Fyodor Steyngel (ukr. Федір Рудольфович Штайнгайль; 26 noyabr 1870, Sankt-Peterburq – 11 fevral 1946, Drezden, İşğal Almaniyası) — Rusiya İmperiyasının Birinci Dövlət Dumasının Kiyev şəhərindən olan deputatı, Ukrayna Dövlətinin Berlindəki səfiri.
Fyodor Steyngel | |
---|---|
Doğum tarixi | 26 noyabr 1870 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 11 fevral 1946 (75 yaşında) |
Vəfat yeri |
|
Təhsili | |
Fəaliyyəti | diplomat, siyasətçi |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Bioqrafiya Ruslaşmış Alman zadəgan ailəsindən olmuşdur. Atası Rudolf Vasilieviç Steyngel (1841-1892) mühəndis, Vladiqafqaz dəmir yolunun inşaatçısı idi.
Uşaq ikən valideynləri ilə birlikdə Rusiyanın cənubuna köçür. O, gimnaziyanı bitirərək, Kiyev və Varşava universitetlərinin fizika-riyaziyyat fakültəsində təhsil alıb, lakin xəstəlik səbəbindən kursu başa vura bilməyib. O, (1918-ci ilə qədər) Kiyevdə və Rovno yaxınlığındakı Qorodok malikanəsində yaşamışdır. Təbiət elmləri ilə məşğul olmuş, zoologiyaya dair bir neçə elmi əsəri olmuşdur. İmperator Rus Entomoloji Cəmiyyətinin, Kiyev Təbiətşünaslar Cəmiyyətinin, Kiyev Təbiət Elmləri Dərnəyinin və digər elmi cəmiyyətlərin üzvü olmuşdur.
Ukraynanın milli-ərazi muxtariyyətinin tərəfdarı olaraq çıxış edir. O, Volıniyada arxeoloji və etnoqrafik tapıntılar muzeyi olan Qorodok malikanəsində (1915-ci ildə Qafqaza köçürülmüş, 1917-ci ildən sonra Armavirdəki muzeyə daxil edilmişdir) arxeoloji və etnoqrafik tapıntılar muzeyi qurmuşdur. Rivne rayonunun fəxri magistratı, Dövlət Bankının Rivne filialının mühasibat uçotu, kredit komitəsinin üzvü, Rivne 2-ci dərəcəli şəhər məktəbinin fəxri nəzarətçisi olur. O, öz təşəbbüsü ilə kəndlilərə onlar üçün əlverişli şərtlərlə torpaq satmağı öhdəsinə götürür. Öz mülkündə kitabxana, dövlət nümunəvi məktəb və xəstəxana qurur.
1906-cı ilin yanvarında Konstitusiya Demokratik Partiyasının Kiyev vilayət təşkilatına daxil olur, “pamflet” komissiyasının üzvü; onun Kiyev vilayət komitəsinin üzvü, Rovno rayon komitəsinin sədri; 2-ci və 3-cü partiya qurultaylarının nümayəndəsi kimi çıxış edir. 1900-cü ildə Lyublin vilayətinin Xolm şəhərindəki kafel fabrikinin sahibi olur. Fyodor Steyngelin oğlu Vladimir (1898-1935), Polşadakı Rus Xalq Cəmiyyəti Ali Şurasının sədri idi.
1906-cı il aprelin 17-də şəhər seçicilərinin qurultayından 1-ci Dövlət Dumasına deputat seçilir. O, Konstitusiya Demokratik Fraksiyasının üzvü idi. Ukrayna icmasına daxil olmuşdur. İnzibati komissiyanın və aqrar qanunun hazırlanması üzrə “33” komissiyasının üzvü, Vətəndaş Bərabərliyi Qanununun təşəbbüskarlarından biri kimi çıxış edir. O, aqrar məsələyə dair “42”, “Vətəndaş bərabərliyi haqqında”, “İclaslar haqqında”, “Dövlət Duması təsisatının 55-57-ci maddələrinin dəyişdirilməsi haqqında” qanun layihələrini imzalayıb. Dövlət Duması üzvlərinin hüquqlarının yoxlanılması üzrə 4-cü şöbənin spikeri olur. O, debatda Bialystok talanından danışır. İnzibati özbaşınalığa qarşı çoxsaylı etiraz aksiyalarını dəstəkləyir. O, Vıborq Müraciətini imzalayır, ona görə Cinayət Məcəlləsinin 129-cu maddəsinin 1-ci hissəsinin 51 və 3-cü bəndləri ilə 3 ay müddətinə azadlıqdan məhrum etmə və səsvermə hüququndan məhrum etmə ilə əzalandırılır. 1909-cu ildə (təməl qoyularkən) o, hələ də Fransanın Böyük Şərqində işləyən Kiyev Şəfəq mason lojasının rəhbəri olur. 1910-cu ildə, artıq rus masonluğunda parçalanma və Rusiya xalqlarının Böyük Şərqinin yaradılması zamanı o, Kiyevdəki "Pravda" lojasının rəhbəri oldu. 1912-ci ildə Rusiya Xalqları Böyük Şərq Ali Sovetinin sədri seçilir. Fyodor Steyngel Sankt-Peterburqda olmadığı müddətdə onu S. Urusov əvəz edir.
O, Ukrayna Proqressivləri Assosiasiyasının üzvü olub. O, UPA-nın digər üzvləri və konstitusiya-demokrat-ukraynalılarla birlikdə IV Dövlət Dumasının fəhlə və konstitusion-demokratik fraksiyalarına ünvanlanmış bəyanatı imzalayıb, milli Ukrayna hərəkatının yatırılmasına etiraz edib, maraqları naminə təhsilin milliləşdirilməsini tələb edib. Ukrayna xalqının mədəni inkişafı və digər xalqlar kimi Ukraynaya muxtariyyət verilməsini istəyir. 1914-cü ilin fevralında P. Milyukov Kiyevdəki mənzilində Ukrayna Proqressivləri Assosiasiyasının və Kiyev konstitusiya demokratlarının rəhbərləri ilə görüş keçirir. Kiyevdə Ukrayna Elmi Cəmiyyətinə üzv qəbul edilmiş (02.07.1914), bir müddət bu cəmiyyətin sədrinin müavini olmuşdur.
Birinci Dünya müharibəsi zamanı o, Rada Ukrayna Proqressivləri Assosiasiyasın qoşulur, lakin 1916-cı ilin dekabrında Radanın neytrallıqdan müharibəyə etiraza keçidlə bağlı qəbul etdiyi “Mövqeyimiz” bəyannaməsinə etiraz edərək təşkilatdan çıxdığını elan edir. 1915-1917-ci illərdə Ümumrusiya Şəhərlər İttifaqının Cənub-Qərb Komitəsinə rəhbərlik etmişdir. Komitənin işinə daha çox ukraynalı ictimai xadimləri cəlb etməyə çalışır. Cənub-Qərb Komitəsinin “Ukrayna kursu” Moskvadakı Ümumrusiya Şəhərlər İttifaqının Mərkəzi Komitəsinə təsir edir. O, Konstitusiya Demokrat Partiyasının sol qanadına qoşulur. Partiyanın 6-cı qurultayında (fevral 1916) onun Mərkəzi Komitəsinə üzv seçilir.
1917-ci il fevral inqilabından sonra Kiyev Birləşmiş İctimai Təşkilatları Şurasının İcraiyyə Komitəsinin üzvü, Ümumkrayna Milli Konqresinin Rəyasət Heyətinin üzvü olur. Kiyevdə keçirilən bələdiyyə seçkilərində Ukrayna Sosialist-Federalistlər Partiyasının namizədi olur.
1917-ci ilin avqustunda D. İ. Doroşenkonun Mərkəzi Radanın Baş Katibliyinə daxil olmaq təklifini rədd edir. 1918-ci ildə getman Pavel Skoropadskinin rəhbərliyi altında Ukrayna Dövlətinin Berlindəki səfiri olur (1918-ci ilin dekabrına qədər). 1919-cu ildə onun kitabxanası Ukrayna SSR Elmlər Akademiyasının Dövlət Kütləvi Kitabxanasına daxil edilir, onun qurduğu muzey vətəndaş müharibəsi zamanı dağıdılır.
Ukrayna bolşeviklər tərəfindən işğal edildikdən sonra Almaniyada qalır, 1922-ci ilə qədər Berlində yaşayır. 1924-1940-cı illərdə o dövrdə Polşa ərazisində yerləşən Qorodok mülkündə yaşayışını davam etdirir. 1940-cı ilin əvvəlində ailəsi ilə birlikdə Almaniyaya aparılır. Ömrünün son illərində xatirələr yazır.
İstinadlar
- ЦНБ АН України (Відділ рукописів.) — Ф. 109. — № 181. — Арк. І, І зв.
- Steinheil, Hermann Rudolf Alexander Frh. v. . // Baltisches Biographisches Lexikon Digital.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Fyodor Steyngel ukr Fedir Rudolfovich Shtajngajl 26 noyabr 1870 Sankt Peterburq 11 fevral 1946 Drezden Isgal Almaniyasi Rusiya Imperiyasinin Birinci Dovlet Dumasinin Kiyev seherinden olan deputati Ukrayna Dovletinin Berlindeki sefiri Fyodor SteyngelDogum tarixi 26 noyabr 1870 1870 11 26 Dogum yeri Sankt Peterburq Rusiya imperiyasiVefat tarixi 11 fevral 1946 1946 02 11 75 yasinda Vefat yeri Drezden Sovet isgali zonasi d Isgal Almaniyasi Almaniya Federativ RespublikasiTehsili Taras Sevcenko adina Kiyev Milli UniversitetiFealiyyeti diplomat siyasetci Vikianbarda elaqeli mediafayllar Bioqrafiya Ruslasmis Alman zadegan ailesinden olmusdur Atasi Rudolf Vasilievic Steyngel 1841 1892 muhendis Vladiqafqaz demir yolunun insaatcisi idi Usaq iken valideynleri ile birlikde Rusiyanin cenubuna kocur O gimnaziyani bitirerek Kiyev ve Varsava universitetlerinin fizika riyaziyyat fakultesinde tehsil alib lakin xestelik sebebinden kursu basa vura bilmeyib O 1918 ci ile qeder Kiyevde ve Rovno yaxinligindaki Qorodok malikanesinde yasamisdir Tebiet elmleri ile mesgul olmus zoologiyaya dair bir nece elmi eseri olmusdur Imperator Rus Entomoloji Cemiyyetinin Kiyev Tebietsunaslar Cemiyyetinin Kiyev Tebiet Elmleri Derneyinin ve diger elmi cemiyyetlerin uzvu olmusdur Ukraynanin milli erazi muxtariyyetinin terefdari olaraq cixis edir O Voliniyada arxeoloji ve etnoqrafik tapintilar muzeyi olan Qorodok malikanesinde 1915 ci ilde Qafqaza kocurulmus 1917 ci ilden sonra Armavirdeki muzeye daxil edilmisdir arxeoloji ve etnoqrafik tapintilar muzeyi qurmusdur Rivne rayonunun fexri magistrati Dovlet Bankinin Rivne filialinin muhasibat ucotu kredit komitesinin uzvu Rivne 2 ci dereceli seher mektebinin fexri nezaretcisi olur O oz tesebbusu ile kendlilere onlar ucun elverisli sertlerle torpaq satmagi ohdesine goturur Oz mulkunde kitabxana dovlet numunevi mekteb ve xestexana qurur 1906 ci ilin yanvarinda Konstitusiya Demokratik Partiyasinin Kiyev vilayet teskilatina daxil olur pamflet komissiyasinin uzvu onun Kiyev vilayet komitesinin uzvu Rovno rayon komitesinin sedri 2 ci ve 3 cu partiya qurultaylarinin numayendesi kimi cixis edir 1900 cu ilde Lyublin vilayetinin Xolm seherindeki kafel fabrikinin sahibi olur Fyodor Steyngelin oglu Vladimir 1898 1935 Polsadaki Rus Xalq Cemiyyeti Ali Surasinin sedri idi 1906 ci il aprelin 17 de seher secicilerinin qurultayindan 1 ci Dovlet Dumasina deputat secilir O Konstitusiya Demokratik Fraksiyasinin uzvu idi Ukrayna icmasina daxil olmusdur Inzibati komissiyanin ve aqrar qanunun hazirlanmasi uzre 33 komissiyasinin uzvu Vetendas Beraberliyi Qanununun tesebbuskarlarindan biri kimi cixis edir O aqrar meseleye dair 42 Vetendas beraberliyi haqqinda Iclaslar haqqinda Dovlet Dumasi tesisatinin 55 57 ci maddelerinin deyisdirilmesi haqqinda qanun layihelerini imzalayib Dovlet Dumasi uzvlerinin huquqlarinin yoxlanilmasi uzre 4 cu sobenin spikeri olur O debatda Bialystok talanindan danisir Inzibati ozbasinaliga qarsi coxsayli etiraz aksiyalarini destekleyir O Viborq Muracietini imzalayir ona gore Cinayet Mecellesinin 129 cu maddesinin 1 ci hissesinin 51 ve 3 cu bendleri ile 3 ay muddetine azadliqdan mehrum etme ve sesverme huququndan mehrum etme ile ezalandirilir 1909 cu ilde temel qoyularken o hele de Fransanin Boyuk Serqinde isleyen Kiyev Sefeq mason lojasinin rehberi olur 1910 cu ilde artiq rus masonlugunda parcalanma ve Rusiya xalqlarinin Boyuk Serqinin yaradilmasi zamani o Kiyevdeki Pravda lojasinin rehberi oldu 1912 ci ilde Rusiya Xalqlari Boyuk Serq Ali Sovetinin sedri secilir Fyodor Steyngel Sankt Peterburqda olmadigi muddetde onu S Urusov evez edir O Ukrayna Proqressivleri Assosiasiyasinin uzvu olub O UPA nin diger uzvleri ve konstitusiya demokrat ukraynalilarla birlikde IV Dovlet Dumasinin fehle ve konstitusion demokratik fraksiyalarina unvanlanmis beyanati imzalayib milli Ukrayna herekatinin yatirilmasina etiraz edib maraqlari namine tehsilin millilesdirilmesini teleb edib Ukrayna xalqinin medeni inkisafi ve diger xalqlar kimi Ukraynaya muxtariyyet verilmesini isteyir 1914 cu ilin fevralinda P Milyukov Kiyevdeki menzilinde Ukrayna Proqressivleri Assosiasiyasinin ve Kiyev konstitusiya demokratlarinin rehberleri ile gorus kecirir Kiyevde Ukrayna Elmi Cemiyyetine uzv qebul edilmis 02 07 1914 bir muddet bu cemiyyetin sedrinin muavini olmusdur Birinci Dunya muharibesi zamani o Rada Ukrayna Proqressivleri Assosiasiyasin qosulur lakin 1916 ci ilin dekabrinda Radanin neytralliqdan muharibeye etiraza kecidle bagli qebul etdiyi Movqeyimiz beyannamesine etiraz ederek teskilatdan cixdigini elan edir 1915 1917 ci illerde Umumrusiya Seherler Ittifaqinin Cenub Qerb Komitesine rehberlik etmisdir Komitenin isine daha cox ukraynali ictimai xadimleri celb etmeye calisir Cenub Qerb Komitesinin Ukrayna kursu Moskvadaki Umumrusiya Seherler Ittifaqinin Merkezi Komitesine tesir edir O Konstitusiya Demokrat Partiyasinin sol qanadina qosulur Partiyanin 6 ci qurultayinda fevral 1916 onun Merkezi Komitesine uzv secilir 1917 ci il fevral inqilabindan sonra Kiyev Birlesmis Ictimai Teskilatlari Surasinin Icraiyye Komitesinin uzvu Umumkrayna Milli Konqresinin Reyaset Heyetinin uzvu olur Kiyevde kecirilen belediyye seckilerinde Ukrayna Sosialist Federalistler Partiyasinin namizedi olur 1917 ci ilin avqustunda D I Dorosenkonun Merkezi Radanin Bas Katibliyine daxil olmaq teklifini redd edir 1918 ci ilde getman Pavel Skoropadskinin rehberliyi altinda Ukrayna Dovletinin Berlindeki sefiri olur 1918 ci ilin dekabrina qeder 1919 cu ilde onun kitabxanasi Ukrayna SSR Elmler Akademiyasinin Dovlet Kutlevi Kitabxanasina daxil edilir onun qurdugu muzey vetendas muharibesi zamani dagidilir Ukrayna bolsevikler terefinden isgal edildikden sonra Almaniyada qalir 1922 ci ile qeder Berlinde yasayir 1924 1940 ci illerde o dovrde Polsa erazisinde yerlesen Qorodok mulkunde yasayisini davam etdirir 1940 ci ilin evvelinde ailesi ile birlikde Almaniyaya aparilir Omrunun son illerinde xatireler yazir IstinadlarCNB AN Ukrayini Viddil rukopisiv F 109 181 Ark I I zv Steinheil Hermann Rudolf Alexander Frh v Baltisches Biographisches Lexikon Digital