Eysay (栄西, 15 dekabr 1141, Kaya rayonu[d] – 1 avqust 1215, Kennin məbədi[d]) – yapon buddist keşişi. Zed buddizminin sektasını Yaponiyaya gətirmişdir və onun sayəsində Zen buddizmin müstəqil məktəbi kimi tanınmışdır. Eysay populyarlaşdıran şəxs kimi də tanınır.
Eysay | |
---|---|
yap. 栄西 | |
Doğum tarixi | 15 dekabr 1141 |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | 1 avqust 1215 (73 yaşında) |
Vəfat yeri |
|
Dəfn yeri |
|
Fəaliyyəti | bhikşu |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Zen buddizmi
Yaponiyada "kokuşi" (milli müəllim) titulu ilə tanınan Eysay Okayama bölgəsində yaşayan Şinto rahiblərinin ailəsində anadan olmuşdur. Dövrün bir çox rahibi kimi o da yerləşən Tenday mərkəzində təhsil almışdır. 1168-ci ildə ilk dəfə Çinə səyahət edərək Zen mərkəzlərini ziyarət etmişdir. Gördüklərindən təsirlənən Eysay Zen sektasının Yaponiyada buddizm inancına canlanma gətirəcəyini düşünmüşdür. 1187-ci ildə qitəyə səyahət edərək buddizmin Hindistandakı köklərini araşdırmaq istəmiş, lakin ona Çin sərhədlərini keçməyə icazə verilməmişdir. 1191-ci ilə kimi Çində qalaraq orda buddizmin Rinzay sektasını öyrənmişdir. Yaponiyaya qayıtdıqdan sonra Kyuşu adasında ilk Rinzay məbədi olan tikdirmişdir. Eysay Zen buddizminin digər buddizm təlimlərindən üstün olduğunu elan etməsi Tenday rahiblərinin xoşuna gəlməmiş və onlar yeni sektanı qanunsuz hesab etmişdilər. Lakin şoqun onu qorumuş və 1202-ci ildə Eysaya yerləşən idarəetməsi verilmişdir. Sayço və qismən kimi Eysay da bu buddizmi milli rifahla əlaqələndirmiş və "Ölkəni qorumaq üçün Zenin təbliği" (興禅護国論, Kozen qokokuron) adlı traktatla yaymışdır. Lakin Eysay tez-tez Tenday və sektaları ilə üzləşməli olmuşdur. Eysay həmin sektalarla əldə etdiyi razılaşmalar əsasında Kennin məbədini qismən Zen məbədinə çevirmiş, Tenday və Şinqon sektalarının ibadəti üçün də yerlər ayırmışdır. Ölümündən öncə hökumətin sifarişi Kamakurada ölkənin üçüncü Zen məbədi olan tikdirmişdir və hərbi zümrənin Zenlə yaxın münasibəti bu dövrdən başlamışdır.
Çay
Çay ilk dəfə 800-ci ildə buddist keşişlər tərəfindən Çindən Yaponiyaya gətirilsə də, Eysayın dövrünə qədər Yaponiyada çayçılıq geniş yayılmamışdı. 1191-ci ildə Çindən qayıdan Eysay özü ilə gətirdiyi çay toxumlarını Kiotoda əkmişdir. 1214-cü ildə yazdığı "Sağlam və uzunömürlü olmaq üçün çay içmək" (Kissa Yocoki) əsərində çayın əhəmiyyətindən söhbət açmışdır. Çay Zen mediasiyası üçün əhəmiyyətli əlavə idi, çünki yuxululuğa qarşı kömək edirdi.
İstinadlar
- National Library of Israel Names and Subjects Authority File.
- https://www.kenninji.jp/grounds/.
- Gale, 1998. səh. 231
- Gale, 1998. səh. 232
Ədəbiyyat
- Encyclopedia of World Biography (5-ci cild) (ingiliscə). Gale. 1998. ISBN . (#accessdate_missing_url)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Eysay 栄西 15 dekabr 1141 Kaya rayonu d 1 avqust 1215 Kennin mebedi d yapon buddist kesisi Zed buddizminin sektasini Yaponiyaya getirmisdir ve onun sayesinde Zen buddizmin musteqil mektebi kimi taninmisdir Eysay populyarlasdiran sexs kimi de taninir Eysayyap 栄西Dogum tarixi 15 dekabr 1141 1141 12 15 Dogum yeri Kaya rayonu d Vefat tarixi 1 avqust 1215 73 yasinda Vefat yeri Kennin mebedi d Hiqasiyama rayonu d Kioto Kioto prefekturasi YaponiyaDefn yeri Kennin mebedi d Fealiyyeti bhiksu Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiZen buddizmi Yaponiyada kokusi milli muellim titulu ile taninan Eysay Okayama bolgesinde yasayan Sinto rahiblerinin ailesinde anadan olmusdur Dovrun bir cox rahibi kimi o da yerlesen Tenday merkezinde tehsil almisdir 1168 ci ilde ilk defe Cine seyahet ederek Zen merkezlerini ziyaret etmisdir Gorduklerinden tesirlenen Eysay Zen sektasinin Yaponiyada buddizm inancina canlanma getireceyini dusunmusdur 1187 ci ilde qiteye seyahet ederek buddizmin Hindistandaki koklerini arasdirmaq istemis lakin ona Cin serhedlerini kecmeye icaze verilmemisdir 1191 ci ile kimi Cinde qalaraq orda buddizmin Rinzay sektasini oyrenmisdir Yaponiyaya qayitdiqdan sonra Kyusu adasinda ilk Rinzay mebedi olan tikdirmisdir Eysay Zen buddizminin diger buddizm telimlerinden ustun oldugunu elan etmesi Tenday rahiblerinin xosuna gelmemis ve onlar yeni sektani qanunsuz hesab etmisdiler Lakin soqun onu qorumus ve 1202 ci ilde Eysaya yerlesen idareetmesi verilmisdir Sayco ve qismen kimi Eysay da bu buddizmi milli rifahla elaqelendirmis ve Olkeni qorumaq ucun Zenin tebligi 興禅護国論 Kozen qokokuron adli traktatla yaymisdir Lakin Eysay tez tez Tenday ve sektalari ile uzlesmeli olmusdur Eysay hemin sektalarla elde etdiyi razilasmalar esasinda Kennin mebedini qismen Zen mebedine cevirmis Tenday ve Sinqon sektalarinin ibadeti ucun de yerler ayirmisdir Olumunden once hokumetin sifarisi Kamakurada olkenin ucuncu Zen mebedi olan tikdirmisdir ve herbi zumrenin Zenle yaxin munasibeti bu dovrden baslamisdir Cay Cay ilk defe 800 ci ilde buddist kesisler terefinden Cinden Yaponiyaya getirilse de Eysayin dovrune qeder Yaponiyada cayciliq genis yayilmamisdi 1191 ci ilde Cinden qayidan Eysay ozu ile getirdiyi cay toxumlarini Kiotoda ekmisdir 1214 cu ilde yazdigi Saglam ve uzunomurlu olmaq ucun cay icmek Kissa Yocoki eserinde cayin ehemiyyetinden sohbet acmisdir Cay Zen mediasiyasi ucun ehemiyyetli elave idi cunki yuxululuga qarsi komek edirdi IstinadlarNational Library of Israel Names and Subjects Authority File https www kenninji jp grounds Gale 1998 seh 231 Gale 1998 seh 232EdebiyyatEncyclopedia of World Biography 5 ci cild ingilisce Gale 1998 ISBN 0 7876 2545 0 accessdate missing url