Giyom Apolliner (fr. Guillaume Apollinaire; əsl adı — pol. Wilhelm Albert Vladimir Apollinaris de Wąż-Kostrowicki — rus. Вильгельм Альберт Владимир Александр Аполлинарий Вонж-Костровицкий; 26 avqust 1880, Roma — 9 noyabr 1918, Paris) — fransız şair.
Giyom Apolliner | |
---|---|
Guillaume Apollinaire | |
Doğum adı | Wilhelm Albert Włodzimierz Apollinaris de Wąż-Kostrowicky |
Təxəllüsü | Fernand Laviet |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Roma, İtaliya |
Vəfat tarixi | (38 yaşında) |
Vəfat yeri | Paris, Fransa |
Vəfat səbəbi | İspan qripi |
Dəfn yeri | |
Vətəndaşlığı | Rusiya Fransa |
Fəaliyyəti | şair, yazıçı, dramaturq, incəsənət tənqidçisi[d], gündəlik yazıçısı[d], hekayəçi[d], ədəbiyyat tənqidçisi, boyakar[d] |
Fəaliyyət illəri | 1898-ci ildən |
Əsərlərinin dili | Fransız dili |
Janr | Sərbəst şeir |
Giyom Apolliner Vikimənbədə | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Vilhem Apoliner Albert dö Kostrovitski 1880-ci ildə Romada anadan olub. Onun anası baltika mənşəli fransız qızı, atası isə heç vaxt üzünü görmədiyi italyan zabiti olub. Apoliner qarma- qarışıq bir uşaqlıq dövrü yaşayıb. 1889-cu ildə anası ilə Parisə köçdükdən sonra o müxtəlif sənətlər öyrənmək istəyib və 1902-ci ildən ilk yazıları çap olunmağa başlayıb. Elə həmin ildən o Almaniyada dərs deməyə çağırılır və burada gənc ev xadiməsi Anni Pleydenə dəlicəsinə vurulur. Parisə qayıtdıqdan sonra Apoliner avanqard artistlər sırasına qoşulur. O Pikasso ilə dostluq edir, rəssam xanım Mari Loransənlə yaxınlıq yaradır. 1909-cu ildə Apolinerin “Çürüyən təlimçi” adlı ilk kitabı nəşr olunur, 1912-ci ildə isə “Alsol” adlı silsillə ilə bir neçə poema yazır. 1913-cü ildə “Alsol” silsilə poemaları və dövrün müasir rəssamlarını müdafiə edən “Kubist rəssamlar” və “Estetik düşüncələr” adlı kitabları çap olunub. 1914-cü ilin noyabrında Apoliner Birinci dünya müharibəsinin iştirakçısına çevrilir. O, müharibədə yaralanır, zəifləyir və 1918-ci ildə ispan qripi epidemiyasının qurbanı olur. Ölümündən əvvəl Apoliner, “Kalliqramlar” adlı kitabını çap etdirib və öz dövrünün estetik rəngarəngliyi mövzusunda konfrans keçirib. Vaxtilə, məşhur "Mona Liza" rəsm əsərinin oğurlanmasında təqsirləndirilən şairin ölümündən sonra “İki sahilin sərkərdanı” (1919-cu il), “Var” (1925), “Sevgimin kölgəsi” (1947) adlı kitabları nəşr olunub.
Biblioqrafiyası
- Pia P. Apollinaire par lui-même. Paris: Éditions du Seuil, 1954.
- Steegmuller F. Apollinaire, poet among the painters. New York: Farrar, Straus, 1963.
- Buckley H.E. Guillaume Apollinaire as an art critic. Ann Arbor: UMI Research Press, 1981.
- Caizergues P. Apollinaire journaliste: les débuts et la formation du journaliste, 1900—1909. Paris: Minard, 1981.
- Berry D.C. The creative vision of Guillaume Apollinaire: a study of imagination. Saratoga: Anma Libri, 1982.
- Mathews T. Reading Apollinaire: theories of poetic language. Manchester; Wolfeboro: Manchester UP, 1987.
- Bohn W. Guillaume Apollinaire and the international avant-garde. Albany: State University of New York Press, 1997.
- Cornille J.-L. Apollinaire & cie. Villeneuve-d’Ascq: Presses universitaires du Septentrion, 2000.
- Boschetti A. La poésie partout: Apollinaire, homme-époque (1898—1918). Paris: Seuil, 2001.
- Decaudin M. Apollinaire et le portrait. Paris: Lettres modernes Minard, 2001.
- Guillaume Apollinaire: les incertitudes de l’identité; suivi de À la découverte de Jacqueline Apollinaire/ Anne Clancier, Gilbert Boudar, eds. Paris: L’Harmattan, 2006.
- Хартвиг, Юлия. Аполлинер / Пер. с польского. М.: Прогресс, 1971. — 448 с.
- Балашова Т. В. Русские нити в канве творческих взаимоотношений Пикассо и Аполлинера. — В кн.: Искусствоведение. 2002, № 2.
- Буачидзе Г. Аполлинер и пути развития французской поэзии. Тбилиси, 1989.
- Великовский, Самарий Израилевич Книги лирики Аполлинера // Великовский, Самарий Израилевич Умозрение и словесность: Очерки французской культуры. М.; СПб: Университетская книга, 1999. С.409-420. — ,
- Голенищев-Кутузов И. Н. Гийом Аполлинер, его друзья и последователи // Голенищев-Кутузов И. Н. Романские литературы М.: Наука, 1975.
- Иванов Вяч. Вс. Маяковский, Ницше и Аполлинер // Избранные труды по семиотике и истории культуры. Т.2. Статьи о русской литературе. — М.: Языки русской культуры, 2000.
- Швейдельман Н. Ф. Формирование структуры повествования в Гниющем чародее Г.Аполлинера. — В кн.: Развитие повествовательных форм в зарубежной литературе XX века. Тюмень, 2000.
- Алексеева А. В. Орфизм Гийома Аполлинера. Античный миф и «чистая» живопись Ф. Купки, Р. Делоне и Ф. Пикабиа 2016-03-06 at the Wayback Machine // Актуальные проблемы теории и истории искусства: сб. науч. статей. Вып. 5. / Под ред. С. В. Мальцевой, Е. Ю. Станюкович-Денисовой, А. В. Захаровой. — СПб.: НП-Принт, 2015. С. 625—632. — ISSN 2312—2129
Xarici keçidlər
- Гийом Аполлинер на «Викиливре»
- Официальный сайт Аполлинера. Подробная биография, библиография и источники
- Статья «Что скрывает каллиграмма», «Наука и жизнь» № 11, 2007 г.
- Искусство каллиграммы 2007-12-17 at the Wayback Machine
- (fr.)
- на сайте Gallica (fr.)
- (fr.)
- Vladimir Andreyeviç Lukov. "Аполлинер Гийом". Электронная энциклопедия «Современная французская литература». modfrancelit.ru. 2011. 2012-02-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-11-5.
- Гальцева Е. "Между футуризмом и модерном: двуязычное издание Аполлинера". Иностранная литература, 2002, №11. magazines.russ.ru. 2013-05-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-05-17.
İstinadlar
- https://archive.org/details/lesdiablesamoure0000apol/page/250.
- Gabrielli D. Dictionnaire historique du Père-Lachaise (fr.). 2002. P. 179.
- "Guillaume Apollinaire (1880-1918)". 2022-04-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-10-02.
- . 2019-05-01 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-10-02.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Giyom Apolliner fr Guillaume Apollinaire esl adi pol Wilhelm Albert Vladimir Apollinaris de Waz Kostrowicki rus Vilgelm Albert Vladimir Aleksandr Apollinarij Vonzh Kostrovickij 26 avqust 1880 Roma 9 noyabr 1918 Paris fransiz sair Giyom ApollinerGuillaume Apollinaire source source source source Dogum adi Wilhelm Albert Wlodzimierz Apollinaris de Waz KostrowickyTexellusu Fernand LavietDogum tarixi 26 avqust 1880Dogum yeri Roma ItaliyaVefat tarixi 9 noyabr 1918 38 yasinda Vefat yeri Paris FransaVefat sebebi Ispan qripiDefn yeri Per Lasez qebiristanligiVetendasligi Rusiya FransaFealiyyeti sair yazici dramaturq incesenet tenqidcisi d gundelik yazicisi d hekayeci d edebiyyat tenqidcisi boyakar d Fealiyyet illeri 1898 ci ildenEserlerinin dili Fransiz diliJanr Serbest seirGiyom Apolliner Vikimenbede Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiVilhem Apoliner Albert do Kostrovitski 1880 ci ilde Romada anadan olub Onun anasi baltika menseli fransiz qizi atasi ise hec vaxt uzunu gormediyi italyan zabiti olub Apoliner qarma qarisiq bir usaqliq dovru yasayib 1889 cu ilde anasi ile Parise kocdukden sonra o muxtelif senetler oyrenmek isteyib ve 1902 ci ilden ilk yazilari cap olunmaga baslayib Ele hemin ilden o Almaniyada ders demeye cagirilir ve burada genc ev xadimesi Anni Pleydene delicesine vurulur Parise qayitdiqdan sonra Apoliner avanqard artistler sirasina qosulur O Pikasso ile dostluq edir ressam xanim Mari Loransenle yaxinliq yaradir 1909 cu ilde Apolinerin Curuyen telimci adli ilk kitabi nesr olunur 1912 ci ilde ise Alsol adli silsille ile bir nece poema yazir 1913 cu ilde Alsol silsile poemalari ve dovrun muasir ressamlarini mudafie eden Kubist ressamlar ve Estetik dusunceler adli kitablari cap olunub 1914 cu ilin noyabrinda Apoliner Birinci dunya muharibesinin istirakcisina cevrilir O muharibede yaralanir zeifleyir ve 1918 ci ilde ispan qripi epidemiyasinin qurbani olur Olumunden evvel Apoliner Kalliqramlar adli kitabini cap etdirib ve oz dovrunun estetik rengarengliyi movzusunda konfrans kecirib Vaxtile meshur Mona Liza resm eserinin ogurlanmasinda teqsirlendirilen sairin olumunden sonra Iki sahilin serkerdani 1919 cu il Var 1925 Sevgimin kolgesi 1947 adli kitablari nesr olunub BiblioqrafiyasiPia P Apollinaire par lui meme Paris Editions du Seuil 1954 Steegmuller F Apollinaire poet among the painters New York Farrar Straus 1963 Buckley H E Guillaume Apollinaire as an art critic Ann Arbor UMI Research Press 1981 Caizergues P Apollinaire journaliste les debuts et la formation du journaliste 1900 1909 Paris Minard 1981 Berry D C The creative vision of Guillaume Apollinaire a study of imagination Saratoga Anma Libri 1982 Mathews T Reading Apollinaire theories of poetic language Manchester Wolfeboro Manchester UP 1987 Bohn W Guillaume Apollinaire and the international avant garde Albany State University of New York Press 1997 Cornille J L Apollinaire amp cie Villeneuve d Ascq Presses universitaires du Septentrion 2000 Boschetti A La poesie partout Apollinaire homme epoque 1898 1918 Paris Seuil 2001 Decaudin M Apollinaire et le portrait Paris Lettres modernes Minard 2001 Guillaume Apollinaire les incertitudes de l identite suivi de A la decouverte de Jacqueline Apollinaire Anne Clancier Gilbert Boudar eds Paris L Harmattan 2006 Hartvig Yuliya Apolliner Per s polskogo M Progress 1971 448 s Balashova T V Russkie niti v kanve tvorcheskih vzaimootnoshenij Pikasso i Apollinera V kn Iskusstvovedenie 2002 2 Buachidze G Apolliner i puti razvitiya francuzskoj poezii Tbilisi 1989 Velikovskij Samarij Izrailevich Knigi liriki Apollinera Velikovskij Samarij Izrailevich Umozrenie i slovesnost Ocherki francuzskoj kultury M SPb Universitetskaya kniga 1999 S 409 420 ISBN 5 7914 0034 9 ISBN 5 7914 0033 0 Golenishev Kutuzov I N Gijom Apolliner ego druzya i posledovateli Golenishev Kutuzov I N Romanskie literatury M Nauka 1975 Ivanov Vyach Vs Mayakovskij Nicshe i Apolliner Izbrannye trudy po semiotike i istorii kultury T 2 Stati o russkoj literature M Yazyki russkoj kultury 2000 Shvejdelman N F Formirovanie struktury povestvovaniya v Gniyushem charodee G Apollinera V kn Razvitie povestvovatelnyh form v zarubezhnoj literature XX veka Tyumen 2000 Alekseeva A V Orfizm Gijoma Apollinera Antichnyj mif i chistaya zhivopis F Kupki R Delone i F Pikabia 2016 03 06 at the Wayback Machine Aktualnye problemy teorii i istorii iskusstva sb nauch statej Vyp 5 Pod red S V Malcevoj E Yu Stanyukovich Denisovoj A V Zaharovoj SPb NP Print 2015 S 625 632 ISSN 2312 2129Xarici kecidlerGijom Apolliner na Vikilivre Oficialnyj sajt Apollinera Podrobnaya biografiya bibliografiya i istochniki Statya Chto skryvaet kalligramma Nauka i zhizn 11 2007 g Iskusstvo kalligrammy 2007 12 17 at the Wayback Machine fr na sajte Gallica fr fr Vladimir Andreyevic Lukov Apolliner Gijom Elektronnaya enciklopediya Sovremennaya francuzskaya literatura modfrancelit ru 2011 2012 02 05 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 11 5 Galceva E Mezhdu futurizmom i modernom dvuyazychnoe izdanie Apollinera Inostrannaya literatura 2002 11 magazines russ ru 2013 05 25 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 05 17 Istinadlarhttps archive org details lesdiablesamoure0000apol page 250 Gabrielli D Dictionnaire historique du Pere Lachaise fr 2002 P 179 ISBN 978 2 85917 346 3 Guillaume Apollinaire 1880 1918 2022 04 03 tarixinde Istifade tarixi 2018 10 02 2019 05 01 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 10 02