Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Feminist hərəkatı (qadın hərəkatı və ya sadəcə feminizm olaraq da bilinir) reproduktiv hüquqlar, məişət zorakılığı, analıq məzuniyyəti, bərabər maaş [en], qadınların seçki hüququ, cinsi təcavüz kimi məsələlərdə aparılan islahatlar üçün bir sıra siyasi kampaniyalardan bəhs edir və cinsi təcavüz - bunların hamısı feminizm və feminist hərəkatın damğası altındadır. Hərəkatın prioritetləri ölkədən ölkəyə və cəmiyyətdən cəmiyyətə dəyişir və bəzi ölkələrdə qadın cinsiyyət orqanlarının kəsilməsinə qarşı mübarizə, digər ölkələrdə şüşə tavana qarşı.
Qərb dünyasının bəzi ölkələrində feminizm üç dalğadan keçib. Birinci dalğa feminizmi orta və yuxarı sinif ağ qadınlara yönəlmiş, seçki hüququ və siyasi bərabərliyi əhatə etmişdir. İkinci dalğa feminizmi sosial və mədəni bərabərsizliklə mübarizə aparmağa çalışdı. Birinci feminizm dalğası, əsasən, ağ rəngli orta sinif qadınlarını təsir edərkən, ikinci dalğa rəngli qadınları və inkişaf etməkdə olan ölkələrin qadınlarını cəlb etdi . Üçüncü Dalğa feminizmi maddi, sosial və mədəni bərabərsizliklərlə mübarizə aparmağa davam edir və qadınlar üçün siyasətdə və mediada daha çox təsir göstərmək üçün bir kampaniya daxildir. Feminizmin dördüncü dalğası, ənənəvi olaraq marjinal qrupların sosial təbəqələşməsinə kömək edən bir-birinə bağlı güc sistemlərini araşdırır.
Çində feminizm XX əsrdə 1911-ci ildə Sinxay inqilabı ilə başladı. Çində feminizm sosializm və siniflər problemləri ilə sıx əlaqəlidir. Bəzi şərhçilər bu yaxın əlaqənin Çin feminizmi üçün zərərli olduğunu düşünür və partiyanın mənafelərinin qadınların maraqlarından üstün tutulduğunu iddia edirlər.
Tarixi
Qərbdə feminist hərəkatı
ABŞ, və bir sıra Qərbi Avropa ölkələrində feminizm feminizmin tədqiqatçıları tərəfindən üç dalğaya bölünür: birinci, ikinci və üçüncü dalğaların feminizmi . Son (2010-cu illərin əvvəlləri) tədqiqatlar qismən yeni media platformaları ilə səciyyələnən dördüncü bir dalğanın ola biləcəyini göstərir .
Müasir feminist hərəkatın toxumları XVIII əsrin sonunda əkilmişdir, baxmayaraq ki, feminizmin öncülləri bu əsrdən əvvəl də tapıla bilər. Son orta əsrlərin yazıçısı , Qərb ənənəsində ən erkən feminist ola bilər. Onun yazaraq həyatını qazanan ilk qadın olduğuna inanılır. Feminist düşüncə, Aydınlanma dövründə İngilis yazıçısı və səyyahı Xanım və qadınların təhsilini müdafiə edən Fransız filosofu, riyaziyyatçı və siyasətçi Markiz de Condorcet kimi mütəfəkkirlərlə daha əhəmiyyətli bir forma almağa başladı. İlk qadın elmi cəmiyyəti 1785-ci ildə Niderlandın cənubunda yerləşən şəhər olan quruldu. Eyni dövrdə qadınlar üçün elm kimi mövzulara həsr olunmuş jurnallar populyar oldu.
Qadınların seçki hüquqlarını təmin etmək üçün erkən səy göstərən qadınlar daha sabit və imtiyazlı ailələrdən gəldilər və öz hüquqları uğrunda mübarizəyə vaxt və güc sərf edə bildilər. Buna görə də, orijinal qadın hərəkatı əsasən orta və yuxarı siniflərdə ağdərili qadınların problemləri ilə məşğul idi.
1949-cu ildə Simona de Bovuar tərəfindən yazılmış (və ilk dəfə İngilis dilinə 1953-cü ildə tərcümə olunmuş) İkinci Seks kitabı yeni populyarlıq qazandıqdan sonra qadın hərəkatı daha çox populyarlaşdı. De Bovuar kitabında istedadlı qadınların niyə uğur qazanmaqda çətinlik çəkdiyini izah edir. Bovuarın sadaladığı maneələr arasında qadınların eyni peşədəki kişilər qədər qazana bilməməsi, qadınların evdəki vəzifələri, istedadlı qadınlara cəmiyyət tərəfindən dəstək olmaması və qadınların müvəffəqiyyətin ərlərini bezdirəcəyinə və ya evlənmələrinə mane olacağına dair qorxuları var. De Bovuar, qadınların tərbiyə səbəbi ilə heç bir ehtirası olmadığını müdafiə edərək, qızlara analarının vəzifələrini yerinə yetirmək üçün təlimat verildiyini, oğlanlara atalarının nailiyyətlərini üstələmələri üçün təlimat verildiyini qeyd etdi. Digər təsirlərlə yanaşı, Simona de Bovuarın işləri qadınların azadlığı üçün hərəkatı formalaşdırmağa kömək etdi. İştirakçılar arasında Simona de Bovuar, yazıçı , sosioloq və yazıçı Kristina Delfi və jurnalist Ann Tristan də var idi. Bu hərəkat sayəsində böyük ölçüdə qadınlar təhsil hüququ, işləmək və səs vermək hüququ kimi bərabər hüquqlara sahib oldular. Hərəkatın qarşılaşdığı ən vacib məsələlərdən biri, qrupun qadın hüquqlarının pozulduğunu düşündüyü abort və kontrasepsiya qadağası idi. Buna görə 343 qadının imzaladığı və Üç yüz qırx üç manifesti olaraq bilinən bir qanunsuz abort etdiyini etiraf edən bir açıqlama verdilər. Bəyannamə 5 aprel 1971-ci ildə Fransız qəzetlərində və Le Monde-da dərc edilmişdir. Qrup dərc edildikdən sonra dəstək aldı. 1975-ci ildə qadına abort etmək hüququ verilmişdir .
Biznes
Feminizmin ikinci və üçüncü dalğaları dövründə, 1970, 1980 və 1990-cı illərdə feminist aktivistlər, qadın kitab mağazaları, feminist kredit birlikləri, feminist nəşriyyatlar, feminist restoranlar və daha çox daxil olmaqla feminist işlərə başladılar.
Müasir cəmiyyətdə feminist şirkətlər bu günə qədər gəlib çatmış bir neçə kitab mağazası xaricində fərqli görünürlər. Qadınlar tərəfindən yaradılan yüzdən çox şirkət var ki, bunlar pul qazanmaqla yanaşı, cəmiyyəti dəyişdirmək, işəgötürənlərə və istehlakçılara təsir göstərmək kimi başqa hədəfləri də var. Ən uğurlu feminist təşəbbüskarlardan biri də moda sənayesində Tori Berç MMC-ni quran Tori Berçdir. 250-dən çox mağazanın və illik gəlirlərinin 360 milyon dolları aşan bir şirkət yarada bildi. Ticarətlə yanaşı, Burch, cəmiyyətin fəaliyyətində də iştirak edir, 2009-cu ildə Tory Burch Vəqfi adlı bir fond quraraq qadın və qadın sahibkarların gücləndirilməsinə kömək edir. Feminist iş bu gün qadınları bazara çıxarılan məhsullar, kampaniyalar və biznesə yeni başlayan insanlar şəklində gücləndirməyə çalışır.
İstinadlar
- Rampton, Martha. "Four Waves of Feminism". Pacific University (ingilis). 2015-10-25. 2020-04-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-05-24.
- 1952-, Lin, Chun. The transformation of Chinese socialism. Duke University Press. 2006. ISBN .
- 1945-, Walter, Lynn. Women's rights : a global view. . 2001. ISBN .
- Humm, Maggie. The dictionary of feminist theory. : Ohio State University Press. 1990. səh. 251. ISBN .
- . Becoming the Third Wave (PDF) (Ms.). Liberty Media for Women. 1992. 39–41.
- Baumgardner, Jennifer. The Fourth Wave (Approximately 2008-0nward!) // F'em!: goo goo, gaga, and some thoughts on balls. Berkeley, CA: . 2011. səh. 250. ISBN .
- Ruth Phillips and Viviene E. Cree. What does the 'Fourth Wave' mean for teaching feminism in twenty-first century social work? (PDF). 33 (Social Work Education: The International Journal). Taylor & Francis. 2014. 930–943.
- Jones, Miriam. Book Reviews: Lady Mary Wortley Montagu: Essays & Poems & Simplicity, a Comedy. 15 (Canadian Woman Studies). Inanna Publications. 1994. 113–114.
- Истмэн, Кристал. Feminist theory and program // Crystal Eastman on women and revolution. NY: Oxford University Press. Blanche Wiesen Cook (ed.). 1978. 46–49. ISBN .
- Echols, Alice. 6. The Ascendance of Cultural Feminism // Daring to be Bad: Radical Feminism in America, 1967-1975. American culture. Vol. 3. University of Minnesota Press. 1989. 269–278. ISBN .
- Hogan, Kristen. The Feminist Bookstore Movement: Lesbian Antiracism and Feminist Accountability. Durham, NC: Duke University Press. 2016. ISBN .
- Emmie Martin, Tanza Loudenback and Alexa Pipia. "22 successful women-led companies that prove there's much more to business than profits". (ingilis). 2016-06-29. 2019-12-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-06-01.
- Shah, Ameera. "Redefining Modern Feminism in the World of Business". Entrepreneur (ingilis). 2017-08-18. 2018-04-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-04-24.
- "Tory Burch LLC Company Profile". Dun & Bradstreet (ingilis). 2021-06-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-06-01.
Xarici keçidlər
- The M and S Collection (ing.) на сайте Библиотеки Конгресса (материалы о феминистском движении).
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Feminist herekati qadin herekati ve ya sadece feminizm olaraq da bilinir reproduktiv huquqlar meiset zorakiligi analiq mezuniyyeti beraber maas en qadinlarin secki huququ cinsi tecavuz kimi meselelerde aparilan islahatlar ucun bir sira siyasi kampaniyalardan behs edir ve cinsi tecavuz bunlarin hamisi feminizm ve feminist herekatin damgasi altindadir Herekatin prioritetleri olkeden olkeye ve cemiyyetden cemiyyete deyisir ve bezi olkelerde qadin cinsiyyet orqanlarinin kesilmesine qarsi mubarize diger olkelerde suse tavana qarsi Qerb dunyasinin bezi olkelerinde feminizm uc dalgadan kecib Birinci dalga feminizmi orta ve yuxari sinif ag qadinlara yonelmis secki huququ ve siyasi beraberliyi ehate etmisdir Ikinci dalga feminizmi sosial ve medeni berabersizlikle mubarize aparmaga calisdi Birinci feminizm dalgasi esasen ag rengli orta sinif qadinlarini tesir ederken ikinci dalga rengli qadinlari ve inkisaf etmekde olan olkelerin qadinlarini celb etdi Ucuncu Dalga feminizmi maddi sosial ve medeni berabersizliklerle mubarize aparmaga davam edir ve qadinlar ucun siyasetde ve mediada daha cox tesir gostermek ucun bir kampaniya daxildir Feminizmin dorduncu dalgasi enenevi olaraq marjinal qruplarin sosial tebeqelesmesine komek eden bir birine bagli guc sistemlerini arasdirir Cinde feminizm XX esrde 1911 ci ilde Sinxay inqilabi ile basladi Cinde feminizm sosializm ve sinifler problemleri ile six elaqelidir Bezi serhciler bu yaxin elaqenin Cin feminizmi ucun zererli oldugunu dusunur ve partiyanin menafelerinin qadinlarin maraqlarindan ustun tutuldugunu iddia edirler TarixiEsas meqale Feminizmin tarixiQerbde feminist herekati ABS ve bir sira Qerbi Avropa olkelerinde feminizm feminizmin tedqiqatcilari terefinden uc dalgaya bolunur birinci ikinci ve ucuncu dalgalarin feminizmi Son 2010 cu illerin evvelleri tedqiqatlar qismen yeni media platformalari ile seciyyelenen dorduncu bir dalganin ola bileceyini gosterir Muasir feminist herekatin toxumlari XVIII esrin sonunda ekilmisdir baxmayaraq ki feminizmin onculleri bu esrden evvel de tapila biler Son orta esrlerin yazicisi Qerb enenesinde en erken feminist ola biler Onun yazaraq heyatini qazanan ilk qadin olduguna inanilir Feminist dusunce Aydinlanma dovrunde Ingilis yazicisi ve seyyahi Xanim ve qadinlarin tehsilini mudafie eden Fransiz filosofu riyaziyyatci ve siyasetci Markiz de Condorcet kimi mutefekkirlerle daha ehemiyyetli bir forma almaga basladi Ilk qadin elmi cemiyyeti 1785 ci ilde Niderlandin cenubunda yerlesen seher olan quruldu Eyni dovrde qadinlar ucun elm kimi movzulara hesr olunmus jurnallar populyar oldu Qadinlarin secki huquqlarini temin etmek ucun erken sey gosteren qadinlar daha sabit ve imtiyazli ailelerden geldiler ve oz huquqlari ugrunda mubarizeye vaxt ve guc serf ede bildiler Buna gore de orijinal qadin herekati esasen orta ve yuxari siniflerde agderili qadinlarin problemleri ile mesgul idi 1949 cu ilde Simona de Bovuar terefinden yazilmis ve ilk defe Ingilis diline 1953 cu ilde tercume olunmus Ikinci Seks kitabi yeni populyarliq qazandiqdan sonra qadin herekati daha cox populyarlasdi De Bovuar kitabinda istedadli qadinlarin niye ugur qazanmaqda cetinlik cekdiyini izah edir Bovuarin sadaladigi maneeler arasinda qadinlarin eyni pesedeki kisiler qeder qazana bilmemesi qadinlarin evdeki vezifeleri istedadli qadinlara cemiyyet terefinden destek olmamasi ve qadinlarin muveffeqiyyetin erlerini bezdireceyine ve ya evlenmelerine mane olacagina dair qorxulari var De Bovuar qadinlarin terbiye sebebi ile hec bir ehtirasi olmadigini mudafie ederek qizlara analarinin vezifelerini yerine yetirmek ucun telimat verildiyini oglanlara atalarinin nailiyyetlerini ustelemeleri ucun telimat verildiyini qeyd etdi Diger tesirlerle yanasi Simona de Bovuarin isleri qadinlarin azadligi ucun herekati formalasdirmaga komek etdi Istirakcilar arasinda Simona de Bovuar yazici sosioloq ve yazici Kristina Delfi ve jurnalist Ann Tristan de var idi Bu herekat sayesinde boyuk olcude qadinlar tehsil huququ islemek ve ses vermek huququ kimi beraber huquqlara sahib oldular Herekatin qarsilasdigi en vacib meselelerden biri qrupun qadin huquqlarinin pozuldugunu dusunduyu abort ve kontrasepsiya qadagasi idi Buna gore 343 qadinin imzaladigi ve Uc yuz qirx uc manifesti olaraq bilinen bir qanunsuz abort etdiyini etiraf eden bir aciqlama verdiler Beyanname 5 aprel 1971 ci ilde Fransiz qezetlerinde ve Le Monde da derc edilmisdir Qrup derc edildikden sonra destek aldi 1975 ci ilde qadina abort etmek huququ verilmisdir Biznes Feminizmin ikinci ve ucuncu dalgalari dovrunde 1970 1980 ve 1990 ci illerde feminist aktivistler qadin kitab magazalari feminist kredit birlikleri feminist nesriyyatlar feminist restoranlar ve daha cox daxil olmaqla feminist islere basladilar Muasir cemiyyetde feminist sirketler bu gune qeder gelib catmis bir nece kitab magazasi xaricinde ferqli gorunurler Qadinlar terefinden yaradilan yuzden cox sirket var ki bunlar pul qazanmaqla yanasi cemiyyeti deyisdirmek isegoturenlere ve istehlakcilara tesir gostermek kimi basqa hedefleri de var En ugurlu feminist tesebbuskarlardan biri de moda senayesinde Tori Berc MMC ni quran Tori Bercdir 250 den cox magazanin ve illik gelirlerinin 360 milyon dollari asan bir sirket yarada bildi Ticaretle yanasi Burch cemiyyetin fealiyyetinde de istirak edir 2009 cu ilde Tory Burch Veqfi adli bir fond quraraq qadin ve qadin sahibkarlarin guclendirilmesine komek edir Feminist is bu gun qadinlari bazara cixarilan mehsullar kampaniyalar ve biznese yeni baslayan insanlar seklinde guclendirmeye calisir IstinadlarRampton Martha Four Waves of Feminism Pacific University ingilis 2015 10 25 2020 04 26 tarixinde Istifade tarixi 2020 05 24 1952 Lin Chun The transformation of Chinese socialism Duke University Press 2006 ISBN 978 0822337980 1945 Walter Lynn Women s rights a global view 2001 ISBN 978 0313308901 Humm Maggie The dictionary of feminist theory Ohio State University Press 1990 seh 251 ISBN 9780814205075 Becoming the Third Wave PDF Ms Liberty Media for Women 1992 39 41 Baumgardner Jennifer The Fourth Wave Approximately 2008 0nward F em goo goo gaga and some thoughts on balls Berkeley CA 2011 seh 250 ISBN 9781580053600 Ruth Phillips and Viviene E Cree What does the Fourth Wave mean for teaching feminism in twenty first century social work PDF 33 Social Work Education The International Journal Taylor amp Francis 2014 930 943 Jones Miriam Book Reviews Lady Mary Wortley Montagu Essays amp Poems amp Simplicity a Comedy 15 Canadian Woman Studies Inanna Publications 1994 113 114 Istmen Kristal Feminist theory and program Crystal Eastman on women and revolution NY Oxford University Press Blanche Wiesen Cook ed 1978 46 49 ISBN 9780195024463 Echols Alice 6 The Ascendance of Cultural Feminism Daring to be Bad Radical Feminism in America 1967 1975 American culture Vol 3 University of Minnesota Press 1989 269 278 ISBN 978 0 8166 1787 6 Hogan Kristen The Feminist Bookstore Movement Lesbian Antiracism and Feminist Accountability Durham NC Duke University Press 2016 ISBN 978 0 8223 7433 6 Emmie Martin Tanza Loudenback and Alexa Pipia 22 successful women led companies that prove there s much more to business than profits ingilis 2016 06 29 2019 12 22 tarixinde Istifade tarixi 2020 06 01 Shah Ameera Redefining Modern Feminism in the World of Business Entrepreneur ingilis 2017 08 18 2018 04 24 tarixinde Istifade tarixi 2018 04 24 Tory Burch LLC Company Profile Dun amp Bradstreet ingilis 2021 06 02 tarixinde Istifade tarixi 2020 06 01 Xarici kecidlerThe M and S Collection ing na sajte Biblioteki Kongressa materialy o feministskom dvizhenii