Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ermənistan mədəniyyətinə həm müasir Ermənistan ərazisi, həm də tarixi Ermənistanda erməni xalqının yaratdığı maddi və qeyri-maddi mədəni irs nümunələri daxildir.
 |  |  | ||||||||
Erməni xalqının mədəniyyət tarixi eramızdan əvvəl VI–V əsrlərdən başlayır və daha da qədim Urartu mədəniyyətinin davamıdır. Britannica ensiklopediyasında qeyd olunduğu kimi, Ermənistan dünya sivilizasiyasının ən qədim mərkəzlərindən biridir. Xristianlığın IV əsrin ilk illərində Ermənistanın dövlət dini olaraq qəbul edilməsi erməni xalqının tarixinin və mədəniyyətinin inkişafında böyük rol oynamışdır. IV əsrdən etibarən erməni mədəniyyəti tarixində yeni bir mərhələ — orta əsrlər dövrü başlayır. Erməni mədəniyyətinin ümumi yüksəlişi VII əsrə qədər olan dövrü əhatə edir. Sonrakı nəzərəçarpan inkişaf dövrü X əsrin sonlarında başlayır və 885-ci ildə Ermənistan tarixində yeni bir qızıl dövrün başlanğıcı olan müstəqil Ani krallığının bərpası ilə əlaqələndirilir. Mədəni yüksəliş dövrü XIII əsrə qədər davam edir və bəzi müəlliflər tərəfindən "Erməni İntibahı" kimi xarakterizə olunur. XV–XVI əsrlərdə təxminən iki əsr böhrandan sonra XVII əsrdən etibarən mədəni həyat canlanır. 1918-ci ildə müstəqil Ermənistan dövləti yaradılır.
Tarixi
Urartu
Sünik
Erməni dili
Şriftlər
Yerkataqir erməni yazısının ən qədim şriftidir. "Dəmir yazı" deməkdir, V əsrdən bəri istifadə edilir. Bu şriftdə bütün sözlər hərflərin böyük forması ilə yazılır. İki növü var: yuvarlaq və düz. Yerkataqir yazısı ilə yazmaq əlavə vaxt və kağız apardığına görə katiblər kiçik hərflərin istifadə olunduğu bolorqirdən istifadə etməyə başladılar. XIII-XVI əsrlərdə bolorqir ən geniş istifadə edilən yazı idi. Onun Kilikiya forması daha rəsmi və zərifdir, şərq forması isə düz yerkataqirə yaxındır. X-XI əsrlərdən istifadə olunmağa başlayan Şxaqir yazısı həm düz, həm də sağa əyilərək yazılır. XVII—XVIII əsrlərdə şxaqir geniş istifadəyə keçmiş, əsasən memorial mətnlərdə müşahidə edilmişdir. Notrqir yazısı "notarial yazı" kimi tərcümə edilir. Bolorgirdən daha kiçik ölçüdə, düz, dairəvi və dalğalı elementlərin kombinasiyasından ibarətdir. XVI—XVIII əsrlərdə geniş yayılmış, qeyri-rəsmi mətnlər (əlyazmaların kolofonları, kargüzarlıq sənədləri) üçün istifadə edilmişdir.
-
![image]()
Yuvarlaq Yerkataqir -
![image]()
Düz Yerkataqir -
![image]()
Bolorqir -
![image]()
Notrqir
Ümumdünya irsi
- və monastırları
- Geqard monastırı və Yuxarı Azat Vadisi
- Üçkilsədə kafedral və kilsələr (Müqəddəs Ripsime, , Saqakat kilsəsi) və Göy Mələkləri məbədi arxeoloji abidəsi
İran
Həmçinin bax
İstinadlar
- Армянская Советская Социалистическая Республика // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969–1978.
- Дьяконов И. М. Предыстория армянского народа. История Армянского нагорья с 1500 по 500 г. до н.э. Хурриты, лувийцы, протоармяне / Еремян С. Т. — Ереван: Издательство АН Армянской ССР, 1968. — С. 242. — 266 с. — 1000 экз. Orijinal mətn (rus.)
изучая древнейшую социально-экономическую или культурную историю армянского народа, нельзя начинать её как бы с чистого листа и искать в VI—V вв. до н. э. первобытнообщинных отношений; нет сомнения в том, что древнейшую армянскую историю можно правильно понять только как продолжение еще более древней истории хурритов и урартов, а также лувийцев
- Armenia — статья из Британской энциклопедии Orijinal mətn (ing.)
Modern Armenia comprises only a small portion of ancient Armenia, one of the world’s oldest centres of civilization. At its height, Armenia extended from the south-central Black Sea coast to the Caspian Sea and from the Mediterranean Sea to Lake Urmia in present-day Iran. Ancient Armenia was subjected to constant foreign incursions, finally losing its autonomy in the 14th century ce. The centuries-long rule of Ottoman and Persian conquerors imperiled the very existence of the Armenian people.
- Всемирная история. Энциклопедия / Ред. А. Белявский, Л. Лазаревич, А. Монгайт. — М., 1956. — Т. 2.
- Bagratid Dynasty — статья из Британской энциклопедии Orijinal mətn (ing.)
The election of Smbat’s son Ashot I the Great, who had been accepted as “prince of princes” by the Arabs in 862, to be king of Armenia in 885 was recognized by both the caliph and the Byzantine emperor, and it was he who by his successful defense of his country against local Arab chieftains laid the foundations of a new golden age of Armenian history.
- Ачарян Р. А. Армянская рукопись V века // Вестник общественных наук. — 1952. — № 11. — С. 69—77.
- Stone M. E. Apocrypha, Pseudepigrapha, and Armenian Studies. — Peeters Publishers, 2006. — Vol. II.
- Юзбашян К. Н. Армянские рукописи в петербургских собраниях. Каталог // Православный Палестинский сборник. — СПб.: Дмитрий Буланин, 2005. — Вып. 41 (104). — С. 3—16.
- Kouymjian D. Armenian paleography: a reassessment // Scribes et manuscrits du Moyen-Orient. — Paris, 1997. — С. 177—188.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ermenistan medeniyyetine hem muasir Ermenistan erazisi hem de tarixi Ermenistanda ermeni xalqinin yaratdigi maddi ve qeyri maddi medeni irs numuneleri daxildir Soldan saga Ermeni paqanizminin bas tanricasi Anahit Ermeni xalqinin ecdadi Hayk Ermenistanin personifikasiyasi Ana Ermenistan Ermeni xalqinin medeniyyet tarixi eramizdan evvel VI V esrlerden baslayir ve daha da qedim Urartu medeniyyetinin davamidir Britannica ensiklopediyasinda qeyd olundugu kimi Ermenistan dunya sivilizasiyasinin en qedim merkezlerinden biridir Xristianligin IV esrin ilk illerinde Ermenistanin dovlet dini olaraq qebul edilmesi ermeni xalqinin tarixinin ve medeniyyetinin inkisafinda boyuk rol oynamisdir IV esrden etibaren ermeni medeniyyeti tarixinde yeni bir merhele orta esrler dovru baslayir Ermeni medeniyyetinin umumi yukselisi VII esre qeder olan dovru ehate edir Sonraki nezerecarpan inkisaf dovru X esrin sonlarinda baslayir ve 885 ci ilde Ermenistan tarixinde yeni bir qizil dovrun baslangici olan musteqil Ani kralliginin berpasi ile elaqelendirilir Medeni yukselis dovru XIII esre qeder davam edir ve bezi muellifler terefinden Ermeni Intibahi kimi xarakterize olunur XV XVI esrlerde texminen iki esr bohrandan sonra XVII esrden etibaren medeni heyat canlanir 1918 ci ilde musteqil Ermenistan dovleti yaradilir TarixiUrartu Esas meqaleler Urartu Urartu medeniyyeti ve Urartu diliSunik Esas meqaleler Sunik Medeni heyat ve Orbelyanlar Medeni fealiyyetErmeni diliSriftler Yerkataqir ermeni yazisinin en qedim sriftidir Demir yazi demekdir V esrden beri istifade edilir Bu sriftde butun sozler herflerin boyuk formasi ile yazilir Iki novu var yuvarlaq ve duz Yerkataqir yazisi ile yazmaq elave vaxt ve kagiz apardigina gore katibler kicik herflerin istifade olundugu bolorqirden istifade etmeye basladilar XIII XVI esrlerde bolorqir en genis istifade edilen yazi idi Onun Kilikiya formasi daha resmi ve zerifdir serq formasi ise duz yerkataqire yaxindir X XI esrlerden istifade olunmaga baslayan Sxaqir yazisi hem duz hem de saga eyilerek yazilir XVII XVIII esrlerde sxaqir genis istifadeye kecmis esasen memorial metnlerde musahide edilmisdir Notrqir yazisi notarial yazi kimi tercume edilir Bolorgirden daha kicik olcude duz dairevi ve dalgali elementlerin kombinasiyasindan ibaretdir XVI XVIII esrlerde genis yayilmis qeyri resmi metnler elyazmalarin kolofonlari karguzarliq senedleri ucun istifade edilmisdir Yuvarlaq Yerkataqir Duz Yerkataqir Bolorqir NotrqirUmumdunya irsive monastirlari Geqard monastiri ve Yuxari Azat Vadisi Uckilsede kafedral ve kilseler Muqeddes Ripsime Saqakat kilsesi ve Goy Melekleri mebedi arxeoloji abidesiIran Muqeddes Stepanos monastiri Muqeddes Faddey monastiri Hemcinin baxErmeni dili Ermeni qipcaq dili Ermeni elifbasi Ermeni teqvimi Pan Ermeni OyunlariIstinadlarArmyanskaya Sovetskaya Socialisticheskaya Respublika Bolshaya sovetskaya enciklopediya v 30 t gl red A M Prohorov 3 e izd M Sovetskaya enciklopediya 1969 1978 Dyakonov I M Predystoriya armyanskogo naroda Istoriya Armyanskogo nagorya s 1500 po 500 g do n e Hurrity luvijcy protoarmyane Eremyan S T Erevan Izdatelstvo AN Armyanskoj SSR 1968 S 242 266 s 1000 ekz Orijinal metn rus izuchaya drevnejshuyu socialno ekonomicheskuyu ili kulturnuyu istoriyu armyanskogo naroda nelzya nachinat eyo kak by s chistogo lista i iskat v VI V vv do n e pervobytnoobshinnyh otnoshenij net somneniya v tom chto drevnejshuyu armyanskuyu istoriyu mozhno pravilno ponyat tolko kak prodolzhenie eshe bolee drevnej istorii hurritov i urartov a takzhe luvijcev Armenia statya iz Britanskoj enciklopedii Orijinal metn ing Modern Armenia comprises only a small portion of ancient Armenia one of the world s oldest centres of civilization At its height Armenia extended from the south central Black Sea coast to the Caspian Sea and from the Mediterranean Sea to Lake Urmia in present day Iran Ancient Armenia was subjected to constant foreign incursions finally losing its autonomy in the 14th century ce The centuries long rule of Ottoman and Persian conquerors imperiled the very existence of the Armenian people Vsemirnaya istoriya Enciklopediya Red A Belyavskij L Lazarevich A Mongajt M 1956 T 2 Bagratid Dynasty statya iz Britanskoj enciklopedii Orijinal metn ing The election of Smbat s son Ashot I the Great who had been accepted as prince of princes by the Arabs in 862 to be king of Armenia in 885 was recognized by both the caliph and the Byzantine emperor and it was he who by his successful defense of his country against local Arab chieftains laid the foundations of a new golden age of Armenian history Acharyan R A Armyanskaya rukopis V veka Vestnik obshestvennyh nauk 1952 11 S 69 77 Stone M E Apocrypha Pseudepigrapha and Armenian Studies Peeters Publishers 2006 Vol II Yuzbashyan K N Armyanskie rukopisi v peterburgskih sobraniyah Katalog Pravoslavnyj Palestinskij sbornik SPb Dmitrij Bulanin 2005 Vyp 41 104 S 3 16 Kouymjian D Armenian paleography a reassessment Scribes et manuscrits du Moyen Orient Paris 1997 S 177 188