Xoşginabi Fəthi Həmzə oğlu (22 mart 1922, Xoşginab — 1989, Moskva) — yazıçı.
Fəthi Xoşginabi | |
---|---|
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | İran, Xoşginab |
Vəfat tarixi | |
Vəfat yeri | Rusiya, Moskva |
Dəfn yeri | Azərbaycan, Bakı |
Atası | Həmzə Əli Xoşginabi |
Fəaliyyəti | yazıçı |
Janr | realist üslub |
Həyatı
Fəthi Xoşginabi 22 mart 1922-ci ildə Cənubi Azərbaycanın Xoşginab kəndində anadan olub. İlk təhsilini elə doğulduğu kənddəki mədrəsədə alan Xoşginabi məktəbdə cəmi bir il təhsil ala bilmişdir. O, ehtiyac üzündən təhsilini yarımçıq qoymuş, işləmək üçün İranın bəzi şəhər və kəndlərinə gedərək orada fəhləlik etmişdir.
Fəaliyyəti
Fəthi Xoşginabi XX əsrin 40-cı illərində siyasi hərəkata qoşulmuşdur. Yazıçı 1946-cı il dekabrın 12-də siyasi mühacir kimi Sovet Azərbaycanına gəlmişdir. O, 1946–1956-cı illərdə dövlətin rəsmi mətbuat orqanı olan "Azərbaycan" qəzeti redaksiyasında ədəbi işçi, məsul redaktor kimi işləmişdir.
Eyni zamanda Xoşginabi 1967–1969-cu illərdə Tacikistan Maarif Nazirliyində məmur, SSRİ EA Şərqşünaslıq İnstitutunda böyük elmi işçi vəzifələrində çalışmışdır. 1956–1958-ci illərdə Moskvada ali ədəbiyyat kursunu bitirmişdir. 1961–1964-cü illərdə Bolqarıstanın Sofiya şəhərində ideoloji işdə çalışmışdır.
Fəthi Xoşginabi 1964–1967-ci illərdə İctimai Elmlər Akademiyasının aspiranturasını bitirmişdir. Yazıçı 1979-cu il İran inqilabından sonra Təbrizə köçərək, orada Azərbaycann şairlər və yazıçılar cəmiyyətini yaratmış və 1979–1980-ci illərdə onun sədri kimi fəaliyyət göstərmişdir. Xoşginabi həmin cəmiyyətin orqanı kimi "Ülkər" dərgisini təsis etmişdir. Bir il sonra təkrar Moskvaya dönərək ömrünün sonuna qədər burada yaşamışdır.
Ədəbi fəaliyyəti
Fəthi Xoşginabi ədəbi fəaliyyətə orta məktəb illərində, on beş yaşında ikən fars dilində yazdığı miniatür şeirlər və nəsr əsərləri ilə başlamışdır. Onun əsərləri Cənubi Azərbaycanın həyatından bəhs edir. 1941-ci ildən etibarən yazıçının şeir, hekayə və məqalələri mütəmadi olaraq mətbuat orqanlarında işıq üzü görmüşdür. Xoşginabi 1945-ci ildən sonra Azərbaycan türkcəsində yazıb-yaratmışdır. O, eyni zamanda, tərcümə fəaliyyəti ilə də məşğul olmuşdur.
Fəthi Xoşginabinin yaradıcılığında 1945–1946-cı illərdəki Milli demokratik hərəkatı yeni bir mərhələnin başlanğıcı olmuşdur. Kəskin siyasi, ictimai mövzulu məqalələri, satirik şeir və yazıları bu dövrün məhsuludur. "Zeynəb", "Züleyxa", "Məsum və Məsumə", "Mehri", "İbrahim" kimi hekayələri, ilk irihəcmli əsəri olan "Eşq və müharibə" povesti də bu illərin yeni tərz, realist və demokratik ruhlu bədii nəsrinin və ədəbi-populist nəsrin təməlini təşkil etmişdir.
Fəthi Xoşginabi siyasi mühacirətdə olduğu zaman yazıçı kimi fəaliyyətinə Quzey Azərbaycanda davam etmişdir. "Ata" (1959), "İki qardaş" (1959), romanları və "İki dost" (1951), "Son bayraqdar" (1956), "Hekayələr" (1956), "Məhəbbət və nifrət" (1965) adlı hekayələrdən ibarət kitabları bu dövrdə nəşr edilmişdir.
Xoşginabi mühacirət illərində dram əsərlərinin müəllifi kimi də şöhrət qazanmışdır. Onun farsca yazdığı "Siyavuş", "Bijen və Menijə" adlı pyesləri Tacikistanda Düşənbə teatrlarının səhnələrində uğurla səhnələşdirilmişdir.
Vəfatı
Fəthi Xoşginabi 1989-cu ildə Moskvada vəfat etmiş, Bakıda dəfn edilmişdir.
İstinadlar
- Vaqif Sultanlı, İrəc İsmayıl. "Güney Azərbaycan nəsri" (PDF) (Azərbaycan). anl.az. 30.10. 2017 tarixində (PDF).
- "Əlamətdar və tarixi günlər təqvimi" (PDF) (Azərbaycan). anl.az. 25.12.2020 tarixində (PDF).
- Cənubi Azərbaycan Ədəbiyyati Antologiyası. III. Bakı: Elm nəşriyyatı. 1988. səh. 439. 2023-07-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-04-20.
Xarici keçidlər
- Çağdaş Güney Azərbaycan ədəbiyyatı
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Xosginabi Fethi Hemze oglu 22 mart 1922 Xosginab 1989 Moskva yazici Fethi XosginabiDogum tarixi 22 mart 1922Dogum yeri Iran XosginabVefat tarixi 1989Vefat yeri Rusiya MoskvaDefn yeri Azerbaycan BakiAtasi Hemze Eli XosginabiFealiyyeti yaziciJanr realist uslubHeyatiFethi Xosginabi 22 mart 1922 ci ilde Cenubi Azerbaycanin Xosginab kendinde anadan olub Ilk tehsilini ele doguldugu kenddeki medresede alan Xosginabi mektebde cemi bir il tehsil ala bilmisdir O ehtiyac uzunden tehsilini yarimciq qoymus islemek ucun Iranin bezi seher ve kendlerine gederek orada fehlelik etmisdir FealiyyetiFethi Xosginabi XX esrin 40 ci illerinde siyasi herekata qosulmusdur Yazici 1946 ci il dekabrin 12 de siyasi muhacir kimi Sovet Azerbaycanina gelmisdir O 1946 1956 ci illerde dovletin resmi metbuat orqani olan Azerbaycan qezeti redaksiyasinda edebi isci mesul redaktor kimi islemisdir Eyni zamanda Xosginabi 1967 1969 cu illerde Tacikistan Maarif Nazirliyinde memur SSRI EA Serqsunasliq Institutunda boyuk elmi isci vezifelerinde calismisdir 1956 1958 ci illerde Moskvada ali edebiyyat kursunu bitirmisdir 1961 1964 cu illerde Bolqaristanin Sofiya seherinde ideoloji isde calismisdir Fethi Xosginabi 1964 1967 ci illerde Ictimai Elmler Akademiyasinin aspiranturasini bitirmisdir Yazici 1979 cu il Iran inqilabindan sonra Tebrize kocerek orada Azerbaycann sairler ve yazicilar cemiyyetini yaratmis ve 1979 1980 ci illerde onun sedri kimi fealiyyet gostermisdir Xosginabi hemin cemiyyetin orqani kimi Ulker dergisini tesis etmisdir Bir il sonra tekrar Moskvaya donerek omrunun sonuna qeder burada yasamisdir Edebi fealiyyeti Fethi Xosginabi edebi fealiyyete orta mekteb illerinde on bes yasinda iken fars dilinde yazdigi miniatur seirler ve nesr eserleri ile baslamisdir Onun eserleri Cenubi Azerbaycanin heyatindan behs edir 1941 ci ilden etibaren yazicinin seir hekaye ve meqaleleri mutemadi olaraq metbuat orqanlarinda isiq uzu gormusdur Xosginabi 1945 ci ilden sonra Azerbaycan turkcesinde yazib yaratmisdir O eyni zamanda tercume fealiyyeti ile de mesgul olmusdur Fethi Xosginabinin yaradiciliginda 1945 1946 ci illerdeki Milli demokratik herekati yeni bir merhelenin baslangici olmusdur Keskin siyasi ictimai movzulu meqaleleri satirik seir ve yazilari bu dovrun mehsuludur Zeyneb Zuleyxa Mesum ve Mesume Mehri Ibrahim kimi hekayeleri ilk irihecmli eseri olan Esq ve muharibe povesti de bu illerin yeni terz realist ve demokratik ruhlu bedii nesrinin ve edebi populist nesrin temelini teskil etmisdir Fethi Xosginabi siyasi muhaciretde oldugu zaman yazici kimi fealiyyetine Quzey Azerbaycanda davam etmisdir Ata 1959 Iki qardas 1959 romanlari ve Iki dost 1951 Son bayraqdar 1956 Hekayeler 1956 Mehebbet ve nifret 1965 adli hekayelerden ibaret kitablari bu dovrde nesr edilmisdir Xosginabi muhaciret illerinde dram eserlerinin muellifi kimi de sohret qazanmisdir Onun farsca yazdigi Siyavus Bijen ve Menije adli pyesleri Tacikistanda Dusenbe teatrlarinin sehnelerinde ugurla sehnelesdirilmisdir VefatiFethi Xosginabi 1989 cu ilde Moskvada vefat etmis Bakida defn edilmisdir IstinadlarVaqif Sultanli Irec Ismayil Guney Azerbaycan nesri PDF Azerbaycan anl az 30 10 2017 tarixinde PDF Elametdar ve tarixi gunler teqvimi PDF Azerbaycan anl az 25 12 2020 tarixinde PDF Cenubi Azerbaycan Edebiyyati Antologiyasi III Baki Elm nesriyyati 1988 seh 439 2023 07 01 tarixinde Istifade tarixi 2023 04 20 Xarici kecidlerCagdas Guney Azerbaycan edebiyyati