Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Federiko Fellini (it. Federico Fellini; 20 yanvar 1920[…], Rimini, Emiliya-Romanya – 31 oktyabr 1993[…], Roma) — görkəmli italyan kinorejissoru, 5 Oskar mükafatı, Kann kinofestivalı "Qızıl palma budağı" (fr. le Festival international du film de Cannes və ya qısaca fr. le Festival de Cannes) laureatı. Rimini şəhərinin hava limanı onun adını daşıyır.
| Federiko Fellini | |
|---|---|
| it. Federico Fellini | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri |  İtaliya, Rimini |
| Vəfat tarixi | (73 yaşında) |
| Vəfat yeri | İtaliya, Roma |
| Vəfat səbəbi | ürək tutması |
| Vətəndaşlığı | |
| Həyat yoldaşı | Culyetta Mazina |
| Fəaliyyəti | Rejissor |
| Fəaliyyət illəri | 1950-1990 |
| Təhsili | |
| Üzvlüyü | |
| Mükafatları | "Oskar" (1956, 1957, 1963, 1974, 1993) |
| IMDb | ID0000019 |
| federicofellini.it | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Federiko Fellini 1920-ci il yanvarın 20-də İtaliyanın Adriatik dənizi sahilində yerləşən Rimini şəhərində dünyaya gəlib. Onun uşaqlığına bu şəhərin xüsusi təsiri olub. Şəhərdə sirk sənətçiləri tez-tez tamaşalar göstərər, vodevil göstəriləri keçirilərmiş. Federiko da onları heyranlıqla seyr edərək, xalq oyunlarından təsirlənərək böyüyüb. Sonralar rejissor uşaqlıqda gördüklərinin hamısını çəkdiyi filmlərdə əks etdirib. Onun 1973-cü ildə çəkdiyi "Amarkord" filmini isə kino tənqidçiləri avtobioqrafik film sayırlar.
İlk təhsilini katolik məktəbində alıb. Burada yaşadıqları da sonralar filmlərində əks olunub. Gənclik illəri faşizm dövrünə düşüb. Bir xeyli sənət dəyişdirib. Karikatura ilə məşğul olmağa başlayıb, müxbirlik edib, sığorta agenti olub və s. İtaliya faşistlərdən təmizlənəndən sonra — 23 yaşında kinoya baş vurub, həyatının qadını ilə rastlaşıb və buradan 50 il sonra dünya kinosunun tapındığı bir şəxsiyyət olaraq əbədiyyətə qovuşub.
Fellini — "Yeni dalğa"nın ən böyük təmsilçisi
Keçən əsrin 40–50-ci illəri kino tarixində "Yeni dalğa"nın yarandığı illər idi. Artıq köhnə kino — bütün dünya kinoteatrlarında göstərilən filmlər, kinoya yeni gələnləri bezdirirdi. Onlar bu filmləri "Sinema dü Papa" — atamın kinoları adlandırırdılar. Deyirdilər ki, bu filmlərdə yaradıcı enerji yoxdur, təxəyyüldə kasadlıq var. Kino adamı təkcə əyləndirməməlidir, həm də bir işə, hərəkətə ruhlandırmalıdır. Və özləri də arzuladıqları filmləri çəkirdilər.
İtaliyada da bu cərəyan var idi. Həm də italyanlar öz "Yeni dalğa"larını yaratdılar. Buna tənqidçilər ikinci kinorenessans deyirlər. Həmin kino dalğanın ən böyük fiqurlarından biri isə Federiko Fellini oldu.
Tale Fellinini italyan neorealizminin öncülü — Roberto Rosselini ilə qarşılaşdırdı. Rosselini 1945-ci ildə çəkdiyi "Roma – açıq şəhər" filmininin ssenarisini yazmağı Federikoya təklif etdi. Film həmin il Kann festivalının baş mükafatını qazandı. Bundan ruhlanan ikili 3 il sonra Federikonun ssenarisi ilə daha bir film – "Eşq" filmini çəkir. Ən maraqlısı isə bu filmdə tanınmış italyan aktrisası Anna Manyani ilə Federikonun bir yerdə oynamasıdır.
İki il sonra Fellini ilk rejissor işi – "Varyete işıqları"nı çəkir. Ancaq ilk dünya şöhrətini 4 il sonra — 1954-cü ildə çəkdiyi "Yol" — "Bitməyən küçələr" filmi ilə qazanır. Filmdə qadın obrazını Culyetta Mazina – Fellininin ömür dostu canlandırır. Sonra "Kabiriyanın gecələri", "Şirin həyat" (bu filmdən sonra hökumətin yasağı ilə qarşılaşmışdı), "Səkkiz yarım", "Culyetta və ruhlar", "Klounlar" və s. — ümumilikdə 24 film. 1990-cı ildə Fellini son filmini çəkir – "Ayın səsi"… Fellini artıq 5 Oskarlı rejissor idi. Saysız film festivallarının laureatıydı. Dünyasını dəyişən il — 1993-cü ildə İtaliya Kino Akademiyası onu bütün filmlərinə görə Ləyaqət Oskarı ilə mükafatlandıranda, Fellini zarafatla söyləmişdi: "İnanıram ki, bu son, bağlanış mükafatı deyil…".
Nino, Marçello, bir də Culyetta
Fellini haqqında yazanlar onun əksər filmlərinin bəstəkarı Nino Rotadan, filmlərinin əvəzsiz ulduzu aktyor Marçello Mastroyannidən bəhs etmədən sözlərini bitirmirlər. Nino Rota ilə Fellinini dünya kino tarixinin ən ünlü rejissor — musiqiçi ikililərindən biri adlandırırlar (Nino Rota həm də "Xaç atası" filminə musiqi yazmışdır). Qaldı Marçelloya, Federiko deyərmiş: "Bəzən aramızdakı anlaşma o qədər mükəmməl olur ki, sözləri düşüncələrdən ayıra bilmirəm. Biz danışmadan da bir-birimizi anlayırıq".
Culyetta Roma Universitetində Marçello ilə bir yerdə oxumuşdu. Tələbə teatrlarında oynamışdılar. Fellini Culyettanı kinoya baş vurduğu il — 1943-cü ildən tanıyır. Elə həmin ildə də evlənirlər. Culyetta Mazina onun həm həyatının, həm filmlərinin qəhrəmanına çevrilir. 50 il bir yerdə yaşayırlar. Fellini deyərmiş: "Bir adam biri ilə həyatının 50 ilini keçirirsə, o zaman bütün xatirələr — ortaq xatirələrlə dolu bank hesabı kimi o birinə də keçir. Biz hər ikimiz yaşayan qeyd dəftəriyik".
Federiko onları "Federiko və Culyetta" çağıranlara belə deyərmiş: "Görəsən Romeo və Culyetta 50-ci evlilik ildönümlərini necə yaşardılar? Sevgiləri bu illər boyunca davam edərdimi? İnanıram ki, onların durumu da Culyetta ilə mənimkindən fərqli olmazdı".
Onlar 49 il, 11 ay, 29 gün birlikdə yaşadılar. 1993-cü il oktyabrın 31-də böyük rejissorun ürəyi dayandı. Sabahı — noyabrın 1-i onların qızıl toyu olmalı idi.
Onu anadan olduğu Rimini şəhərində doğmalarının yanında dəfn etdilər. Romadan Riminiyə qədər matəm kortejinin keçdiyi yol boyu böyük izdiham seli onu son mənzilə uğurlayırdı. Dünya kinosunun tanınmış isimləri onun haqqında deyirdilər: "Ölümü kinonun bu yüzildəki ən böyük itkisidir" (Vudi Allen). "Kino tarixi "Fellini öncəsi" və "Fellini sonrası" deyilən iki dönəmə ayrılıb" (Yves Boisset).
Federikodan sonra onsuz da xəstə olan Culyetta cəmi 5-cə ay yaşadı.
Filmoqrafiya
- ""
- "Varyete işıqları" (1950) (Luci del Varietà)
- "" (1952) (Lo Sceicco Bianco)
- "" (1953) (I Vitelloni)
- "Şəhərdə sevgi" (1953) (L’Amore in Città)
- "Yol" (1954) (La Strada)
- "Fırıldaqçılar" (1955) (Il bidone)
- "Kabiriyanın gecələri" (1957) (Le notti di Cabiria)
- "Şirin həyat" (1960) (La Dolce Vita)
- "Bokkaçço-70" (1962) (Boccaccio '70)
- "Səkkiz yarım" (1963) (8½)
- "" (1965) (Giulietta degli Spiriti)
- "Sayıqlama içində üç addım" (1968) (Histoires Extraordinaires)
- "Rejissorun gündəliyi" (1969) (Block-notes di un regista)
- "" (1969) (Satyricon)
- "" (1970) (I Clowns)
- "" (1972) (Roma)
- "" (1973) (Amarcord)
- "Federiko Fellininin Kazanovası" (1976) (Il Casanova di Federico Fellini)
- "" (1978) (Prova d’Orchestra)
- "Qadınlar şəhəri" (1980) (La Citta' delle Donne)
- "" (1983) (E la Nave Va)
- "Cincer və Fred" (1986) (Ginger E Fred)
- "Müsahibə" (1987) (Intervista)
- "Ayın səsi" (1990) (La Voce della Luna)
Mükafatlar
- BAFTA Mükafatı (1978) — "Kazanova" filminə görə.
- Kann kinofestivalının "Qızıl palma budağı" mükafatı (1960) — "Şirin həyat" filminə görə.
- Moskva kinofestivalının baş mükafatı (1963) — "Səkkiz yarım" filminə görə.
- "Qızıl qlobus" mükafatı (1966) — "Culyetta və ruhlar" filminə görə.
- Venesiya kinofestivalının fəxri "Qızıl şir" mükafatı (1985) — kino sənətinə verdiyi töhfələrə görə.
- "Oskar" mükafatı (1957) — Əcnəbi dildə olan ən yaxşı filmə ("Yol") görə.
- "Oskar" mükafatı (1964) — Əcnəbi dildə olan ən yaxşı filmə ("Səkkiz yarım") görə.
- "Oskar" mükafatı (1976) — Əcnəbi dildə olan ən yaxşı filmə ("Amarkord") görə.
- "Oskar" mükafatı (1977) — Ən yaxşı geyim dizaynına görə ("Kazanova" filmi).
- Moskva kinofestivalının qızıl mükafatı (1987) — "Müsahibə" filminə görə.
- Fəxri "Oskar" mükafatı (1993) — kino sənətinə verdiyi dəyərli töhfələrə görə.
Mənbə
- Federiko&Culyetta www.azadliq.org
İstinadlar
- Феллини Федерико // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Archivio Storico Ricordi. 1808.
- Federico Fellini (nid.).
Xarici keçidlər
- Fellininin karikaturaları 2010-03-16 at the Wayback Machine
- Federiko Fellini və Culyetta Mazinanın fotoqalereyası
- Federiko Fellini — bioqrafiyası, filmoqrafiyası 2009-04-29 at the Wayback Machine
- Federiko Fellininin filmləri InoeKino.ru saytında
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Federiko Fellini it Federico Fellini 20 yanvar 1920 Rimini Emiliya Romanya 31 oktyabr 1993 Roma gorkemli italyan kinorejissoru 5 Oskar mukafati Kann kinofestivali Qizil palma budagi fr le Festival international du film de Cannes ve ya qisaca fr le Festival de Cannes laureati Rimini seherinin hava limani onun adini dasiyir Federiko Felliniit Federico FelliniDogum tarixi 20 yanvar 1920Dogum yeri Italiya RiminiVefat tarixi 31 oktyabr 1993 73 yasinda Vefat yeri Italiya RomaVefat sebebi urek tutmasiVetendasligi ItaliyaHeyat yoldasi Culyetta MazinaFealiyyeti RejissorFealiyyet illeri 1950 1990Tehsili SapientsaUzvluyu Amerika Incesenet ve Elmler AkademiyasiMukafatlari Oskar 1956 1957 1963 1974 1993 IMDb ID0000019federicofellini it Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiFederiko Fellini 1920 ci il yanvarin 20 de Italiyanin Adriatik denizi sahilinde yerlesen Rimini seherinde dunyaya gelib Onun usaqligina bu seherin xususi tesiri olub Seherde sirk senetcileri tez tez tamasalar gosterer vodevil gosterileri kecirilermis Federiko da onlari heyranliqla seyr ederek xalq oyunlarindan tesirlenerek boyuyub Sonralar rejissor usaqliqda gorduklerinin hamisini cekdiyi filmlerde eks etdirib Onun 1973 cu ilde cekdiyi Amarkord filmini ise kino tenqidcileri avtobioqrafik film sayirlar Ilk tehsilini katolik mektebinde alib Burada yasadiqlari da sonralar filmlerinde eks olunub Genclik illeri fasizm dovrune dusub Bir xeyli senet deyisdirib Karikatura ile mesgul olmaga baslayib muxbirlik edib sigorta agenti olub ve s Italiya fasistlerden temizlenenden sonra 23 yasinda kinoya bas vurub heyatinin qadini ile rastlasib ve buradan 50 il sonra dunya kinosunun tapindigi bir sexsiyyet olaraq ebediyyete qovusub Fellini Yeni dalga nin en boyuk temsilcisi Kecen esrin 40 50 ci illeri kino tarixinde Yeni dalga nin yarandigi iller idi Artiq kohne kino butun dunya kinoteatrlarinda gosterilen filmler kinoya yeni gelenleri bezdirirdi Onlar bu filmleri Sinema du Papa atamin kinolari adlandirirdilar Deyirdiler ki bu filmlerde yaradici enerji yoxdur texeyyulde kasadliq var Kino adami tekce eylendirmemelidir hem de bir ise herekete ruhlandirmalidir Ve ozleri de arzuladiqlari filmleri cekirdiler Italiyada da bu cereyan var idi Hem de italyanlar oz Yeni dalga larini yaratdilar Buna tenqidciler ikinci kinorenessans deyirler Hemin kino dalganin en boyuk fiqurlarindan biri ise Federiko Fellini oldu Tale Fellinini italyan neorealizminin onculu Roberto Rosselini ile qarsilasdirdi Rosselini 1945 ci ilde cekdiyi Roma aciq seher filmininin ssenarisini yazmagi Federikoya teklif etdi Film hemin il Kann festivalinin bas mukafatini qazandi Bundan ruhlanan ikili 3 il sonra Federikonun ssenarisi ile daha bir film Esq filmini cekir En maraqlisi ise bu filmde taninmis italyan aktrisasi Anna Manyani ile Federikonun bir yerde oynamasidir Iki il sonra Fellini ilk rejissor isi Varyete isiqlari ni cekir Ancaq ilk dunya sohretini 4 il sonra 1954 cu ilde cekdiyi Yol Bitmeyen kuceler filmi ile qazanir Filmde qadin obrazini Culyetta Mazina Fellininin omur dostu canlandirir Sonra Kabiriyanin geceleri Sirin heyat bu filmden sonra hokumetin yasagi ile qarsilasmisdi Sekkiz yarim Culyetta ve ruhlar Klounlar ve s umumilikde 24 film 1990 ci ilde Fellini son filmini cekir Ayin sesi Fellini artiq 5 Oskarli rejissor idi Saysiz film festivallarinin laureatiydi Dunyasini deyisen il 1993 cu ilde Italiya Kino Akademiyasi onu butun filmlerine gore Leyaqet Oskari ile mukafatlandiranda Fellini zarafatla soylemisdi Inaniram ki bu son baglanis mukafati deyil Nino Marcello bir de Culyetta Fellini haqqinda yazanlar onun ekser filmlerinin bestekari Nino Rotadan filmlerinin evezsiz ulduzu aktyor Marcello Mastroyanniden behs etmeden sozlerini bitirmirler Nino Rota ile Fellinini dunya kino tarixinin en unlu rejissor musiqici ikililerinden biri adlandirirlar Nino Rota hem de Xac atasi filmine musiqi yazmisdir Qaldi Marcelloya Federiko deyermis Bezen aramizdaki anlasma o qeder mukemmel olur ki sozleri dusuncelerden ayira bilmirem Biz danismadan da bir birimizi anlayiriq Culyetta Roma Universitetinde Marcello ile bir yerde oxumusdu Telebe teatrlarinda oynamisdilar Fellini Culyettani kinoya bas vurdugu il 1943 cu ilden taniyir Ele hemin ilde de evlenirler Culyetta Mazina onun hem heyatinin hem filmlerinin qehremanina cevrilir 50 il bir yerde yasayirlar Fellini deyermis Bir adam biri ile heyatinin 50 ilini kecirirse o zaman butun xatireler ortaq xatirelerle dolu bank hesabi kimi o birine de kecir Biz her ikimiz yasayan qeyd defteriyik Federiko onlari Federiko ve Culyetta cagiranlara bele deyermis Goresen Romeo ve Culyetta 50 ci evlilik ildonumlerini nece yasardilar Sevgileri bu iller boyunca davam ederdimi Inaniram ki onlarin durumu da Culyetta ile menimkinden ferqli olmazdi Onlar 49 il 11 ay 29 gun birlikde yasadilar 1993 cu il oktyabrin 31 de boyuk rejissorun ureyi dayandi Sabahi noyabrin 1 i onlarin qizil toyu olmali idi Onu anadan oldugu Rimini seherinde dogmalarinin yaninda defn etdiler Romadan Riminiye qeder matem kortejinin kecdiyi yol boyu boyuk izdiham seli onu son menzile ugurlayirdi Dunya kinosunun taninmis isimleri onun haqqinda deyirdiler Olumu kinonun bu yuzildeki en boyuk itkisidir Vudi Allen Kino tarixi Fellini oncesi ve Fellini sonrasi deyilen iki doneme ayrilib Yves Boisset Federikodan sonra onsuz da xeste olan Culyetta cemi 5 ce ay yasadi Filmoqrafiya Varyete isiqlari 1950 Luci del Varieta 1952 Lo Sceicco Bianco 1953 I Vitelloni Seherde sevgi 1953 L Amore in Citta Yol 1954 La Strada Firildaqcilar 1955 Il bidone Kabiriyanin geceleri 1957 Le notti di Cabiria Sirin heyat 1960 La Dolce Vita Bokkacco 70 1962 Boccaccio 70 Sekkiz yarim 1963 8 1965 Giulietta degli Spiriti Sayiqlama icinde uc addim 1968 Histoires Extraordinaires Rejissorun gundeliyi 1969 Block notes di un regista 1969 Satyricon 1970 I Clowns 1972 Roma 1973 Amarcord Federiko Fellininin Kazanovasi 1976 Il Casanova di Federico Fellini 1978 Prova d Orchestra Qadinlar seheri 1980 La Citta delle Donne 1983 E la Nave Va Cincer ve Fred 1986 Ginger E Fred Musahibe 1987 Intervista Ayin sesi 1990 La Voce della Luna MukafatlarBAFTA Mukafati 1978 Kazanova filmine gore Kann kinofestivalinin Qizil palma budagi mukafati 1960 Sirin heyat filmine gore Moskva kinofestivalinin bas mukafati 1963 Sekkiz yarim filmine gore Qizil qlobus mukafati 1966 Culyetta ve ruhlar filmine gore Venesiya kinofestivalinin fexri Qizil sir mukafati 1985 kino senetine verdiyi tohfelere gore Oskar mukafati 1957 Ecnebi dilde olan en yaxsi filme Yol gore Oskar mukafati 1964 Ecnebi dilde olan en yaxsi filme Sekkiz yarim gore Oskar mukafati 1976 Ecnebi dilde olan en yaxsi filme Amarkord gore Oskar mukafati 1977 En yaxsi geyim dizaynina gore Kazanova filmi Moskva kinofestivalinin qizil mukafati 1987 Musahibe filmine gore Fexri Oskar mukafati 1993 kino senetine verdiyi deyerli tohfelere gore MenbeFederiko amp Culyetta www azadliq orgIstinadlarFellini Federiko Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Archivio Storico Ricordi 1808 Federico Fellini nid Xarici kecidlerFellininin karikaturalari 2010 03 16 at the Wayback Machine Federiko Fellini ve Culyetta Mazinanin fotoqalereyasi Federiko Fellini bioqrafiyasi filmoqrafiyasi 2009 04 29 at the Wayback Machine Federiko Fellininin filmleri InoeKino ru saytinda