Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Frank Vilçek - (d. 15 may 1951il, Mineola, Nyu-York, ABŞ) — Amerikalı nəzəri fizik, 2004-cü il laureatı. Fəlsəfə doktoru (1974il), Massaçusets Texnologiya İnstitutunun professoru, ABŞ Milli Elmlər Akademiyasının (1990il) və Amerika Fəlsəfə Cəmiyyətinin (2005il), Çin Elmlər Akademiyasının xarici üzvü (2021il).
| Frank Vilçek | |
|---|---|
| ing. Frank Wilczek | |
 | |
| Doğum tarixi | 15 may 1951[…](73 yaş) |
| Doğum yeri |
|
| Elm sahəsi | nəzəri fizika |
| Elmi dərəcəsi | |
| İş yerləri | |
| Təhsili | |
| Elmi rəhbəri | Devid Qross |
| Üzvlüyü |
|
| Mükafatları | |
| frankwilczek.com | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Bioqrafiyası
F. Vilçek 15 may 1951-ci ildə Mineola şəhərində Polşa-İtalyan qarışıqlı bir ailədə anadan olub. O, Queensdəki dövlət məktəbini, sonra Van Byuren adına məktəbini bitirib. 1970-ci ildə Çikaqo Universitetində riyaziyyat üzrə bakalavr dərəcəsini, 1972-ci ildə isə magistr dərəcəsini alıb. 1974-cü ildə Prinston Universitetində fəlsəfə doktoru dərəcəsini alaraq orada dərs deməyə başladı. 1981-ci ildə Santa Barbaradakı Kaliforniya Universitetinə keçdi. 1989–2000-ci illərdə Princtonda Təkmilləşdirmə İnstitutunun professoru olub. 2000-ci ildən isə Massaçusets Texnologiya İnstitutunun Nəzəri Fizika Mərkəzində fizika professorudur. Bundan baçqa Santa Barbaradakı Kavli adına Nəzəri Fizika İnstitutunda da işləyib.
Amerika İncəsənət və Elmlər Akademiyasının üzvü (1993il), Elmin İnkişafı üzrə Amerika Assosiasiyasının (2000il) və Amerika Fizika Cəmiyyətinin həqiqi üzvü, Polşa Bilik Akademiyasının xarici üzvüdür.
Araşdırmaları
1973-cü ildə Prinston Universitetində David Gross ilə aspirant kimi işləyən F. Vilçek asimptotik azadlığı kəşf etdi, buna görə kvarklar bir-birinə nə qədər yaxın olsalar, onlar arasında qarşılıqlı güclü təsir daha az olur [11]. Kvarklar bir-birinə son dərəcə yaxın olduqda, onların arasındakı nüvə qüvvələri o qədər zəifdir ki, kvarklar özlərini demək olar ki, sərbəst hissəciklər kimi aparırlar. David Politzer tərəfindən də müstəqil olaraq kəşf edilən bu nəzəriyyə kvant xromodinamikanın inkişafında mühüm olmuşdu.
F. Vilçek aksionların, anionların, asimptotik sərbəstliyin, kvark maddənin rəng superkeçiriciliyinin fazalarının və kvant sahəsi nəzəriyyəsinin digər aspektlərinin öyrənilməsinə töhfə oldu. F. Vilçekə 2004-cü ildə "Güclü qarşılıqlı təsir nəzəriyyəsində asimptotik sərbəstliyi kəşf etdiyinə görə" verildi. O, kondensasiya olunmuş maddələr fizikası və astrofizikadan tutmuş hissəciklər fizikasına qədər qeyri-adi geniş mövzular üzərində işləmişdir.
Elmi maraqları
- zərrəciklər fizikası: nəzəri fikirlər və müşahidə olunan hadisələr arasında əlaqələr;
- maddənin davranışı: ən yüksək temperaturlarda, sıxlıqlar və faza strukturları;
- hissəciklər fizikasının kosmologiyada tətbiqi;
- kondensasiya olunmuş maddələr fizikasında sahə nəzəriyyəsi üsullarının tətbiqi;
- qara dəliklərin kvant nəzəriyyəsi.
Şəxsi həyatı
F. Vilçek Princetonda Betsy Devine ilə 1972-ci ildə Fischer-Spassky şahmat matçlarının yayımına baxarkən görüşmüşdü. Onlar 1973-cü ildə evləndilər və bu evlilikdən iki qızı Amity və Mira var. Ən çox sevdiyi fizik Ceyms Klerk Maksvelldir.
Sosial həyatı
2016-cı ildə o, Nobel mükafatı laureatlarının Greenpeace, Birləşmiş Millətlər Təşkilatı və bütün dünya hökumətlərini geni dəyişdirilmiş orqanizmlərlə (GMO) mübarizəni dayandırmağa çağıran məktubunu imzaladı.
Mükafat və fəxri fərmanları
- 1982-ci ildə- Makartur Təqaüdü
- 1986-cı ildə- Sakurai Mükafatı
- 1994-cü ildə- Dirak Medalı, Beynəlxalq Nəzəri Fizika Mərkəzi
- 2002-ci ildə- Lorens medalı, Hollandiya Kral Elmlər Akademiyası
- 2002-ci ildə- Mişelson-Morley Mükafatı, Case Vestern Reserve Universiteti
- 2003-cü ildə- Avropa Fizika Cəmiyyətinin hissəciklər fizikası və yüksək enerji fizikası üzrə mükafatı
- 2003-cü ildə- Yuliya Edqar Lilienfeld Mükafatı, Amerika Fizika Cəmiyyəti
- 2004-cü ildə- Fizika üzrə Nobel Mükafatı
- 2005-ci ildə-Kral Feysəl Beynəlxalq Mükafatı
- 2008-ci ildə- Julius Vess mükafatı
- 2012-ci ildə- Yagellon Universitetinin fəxri doktoru
- 2013-cü ildə- Oscar Klein medalı
- 2014-cü ildə- Esselərə görə mükafat, Qravitasiya Tədqiqat Fondundan
- 2015-ci ildə- Lise Meitner Mühazirəsi
- 2022-ci ildə-Templeton Mükafatı
Kitabı
Frank Vilçekin "Fizikanın gözəlliyi" adlı kitabı "Bütün Elmlər" proqramının mütəxəssisləri tərəfindən yüksək qiymətləndirildi və bunun sayəsində pulsuz, qanuni yükləmək üçün əlçatan oldu.
İstinadlar
- Frank Wilczek // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Leidse Hoogleraren (nid.).
- NNDB (ing.). 2002.
- Deutsche Nationalbibliothek Record #131653369 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
- ВИЛЧЕК : [арх. 15 июня 2022] // Великий князь — Восходящий узел орбиты. — М. : Большая российская энциклопедия, 2006. — С. 320. — (Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов ; 2004–2017, т. 5). — ISBN 5-85270-334-6.
- Frank Wilczek // Encyclopædia Britannica (англ.)
- Leidse Hoogleraren (нидерл.)
- http://www.theaustralian.com.au/arts/review/reviews-san-cisco-clocked-out-time-crystals-the-company-the-pigs/story-fn9n8gph-1227240282167
- Deutsche Nationalbibliothek Record #131653369 // Gemeinsame Normdatei (нем.) — 2012–2016.
- За "открытие асимптотической свободы в теории сильных взаимодействий" — совместно с Дейвидом Гроссом и Дейвидом Политцером.
- Вильчек, Фрэнк на сайте Национальной академии наук США (англ.)
- Томпсон, Элизабет А. (5 октября 2004 г.). "Вильчек благодарит семью, страну и Мать-природу" . MIT News . Получено 21 сентября 2020 г."Я заметил, что какие бы ходы ни выкрикивал Фрэнк, игроки делали то, что он говорил. Они делали те ходы, которые он предсказывал. Это происходило даже тогда, когда то, что он выкрикивал, отличалось от того, что выкрикивали другие", — вспоминает Девайн.
- "Франк Вильчек – Автобиография". Нобелевская премия.
- Вильчек, Франк (2015). Красивый вопрос .
- 107 Nobel laureates sign letter blasting Greenpeace over GMOs. Дата обращения: 30 июня 2016. Архивировано 29 июня 2016 года.
- Laureates Letter Supporting Precision Agriculture (GMOs). Дата обращения: 30 июня 2016. Архивировано 7 июля 2016 года.
- Список нобелевских лауреатов, подписавших письмо. Дата обращения: 30 июня 2016. Архивировано 2 сентября 2017 года.
- Doktorzy honoris causa — UJ. Дата обращения: 22 февраля 2015. Архивировано 27 марта 2015 года.
- Бесплатные книги. Всенаука. Дата обращения: 9 февраля 2022. Архивировано 9 февраля 2022 года.
- Книга недели: "Красота физики. Постигая устройство природы" Архивная копия от 12 декабря 2017 на Wayback Machine. Популярная Механика. 29 января 2016.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Frank Vilcek d 15 may 1951il Mineola Nyu York ABS Amerikali nezeri fizik 2004 cu il Nobel mukafati laureati Felsefe doktoru 1974il Massacusets Texnologiya Institutunun professoru ABS Milli Elmler Akademiyasinin 1990il ve Amerika Felsefe Cemiyyetinin 2005il Cin Elmler Akademiyasinin xarici uzvu 2021il Frank Vilceking Frank WilczekDogum tarixi 15 may 1951 1951 05 15 73 yas Dogum yeri Mineola d Nasso d Nyu York stati ABSElm sahesi nezeri fizikaElmi derecesi felsefe doktoruIs yerleri Massacusets Texnologiya Institutu Santa Barbara Kaliforniya Universiteti Leyden Universiteti 1998 Tehsili Prinston Universiteti Cikaqo UniversitetiElmi rehberi Devid QrossUzvluyu ABS Milli Elmler Akademiyasi Amerika Incesenet ve Elmler Akademiyasi Niderland Kral Incesenet ve Elmler Akademiyasi d Amerika Felsefe Cemiyyeti d Amerika Fizik Cemiyyeti d Mukafatlarifrankwilczek com Vikianbarda elaqeli mediafayllarBioqrafiyasiF Vilcek 15 may 1951 ci ilde Mineola seherinde Polsa Italyan qarisiqli bir ailede anadan olub O Queensdeki dovlet mektebini sonra Van Byuren adina mektebini bitirib 1970 ci ilde Cikaqo Universitetinde riyaziyyat uzre bakalavr derecesini 1972 ci ilde ise magistr derecesini alib 1974 cu ilde Prinston Universitetinde felsefe doktoru derecesini alaraq orada ders demeye basladi 1981 ci ilde Santa Barbaradaki Kaliforniya Universitetine kecdi 1989 2000 ci illerde Princtonda Tekmillesdirme Institutunun professoru olub 2000 ci ilden ise Massacusets Texnologiya Institutunun Nezeri Fizika Merkezinde fizika professorudur Bundan bacqa Santa Barbaradaki Kavli adina Nezeri Fizika Institutunda da isleyib Amerika Incesenet ve Elmler Akademiyasinin uzvu 1993il Elmin Inkisafi uzre Amerika Assosiasiyasinin 2000il ve Amerika Fizika Cemiyyetinin heqiqi uzvu Polsa Bilik Akademiyasinin xarici uzvudur Arasdirmalari1973 cu ilde Prinston Universitetinde David Gross ile aspirant kimi isleyen F Vilcek asimptotik azadligi kesf etdi buna gore kvarklar bir birine ne qeder yaxin olsalar onlar arasinda qarsiliqli guclu tesir daha az olur 11 Kvarklar bir birine son derece yaxin olduqda onlarin arasindaki nuve quvveleri o qeder zeifdir ki kvarklar ozlerini demek olar ki serbest hissecikler kimi aparirlar David Politzer terefinden de musteqil olaraq kesf edilen bu nezeriyye kvant xromodinamikanin inkisafinda muhum olmusdu F Vilcek aksionlarin anionlarin asimptotik serbestliyin kvark maddenin reng superkeciriciliyinin fazalarinin ve kvant sahesi nezeriyyesinin diger aspektlerinin oyrenilmesine tohfe oldu F Vilceke 2004 cu ilde Guclu qarsiliqli tesir nezeriyyesinde asimptotik serbestliyi kesf etdiyine gore Nobel mukafati verildi O kondensasiya olunmus maddeler fizikasi ve astrofizikadan tutmus hissecikler fizikasina qeder qeyri adi genis movzular uzerinde islemisdir Elmi maraqlarizerrecikler fizikasi nezeri fikirler ve musahide olunan hadiseler arasinda elaqeler maddenin davranisi en yuksek temperaturlarda sixliqlar ve faza strukturlari hissecikler fizikasinin kosmologiyada tetbiqi kondensasiya olunmus maddeler fizikasinda sahe nezeriyyesi usullarinin tetbiqi qara deliklerin kvant nezeriyyesi Sexsi heyatiF Vilcek Princetonda Betsy Devine ile 1972 ci ilde Fischer Spassky sahmat matclarinin yayimina baxarken gorusmusdu Onlar 1973 cu ilde evlendiler ve bu evlilikden iki qizi Amity ve Mira var En cox sevdiyi fizik Ceyms Klerk Maksvelldir Sosial heyati2016 ci ilde o Nobel mukafati laureatlarinin Greenpeace Birlesmis Milletler Teskilati ve butun dunya hokumetlerini geni deyisdirilmis orqanizmlerle GMO mubarizeni dayandirmaga cagiran mektubunu imzaladi Mukafat ve fexri fermanlari1982 ci ilde Makartur Teqaudu 1986 ci ilde Sakurai Mukafati 1994 cu ilde Dirak Medali Beynelxalq Nezeri Fizika Merkezi 2002 ci ilde Lorens medali Hollandiya Kral Elmler Akademiyasi 2002 ci ilde Miselson Morley Mukafati Case Vestern Reserve Universiteti 2003 cu ilde Avropa Fizika Cemiyyetinin hissecikler fizikasi ve yuksek enerji fizikasi uzre mukafati 2003 cu ilde Yuliya Edqar Lilienfeld Mukafati Amerika Fizika Cemiyyeti 2004 cu ilde Fizika uzre Nobel Mukafati 2005 ci ilde Kral Feysel Beynelxalq Mukafati 2008 ci ilde Julius Vess mukafati 2012 ci ilde Yagellon Universitetinin fexri doktoru 2013 cu ilde Oscar Klein medali 2014 cu ilde Esselere gore mukafat Qravitasiya Tedqiqat Fondundan 2015 ci ilde Lise Meitner Muhaziresi 2022 ci ilde Templeton MukafatiKitabiFrank Vilcekin Fizikanin gozelliyi adli kitabi Butun Elmler proqraminin mutexessisleri terefinden yuksek qiymetlendirildi ve bunun sayesinde pulsuz qanuni yuklemek ucun elcatan oldu IstinadlarFrank Wilczek Encyclopaedia Britannica ing Leidse Hoogleraren nid NNDB ing 2002 Deutsche Nationalbibliothek Record 131653369 Umumi tenzimleme nezareti GND alm 2012 2016 VILChEK arh 15 iyunya 2022 Velikij knyaz Voshodyashij uzel orbity M Bolshaya rossijskaya enciklopediya 2006 S 320 Bolshaya rossijskaya enciklopediya v 35 t gl red Yu S Osipov 2004 2017 t 5 ISBN 5 85270 334 6 Frank Wilczek Encyclopaedia Britannica angl Leidse Hoogleraren niderl http www theaustralian com au arts review reviews san cisco clocked out time crystals the company the pigs story fn9n8gph 1227240282167 Deutsche Nationalbibliothek Record 131653369 Gemeinsame Normdatei nem 2012 2016 Za otkrytie asimptoticheskoj svobody v teorii silnyh vzaimodejstvij sovmestno s Dejvidom Grossom i Dejvidom Politcerom Vilchek Frenk na sajte Nacionalnoj akademii nauk SShA angl Tompson Elizabet A 5 oktyabrya 2004 g Vilchek blagodarit semyu stranu i Mat prirodu MIT News Polucheno 21 sentyabrya 2020 g Ya zametil chto kakie by hody ni vykrikival Frenk igroki delali to chto on govoril Oni delali te hody kotorye on predskazyval Eto proishodilo dazhe togda kogda to chto on vykrikival otlichalos ot togo chto vykrikivali drugie vspominaet Devajn Frank Vilchek Avtobiografiya Nobelevskaya premiya Vilchek Frank 2015 Krasivyj vopros 107 Nobel laureates sign letter blasting Greenpeace over GMOs Data obrasheniya 30 iyunya 2016 Arhivirovano 29 iyunya 2016 goda Laureates Letter Supporting Precision Agriculture GMOs Data obrasheniya 30 iyunya 2016 Arhivirovano 7 iyulya 2016 goda Spisok nobelevskih laureatov podpisavshih pismo Data obrasheniya 30 iyunya 2016 Arhivirovano 2 sentyabrya 2017 goda Doktorzy honoris causa UJ Data obrasheniya 22 fevralya 2015 Arhivirovano 27 marta 2015 goda Besplatnye knigi Vsenauka Data obrasheniya 9 fevralya 2022 Arhivirovano 9 fevralya 2022 goda Kniga nedeli Krasota fiziki Postigaya ustrojstvo prirody Arhivnaya kopiya ot 12 dekabrya 2017 na Wayback Machine Populyarnaya Mehanika 29 yanvarya 2016