Ernst Moro (8 dekabr 1874–1951)— Avstriya pediatrı, psixoloqu.
Ernst Moro | |
---|---|
alm. Ernst Moro | |
Doğum tarixi | 8 dekabr 1874 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 17 aprel 1951(76 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Təhsili | |
Fəaliyyəti | həkim, universitet müəllimi[d] |
Üzvlüyü |
Həyatı
Ernst Moro 8 dekabr 1874-cü ildə müasir Sloveniyanın paytaxtı Lyublyanada anadan olub. Həmin illərdə isə Lyublyana Avstriya-Macarıstan imperiyasının şəhərlərindən biri sayılırdı. Və şəhər Laybax adlandırılırdı.
Moro Qratsda (Avstriyada Ştiriyanın inzibati mərkəzi olan Qrats Avstriya imperiyasının Türk sərhədlərində ən qədim postlarından biri və ölkənin ən orijinal şəhərlərindən biri olub) oxuyub. 1899-ci ildə o, tibb doktoru alimlik dərəcəsi alıb, 1901-1902-ci ildə o, bağırsaq basili bakteriyasını kəşf edən Teodor Yeşerixlə çalışıb, 1906-ci ildə Münhendə pediatr ixtisasına yiyələnib, iki il sonra isə Heydelberq Universitetində professor olub.
Həkim 1908-ci ildə tibb dünyasında elə bir yenilik etmişdi ki, onun izahı düz bir əsr sonra açılmışdı. Birinci Dünya müharibəsi illərində uşaqların çoxu ishaldan ölürdü. Moro uşaq ölümlərinin sayını azaltmaq üçün sadə resept yaradır. Bu reseptin əsas inqrediyenti kök şorbası imiş. 1 litr suda yarım kiloqram kökü püre halına gətirib, üzərinə 3 qr duz əlavə edin və ümumi həcmi buxarlaşıb 1 litr olana qədər bişirin.
Yalnız 2002-ci ildə məlum oldu ki, yürkökü şorbasındakı turş oliqosaxaridlər bakteriyaların bağırsaq mukozasına yapışmasına maneə törədir. Digər araşdırma göstərib ki, bu xassələrinə görə şorba hətta ishalı müalicə edir və bakteriyaların səbəb olduğu antibiotiklərə qarşı davamlıdır. Məhz Moro uşağın həyatının ilk illərində olan refleksini araşdırıb. Məsələn, əgər körpə uşağın başının yanında kəskin səs-küy salsanız, o, əvvəlcə barmaqlarını aralayaraq qollarını yana açacaq, sonra isə əllərini birləşdirib sıxacaq. Əgər belə refleksi yoxdursa, bu, mərkəzi sinir sisteminin zədələnməsi və ya təzyiqin əlamətidir. Refleks olmadıqda uşağın serebral iflici diaqnozunu təyin etmək mümkün olur.
Uşaq butulkalarının sterilizasiya edilməsi və ana südü ilə qidalanan uşaqların immunitetinin xəstəliklərə qarşı daha çox davamlı olması məşhur pediatrın sayəsində öyrənilib.
Qaymaq, yağ, un və şəkərdən ibarət olan süni ana südünü Moro fikirləşib. Həmçinin Moro fermentasiya edilmiş süd məhsulları içərisində olan laktobakteriyanı aşkar edib və onun faydalarını göstərib.
Təəssüf ki, Ernst Moro tibb sahəsində göstərdiyi xidmətlərinə görə heç bir mükafat almayıb. Amma o, ömrünün sonuna qədər sevdiyi işlə məşğul olub və minlərlə körpənin həyatını xilas edib.
İstinadlar
- Drüll D. Heidelberger Gelehrtenlexikon 1803–1932. Springer Science+Business Media, 1986. S. 184–185. doi:10.1007/978-3-642-70760-5
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ernst Moro 8 dekabr 1874 1951 Avstriya pediatri psixoloqu Ernst Moroalm Ernst Moro Dogum tarixi 8 dekabr 1874 1874 12 08 Dogum yeri Lyublyana Avstriya MacaristanVefat tarixi 17 aprel 1951 1951 04 17 76 yasinda Vefat yeri Heydelberq Qerbi AlmaniyaTehsili Qrats UniversitetiFealiyyeti hekim universitet muellimi d Uzvluyu Leopoldin Alman Milli Elmler AkademiyasiHeyatiErnst Moro 8 dekabr 1874 cu ilde muasir Sloveniyanin paytaxti Lyublyanada anadan olub Hemin illerde ise Lyublyana Avstriya Macaristan imperiyasinin seherlerinden biri sayilirdi Ve seher Laybax adlandirilirdi Moro Qratsda Avstriyada Stiriyanin inzibati merkezi olan Qrats Avstriya imperiyasinin Turk serhedlerinde en qedim postlarindan biri ve olkenin en orijinal seherlerinden biri olub oxuyub 1899 ci ilde o tibb doktoru alimlik derecesi alib 1901 1902 ci ilde o bagirsaq basili bakteriyasini kesf eden Teodor Yeserixle calisib 1906 ci ilde Munhende pediatr ixtisasina yiyelenib iki il sonra ise Heydelberq Universitetinde professor olub Hekim 1908 ci ilde tibb dunyasinda ele bir yenilik etmisdi ki onun izahi duz bir esr sonra acilmisdi Birinci Dunya muharibesi illerinde usaqlarin coxu ishaldan olurdu Moro usaq olumlerinin sayini azaltmaq ucun sade resept yaradir Bu reseptin esas inqrediyenti kok sorbasi imis 1 litr suda yarim kiloqram koku pure halina getirib uzerine 3 qr duz elave edin ve umumi hecmi buxarlasib 1 litr olana qeder bisirin Yalniz 2002 ci ilde melum oldu ki yurkoku sorbasindaki turs oliqosaxaridler bakteriyalarin bagirsaq mukozasina yapismasina manee toredir Diger arasdirma gosterib ki bu xasselerine gore sorba hetta ishali mualice edir ve bakteriyalarin sebeb oldugu antibiotiklere qarsi davamlidir Mehz Moro usagin heyatinin ilk illerinde olan refleksini arasdirib Meselen eger korpe usagin basinin yaninda keskin ses kuy salsaniz o evvelce barmaqlarini aralayaraq qollarini yana acacaq sonra ise ellerini birlesdirib sixacaq Eger bele refleksi yoxdursa bu merkezi sinir sisteminin zedelenmesi ve ya tezyiqin elametidir Refleks olmadiqda usagin serebral iflici diaqnozunu teyin etmek mumkun olur Usaq butulkalarinin sterilizasiya edilmesi ve ana sudu ile qidalanan usaqlarin immunitetinin xesteliklere qarsi daha cox davamli olmasi meshur pediatrin sayesinde oyrenilib Qaymaq yag un ve sekerden ibaret olan suni ana sudunu Moro fikirlesib Hemcinin Moro fermentasiya edilmis sud mehsullari icerisinde olan laktobakteriyani askar edib ve onun faydalarini gosterib Teessuf ki Ernst Moro tibb sahesinde gosterdiyi xidmetlerine gore hec bir mukafat almayib Amma o omrunun sonuna qeder sevdiyi isle mesgul olub ve minlerle korpenin heyatini xilas edib IstinadlarDrull D Heidelberger Gelehrtenlexikon 1803 1932 Springer Science Business Media 1986 S 184 185 doi 10 1007 978 3 642 70760 5