Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Fənarizadə Muhiddin Çələbi (Bursa – 7 yanvar 1548, Konstantinopol) — Osmanlı alimi, müdərrisi və şeyxülislamı.
| Fənarizadə Muhiddin Çələbi | |
|---|---|
| Əvvəlki | Əbdülqədir Həmidi Çələbi |
| Sonrakı | Əbu Suud Əfəndi |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Bursa, Osmanlı imperiyası |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | |
Həyatı
İlk Osmanlı şeyxülislamı Molla Fənarinin oğlu Yusif Bali Fənarinin nəvəsi, Rumeli başqazısı Ələddin Əli Fənarinin oğlu olub, Bursada dünyaya gəlmişdir. Doğum tarixi bilinməsə də, təqribən 1480-ci ildə dünyaya gəldiyi məlumdur. Əvvəlcə atasından, ardından Xətibzadə Muhiddin və Əfdalzadə Həmiddin Əfəndidən dərslər aldı. 1495-ci ildə təhsilini bitirib, ailəsinin ad-sanından istifadə edərək İstanbulda yeni tamamlanmış Atik Əli Paşa mədrəsəsində müdərris təyin olundu. Daha sonra Bursada və 1513-cü ildə Sahn-ı Səman mədrəsəsində müdərris oldu.
1519-cu ildə Ədirnə, 1520-ci ildə isə İstanbul qazılığına gətirildi. 1523-cü ildə Anadolu, 1524-cü ildə isə Rumeli qazəsgəri seçildi. 15 il davam edən Rumeli qazəsgərliyi dönəmində dövrün bəzi siyasi hadisələrinə qarışdı. Sədrəzəm Piri Mehmed Paşanın əleyhinə Xain Əhməd Paşa tərəfindən tərtiblənən bir məsələnin araşdırılmasında vəzifələndirilmiş, ancaq Əhməd Paşa tərəfdarı olan Muhiddin Çələbi bu məsələdə ədalətsiz davranaraq araşdırmanın sonunu Piri Mehmed Paşanın əleyhinə nəticələndirmişdir. Ancaq məsələsindəki yetərsizliyi səbəbilə gözdən düşmüş və sədrəzəmlə padşahın etibarını itirmişdir.
Muhiddin Çələbinin İbrahim Paşanın edamından sonra sədarətə gətirilən Ayaz Mehmed Paşa ilə münasibətləri korlandı. Korfu adası səfəri əsnasında 12 oktyabr 1537 tarixində təqaüdə çıxarılan Muhiddin Çələbi əvvəlcə həccə getdi, daha sonra Ayaz Mehmed Paşanın vəfatından istifadə edərək yenidən nüfuzunu artırmağa başladı. 1543-cü ildə Əbdülqədir Çələbinin vəfatının ardından şeyxülislam seçildi. 2 il 10 ay müddətinə bu vəzifədə qalan Muhiddin Çələbi yaşlılığı səbəbilə və öz arzusuyla vəzifədən azad edildi. 7 yanvar 1548 tarixində vəfat edən Muhiddin Çələbi Əyyub Sultan məscidində dəfn olunmuşdur.
İstinadlar
- "Arxivlənmiş surət". 2023-07-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-07-06.
- Tabakātü’l-memâlik, vr. 173a
Mənbə
- Sehî, Tezkire, s. 29–30;
- Celâlzâde, Tabakātü’l-memâlik, vr. 110a, 173a, 201a;
- Âşık Çelebi, Mesâirü’ş-şuarâ, vr. 119a.b;
- Latîfî, Tezkire, s. 307;
- Mecdî, Şekāik Tercümesi, s. 200, 387–389;
- Peçuylu İbrâhim, Târih, I, 89;
- Devhatü’l-meşâyih, s. 23;
- Leknevî, el-Fevâǿidü’l-behiyye, s. 183;
- İlmiyye Salnâmesi, s. 367–375;
- Danişmend, Kronoloji, II, 95–96, 432–433;
- R. C. Repp. The Müfti of Istanbul, Oxford 1986, s. 263–272;
- J. R. Walsh, "Fenārī-zāde", El2 (İng.), II, 879.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Fenarizade Muhiddin Celebi Bursa 7 yanvar 1548 Konstantinopol Osmanli alimi muderrisi ve seyxulislami Fenarizade Muhiddin Celebi13 Osmanli seyxulislamiEvvelkiEbdulqedir Hemidi CelebiSonrakiEbu Suud EfendiSexsi melumatlarDogum tarixi 1480Dogum yeri Bursa Osmanli imperiyasiVefat tarixi 7 yanvar 1548Vefat yeri Konstantinopol Osmanli imperiyasiHeyatiIlk Osmanli seyxulislami Molla Fenarinin oglu Yusif Bali Fenarinin nevesi Rumeli basqazisi Eleddin Eli Fenarinin oglu olub Bursada dunyaya gelmisdir Dogum tarixi bilinmese de teqriben 1480 ci ilde dunyaya geldiyi melumdur Evvelce atasindan ardindan Xetibzade Muhiddin ve Efdalzade Hemiddin Efendiden dersler aldi 1495 ci ilde tehsilini bitirib ailesinin ad sanindan istifade ederek Istanbulda yeni tamamlanmis Atik Eli Pasa medresesinde muderris teyin olundu Daha sonra Bursada ve 1513 cu ilde Sahn i Seman medresesinde muderris oldu 1519 cu ilde Edirne 1520 ci ilde ise Istanbul qaziligina getirildi 1523 cu ilde Anadolu 1524 cu ilde ise Rumeli qazesgeri secildi 15 il davam eden Rumeli qazesgerliyi doneminde dovrun bezi siyasi hadiselerine qarisdi Sedrezem Piri Mehmed Pasanin eleyhine Xain Ehmed Pasa terefinden tertiblenen bir meselenin arasdirilmasinda vezifelendirilmis ancaq Ehmed Pasa terefdari olan Muhiddin Celebi bu meselede edaletsiz davranaraq arasdirmanin sonunu Piri Mehmed Pasanin eleyhine neticelendirmisdir Ancaq meselesindeki yetersizliyi sebebile gozden dusmus ve sedrezemle padsahin etibarini itirmisdir Muhiddin Celebinin Ibrahim Pasanin edamindan sonra sedarete getirilen Ayaz Mehmed Pasa ile munasibetleri korlandi Korfu adasi seferi esnasinda 12 oktyabr 1537 tarixinde teqaude cixarilan Muhiddin Celebi evvelce hecce getdi daha sonra Ayaz Mehmed Pasanin vefatindan istifade ederek yeniden nufuzunu artirmaga basladi 1543 cu ilde Ebdulqedir Celebinin vefatinin ardindan seyxulislam secildi 2 il 10 ay muddetine bu vezifede qalan Muhiddin Celebi yasliligi sebebile ve oz arzusuyla vezifeden azad edildi 7 yanvar 1548 tarixinde vefat eden Muhiddin Celebi Eyyub Sultan mescidinde defn olunmusdur Istinadlar Arxivlenmis suret 2023 07 20 tarixinde Istifade tarixi 2017 07 06 Tabakatu l memalik vr 173aMenbeSehi Tezkire s 29 30 Celalzade Tabakatu l memalik vr 110a 173a 201a Asik Celebi Mesairu s suara vr 119a b Latifi Tezkire s 307 Mecdi Sekaik Tercumesi s 200 387 389 Pecuylu Ibrahim Tarih I 89 Devhatu l mesayih s 23 Leknevi el Fevaǿidu l behiyye s 183 Ilmiyye Salnamesi s 367 375 Danismend Kronoloji II 95 96 432 433 R C Repp The Mufti of Istanbul Oxford 1986 s 263 272 J R Walsh Fenari zade El2 Ing II 879