Fatimə Arsanoviç Arsanova (çeç. Арсановa, Петима́т Арсанович ;1898, Vladiqafqaz – 1918, Qroznı, Terek vilayəti) — hərbi tibb bacısı, Rusiyada vətəndaş müharibəsinin iştirakçısı. Çeçenistanın Xalq Qəhrəmanı.
Fatimə Arsanoviç Arsanova | |
---|---|
çeç. Арсановa, Петима́т Арсанович | |
![]() | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Vladiqafqaz |
Vəfat tarixi | |
Vəfat yeri | Qroznı |
Vəfat səbəbi | güllə yarası |
Atası | Arsanbek Arsanov |
Anası | Səlimə Arsanova |
Milliyyəti | çeçen |
Dini | islam |
İxtisası | hərbi tibb bacısı |
Fəaliyyəti | military nurse[d] |
Həyatı
Fatimə Arsanova 1898-ci ildə Vladiqafqazda Köhnə Atağı kəndindən olan milliyətcə çeçen Arsanbekin və Səlimənin (beno qəbiləsinin nümayəndəsi) ailəsində anadan olub. Onun qardaşı məşhur çeçen yazıçısı Səid bəy Arsanovdur. Fatimə Arsanovanın atası Arsanbek tez-tez inqilabi mübarizədə iştirak etdiyinə görə həbs olunurdu.
Gənc Fatimə atası kimi inqlabçılara rəğbət göstərirdi. O, 1917-ci ildə tibb bacısı kurslarını bitirərək, könüllü Qırmızı Ordu sıralarına qatılmışdır. 1917-ci ildə Fatimə özünümüdafiə dəstəsinə üzv götürülür. Gizli fəaliyyət göstərən dəstədə o, ən çətin tapşırıqlarını öz üzərinə götürür və əlaqələndirici rolunu icra edirdi. Sonra o, sanitar dəstəyə qoşuldu və həqiqətən cəsarət və iradə möcüzələri göstərərək döyüşlərdə yaralılara kömək edirdi.
1918-ci ilin avqustunda Qroznıda 100 günlük döyüş baş tutdu. Şəhərə daxil olan Ağ qvardiyaçılar, ciddi müqavimətlə qarşılaşdılar. Şəhərdə qurulan barrikadalarda amansız döyüşlər gedir, minlərlə ölü və yaralılar olurdu. Şəhərə daxil olmağa çalışan dəstənin tərkibində olan Fatimə də qızğın döyüşlər iştirakçısı oldu. O, döyüşlərin ən qızğın yerində tibb bacısı kimi yaralıları xilas etməyə çalışırdı. Döyüşlər zamanı Fatimə səhərdən axşama kimi yaralıları yorulmadan sarıyır və onlara köməklik göstərirdi.
Döyüşlər zamanı Fatimə Arsenova bir dəfə dəmiryol stansiyasındakı döyüşdə özü pulemyotun qarşısında dayanmalı olmuşdu.
Fatimə Arsenov 1918-ci ilin payızında yaxınlıqda partlayan minadan həlak oldu.
Xatirəsi
1961-ci ildə Qroznı (keçmiş Stalinqradskaya) küçələrindən birinə Arsanovanın adı verilmişdir. Həmçinin Avturı kəndinin küçələrindən biri onun adını daşıyır.
1970-ci ildə Bilal Səidovun Fatimə Arsanovaya həsr etdiyi "Savaşçı bacı" şeirinin də olduğu "Ürək çağırır" kitabı nəşr olundu. "Savaşçı bacı" şeirinin bir parçası aşağıdakı kimidir:
Atalar deyirdi: qəhrəman olmaq üçün doğulan kimdir |
İstinadlar
- Пономарёва, 1987
- "Улица с. Автуры, Шалинский район, Чеченская Республика". 2gis.ru (rus). 2021-08-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-08-31.
- Саидов, 1970
Ədəbiyyat
- Абазатов М. А. Из истории Гражданской войны в Чечено-Ингушетии. — Гр.: Чечено-Ингушское книжное издательство, 1962. — 172 с. — 1500 экз.
- Пономарёва И. З., Севостьянов М. П. Памяти вечной достойны. — Гр.: Чечено-Ингушское книжное издательство, 1987. — С. 48—51. — 120 с. — 15 000 экз.
- Саидов Б. С. Сердце зовёт. — Гр.: Чечено-Ингушское книжное издательство, 1970. — 49 с. — 3000 экз.
Xarici keçidlər
- "Фатима Арсанова. ЖЗЛ" (rus). Информационное агентство «Чечен-Инфо». 2013-08-12. İstifadə tarixi: 2015-11-26.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Fatime Arsanovic Arsanova cec Arsanova Petima t Arsanovich 1898 Vladiqafqaz 1918 Qrozni Terek vilayeti herbi tibb bacisi Rusiyada vetendas muharibesinin istirakcisi Cecenistanin Xalq Qehremani Fatime Arsanovic Arsanovacec Arsanova Petima t ArsanovichDogum tarixi 1898Dogum yeri VladiqafqazVefat tarixi 1918Vefat yeri QrozniVefat sebebi gulle yarasiAtasi Arsanbek ArsanovAnasi Selime ArsanovaMilliyyeti cecenDini islamIxtisasi herbi tibb bacisiFealiyyeti military nurse d HeyatiFatime Arsanova 1898 ci ilde Vladiqafqazda Kohne Atagi kendinden olan milliyetce cecen Arsanbekin ve Selimenin beno qebilesinin numayendesi ailesinde anadan olub Onun qardasi meshur cecen yazicisi Seid bey Arsanovdur Fatime Arsanovanin atasi Arsanbek tez tez inqilabi mubarizede istirak etdiyine gore hebs olunurdu Genc Fatime atasi kimi inqlabcilara regbet gosterirdi O 1917 ci ilde tibb bacisi kurslarini bitirerek konullu Qirmizi Ordu siralarina qatilmisdir 1917 ci ilde Fatime ozunumudafie destesine uzv goturulur Gizli fealiyyet gosteren destede o en cetin tapsiriqlarini oz uzerine goturur ve elaqelendirici rolunu icra edirdi Sonra o sanitar desteye qosuldu ve heqiqeten cesaret ve irade mocuzeleri gostererek doyuslerde yaralilara komek edirdi 1918 ci ilin avqustunda Qroznida 100 gunluk doyus bas tutdu Sehere daxil olan Ag qvardiyacilar ciddi muqavimetle qarsilasdilar Seherde qurulan barrikadalarda amansiz doyusler gedir minlerle olu ve yaralilar olurdu Sehere daxil olmaga calisan destenin terkibinde olan Fatime de qizgin doyusler istirakcisi oldu O doyuslerin en qizgin yerinde tibb bacisi kimi yaralilari xilas etmeye calisirdi Doyusler zamani Fatime seherden axsama kimi yaralilari yorulmadan sariyir ve onlara komeklik gosterirdi Doyusler zamani Fatime Arsenova bir defe demiryol stansiyasindaki doyusde ozu pulemyotun qarsisinda dayanmali olmusdu Fatime Arsenov 1918 ci ilin payizinda yaxinliqda partlayan minadan helak oldu Xatiresi1961 ci ilde Qrozni kecmis Stalinqradskaya kucelerinden birine Arsanovanin adi verilmisdir Hemcinin Avturi kendinin kucelerinden biri onun adini dasiyir 1970 ci ilde Bilal Seidovun Fatime Arsanovaya hesr etdiyi Savasci baci seirinin de oldugu Urek cagirir kitabi nesr olundu Savasci baci seirinin bir parcasi asagidaki kimidir Atalar deyirdi qehreman olmaq ucun dogulan kimdir Usaqliqda diqqet cekir Buna misal Sen menim Petimatim Sen baci oldun Od ve tustu icinde olan sanli doyusculerimize IstinadlarPonomaryova 1987 Ulica s Avtury Shalinskij rajon Chechenskaya Respublika 2gis ru rus 2021 08 31 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 08 31 Saidov 1970EdebiyyatAbazatov M A Iz istorii Grazhdanskoj vojny v Checheno Ingushetii Gr Checheno Ingushskoe knizhnoe izdatelstvo 1962 172 s 1500 ekz Ponomaryova I Z Sevostyanov M P Pamyati vechnoj dostojny Gr Checheno Ingushskoe knizhnoe izdatelstvo 1987 S 48 51 120 s 15 000 ekz Saidov B S Serdce zovyot Gr Checheno Ingushskoe knizhnoe izdatelstvo 1970 49 s 3000 ekz Xarici kecidler Fatima Arsanova ZhZL rus Informacionnoe agentstvo Chechen Info 2013 08 12 Istifade tarixi 2015 11 26