Füqəra füyuzatı (jurnal, 1920–1921) — ədəbi, elmi, ictimai-siyasi, şəkilli toplu, Azərbaycan Hərbi inqilab komitəsinin orqanı (Bakı).
Füqəra füyuzatı | |
---|---|
Təsisçi | Ağababa Yusifzadənin müdirliyi və Məmməd Səid Ordubadinin baş redaktor |
İlk buraxılışı | 1920 |
Ölkə | Azərbaycan |
Dil | Azərbaycanca |
Nəşri iki həftədə bir dəfə nəzərdə tutulmuşdu. Lakin cəmi üç, 1920-ci ildə (I. IX, I. XI) 2, 1921-ci ildə (28. IV) 1 nömrəsi çıxmışdır. Ağababa Yusifzadənin müdirliyi və Məmməd Səid Ordubadinin baş redaktorluğu ilə nəşr olunurdu. "Füqəra füyuzatı" Nəriman Nərimanovun şəkli və "Kommunizm nə verəcəkdir?" məqaləsilə açılırdı. Jurnalın məqsəd və məramı məsul müdirin "Füqəra Füyuzatı" nə edəcəkdir?" və baş mühərririn "Pərdə eniyor, pərdə qalxıyor" məqaləsində şərh olunmuşdur. A. Yusifzadə jurnalın proletar ədəbiyyatı yaratmaq məramını açıqlayaraq yazırdı: "Məcmuəmizin başlıca məqsədlərindən biri də məmləkət içrə qeyri-mütəşəkkil halda bulunan üdəba və şüəranı bir yerdə toplayaraq, füqəra nəfinə olmaq şərtilə onların qələmlərindən tərşih edən abdar kəlamlardan istifadə etməkdir. İştə təqib etdiyimiz məram, iştə məcmuəmiz!" "Pərdə eniyor, pərdə qalxıyor" məqaləsi ilə 1907-ci ilin noyabrında fəaliyyətini dayandıran "Füyuzat" jurnalı ilə yenicə nəşrə başlayan "Füqara füyuzatı" arasında əlaqələri aydınlaşdıran Məmməd Səid Ordubadi yazırdı: "ünvanımızda yazdığımız "Pərdə eniyor, pərdə qalxıyor" kəlmələri gərək ki, qarelərimizi əvvəlcə bir az düşündürmüşdür. Ona görə də bir neçə kəlmə izahat vermək istiyoruz. "Pərdə eniyor, pərdə qalxıyor" dedikdə, zənginlərin tamaşagah ədəbiyyatımızdakı nüfuzlarının pərdəsi enib, ədəbiyyatın füqəra öhdəsində olaraq, bütün aləm füqərasına tamaşa göstərəcək teatronun pərdəsi qalxıyor demək istiyoruz. Əvət, "Füyuzat" kimi böyük bir ədəbiyyatı havi olan zəngin bir məcmuə zənginlər xahişinə məhkum olduğu üçün, onun mühəniri kəmali-məyusiyyətlə "Pərdə eniyor" deməyə məcbur olacaq idi… İndiki halda mövqeyi-intişara qoyduğumuz "Füqəra füyuzatı"nın adını fəqət bir kəlmə olaraq "Füyuzat" qoymaqla da iktifa edə bilərdik. Lakin "Füqəra füyuzatı" namını verməklə Əli bəy cənablarına, yaxud Əli bəy ədəbiyyatına həvəskar olan zatlara bildirmək istiyoruz ki, bu "Füyuzat" əvvəlki kimi zənginlər nüfuzunda olan "Füyuzat" olmayıb, "Füqəra füyuzatı"dır. Yəni, füqarə öz ədəbiyyatına sərbəstanə bir surətdə malik olmuş və öz vücuda gətirdiyi, fəqət sonraları zənginlər mühitinə girən ədəbiyyatını azad eləmişdir" ("Füqəra füyuzatı" jurnalı, 1920, № l).
"Füqəra füyuzatı" geniş bir proqramla nəşr olunurdu. Jurnalda siyasətə, ədəbiyyata, tarixə, pedaqogikaya, coğra-fiyaya, qadın problemlərinə dair məqalələr dərc edilirdi.
Məmməd Səid Ordubadinin və Dadaş Bünyadzadənin siyasətə ("Bir sənəlik siyasət", "İcmasi-siyasi", "Bütün dünya Şərq hesabına yaşamaq istəmiş"), Salman Mümtazın ədəbiyyat tarixinə ("Azərbaycan şairi — Nəşə", "Sultan-üşşüəra Həbibi"), Sultanməcid Qənizadənin pedaqogikaya ("Körpə uşaqların tərbiyəsi"), Q. R. Mirzəzadənin coğrafiyaya ("Azərbaycan coğrafiyası"), Ş. Əfəndizadənin qadın hüququna ("Bəşəriyyətin nəşvü-nüması", "Şərq qadınları") və sair məqalələr mövzu aktuallığı və mündərəcəsinin dolğunluğu ilə seçilirdi. "Füqəra füyuzatı"nın ədəbiyyat rubrikasında Hüseyn Cavidin "İblis" faciəsi, S. Manafzadənin "Ey inqilab, ey naciyi-miləl", M. S. Ordubadinin "Eşq və şeir", "Aclıqdan ölən bir fəqir cocuqun qarşısında", Ümmügülsümün "Hicran" və s. şeirləri dərc olunmuşdur. "Füqəra füyuzatı"nın son nömrəsində Aprel işğalı (1920) xadimlərinin tərcümeyihalları və portretləri dərc olunmuşdur.
Mənbə
- "Füqəra füyuzatı" 1920–1921 komplekti, Azərbaycan sovet ədəbiyyatı tarixi, 2cilddə, c.l, B., 1967;
- Axundov N., Azərbaycan dövri mətbuatı (biblioqrafiya), B., 1965
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Fuqera fuyuzati jurnal 1920 1921 edebi elmi ictimai siyasi sekilli toplu Azerbaycan Herbi inqilab komitesinin orqani Baki Fuqera fuyuzatiTesisci Agababa Yusifzadenin mudirliyi ve Memmed Seid Ordubadinin bas redaktorIlk buraxilisi 1920Olke AzerbaycanDil Azerbaycanca Nesri iki heftede bir defe nezerde tutulmusdu Lakin cemi uc 1920 ci ilde I IX I XI 2 1921 ci ilde 28 IV 1 nomresi cixmisdir Agababa Yusifzadenin mudirliyi ve Memmed Seid Ordubadinin bas redaktorlugu ile nesr olunurdu Fuqera fuyuzati Neriman Nerimanovun sekli ve Kommunizm ne verecekdir meqalesile acilirdi Jurnalin meqsed ve merami mesul mudirin Fuqera Fuyuzati ne edecekdir ve bas muherririn Perde eniyor perde qalxiyor meqalesinde serh olunmusdur A Yusifzade jurnalin proletar edebiyyati yaratmaq meramini aciqlayaraq yazirdi Mecmuemizin baslica meqsedlerinden biri de memleket icre qeyri mutesekkil halda bulunan udeba ve suerani bir yerde toplayaraq fuqera nefine olmaq sertile onlarin qelemlerinden tersih eden abdar kelamlardan istifade etmekdir Iste teqib etdiyimiz meram iste mecmuemiz Perde eniyor perde qalxiyor meqalesi ile 1907 ci ilin noyabrinda fealiyyetini dayandiran Fuyuzat jurnali ile yenice nesre baslayan Fuqara fuyuzati arasinda elaqeleri aydinlasdiran Memmed Seid Ordubadi yazirdi unvanimizda yazdigimiz Perde eniyor perde qalxiyor kelmeleri gerek ki qarelerimizi evvelce bir az dusundurmusdur Ona gore de bir nece kelme izahat vermek istiyoruz Perde eniyor perde qalxiyor dedikde zenginlerin tamasagah edebiyyatimizdaki nufuzlarinin perdesi enib edebiyyatin fuqera ohdesinde olaraq butun alem fuqerasina tamasa gosterecek teatronun perdesi qalxiyor demek istiyoruz Evet Fuyuzat kimi boyuk bir edebiyyati havi olan zengin bir mecmue zenginler xahisine mehkum oldugu ucun onun muheniri kemali meyusiyyetle Perde eniyor demeye mecbur olacaq idi Indiki halda movqeyi intisara qoydugumuz Fuqera fuyuzati nin adini feqet bir kelme olaraq Fuyuzat qoymaqla da iktifa ede bilerdik Lakin Fuqera fuyuzati namini vermekle Eli bey cenablarina yaxud Eli bey edebiyyatina heveskar olan zatlara bildirmek istiyoruz ki bu Fuyuzat evvelki kimi zenginler nufuzunda olan Fuyuzat olmayib Fuqera fuyuzati dir Yeni fuqare oz edebiyyatina serbestane bir suretde malik olmus ve oz vucuda getirdiyi feqet sonralari zenginler muhitine giren edebiyyatini azad elemisdir Fuqera fuyuzati jurnali 1920 l Fuqera fuyuzati genis bir proqramla nesr olunurdu Jurnalda siyasete edebiyyata tarixe pedaqogikaya cogra fiyaya qadin problemlerine dair meqaleler derc edilirdi Memmed Seid Ordubadinin ve Dadas Bunyadzadenin siyasete Bir senelik siyaset Icmasi siyasi Butun dunya Serq hesabina yasamaq istemis Salman Mumtazin edebiyyat tarixine Azerbaycan sairi Nese Sultan ussuera Hebibi Sultanmecid Qenizadenin pedaqogikaya Korpe usaqlarin terbiyesi Q R Mirzezadenin cografiyaya Azerbaycan cografiyasi S Efendizadenin qadin huququna Beseriyyetin nesvu numasi Serq qadinlari ve sair meqaleler movzu aktualligi ve munderecesinin dolgunlugu ile secilirdi Fuqera fuyuzati nin edebiyyat rubrikasinda Huseyn Cavidin Iblis faciesi S Manafzadenin Ey inqilab ey naciyi milel M S Ordubadinin Esq ve seir Acliqdan olen bir feqir cocuqun qarsisinda Ummugulsumun Hicran ve s seirleri derc olunmusdur Fuqera fuyuzati nin son nomresinde Aprel isgali 1920 xadimlerinin tercumeyihallari ve portretleri derc olunmusdur Menbe Fuqera fuyuzati 1920 1921 komplekti Azerbaycan sovet edebiyyati tarixi 2cildde c l B 1967 Axundov N Azerbaycan dovri metbuati biblioqrafiya B 1965