Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Bu məqalənin sonunda mənbə siyahısı var, lakin mətndaxili mənbələr heç və ya kifayət qədər istifadə edilmədiyi üçün bəzi məlumatların mənbəsi bilinmir. |
Gəncəli Xosrovun əzablı həyatı — Mxitar Qoşun müəllifi olduğu yeganə əsər. Bəzi tədqiqatçılar bu əsəri Xosrov Gəncəliyə həsr olunmuş mədhnamə də adlandırırlar. Əlyazmada əsərin adı belədir: "Qoş ləqəbli vardapet Mxitarın yeni şəhid Xosrova həsr etdiyi mədhnamə".
Əsər quruluşuna görə iki hissəyə bölünür — Giriş və Xosrovun zahidliyi, şəhidliyi tarixi. Səlcuqluların yürüşündən sonra ölkədə "özbaşınalığın, zorakılığın və qətllərin hökm sürdüyü bir vaxtdan" bəhs edən giriş hissəsi müəyyən qədər tarixi əhəmiyyətə malikdir. Giriş bir tərəfdən Səlcuqlu əmirlikəri sayılan və Gəncə arasında gedən, Digər tərəfdən həmin əmirliklərin Gürcüstanla apardıqları uzunmüddətli müharibələr və bu müharibələrin alban əhalisini müflisləşdirməsindən bəhs edir. Qafqaz Albaniyası ilə qonşu olan İberiya çarı da ölkəni viran qoymaq, onun əhalisini və heyvan sürülərini məhv etmək istədi; bərəkətli və varlı diyar sayılan Utini o daha böyük dağıntıya məruz qoydu. Mxitar Qoş mənəvi düşkünlüyün dəhşətli vəziyyət aldığını,rüşvətxorluğun görünməmiş dərəcədə gücləndiyini təsvir edir: Patriarxlar, hətta ruhaanilər də əlqoyma mərasimlərini pul aldıqdan sonra təşkil edirlər. Və hamısı da heç kimdən, heç bir ittihamdan qorxmayaraq cəsarətlə istədikləri cinayətləri törədirlər. Əsərin əsas önəmi bundadır ki, Mxitar Qoşun dünya görüşünü vəsiyasi baxışlarını əks etdirir. Müəllif belə hesab edir ki, knyazlar, işxanlar birləşərək düşmənə qarşı dursalar, ölkəni əsarətdən xilas edə bilərlər. Onun bu fikri erməni işxanların münasibətində də hiss olunur: "... Onlar hər hansı başqa xalqın xidmətində durmağı bir-birinə boyun əyməkdən və azad olmaqdan üstün tuturlar.
Mənbə
- Fəridə Məmmədova. "Qafqaz Albaniyasının siyasi tarixi və tarixi coğrafiyası". Bakı, 1993.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Bu meqalenin sonunda menbe siyahisi var lakin metndaxili menbeler hec ve ya kifayet qeder istifade edilmediyi ucun bezi melumatlarin menbesi bilinmir Lutfen menbeleri uygun sekilde metnin daxilinde yerlesdirerek meqalenin tekmillesdirilmesine komek edin Genceli Xosrovun ezabli heyati Mxitar Qosun muellifi oldugu yegane eser Bezi tedqiqatcilar bu eseri Xosrov Genceliye hesr olunmus medhname de adlandirirlar Elyazmada eserin adi beledir Qos leqebli vardapet Mxitarin yeni sehid Xosrova hesr etdiyi medhname Eser qurulusuna gore iki hisseye bolunur Giris ve Xosrovun zahidliyi sehidliyi tarixi Selcuqlularin yurusunden sonra olkede ozbasinaligin zorakiligin ve qetllerin hokm surduyu bir vaxtdan behs eden giris hissesi mueyyen qeder tarixi ehemiyyete malikdir Giris bir terefden Selcuqlu emirlikeri sayilan ve Gence arasinda geden Diger terefden hemin emirliklerin Gurcustanla apardiqlari uzunmuddetli muharibeler ve bu muharibelerin alban ehalisini muflislesdirmesinden behs edir Qafqaz Albaniyasi ile qonsu olan Iberiya cari da olkeni viran qoymaq onun ehalisini ve heyvan surulerini mehv etmek istedi bereketli ve varli diyar sayilan Utini o daha boyuk dagintiya meruz qoydu Mxitar Qos menevi duskunluyun dehsetli veziyyet aldigini rusvetxorlugun gorunmemis derecede guclendiyini tesvir edir Patriarxlar hetta ruhaaniler de elqoyma merasimlerini pul aldiqdan sonra teskil edirler Ve hamisi da hec kimden hec bir ittihamdan qorxmayaraq cesaretle istedikleri cinayetleri toredirler Eserin esas onemi bundadir ki Mxitar Qosun dunya gorusunu vesiyasi baxislarini eks etdirir Muellif bele hesab edir ki knyazlar isxanlar birleserek dusmene qarsi dursalar olkeni esaretden xilas ede bilerler Onun bu fikri ermeni isxanlarin munasibetinde de hiss olunur Onlar her hansi basqa xalqin xidmetinde durmagi bir birine boyun eymekden ve azad olmaqdan ustun tuturlar MenbeFeride Memmedova Qafqaz Albaniyasinin siyasi tarixi ve tarixi cografiyasi Baki 1993