Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Firuzə Qədəşi qızı Kərimova — neftçi, filantrop
| Firuzə Kərimova | |
|---|---|
| Firuzə Qədəşi qızı Kərimova | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Balaxanı, Azərbaycan SSR |
| Vəfat tarixi | |
| Vətəndaşlığı |  Azərbaycan |
| Həyat yoldaşı | Ağaxan Kərimov |
| Milliyyəti | azərbaycanlı |
| İxtisası | neftçi, filantrop |
| Mükafatları | |
Həyatı və təhsili
Firuzə Kərimova 1907-ci ildə neftçi ailəsində anadan olmuşdur. Səkkiz yaşında olanda müsəlmanların maariflənməsi məsələsi ilə məşğul olan "Nəşr-Maarif" Cəmiyyətinin Balaxanıda açılmış ibtidai məktəbinə daxil olur. Onun xisləti-məcazı ibtidai məktəb illərindən qeyri-adiliyi ilə nəzərə çarpır. O zamanlar qızların məktəbə getməsinə mövhumatçılar maneçilik edirdilər. Firuzə bütün hədələrə sinə gərərək təhsilini davam etdirir. O, 1919-cu ildə məktəbi fərqlənmə ilə bitirərək, kənd qadınlarına savad öyrətməyə başlayır.
Onların evində, atasının yanında toplaşan gizli yığıncaqların iştirakçıları: Müseyib Dadaşov, , , Ağahüseyn Rəsulzadənin söhbətlərinə qulaq asır və onların tapşırığı ilə gizli vərəqlər paylamaqla onlara kömək edirdi. İnqilabçı fəhlələr arasında birinci dəfə gizli vərəqələr paylayanda Firuzənin 13 yaşı var idi. Bundan başqa o, 1919-cu ildə Balaxanıda Fatma Maqsudovanın rəhbərlik etdiyi qadın özfəaliyyət dərnəyinə gedir, başqa balaxanılı qadınlarla səhnə əsərlərinin tamaşaya qoyulmasında iştirak edirdi.
Həmin illərdə Bakıda Ceyran Bayramova, , Zeynəb Rizvanovanın fədakar əməkləri nəticəsində qadınlar klubu yaradılır. Bu klubun azərbaycanlı qadınların azadlığa çıxmasında böyük rolu olmuşdur.
1920-ci ildə Balaxanıda da "Türk qadınlar klubu" təşkil olunur. Klubun nəzdində uşaq bağçası, dram dərnəyi, kitabxana, əl işləri dəməyi və s. fəaliyyət göstərirdi. Firuzə xanım yeni açılmış qadın klubunun kitabxanasında və uşaq bağçasında işləyirdi.
Balaxanıda fəaliyyət göstərən "Turk qadınlar klubunda" Nəriman Nərimanov, Səmədağa Ağamalıoğlu, Mirbəşir Qasımov, Həbib Cəbiyev kimi mübarizlər çıxış etmişlər.
Firuzə xanım müəllim olmaq istəyirdi. O, xalq təhsili İnstitutuna daxil olub biliyini artırmaqla bərabər, məktəbdə uşaqların təhsilinədə nəzarət edirdi.
Çadralarını tullamış azərbaycanlı qadınlara mövhumatçı din xadimləri hər vəchlə divan tuturdular. Belə bir şəraitdə "Türk qadın klubunun" fəallarından biri Səriyyə Xəlilova idman paltarı geyindiyinə görə qardaşı və atası tərəfindən vəhşicəsinə öldürülmüşdür. Onun dəfni çoxminli insan izdihamına çevrilmişdi. S.Xəlilovanın dəfnində iştirak edən qadın klubunun üzvlərinin əksəriyyəti çadralarını atmışdı. F.Kənmova 1924-cü ilin yanvar ayında partiya sıralarına daxil olur, elə oradaca çadrasını başından açıb yerə tullayır. Azərbaycanda qadın hərəkatının təşkllatçılarından olan Ayna Sultanova Firuzə xanımın qəşəng simasını görüb deyir:
-Belə üzü çadra altında gizlətmək olar?!
Ölkə sənayesi inişaf etdikcə yüksək ixtisaslı mühəndis və texniklərə də ehtiyac artırdı. Bacarıqlı, işgüzar, gələcəkdə sənayenin sükanını əlində saxlaya biləcək işçilər sənaye institutuna, digər təhsil müssisələrinə göndərilirdi. Onların arasında Firuzə xanım da var idi.
Firuzə xanım Kərimova birinci azərbaycanlı qadın idi ki, 1932-ci ildə Zaqafqaziya Sənaye Akademiyasını bitirib mühəndis diplomu almışdı.
1932-ci il dekabrın 23-də Stalin rayonunun mədəniyyət sarayında akademiyanı bitirənlərə diplom təqdimatı ilə bağlı təntənəli mərasimin rəyasət Heyətində Ak(b)P MK və Bakı Komitəsinin katibləri, Azərneftin rəisi və Akademiyanın rektoru ilə bir sırada Firuzə xanım Kərimova da var idi.
Mühəndis diplomunu alarkən Firuzə xanım demişdi:
 | Elə günlər var ki, onu yaddan çıxartmaq olmaz, onlardan biri qara çadranı atan gün idi, digəri neft komandiri, təşkilatçı mühəndis diplomu alan gün! |  |
İş fəaliyyəti
Mühəndis vəzifəsində işlədiyi ilk vaxtlar onun üçün ağır idi. Tabeçiliyində işləyən kişi neftçilər, fəhlələr qadının bu ağır işin öhdəsindən gələcəyinə inanmırdılar. Belə deyənlər var idi: "Neft qadın işi deyil. Qadınsız neft çıxarılıb, yenə də çıxarılacaqdır. Qadın gedib bozbaşını bişirsin". İradəsi möhkəm olan Firuzə xanım kişilərin bu təntənəsini dəf edir və işi ilə, bacarığı ilə qadının ağır kişi işində işləyə bilməsini, böyük kollektivə rəhbərlik etmək bacarığını sübut edirdi. "Balaxanıneft" Neft Qazma İdarəsinə rəhbərlik edəndən bir qədər sonra burada qadınları sayı 77 nəfərə çatırdı ki, onlardan 7 nəfəri mühəndis, 15 nəfəri texnik idi.
Sonrakı illərdə Firuzə xanım "Balaxanıneft" Neft və Qazçıxarma İdarəsi rəisinin müavini vəzifəsində işləmişdir.
Firuzə xanım Kərimovanın nəvəsi, onun adını daşıyan Firuzə Sultanzadə vaxtilə nənəsinin neft çıxarılması üçün qazıdığı buruq yerlərində bu gün ekologiyanın təmiz saxlanılmasına nəzarət edir. O, Azərbaycan Dövlət Universitetinin biologiya fakültəsini bitirdikdən sonra Milli Akademiyanın aspiranturasında oxumuş. 1997-ci ildə "Abşeron yarımadasında torpaq örtüyünün ekoloji vəziyyəti" mövzusunda dissertasiya müdafiə edərək, biologiya elmləri namizədi elmi dərəcəsi almışdır.
Mükafatları
Firuzə Kərimova qazandığı əmək nailiyyətlərinə görə ölkənin ən yüksək mükafatı – Lenin ordeni ilə təltif olunmuşdu.
Xatirələri
Pensiyaya çıxdıqdan sonra Firuzə xanım Bakıxanov qəsəbəsində yaşamasına baxmayaraq, tez-tez Balaxanı kəndinə, 204 saylı məktəbə gəlir, bir vaxtlar onunla oxumuş məktəb direktoru Əfidə xanım Babayeva, Azərbaycanın əməkdar müəllimi Nuriyə Əliyeva ilə, şagirdləri ilə görüşürdü.
Maraqları
Son illər Firuzə xanım və onun həyat yoldaşı Ağaxan Kərimovun bir əyləncələri də var idi: qızılgül becərmək. Onların yaşadığı evin yaxınlığından keçəndə qızılgüllərin qoxusu adamları ətrə qərq edirdi. Qara rəngli, məxmər qızıl gül Kərimovlar həyətində becərmişdilər.
Vəfatı
Firuzə xanım Kərimova 1965-ci ildə vəfat etmişdi.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Firuzə Kərimovanın qızı, ictimai xadim, pedaqoq Rabiyə xanım Sultan-zadə (Kərimova) yada salır
- Командир нефти
İstinadlar
- Bizim və Sizin Balaxanı,səhifə 54–56, 300 nəşr.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Firuze Qedesi qizi Kerimova neftci filantropFiruze KerimovaFiruze Qedesi qizi KerimovaDogum tarixi 1907Dogum yeri Balaxani Azerbaycan SSRVefat tarixi 1965Vetendasligi AzerbaycanHeyat yoldasi Agaxan KerimovMilliyyeti azerbaycanliIxtisasi neftci filantropMukafatlariHeyati ve tehsiliFiruze Kerimova 1907 ci ilde neftci ailesinde anadan olmusdur Sekkiz yasinda olanda muselmanlarin maariflenmesi meselesi ile mesgul olan Nesr Maarif Cemiyyetinin Balaxanida acilmis ibtidai mektebine daxil olur Onun xisleti mecazi ibtidai mekteb illerinden qeyri adiliyi ile nezere carpir O zamanlar qizlarin mektebe getmesine movhumatcilar manecilik edirdiler Firuze butun hedelere sine gererek tehsilini davam etdirir O 1919 cu ilde mektebi ferqlenme ile bitirerek kend qadinlarina savad oyretmeye baslayir Onlarin evinde atasinin yaninda toplasan gizli yigincaqlarin istirakcilari Museyib Dadasov Agahuseyn Resulzadenin sohbetlerine qulaq asir ve onlarin tapsirigi ile gizli vereqler paylamaqla onlara komek edirdi Inqilabci fehleler arasinda birinci defe gizli vereqeler paylayanda Firuzenin 13 yasi var idi Bundan basqa o 1919 cu ilde Balaxanida Fatma Maqsudovanin rehberlik etdiyi qadin ozfealiyyet derneyine gedir basqa balaxanili qadinlarla sehne eserlerinin tamasaya qoyulmasinda istirak edirdi Hemin illerde Bakida Ceyran Bayramova Zeyneb Rizvanovanin fedakar emekleri neticesinde qadinlar klubu yaradilir Bu klubun azerbaycanli qadinlarin azadliga cixmasinda boyuk rolu olmusdur 1920 ci ilde Balaxanida da Turk qadinlar klubu teskil olunur Klubun nezdinde usaq bagcasi dram derneyi kitabxana el isleri demeyi ve s fealiyyet gosterirdi Firuze xanim yeni acilmis qadin klubunun kitabxanasinda ve usaq bagcasinda isleyirdi Balaxanida fealiyyet gosteren Turk qadinlar klubunda Neriman Nerimanov Semedaga Agamalioglu Mirbesir Qasimov Hebib Cebiyev kimi mubarizler cixis etmisler Firuze xanim muellim olmaq isteyirdi O xalq tehsili Institutuna daxil olub biliyini artirmaqla beraber mektebde usaqlarin tehsilinede nezaret edirdi Cadralarini tullamis azerbaycanli qadinlara movhumatci din xadimleri her vechle divan tuturdular Bele bir seraitde Turk qadin klubunun feallarindan biri Seriyye Xelilova idman paltari geyindiyine gore qardasi ve atasi terefinden vehsicesine oldurulmusdur Onun defni coxminli insan izdihamina cevrilmisdi S Xelilovanin defninde istirak eden qadin klubunun uzvlerinin ekseriyyeti cadralarini atmisdi F Kenmova 1924 cu ilin yanvar ayinda partiya siralarina daxil olur ele oradaca cadrasini basindan acib yere tullayir Azerbaycanda qadin herekatinin teskllatcilarindan olan Ayna Sultanova Firuze xanimin qeseng simasini gorub deyir Bele uzu cadra altinda gizletmek olar Olke senayesi inisaf etdikce yuksek ixtisasli muhendis ve texniklere de ehtiyac artirdi Bacariqli isguzar gelecekde senayenin sukanini elinde saxlaya bilecek isciler senaye institutuna diger tehsil mussiselerine gonderilirdi Onlarin arasinda Firuze xanim da var idi Firuze xanim Kerimova birinci azerbaycanli qadin idi ki 1932 ci ilde Zaqafqaziya Senaye Akademiyasini bitirib muhendis diplomu almisdi 1932 ci il dekabrin 23 de Stalin rayonunun medeniyyet sarayinda akademiyani bitirenlere diplom teqdimati ile bagli tenteneli merasimin reyaset Heyetinde Ak b P MK ve Baki Komitesinin katibleri Azerneftin reisi ve Akademiyanin rektoru ile bir sirada Firuze xanim Kerimova da var idi Muhendis diplomunu alarken Firuze xanim demisdi Ele gunler var ki onu yaddan cixartmaq olmaz onlardan biri qara cadrani atan gun idi digeri neft komandiri teskilatci muhendis diplomu alan gun Is fealiyyetiMuhendis vezifesinde islediyi ilk vaxtlar onun ucun agir idi Tabeciliyinde isleyen kisi neftciler fehleler qadinin bu agir isin ohdesinden geleceyine inanmirdilar Bele deyenler var idi Neft qadin isi deyil Qadinsiz neft cixarilib yene de cixarilacaqdir Qadin gedib bozbasini bisirsin Iradesi mohkem olan Firuze xanim kisilerin bu tentenesini def edir ve isi ile bacarigi ile qadinin agir kisi isinde isleye bilmesini boyuk kollektive rehberlik etmek bacarigini subut edirdi Balaxanineft Neft Qazma Idaresine rehberlik edenden bir qeder sonra burada qadinlari sayi 77 nefere catirdi ki onlardan 7 neferi muhendis 15 neferi texnik idi Sonraki illerde Firuze xanim Balaxanineft Neft ve Qazcixarma Idaresi reisinin muavini vezifesinde islemisdir Firuze xanim Kerimovanin nevesi onun adini dasiyan Firuze Sultanzade vaxtile nenesinin neft cixarilmasi ucun qazidigi buruq yerlerinde bu gun ekologiyanin temiz saxlanilmasina nezaret edir O Azerbaycan Dovlet Universitetinin biologiya fakultesini bitirdikden sonra Milli Akademiyanin aspiranturasinda oxumus 1997 ci ilde Abseron yarimadasinda torpaq ortuyunun ekoloji veziyyeti movzusunda dissertasiya mudafie ederek biologiya elmleri namizedi elmi derecesi almisdir MukafatlariFiruze Kerimova qazandigi emek nailiyyetlerine gore olkenin en yuksek mukafati Lenin ordeni ile teltif olunmusdu XatireleriPensiyaya cixdiqdan sonra Firuze xanim Bakixanov qesebesinde yasamasina baxmayaraq tez tez Balaxani kendine 204 sayli mektebe gelir bir vaxtlar onunla oxumus mekteb direktoru Efide xanim Babayeva Azerbaycanin emekdar muellimi Nuriye Eliyeva ile sagirdleri ile gorusurdu MaraqlariSon iller Firuze xanim ve onun heyat yoldasi Agaxan Kerimovun bir eylenceleri de var idi qizilgul becermek Onlarin yasadigi evin yaxinligindan kecende qizilgullerin qoxusu adamlari etre qerq edirdi Qara rengli mexmer qizil gul Kerimovlar heyetinde becermisdiler VefatiFiruze xanim Kerimova 1965 ci ilde vefat etmisdi Hemcinin baxNeft Balaxani FilantropXarici kecidlerFiruze Kerimovanin qizi ictimai xadim pedaqoq Rabiye xanim Sultan zade Kerimova yada salir Komandir neftiIstinadlarBizim ve Sizin Balaxani sehife 54 56 300 nesr