaidenow com au 11 January 2008 Retrieved on 2011 12 23 All Blue Eyed People Have This One Thing in Common IFLScience 2021 10 19 tarixinde Istifade tarixi 2015 12 21