Bilal Səidoviç Səidov (10 iyun 1914 – 15 noyabr 1994, Qroznı) — SSRİ, çeçen aktyoru, teatr rejissoru, yazıçısı, şairi, dramaturqu, tərcüməçisi, jurnalisti və Çeçen-İnquş Dram Teatrının direktoru, Çeçen-İnquş kukla teatrının direktoru, Çeçen-İnquşetiya Yazıçılar Birliyinin və SSRİ Yazıçılar İttifaqının üzvü (1939), SSRİ Jurnalistlər İttifaqının üzvü (1958).
Bilal Səidov | |
---|---|
Билал Саидович Саидов | |
![]() | |
Doğum tarixi | 10 iyun 1914 |
Vəfat tarixi | 15 noyabr 1994 (80 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Fəaliyyəti | aktyor, teatr rejissoru, yazıçı, şair, dramaturq, tərcüməçi, jurnalist |
Fəaliyyət illəri | 1938–1994 |
Əsərlərinin dili | rus dili, Çeçen dili |
Janrlar | pyes, şeir, poema, nağıl |
Üzvlüyü |
Həyatı
Bilal Səidov 1914-cü ildə Çeçenistanın Makheti kəndində kəndli ailəsində anadan olub. Doğma kəndində orta məktəbdə, sonra Qroznıda teatr studiyasında təhsil almışdır. 1933–1936-cı illərdə Şota Rustaveli adına Tbilisi Teatr Studiyasında oxumuşdur. Orada rejissor ixtisasına yiyələnmişdir. Evə qayıtdıqdan sonra Çeçen-İnquş Dram Teatrında aktyor və rejissor köməkçisi olaraq çalışmağa başlamışdır.
1941–1942-ci illərdə Qırmızı Orduda xidmət etmişdir. Sonra "Qırmızı Bayraq" qəzetinin məsul katibi işləmişdir.
Sürgün edildiyi illərdə ticarətlə məşğul olub. 1957–1959-cu illərdə vətənə qayıtdıqdan sonra "Leninsky Put" respublika qəzetinin xüsusi müxbiri idi. 1960–1961-ci illərdə respublika kukla teatrının direktoru, X. Nuradilov adına Çeçen-İnquş Dram Teatrının ədəbi bölməsinin rəhbəri olub. Sonra 1991-ci ilə qədər Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikası Yazıçılar Birliyinin ədəbi fonduna rəhbərlik etmişdir.
Yaradıcılığı
1938-ci ildə Harun Batukayevin quruluş verdiyi çox aktlı "Zeynəp" pyesi ilə yaradıcılığa başlamışdır. Pyes respublika müsabiqəsində ikinci yeri qazanmışdı. 1960-cı ildə "Dağlar oyanır" adlı ikinci pyesini yazmışdır. Şeir yaradıcılığı illərində, 2–3 illik fasilə ilə iyirmiyə yaxın şeir toplusu nəşr etdirmişdir.
Sovet dramaturqlarının əsərlərini çeçen dilinə tərcüməsi ilə məşğul olurdu. Çeçen-İnquş Dram Teatrında tərcümə etdiyi əsərlər uğurla ifa edilmişdir. O, Molyerin "İstəməyən həkim", Viktor Vitkeviç və Leonid Solovyovun "Xoca Nəsrəddin", "Şəfəqdə", İdris Bazorkinin "Eşq yolları", Aleksandr Ostrovskinin "Günahsız günahkar", Anton Çexovun "Yaxşı sonluq", Konstantin Trenevin "Yarovaya sevgisi", V. Şavrinin "Uyanmış vicdan", Çingiz Aytmatovun "Qırmızı hicablı qovağım", "Qanlı toy" Qarsiya Lorkanın "Son dayanacaq", Erix Mariya Remarkın "Ataların Gəncliyi", Boris Gorbatov və başqalarını tərcümə etmişdir. Səidov həmçinin Mixail Lermontovun "Dövrümüzün Qəhrəmanı" romanını və çoxlu sayda şeirlərini də çeçen dilinə tərcümə etmişdir.
Əsərləri
rus dilində
- Ürək çağırır. — Qroznı: Çeçen -İnquş kitab nəşriyyatı, 1970. — 46 s.
- "Dağ bulağı";
- "Seçilmiş";
- Dağlarda günəş. Şeir. — Qroznı: Çeçen-İnquş kitab nəşriyyatı, 1966.
- Cəsur Sulima. Nağıl. — Qroznı: Çeçen-İnquş kitab nəşriyyatı, 1967.
çeçen dilində
- Dünya dünyadır. Şeirlər, şeirlər = Dunenna — Maşar. — Qroznı: Çeçen-İnquş kitab nəşriyyatı, 1959.
- Ürəyin səsi. Şeirlər = Degan az. — Qroznı: Çeçen-İnquş kitab nəşriyyatı, 1963.
- Cəsur Sulim. Nağıl = Mayra Sulima. Tuira. — Qroznı: Çeçen-İnquş kitab nəşriyyatı, 1967.
- Sulimanın ad yoldaşı. Nağıl = Sulimii Tsarho. Tuira. — Qroznı: Çeçen-İnquş kitab nəşriyyatı, 1968.
- Mənim sevgim Şeirlər, şeirlər, uşaqlar üçün nağıl. = San bezam. Ayə, şeir, berashna tuira. — Qroznı: Çeçen-İnquş kitab nəşriyyatı, 1989.
- Dağ bulağı. Şeirlər, şeirlər = Lamanan şovda. Ayə, şeir. — Qroznı: Çeçen-İnquş kitab nəşriyyatı.
- Ürək mahnıları. Şeirlər, şeirlər = Degan illesh. Ayə, şeir. — Qroznı: Çeçen-İnquş kitab nəşriyyatı.
- Arzu. Şeirlər, şeirlər = Laam. Ayə, şeir. — Qroznı: Çeçen-İnquş kitab nəşriyyatı.
- Sevimlilər. Şeirlər, şeirlər = Xairjinarş. Ayə, şeir. — Qroznı: Çeçen-İnquş kitab nəşriyyatı.
- Sulimin macəraları. Nağıl = Sulimas leliinarsh. Tuira. — Qroznı: Çeçen-İnquş kitab nəşriyyatı.
- Sevimlilər. Şeirlər, nəsr = Xairjinarş. Şeir, nəsr. — Moskva: Çeçen-İnquş kitab nəşriyyatı, 2012.
Səidovun yaradıcılığına həsr olunmuş əsərlər
rus dilində
- Malsagov A. U., Turkayev X. V. Sovet Çeçen-İnquşetiya yazıçıları. — Qroznı: Çeçen-İnquş kitab nəşriyyatı, 1969.
Çeçen şairinin Gürcüstan haqqında şeirləri // Tbilisi Axşama: qəzet. — 1967. — No 5 yanvar.
çeçen dilində
- Abdurəhmanov A. Talantan kxin yogu kionalla (Çeçen) // Orqa: jurnal. — 1963. — No 4.
Oşaev Xalid. Səidov Bilalin xollaralla (Çeçen) // Lenin nek: qəzet. — 1964. — No 4 oktyabr.
İstinadlar
- "САИДОВ БИЛАЛ (1914 – 1994)". 2021-10-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-04.
- "Саидов Билал Саидович". 2020-11-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-04.
Xarici keçidlər
- Увайс Лорсанукаев. "Билал Саидов". Министерство культуры Чеченской Республики. 2009-06-11. 2014-12-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-12-25.
- "Саидов Билал". Чеченский техникум энергетики. 2014-12-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-12-25.
- "Билал Саидов". Электронная библиотека Союза писателей Чечни. 2014-12-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-12-25.
- "Саидов Билал Саидович". Город Грозный. İstifadə tarixi: 2014-12-25.
- Абдулла Арсанукаев. "Саидов Билал (1914–1994)" (чеченский). Информационное агентство «Чеченская Республика сегодня». 2014-02-04. İstifadə tarixi: 2014-12-25.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bilal Seidovic Seidov 10 iyun 1914 15 noyabr 1994 Qrozni SSRI cecen aktyoru teatr rejissoru yazicisi sairi dramaturqu tercumecisi jurnalisti ve Cecen Inqus Dram Teatrinin direktoru Cecen Inqus kukla teatrinin direktoru Cecen Inqusetiya Yazicilar Birliyinin ve SSRI Yazicilar Ittifaqinin uzvu 1939 SSRI Jurnalistler Ittifaqinin uzvu 1958 Bilal SeidovBilal Saidovich SaidovDogum tarixi 10 iyun 1914 1914 06 10 Vefat tarixi 15 noyabr 1994 1994 11 15 80 yasinda Vefat yeri Qrozni Cecenistan RusiyaFealiyyeti aktyor teatr rejissoru yazici sair dramaturq tercumeci jurnalistFealiyyet illeri 1938 1994Eserlerinin dili rus dili Cecen diliJanrlar pyes seir poema nagilUzvluyu SSRI Yazicilar IttifaqiHeyatiBilal Seidov 1914 cu ilde Cecenistanin Makheti kendinde kendli ailesinde anadan olub Dogma kendinde orta mektebde sonra Qroznida teatr studiyasinda tehsil almisdir 1933 1936 ci illerde Sota Rustaveli adina Tbilisi Teatr Studiyasinda oxumusdur Orada rejissor ixtisasina yiyelenmisdir Eve qayitdiqdan sonra Cecen Inqus Dram Teatrinda aktyor ve rejissor komekcisi olaraq calismaga baslamisdir 1941 1942 ci illerde Qirmizi Orduda xidmet etmisdir Sonra Qirmizi Bayraq qezetinin mesul katibi islemisdir Surgun edildiyi illerde ticaretle mesgul olub 1957 1959 cu illerde vetene qayitdiqdan sonra Leninsky Put respublika qezetinin xususi muxbiri idi 1960 1961 ci illerde respublika kukla teatrinin direktoru X Nuradilov adina Cecen Inqus Dram Teatrinin edebi bolmesinin rehberi olub Sonra 1991 ci ile qeder Cecen Inqus Muxtar Sovet Sosialist Respublikasi Yazicilar Birliyinin edebi fonduna rehberlik etmisdir Yaradiciligi1938 ci ilde Harun Batukayevin qurulus verdiyi cox aktli Zeynep pyesi ile yaradiciliga baslamisdir Pyes respublika musabiqesinde ikinci yeri qazanmisdi 1960 ci ilde Daglar oyanir adli ikinci pyesini yazmisdir Seir yaradiciligi illerinde 2 3 illik fasile ile iyirmiye yaxin seir toplusu nesr etdirmisdir Sovet dramaturqlarinin eserlerini cecen diline tercumesi ile mesgul olurdu Cecen Inqus Dram Teatrinda tercume etdiyi eserler ugurla ifa edilmisdir O Molyerin Istemeyen hekim Viktor Vitkevic ve Leonid Solovyovun Xoca Nesreddin Sefeqde Idris Bazorkinin Esq yollari Aleksandr Ostrovskinin Gunahsiz gunahkar Anton Cexovun Yaxsi sonluq Konstantin Trenevin Yarovaya sevgisi V Savrinin Uyanmis vicdan Cingiz Aytmatovun Qirmizi hicabli qovagim Qanli toy Qarsiya Lorkanin Son dayanacaq Erix Mariya Remarkin Atalarin Gencliyi Boris Gorbatov ve basqalarini tercume etmisdir Seidov hemcinin Mixail Lermontovun Dovrumuzun Qehremani romanini ve coxlu sayda seirlerini de cecen diline tercume etmisdir Eserlerirus dilinde Urek cagirir Qrozni Cecen Inqus kitab nesriyyati 1970 46 s Dag bulagi Secilmis Daglarda gunes Seir Qrozni Cecen Inqus kitab nesriyyati 1966 Cesur Sulima Nagil Qrozni Cecen Inqus kitab nesriyyati 1967 cecen dilinde Dunya dunyadir Seirler seirler Dunenna Masar Qrozni Cecen Inqus kitab nesriyyati 1959 Ureyin sesi Seirler Degan az Qrozni Cecen Inqus kitab nesriyyati 1963 Cesur Sulim Nagil Mayra Sulima Tuira Qrozni Cecen Inqus kitab nesriyyati 1967 Sulimanin ad yoldasi Nagil Sulimii Tsarho Tuira Qrozni Cecen Inqus kitab nesriyyati 1968 Menim sevgim Seirler seirler usaqlar ucun nagil San bezam Aye seir berashna tuira Qrozni Cecen Inqus kitab nesriyyati 1989 Dag bulagi Seirler seirler Lamanan sovda Aye seir Qrozni Cecen Inqus kitab nesriyyati Urek mahnilari Seirler seirler Degan illesh Aye seir Qrozni Cecen Inqus kitab nesriyyati Arzu Seirler seirler Laam Aye seir Qrozni Cecen Inqus kitab nesriyyati Sevimliler Seirler seirler Xairjinars Aye seir Qrozni Cecen Inqus kitab nesriyyati Sulimin maceralari Nagil Sulimas leliinarsh Tuira Qrozni Cecen Inqus kitab nesriyyati Sevimliler Seirler nesr Xairjinars Seir nesr Moskva Cecen Inqus kitab nesriyyati 2012 Seidovun yaradiciligina hesr olunmus eserler rus dilinde Malsagov A U Turkayev X V Sovet Cecen Inqusetiya yazicilari Qrozni Cecen Inqus kitab nesriyyati 1969 Cecen sairinin Gurcustan haqqinda seirleri Tbilisi Axsama qezet 1967 No 5 yanvar cecen dilinde Abdurehmanov A Talantan kxin yogu kionalla Cecen Orqa jurnal 1963 No 4 Osaev Xalid Seidov Bilalin xollaralla Cecen Lenin nek qezet 1964 No 4 oktyabr Istinadlar SAIDOV BILAL 1914 1994 2021 10 04 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 10 04 Saidov Bilal Saidovich 2020 11 29 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 10 04 Xarici kecidlerUvajs Lorsanukaev Bilal Saidov Ministerstvo kultury Chechenskoj Respubliki 2009 06 11 2014 12 25 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 12 25 Saidov Bilal Chechenskij tehnikum energetiki 2014 12 25 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 12 25 Bilal Saidov Elektronnaya biblioteka Soyuza pisatelej Chechni 2014 12 25 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 12 25 Saidov Bilal Saidovich Gorod Groznyj Istifade tarixi 2014 12 25 Abdulla Arsanukaev Saidov Bilal 1914 1994 chechenskij Informacionnoe agentstvo Chechenskaya Respublika segodnya 2014 02 04 Istifade tarixi 2014 12 25