Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ermənistan rusları — Ermənistan ərazisində yaşayan etnik azlıq. Sayları 11,9 min nəfər təşkil edir. Bu isə ümumi Ermənistan əhalisinin 0,39 % təşkil edir. Əvvəllər Ermənistan ərazisində rusların sayı kifayət qədər çox olmuşdur. Spitak zəlzələsi, SSRİ-nin çöküşü, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi, Azərbaycan və Türkiyə tərəfindən tətbiq edilən blokada Ermənistanda iqtisadı vəziyyəti ağırlaşdırması, ölkədə iqtisadi, elmi və təsərrüfat sahələrində baş verən çöküşlər rusların sayına mənfi təsir göstərmişdir. Onların böyük əksəriyyəti Rusiyaya çiqrasiya etmək məcburiyyətində qalmışdır. Gürcü-osetin və gürcü-abxaz münaqişləri nəticəsində Ermənistanla Rusiya arasında quru əlaqələrinin kəsilməsi bu köçü dahada artırmışdır.
 | |||
| Rus-molokan, Lemontovo kəndi, 2012) | |||
| Ümumi sayı | |||
|---|---|---|---|
| 11 911 | |||
| Yaşadığı ərazilər | |||
| |||
| Dili | |||
| İrqi | |||
| Avropoid | |||
| Dini | |||
Ermənistanda hazırda ruslar güçlü şəkildə asimiliasiyaya məruz qalırlar. Bu diaspor keçmiş Sovetlər birliyi ölkələri arasında ən az saylısıdır.
Rus diasporunun tarixi
Ermənistandakı ruslar sosial və mədəni cəhətdən Ermənistana bağlılıq dərəcələrinə görə Sovet dövrü və ondan əvvəlki miqrantlara bölünürlər. Rusların hazırkı, Ermənistan ərazisində yerləşdirilməsi Türkmənçay müqaviıləsindən sonraya aiddir. 1880-ci illərdə müasir Ermənistan ərazisində 11 rus kəndi vardı. Onlarda ümumi olaraq 11 283 nəfər təşkil edirdi. Ən iri rus yaşayış məntəqəsi Voronsovka isi. Bu Cənubi Qafqaz ərazisində molokanların dini mərkəzi sayılırdı. Kənddə 2300 rus yaşayırdı.
Kəndli əhalisindən başqa Ermənistanda inzibati idarə işləri ilə məşqul olanlar və zabitlərdə köç etmişlər. İdarəçilik işlərində işləyənlərin böyük əksəriyyəti İrəvandaa cəmləşmişdilər. Lakin 1990-ci illərdə başlanan miqrasiya demoqrafik çöküşə səbəb olmuşdur.
Ruslar istər Ermənistan SSR-də istərsə müasir ermənistanda daha çox şəhərlərdə çəmləşmişlər. Bununla belə ölkənin şimal-şəqrində rus əhalisindən ibarət olan kəndlər vardır. Ermənistnda olan rusların böyük əksəriyyəti paytaxt İrəvanda yaşayır. Belə ki, ümumi rus dioasporasının 45,6 % təşkil edir. Bununla belə ruslar istər sovetlər dönəmində, istərsə müstəqillik illərində paytaxt əhalisinin 5 %-ni keçmirdi.
İllər üzrə sayları
| Ermənistan rusları | 1926 | 1939 | 1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 2001 | 2011 |
| sayları, nəf | 19548 | 51464 | 56477 | 66108 | 70336 | 51555 | 14660 | 11911 |
| Payı, % | 2,22 | 4,01 | 3,20 | 2,65 | 2,32 | 1,56 | 0,46 | 0,39 |
Yayılması
| İnzibati vahid | 2001 | İnzibati vahid üzrə. əhalinin payı | 2011 | İnzibati vahid üzrə əhalinin payı |
|---|---|---|---|---|
| Ermənistan | 14660 | 0,46 % | 11911 | 0,39 % |
| İrəvan | 6684 | 0,61 % | 4940 | 0,47 % |
| Araqacotn mərzi | 179 | 0,13 % | 180 | 0,14 % |
| Ararat mərzi | 418 | 0,15 % | 436 | 0,17 % |
| Armavir mərzi | 480 | 0,17 % | 426 | 0,16 % |
| Vayoc dzor mərzi | 71 | 0,13 % | 77 | 0,15 % |
| Geğarkunik mərzi | 430 | 0,18 % | 328 | 0,14 % |
| Kotayk mərzi | 684 | 0,25 % | 590 | 0,23 % |
| Loru mərzi | 3882 | 1,36 % | 3152 | 1,34 % |
| Sünik mərzi | 253 | 0,17 % | 259 | 0,18 % |
| Tavuş mərzi | 531 | 0,40 % | 423 | 0,33 % |
| Şirak mərzi | 1048 | 0,37 % | 1100 | 0,44 % |
Mədəniyyət və siyasət
Ermənistandakı Həmvətənlərinə Yardım Fondunun baş direktoru İvan Semenov qeyd etdiyi kimi, Ermənistanı tərk etməyənlərin təxminən yarısı qarışıq ailələrin üzvləridir. Üstəlik rus nəsilləri arasında ermənilərin dil və etnik assimilyasiyasının güclü təzahürləri vardır. 1993-cü ildə "Dil haqqında" qanunun qəbul edilməsi ilə bütün ofis işləri və təlimlər erməni dilinə tərcümə edildi, texniki məktəblərdə və universitetlərdə rus fakültələri bağlandı, bəzi ixtisaslı rusdilli mütəxəssislər isə nəticədə ölkəni tərk etməyə məcbur edildi. Ermənistanda 40 orta məktəbdə rus sinifləri qaldı, burada "Dil haqqında" Qanuna görə, yalnız etnik rusların övladları, Rusiya vətəndaşları və qarışıq nikahdan olan uşaqlar təhsil almaq hüququna sahibdirlər.
Mənbə
- "Русские в Армении". Деловой экспресс. 7 - 13 июля 2005. 2012-06-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-11-22.
- Манвелян Алексей. "Русские в Армении: последние из молокан". BBC. 07.08.2007. 2012-06-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2007-12-17.
İstinadlar
- "Население (городское, сельское) по национальности, полу и возрасту. Результаты переписи населения 2011 года Республики Армения (показатели Республики Армения)" (PDF). 2015-11-17 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2019-10-02.
- Манвелян Алексей. "Русские в Армении: последние из молокан". BBC. 07.08.2007. 2012-06-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2007-12-17.
- "Этно-Кавказ. Население Армении по переписям 1897–2001 гг". 2015-07-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-02.
- "Population statistics of Eastern Europe. Ethnic composition of Armenia 2001". 2013-12-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-02.
- "Population statistics of Eastern Europe. Ethnic composition of Armenia 2011". 2020-10-31 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-02.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ermenistan ruslari Ermenistan erazisinde yasayan etnik azliq Saylari 11 9 min nefer teskil edir Bu ise umumi Ermenistan ehalisinin 0 39 teskil edir Evveller Ermenistan erazisinde ruslarin sayi kifayet qeder cox olmusdur Spitak zelzelesi SSRI nin cokusu Dagliq Qarabag munaqisesi Azerbaycan ve Turkiye terefinden tetbiq edilen blokada Ermenistanda iqtisadi veziyyeti agirlasdirmasi olkede iqtisadi elmi ve teserrufat sahelerinde bas veren cokusler ruslarin sayina menfi tesir gostermisdir Onlarin boyuk ekseriyyeti Rusiyaya ciqrasiya etmek mecburiyyetinde qalmisdir Gurcu osetin ve gurcu abxaz munaqisleri neticesinde Ermenistanla Rusiya arasinda quru elaqelerinin kesilmesi bu kocu dahada artirmisdir Ermenistan ruslari Rus molokan Lemontovo kendi 2012 Umumi sayi11 911Yasadigi eraziler ErmenistanDilirusca ermeniceIrqiAvropoidDiniErmeni Hevari kilsesi Rus Pravoslav Kilsesi Malakanlar Ermenistanda hazirda ruslar guclu sekilde asimiliasiyaya meruz qalirlar Bu diaspor kecmis Sovetler birliyi olkeleri arasinda en az saylisidir Rus diasporunun tarixiIrevandaki Rus Pravoslav Kilsesi XIX esrin sonu Ermenistandaki ruslar sosial ve medeni cehetden Ermenistana bagliliq derecelerine gore Sovet dovru ve ondan evvelki miqrantlara bolunurler Ruslarin hazirki Ermenistan erazisinde yerlesdirilmesi Turkmencay muqaviilesinden sonraya aiddir 1880 ci illerde muasir Ermenistan erazisinde 11 rus kendi vardi Onlarda umumi olaraq 11 283 nefer teskil edirdi En iri rus yasayis menteqesi Voronsovka isi Bu Cenubi Qafqaz erazisinde molokanlarin dini merkezi sayilirdi Kendde 2300 rus yasayirdi Kendli ehalisinden basqa Ermenistanda inzibati idare isleri ile mesqul olanlar ve zabitlerde koc etmisler Idarecilik islerinde isleyenlerin boyuk ekseriyyeti Irevandaa cemlesmisdiler Lakin 1990 ci illerde baslanan miqrasiya demoqrafik cokuse sebeb olmusdur Ruslar ister Ermenistan SSR de isterse muasir ermenistanda daha cox seherlerde cemlesmisler Bununla bele olkenin simal seqrinde rus ehalisinden ibaret olan kendler vardir Ermenistnda olan ruslarin boyuk ekseriyyeti paytaxt Irevanda yasayir Bele ki umumi rus dioasporasinin 45 6 teskil edir Bununla bele ruslar ister sovetler doneminde isterse musteqillik illerinde paytaxt ehalisinin 5 ni kecmirdi Iller uzre saylari Ermenistan ruslari 1926 1939 1959 1970 1979 1989 2001 2011saylari nef 19548 51464 56477 66108 70336 51555 14660 11911Payi 2 22 4 01 3 20 2 65 2 32 1 56 0 46 0 39Yayilmasi Inzibati vahid 2001 Inzibati vahid uzre ehalinin payi 2011 Inzibati vahid uzre ehalinin payiErmenistan 14660 0 46 11911 0 39 Irevan 6684 0 61 4940 0 47 Araqacotn merzi 179 0 13 180 0 14 Ararat merzi 418 0 15 436 0 17 Armavir merzi 480 0 17 426 0 16 Vayoc dzor merzi 71 0 13 77 0 15 Gegarkunik merzi 430 0 18 328 0 14 Kotayk merzi 684 0 25 590 0 23 Loru merzi 3882 1 36 3152 1 34 Sunik merzi 253 0 17 259 0 18 Tavus merzi 531 0 40 423 0 33 Sirak merzi 1048 0 37 1100 0 44 Medeniyyet ve siyasetErmenistandaki Hemvetenlerine Yardim Fondunun bas direktoru Ivan Semenov qeyd etdiyi kimi Ermenistani terk etmeyenlerin texminen yarisi qarisiq ailelerin uzvleridir Ustelik rus nesilleri arasinda ermenilerin dil ve etnik assimilyasiyasinin guclu tezahurleri vardir 1993 cu ilde Dil haqqinda qanunun qebul edilmesi ile butun ofis isleri ve telimler ermeni diline tercume edildi texniki mekteblerde ve universitetlerde rus fakulteleri baglandi bezi ixtisasli rusdilli mutexessisler ise neticede olkeni terk etmeye mecbur edildi Ermenistanda 40 orta mektebde rus sinifleri qaldi burada Dil haqqinda Qanuna gore yalniz etnik ruslarin ovladlari Rusiya vetendaslari ve qarisiq nikahdan olan usaqlar tehsil almaq huququna sahibdirler Menbe Russkie v Armenii Delovoj ekspress 7 13 iyulya 2005 2012 06 26 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 11 22 Manvelyan Aleksej Russkie v Armenii poslednie iz molokan BBC 07 08 2007 2012 06 26 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2007 12 17 Istinadlar Naselenie gorodskoe selskoe po nacionalnosti polu i vozrastu Rezultaty perepisi naseleniya 2011 goda Respubliki Armeniya pokazateli Respubliki Armeniya PDF 2015 11 17 tarixinde PDF Istifade tarixi 2019 10 02 Manvelyan Aleksej Russkie v Armenii poslednie iz molokan BBC 07 08 2007 2012 06 26 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2007 12 17 Etno Kavkaz Naselenie Armenii po perepisyam 1897 2001 gg 2015 07 07 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 02 Population statistics of Eastern Europe Ethnic composition of Armenia 2001 2013 12 04 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 02 Population statistics of Eastern Europe Ethnic composition of Armenia 2011 2020 10 31 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 02