Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Fərrux bəy (təq. 1547 – təq. 1615) — kalmıkəsilli Səfəvi dövrü minatür rəssamı. Azərbaycanda, eləcə də Hindistanda miniatur sənətinin inkişafinda rolu olan şəxslərdən biridir. Təxminən 30 yasına qədər Təbriz və Qəzvində saray emalatxanasında işləmiş rəssam bir sıra portret tipli əsərlər və kitab illustrasiyaları çəkmişdir. “Əsir duşmüş sərkərdə Bayram oğlan”, “Əlində badə tutmuş qız”, Əmir Xosrov Dəhləvinin “Xəmsə”si üçün işlədiyi 7 miniatur rəssamın yaradıcılığının Təbriz dövrünə aid əsərləridir. Fərrux bəy 1576-ci ildə Hindistana gedərək uzun müddət Kabil və Lahorda saray kitabxanasında işləmişdir. Rəssamın Hindistanda olarkən yaratdiğı portret və sujetli əsərlərin vaxtilə Mir Seyid Əlinin rəhbərliyi ilə təşəkkül tapmış Moğol miniatur məktəbinin sonrakı inkişafında əhəmiyyətli rolu olmuşdur.
| Fərrux bəy | |
|---|---|
 Fərrux bəyin özünü rəsm etdiyi portreti | |
| Doğum tarixi | təq. 1547 |
| Vəfat tarixi | təq. 1615 |
| Milliyyəti | Azərbaycanlı |
| Fəaliyyəti | rəssam |
| Tələbəsi | Əli Rza[d] |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Sənət tarixçiləri Con Seyler və Ellen Smart İbrahim Adil şahın Dekkan illustrasiyasında Fərrux bəyin imzasına rast gəliblər. Bu imza həm də tamamilə oxşar üslub seçimlərinə və kompozisiya təsvirlərinə əsaslanaraq, Bicapur sultanlığında Fərrux bəy tərəfindən tamamlanan daha çox rəsm əsərinin müəyyən edilməsinə kömək etmişdir.
Həyatı
Fərrux bəy 1547-ci ildə Təbriz şəhərində anadan olmuşdur. Moğol hökmdarı Əkbər şahın vəziri Əbül Fəzlin verdiyi məlumata görə Fərrux bəy kalmık tayfasına mənsub idi. Lakin bir sıra mənbələr bu məlumatı təkzib edir və Fərrux bəyin əslən qaşqay olduğunu bildirirlər. Fərrux bəy təhsilini Səfəvi imperiyası daxilində, Xorasan şəhərində almışdı. Mənbələrdə onun haqqında ilk məlumata, I Şah Abbasın saray tarixçisi İsgəndər bəy Münşinin yazdığı Fərrux bəy və qardaşı Siyavuşun, Həmzə Mirzə və Səfəvi şahzadəsi Məhəmməd Xudabəndə ilə dostluğu haqqında hekayədə rast gəlinir.
Fərrux bəy Məşhəd valisi İbrahim Mirzənin emalatxanasında çalışmış, bu zaman "Həft Əvrəng" (Yeddi taxt) əlyazmasının təsvirlərini çəkmişdir. O əlyazmadakı rəsmlərdən biri istisna olmaqla hamısını təsvir etmiş, bu rəsmlərlə öz sənətinə məxsus homojen ikonoqrafik üslub formalaşdırmışdı. Onun ilk əsərlərini İbrahim Mirzənin emalatxanasında iki məşhur rəssamın, Mirzə Əli və Şeyx Məhəmmədin himayəsi altında ərsəyə gətirmiş və onlara həsr etmişdir.
Fərrux bəyin bilinən ilk miniatür işi Əmir Xosrovun "Xəmsə" əsərinin miniatürləridir. O bu işini 1571-1572-ci illərdə Heratda tamamlamışdı. Görünür ki, rəssam həmin illərdə Herat şəhərində yaşayırmış. Ümumiyyətlə rəssam 30 yaşına qədər Təbriz və Qəzvin şəhərlərində saray emalatxanalarında çalışmışdı.
Fərrux bəyin Kabilə nə zaman getməsi ilə bağlı mənbələrdə dəqiq məlumat yoxdur. Lakin ehtimal olunur ki, o Kabildə olarkən, şəhər Əkbər şahın qardaşı Mirzə Məhəmməd Hakimin hakimiyyətində idi.
Fərrux bəyin bu dövrə aid əsərlərinin azlığı səbəbilə Mirzə Məhəmmədin sarayında nə qədər yaşayıb yaratması ilə bağlı kifayət qədər məlumat yoxdur. Lakin İranın Tehran şəhərində, Gülüstan Saray kitabxanasında saxlanılan 2 ədəd illustrasiya rəssamın yaradıcılığının bu dövrünə aid edilir.
Onun Moğol sarayına gəlişi ilə bağlı məlumatlar Əbül Fəzlin "Ain-i Əkbəri" adlı əsərində öz əksini tapır. Görünür Əkbər şah Fərux bəy hələ Mirzə Məhəmmədin sarayında çalışərkən onun haqqında eşitmişdi. 1585-ci ildə Mirzə Məhəmmədin vəfatından sonra isə o, rəssamı öz sarayına dəvət edir. Əbül Fəzl yazır ki, Fərrux bəy və digərləri böyük səmimiyyətlə qarşılandı, onlara bahalı geyimlər, atlar, qızıl və rupilər bağışlandı.
Fərrux bəyin Əkbər sarayındakı emalatxanada ərsəyə gətirdiyi ilk illustrasiya Nizami Gəncəvinin “Xəmsə” adlı əsərindən idi. O əsərin 36 rəsmindən 7-si üzərində çalışmışdı.Xəmsə illüstrasiyalarının kompozisiya və üslub texnikası böyük ölçüdə onun Səfəvi himayəsi altında işlədiyi, əvvəlki əsəri olan "Həft Avrəng" dən götürülmüşdü. O həmçinin Əkbər şah tərəfindən sifariş edilən Babur və Əkbərin hakimiyyətinin tarixi sənədi olan Baburnamə və Əkbərnamə üzərində işləmişdir. “Əkbərin zəfərlə Surətə girişi”, “Mir Muizz əl-Mülk və əfqan üsyançısı Bahadur Xan 1567-ci ildə görüşü” illustrasiyaları Fərrux bəyin Əkbərnamə üçün çəkdiyi miniatürlərdən bəziləridir. Baburnamə üçün çəkdiyi illustrasiya “Babur Sultan İmrahim Lodinin sarayında əylənərkən” adlanır.
1590-cı ildə Fərrux bəy Moğol sarayını tərk edir. 1957-ciildə alim Robert Skelton onun Moğol sarayından ayrıldıqdan sonra Bicapur sultanı II İbrahim Adil şahın himayəsi altına keçdiyi iddiasını irəli sürdü. Lakin bu fikir uzun müddət mübahisə səbəbi oldu. Bir müddət sonra sənət tarixçiləri Con Seyler və Ellen Smart onun bu iddasını təsdiqləyən sübutlar aşkara çıxardılar. Belə ki, alimlər İbrahim Adil şahın Dekkan illustrasiyasında Fərrux bəyin imzasına rast gəlirlər. Bu imza həm də tamamilə oxşar üslub seçimlərinə və kompozisiya təsvirlərinə əsaslanaraq, Bicapur sultanlığında Fərrux bəy tərəfindən tamamlanan daha çox rəsm əsərinin müəyyən edilməsinə kömək etdi. Dekkan sarayında bir çox illüstrasiyada Fərrux Hüseyn imzası var. Bu rəsmlərə “İbrahim Adil şah Lut çalır ”(1600), “İbrahim şah Atiş xanın filinə minir”, “Boğa fili ”( 1600-1604), “At və bəy ” (1604) misal göstərmək olar.
1609-cu ildə Fərrux bəy yenidən İbrahim Cahangir hakimiyyəti altındakı Moğol sarayına geri qayıdır. Şah Cahangirin xatiratı adlı kitabda Fərrux bəydən rəqibsiz kimi bəhs olunur və Cahangirin ona 2000 rupi verdiyi bildirilir. Moğol sarayında Fərrux bəy Cahangir şahın topladığı “Gülşən Muraqqa” və “Minto” albomlarının illustrasiyaları üzərində işləyir. Bəy haqqında ən son qeydə Mötəməd Xanın qələmə aldığı “İqbalnamə-i Cahangiri” əsərində rast gəlinir və “kainat məkanında heç bir rəqibi və tayı olmayan” kimi sözlərlə onun bədii fərasətini və yaradıcılığını tərənnüm edir.
Fərrux bəy 1615-ci ildə, Moğol himayəsində olduğu bir vaxtda, Aqra şəhərində vəfat etmişdir.
Yaradıcılığı
Bəy yaradıcılığı boyunca Qərbi Asiyanın bir çox çoğrafi bölgələrində, Cənubi Asiyanın kozmopolit saraylarında yaşamış, sənət üslubları və himayədarlarının qarşılıqı əlaqəsindən öz bədii texnikasını təkmilləşdirmək üçün istifadə etmişdi. Onun ilk üslubu Səfəvi hakimiyyəti dövründə, Mirzə Əli və Şeyx Məhəmmədin rəhbərliyi altında çalışarkən Səfəvi rəssamlığı ənənələrinə uyğun idi. Fərdiləşdirilmiş fiqurlu portretlər, mənzərə və geyimlərdə həndəsi naxışlar, memarlığın planar işlənməsi bu dövr illustrasiyalarına xas xüsusiyyətlərdir. “Həft Əvrəng” əsərinə çəkdiyi illustrasiyalarda didaktik və bədii işi gücləndirmək məqsədilə parlaq rənglərdən istifadə olunub. Burada uzadılmış üz çizgiləri və çənə quruluşuları ilə fiqurlar özünəməxsus özəllikləri ilə gözə çarpırlar. Moğol sarayındakı illüstrasiyalarında Fərrux bəy Səfəvi sarayındakı işindən xəbər verən bədii üsullardan istifadə etməyə davam etdi.
Əkbərin zəfərlə Surətə girişi adlı rəsm naxışlı və incə təfərrüatlı memari fonu, şərq çinarı ağacları ilə kontrast əmələ gətirən həndəsi formları, parlaq qızılı səması ilə diqqət cəlb edir.
Fərrux bəy Moğol sarayında hörmətli mövqeyinə görə 1586-1596-cı illər ərzində ərsəyə gətirdiyi bütün rəsmlər üzərində tək işləməyə nail oldu. Beləliklə bu xüsusi imtiyaz rəssama öz yaradıcılıq potensialını tamamilə istifadə etmə imkanı tanıdı.
Fərrux bəyin yaradıclığında gənclər və sufilərin təsvirləri xüsusi yerə malikdir. O, xüsusən də Cahangirin hakimiyyəti altında Babur sarayına qayıtdıqdan sonra gənclərin, şahzadələrin və hörmətli sufi fiqurlarının olduğu bir çox rəsm ərsəyə gətirdi. Bu fiqurları rəngləmək üçün uzun müddət araşdırmalar apardı. Onları əsasən təklikdə və təbiət ilə iç-içə təsvir edən rəssam bununla bu şəxslərin mənəviyyatlarına diqqət çəkirdi. Bu rəsmlərdə görkəmli libaslarda təsvir olunan gənclər, sadə geyimli sufilər dini hisslərin və mənəvi bağın simvolu olan cansız əşyaları və ya çiçəkləri, quşları tutaraq hərəkətsiz dayanıblar.
Mənbələrdə kifayət qədər məlumat olmasa da, Fərrux bəyin rəsm etdiyi yaşlı adam təsvirinin öz portreti olduğu düşünülür. Bəhs edilən dövrdə bu rəssamın öz portreti üzərində çalışması nadir hallarda olan bir hadisə idi. Bu hal onun saraydakı mövqeyindən və ona göstərilən hörmətdən irəli gəlmişdi. Sənətçi bu portretdə özünü çiçəkli bir mənzərənin mərkəzində, əlində asa ilə düşüncəli formada təsvir edir. Digər əsərlərində də gördüyümüz kimi mənzərə bizim yaşadığımız dünyaya aid deyil, xəyali bir yerin təsviridir. Rəsmdəki çiçəkli kollar, üfiqi yerləşdirilmiş bulud çizgisi Dekkan illərindən qalma ünsürləri özündə əks etdirir.
Qalereya
-
![image]()
Babur saray əyanlarını qəbul edir. Baburnamə. 1589. Qal. Sackler, Vaşinqton -
![image]()
Sərxoş Babur -
![image]()
Sultan II İbrahim Adil Şah. Sankt-Peterburq albomundan səhifə. Bijapur təqribən 1590-95 (28,7x15,6 sm) Şərqşünaslıq İnstitutu Sankt-Peterburq -
![image]()
Mənzərədə sufilər, 1601-1604-cü illər, Saltykov-Shtshedrin Kitabxanası, Peterburq. -
![image]()
Zərif gənc, 1615 -
![image]()
Yaşlı sufi, 1615 -
![image]()
Filin portreti, Fərrux bəy, 1600-1604 -
![image]()
Əkbərin Surətə zəfərlə girişi, 1590-1595, Viktoriya və Albert muzeyi -
![image]()
Sultan II İbrahim Adil şah Ataş xanın filini minir, 1600-cü il, 14,3x10,3 sm -
![image]()
-
![image]()
Muraqqa-e Gülşəndən bir səhifə -
![image]()
Muraqqa-e Gülşəndən bir səhifə -
![image]()
Babur xanın rəsmi -
![image]()
Babur şah Sultan Lodinin sarayında əylənərkən -
![image]()
Muraqqa-e Gülşəndən bir səhifə
İstinadlar
- https://doi-org.wikipedialibrary.idm.oclc.org/10.1093/gao/9781884446054.article.T027606.
- https://www.jstor.org/stable/23220238.
- Blair, Bloom, 2009. səh. 186
- Keelan, 2017. səh. 93
- Abolala, 1999. səh. 50
- Abolala, 1999. səh. 51
- Keelan, 2017. səh. 95
- Keelan, 2017. səh. 94
- Seyller, 1995. səh. 325
- Seyller, 1995. səh. 326
- Seyller, 1995. səh. 327
- Skelton, 2011. səh. 201
- Seyller, 1995. səh. 330
- Keelan, 2017. səh. 97
- "Ferrukh Beg". myddoa.com (ingilis).
- Seyller, 1995. səh. 334
- A.K.Das, 1999. səh. 23
- Seyller, 1995. səh. 337
- "A Sufi Sage, After the European Personification of Melancholia (Dolor)". Metropolitan Museum of Art. 2021-05-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-05-04.
- Seyller, 1995. səh. 339
- "Ferrukh Beg". Metmuseum.org (ingilis). 2023-03-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-10-20.
Mənbə
- Verma, S. P. "FARRUKH BEG—THE MUGHAL COURT PAINTER". Proceedings of the Indian History Congress. 39. 1978: 360–367. ISSN 2249-1937. JSTOR 44139370.
- "Farrukh Beg," The Grove encyclopedia of Islamic art and architecture. Jonathan Bloom, Sheila Blair. Oxford: Oxford University Press. 2009. ISBN . OCLC 232605788.
- Seyller, John. "Farrukh Beg in the Deccan". Artibus Asiae. 55 (3/4). 1995: 319–341. doi:10.2307/3249754. ISSN 0004-3648. JSTOR 3249754.
- Overton, Keelan. "Farrukh Ḥusayn". Encyclopaedia of Islam, THREE (ingilis). 2017-01-01. doi:10.1163/1573-3912_ei3_com_27826.
- Guy, John. "Wonder of the Age: Painting, Patronage and Global Vision in Early Mughal India". Orientations. 42, Issue. 2. September 2011: 82–89.
- Das, A.K. "Furrukh Beg: Studies of Adorable Youths and Venerable Saints". Marg. 49 (4). June 1998: 20–35.
- Soudavar, Abolala. "Between the Safavids and the Mughals: Art and Artists in Transition". Iran. 37. 1999: 49–66. doi:10.2307/4299994. ISSN 0578-6967. JSTOR 4299994.
- Skelton, Robert. "The Mughal Artist Farrokh Beg". Ars Orientalis. 2. 1957: 393–411. ISSN 0571-1371. JSTOR 4629045.
- Skelton, Robert. "Farrukh Beg in the Deccan: An Update," Sultans of the South : arts of India's Deccan Courts, 1323-1687. Navina Najat Haidar, Marika Sardar, Metropolitan Museum of Art. New York: Metropolitan Museum of Art. 2011. ISBN . OCLC 761065461.
Xarici keçidlər
- "Akbar | Farrukh (Beg)-Explore the Collections - V&A" (ingilis).
- "A Sufi Sage, After the European Personification of Melancholia (Dolor)". Metropolitan Museum of Art. İstifadə tarixi: 2021-05-04.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Ferrux Ferrux bey teq 1547 teq 1615 kalmikesilli Sefevi dovru minatur ressami Azerbaycanda elece de Hindistanda miniatur senetinin inkisafinda rolu olan sexslerden biridir Texminen 30 yasina qeder Tebriz ve Qezvinde saray emalatxanasinda islemis ressam bir sira portret tipli eserler ve kitab illustrasiyalari cekmisdir Esir dusmus serkerde Bayram oglan Elinde bade tutmus qiz Emir Xosrov Dehlevinin Xemse si ucun islediyi 7 miniatur ressamin yaradiciliginin Tebriz dovrune aid eserleridir Ferrux bey 1576 ci ilde Hindistana gederek uzun muddet Kabil ve Lahorda saray kitabxanasinda islemisdir Ressamin Hindistanda olarken yaratdigi portret ve sujetli eserlerin vaxtile Mir Seyid Elinin rehberliyi ile tesekkul tapmis Mogol miniatur mektebinin sonraki inkisafinda ehemiyyetli rolu olmusdur Ferrux beyFerrux beyin ozunu resm etdiyi portretiDogum tarixi teq 1547Vefat tarixi teq 1615Milliyyeti AzerbaycanliFealiyyeti ressamTelebesi Eli Rza d Vikianbarda elaqeli mediafayllar Senet tarixcileri Con Seyler ve Ellen Smart Ibrahim Adil sahin Dekkan illustrasiyasinda Ferrux beyin imzasina rast gelibler Bu imza hem de tamamile oxsar uslub secimlerine ve kompozisiya tesvirlerine esaslanaraq Bicapur sultanliginda Ferrux bey terefinden tamamlanan daha cox resm eserinin mueyyen edilmesine komek etmisdir HeyatiFerrux bey 1547 ci ilde Tebriz seherinde anadan olmusdur Mogol hokmdari Ekber sahin veziri Ebul Fezlin verdiyi melumata gore Ferrux bey kalmik tayfasina mensub idi Lakin bir sira menbeler bu melumati tekzib edir ve Ferrux beyin eslen qasqay oldugunu bildirirler Ferrux bey tehsilini Sefevi imperiyasi daxilinde Xorasan seherinde almisdi Menbelerde onun haqqinda ilk melumata I Sah Abbasin saray tarixcisi Isgender bey Munsinin yazdigi Ferrux bey ve qardasi Siyavusun Hemze Mirze ve Sefevi sahzadesi Mehemmed Xudabende ile dostlugu haqqinda hekayede rast gelinir Ferrux bey Meshed valisi Ibrahim Mirzenin emalatxanasinda calismis bu zaman Heft Evreng Yeddi taxt elyazmasinin tesvirlerini cekmisdir O elyazmadaki resmlerden biri istisna olmaqla hamisini tesvir etmis bu resmlerle oz senetine mexsus homojen ikonoqrafik uslub formalasdirmisdi Onun ilk eserlerini Ibrahim Mirzenin emalatxanasinda iki meshur ressamin Mirze Eli ve Seyx Mehemmedin himayesi altinda erseye getirmis ve onlara hesr etmisdir Ferrux beyin bilinen ilk miniatur isi Emir Xosrovun Xemse eserinin miniaturleridir O bu isini 1571 1572 ci illerde Heratda tamamlamisdi Gorunur ki ressam hemin illerde Herat seherinde yasayirmis Umumiyyetle ressam 30 yasina qeder Tebriz ve Qezvin seherlerinde saray emalatxanalarinda calismisdi Ferrux beyin Kabile ne zaman getmesi ile bagli menbelerde deqiq melumat yoxdur Lakin ehtimal olunur ki o Kabilde olarken seher Ekber sahin qardasi Mirze Mehemmed Hakimin hakimiyyetinde idi Baburnameden minietur Ferrux beyin bu dovre aid eserlerinin azligi sebebile Mirze Mehemmedin sarayinda ne qeder yasayib yaratmasi ile bagli kifayet qeder melumat yoxdur Lakin Iranin Tehran seherinde Gulustan Saray kitabxanasinda saxlanilan 2 eded illustrasiya ressamin yaradiciliginin bu dovrune aid edilir Onun Mogol sarayina gelisi ile bagli melumatlar Ebul Fezlin Ain i Ekberi adli eserinde oz eksini tapir Gorunur Ekber sah Ferux bey hele Mirze Mehemmedin sarayinda caliserken onun haqqinda esitmisdi 1585 ci ilde Mirze Mehemmedin vefatindan sonra ise o ressami oz sarayina devet edir Ebul Fezl yazir ki Ferrux bey ve digerleri boyuk semimiyyetle qarsilandi onlara bahali geyimler atlar qizil ve rupiler bagislandi Ferrux beyin Ekber sarayindaki emalatxanada erseye getirdiyi ilk illustrasiya Nizami Gencevinin Xemse adli eserinden idi O eserin 36 resminden 7 si uzerinde calismisdi Xemse illustrasiyalarinin kompozisiya ve uslub texnikasi boyuk olcude onun Sefevi himayesi altinda islediyi evvelki eseri olan Heft Avreng den goturulmusdu O hemcinin Ekber sah terefinden sifaris edilen Babur ve Ekberin hakimiyyetinin tarixi senedi olan Baburname ve Ekbername uzerinde islemisdir Ekberin zeferle Surete girisi Mir Muizz el Mulk ve efqan usyancisi Bahadur Xan 1567 ci ilde gorusu illustrasiyalari Ferrux beyin Ekbername ucun cekdiyi miniaturlerden bezileridir Baburname ucun cekdiyi illustrasiya Babur Sultan Imrahim Lodinin sarayinda eylenerken adlanir 1590 ci ilde Ferrux bey Mogol sarayini terk edir 1957 ciilde alim Robert Skelton onun Mogol sarayindan ayrildiqdan sonra Bicapur sultani II Ibrahim Adil sahin himayesi altina kecdiyi iddiasini ireli surdu Lakin bu fikir uzun muddet mubahise sebebi oldu Bir muddet sonra senet tarixcileri Con Seyler ve Ellen Smart onun bu iddasini tesdiqleyen subutlar askara cixardilar Bele ki alimler Ibrahim Adil sahin Dekkan illustrasiyasinda Ferrux beyin imzasina rast gelirler Bu imza hem de tamamile oxsar uslub secimlerine ve kompozisiya tesvirlerine esaslanaraq Bicapur sultanliginda Ferrux bey terefinden tamamlanan daha cox resm eserinin mueyyen edilmesine komek etdi Dekkan sarayinda bir cox illustrasiyada Ferrux Huseyn imzasi var Bu resmlere Ibrahim Adil sah Lut calir 1600 Ibrahim sah Atis xanin filine minir Boga fili 1600 1604 At ve bey 1604 misal gostermek olar 1609 cu ilde Ferrux bey yeniden Ibrahim Cahangir hakimiyyeti altindaki Mogol sarayina geri qayidir Sah Cahangirin xatirati adli kitabda Ferrux beyden reqibsiz kimi behs olunur ve Cahangirin ona 2000 rupi verdiyi bildirilir Mogol sarayinda Ferrux bey Cahangir sahin topladigi Gulsen Muraqqa ve Minto albomlarinin illustrasiyalari uzerinde isleyir Bey haqqinda en son qeyde Motemed Xanin qeleme aldigi Iqbalname i Cahangiri eserinde rast gelinir ve kainat mekaninda hec bir reqibi ve tayi olmayan kimi sozlerle onun bedii ferasetini ve yaradiciligini terennum edir Ferrux bey 1615 ci ilde Mogol himayesinde oldugu bir vaxtda Aqra seherinde vefat etmisdir YaradiciligiZerif genc Ferrux bey 1615 Bey yaradiciligi boyunca Qerbi Asiyanin bir cox cografi bolgelerinde Cenubi Asiyanin kozmopolit saraylarinda yasamis senet uslublari ve himayedarlarinin qarsiliqi elaqesinden oz bedii texnikasini tekmillesdirmek ucun istifade etmisdi Onun ilk uslubu Sefevi hakimiyyeti dovrunde Mirze Eli ve Seyx Mehemmedin rehberliyi altinda calisarken Sefevi ressamligi enenelerine uygun idi Ferdilesdirilmis fiqurlu portretler menzere ve geyimlerde hendesi naxislar memarligin planar islenmesi bu dovr illustrasiyalarina xas xususiyyetlerdir Heft Evreng eserine cekdiyi illustrasiyalarda didaktik ve bedii isi guclendirmek meqsedile parlaq renglerden istifade olunub Burada uzadilmis uz cizgileri ve cene qurulusulari ile fiqurlar ozunemexsus ozellikleri ile goze carpirlar Mogol sarayindaki illustrasiyalarinda Ferrux bey Sefevi sarayindaki isinden xeber veren bedii usullardan istifade etmeye davam etdi Ekberin zeferle Surete girisi adli resm naxisli ve ince teferruatli memari fonu serq cinari agaclari ile kontrast emele getiren hendesi formlari parlaq qizili semasi ile diqqet celb edir Ferrux bey Mogol sarayinda hormetli movqeyine gore 1586 1596 ci iller erzinde erseye getirdiyi butun resmler uzerinde tek islemeye nail oldu Belelikle bu xususi imtiyaz ressama oz yaradiciliq potensialini tamamile istifade etme imkani tanidi Ferrux beyin yaradicliginda gencler ve sufilerin tesvirleri xususi yere malikdir O xususen de Cahangirin hakimiyyeti altinda Babur sarayina qayitdiqdan sonra genclerin sahzadelerin ve hormetli sufi fiqurlarinin oldugu bir cox resm erseye getirdi Bu fiqurlari renglemek ucun uzun muddet arasdirmalar apardi Onlari esasen teklikde ve tebiet ile ic ice tesvir eden ressam bununla bu sexslerin meneviyyatlarina diqqet cekirdi Bu resmlerde gorkemli libaslarda tesvir olunan gencler sade geyimli sufiler dini hisslerin ve menevi bagin simvolu olan cansiz esyalari ve ya cicekleri quslari tutaraq hereketsiz dayaniblar Menbelerde kifayet qeder melumat olmasa da Ferrux beyin resm etdiyi yasli adam tesvirinin oz portreti oldugu dusunulur Behs edilen dovrde bu ressamin oz portreti uzerinde calismasi nadir hallarda olan bir hadise idi Bu hal onun saraydaki movqeyinden ve ona gosterilen hormetden ireli gelmisdi Senetci bu portretde ozunu cicekli bir menzerenin merkezinde elinde asa ile dusunceli formada tesvir edir Diger eserlerinde de gorduyumuz kimi menzere bizim yasadigimiz dunyaya aid deyil xeyali bir yerin tesviridir Resmdeki cicekli kollar ufiqi yerlesdirilmis bulud cizgisi Dekkan illerinden qalma unsurleri ozunde eks etdirir QalereyaBabur saray eyanlarini qebul edir Baburname 1589 Qal Sackler Vasinqton Serxos Babur Sultan II Ibrahim Adil Sah Sankt Peterburq albomundan sehife Bijapur teqriben 1590 95 28 7x15 6 sm Serqsunasliq Institutu Sankt Peterburq Menzerede sufiler 1601 1604 cu iller Saltykov Shtshedrin Kitabxanasi Peterburq Zerif genc 1615 Yasli sufi 1615 Filin portreti Ferrux bey 1600 1604 Ekberin Surete zeferle girisi 1590 1595 Viktoriya ve Albert muzeyi Sultan II Ibrahim Adil sah Atas xanin filini minir 1600 cu il 14 3x10 3 sm Muraqqa e Gulsenden bir sehife Muraqqa e Gulsenden bir sehife Babur xanin resmi Babur sah Sultan Lodinin sarayinda eylenerken Muraqqa e Gulsenden bir sehifeIstinadlarhttps doi org wikipedialibrary idm oclc org 10 1093 gao 9781884446054 article T027606 https www jstor org stable 23220238 Blair Bloom 2009 seh 186 Keelan 2017 seh 93 Abolala 1999 seh 50 Abolala 1999 seh 51 Keelan 2017 seh 95 Keelan 2017 seh 94 Seyller 1995 seh 325 Seyller 1995 seh 326 Seyller 1995 seh 327 Skelton 2011 seh 201 Seyller 1995 seh 330 Keelan 2017 seh 97 Ferrukh Beg myddoa com ingilis Seyller 1995 seh 334 A K Das 1999 seh 23 Seyller 1995 seh 337 A Sufi Sage After the European Personification of Melancholia Dolor Metropolitan Museum of Art 2021 05 04 tarixinde Istifade tarixi 2021 05 04 Seyller 1995 seh 339 Ferrukh Beg Metmuseum org ingilis 2023 03 24 tarixinde Istifade tarixi 2023 10 20 MenbeVerma S P FARRUKH BEG THE MUGHAL COURT PAINTER Proceedings of the Indian History Congress 39 1978 360 367 ISSN 2249 1937 JSTOR 44139370 Farrukh Beg The Grove encyclopedia of Islamic art and architecture Jonathan Bloom Sheila Blair Oxford Oxford University Press 2009 ISBN 978 0 19 530991 1 OCLC 232605788 Seyller John Farrukh Beg in the Deccan Artibus Asiae 55 3 4 1995 319 341 doi 10 2307 3249754 ISSN 0004 3648 JSTOR 3249754 Overton Keelan Farrukh Ḥusayn Encyclopaedia of Islam THREE ingilis 2017 01 01 doi 10 1163 1573 3912 ei3 com 27826 Guy John Wonder of the Age Painting Patronage and Global Vision in Early Mughal India Orientations 42 Issue 2 September 2011 82 89 Das A K Furrukh Beg Studies of Adorable Youths and Venerable Saints Marg 49 4 June 1998 20 35 Soudavar Abolala Between the Safavids and the Mughals Art and Artists in Transition Iran 37 1999 49 66 doi 10 2307 4299994 ISSN 0578 6967 JSTOR 4299994 Skelton Robert The Mughal Artist Farrokh Beg Ars Orientalis 2 1957 393 411 ISSN 0571 1371 JSTOR 4629045 Skelton Robert Farrukh Beg in the Deccan An Update Sultans of the South arts of India s Deccan Courts 1323 1687 Navina Najat Haidar Marika Sardar Metropolitan Museum of Art New York Metropolitan Museum of Art 2011 ISBN 978 1 58839 438 5 OCLC 761065461 Xarici kecidler Akbar Farrukh Beg Explore the Collections V amp A ingilis A Sufi Sage After the European Personification of Melancholia Dolor Metropolitan Museum of Art Istifade tarixi 2021 05 04