Emil Adolf fon Berinq (15 mart 1854[…], Lavitse[d], Qərbi Prussiya[d] – 31 mart 1917[…], Marburq) – Alman kimyaçısı, 1901-ci il Tibb və fiziologiya üzrə Nobel Mükafatı laureatı
Emil fon Berinq | |
---|---|
alm. Emil Adolf von Behring | |
Doğum tarixi | 15 mart 1854[…] |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | 31 mart 1917[…](63 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Vəfat səbəbi | ağciyər iltihabı |
Elm sahələri | tibb, İmmunologiya, Bakteriologiya |
Elmi dərəcəsi | |
İş yerləri | |
Təhsili | |
Elmi rəhbərləri | Robert Kox |
Üzvlüyü | |
Mükafatları | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
1854-cü ildə Almaniyanın Hansdorf şəhərində dünyaya gəlib. Valideynləri oğullarını ya ilahiyyatçı, ya da müəllim olmasını arzulayırdılar. Berinq də onların istəyini yerinə yetirərək Köniqsberq Universitetinin ilahiyyat fakültəsinə daxil olmuşdu. Lakin müəllimlərdən biri ona Berlindəki Hərbi Tibb kollecində təhsil almağı məsləhət gördükdən sonra oraya getmişdir. Bu məktəb hərbi cərrahlar hazırlamaq üçün yaradılmışdı. Müdavimlər təhsil haqqından azad idilər. Lakin məzun olduqdan sonra on il orduda xidmət göstərirdilər. Berinq 1880-ci ildə həkim diplomu almış və süvari alayında cərrah köməkçisi vəzifəsinə göndərilmişdi. O, hərbi xidmətdə olduğu dövrdə Bonn Farmakologiya institutunda da təhsilini davam etdirmiş, 1888-ci ildə isə Berlindəki Gigiyena institutuna işə düzəlmişdir. Hərbçi-həkim ordudan tərxis olunduqdan sonra da bu institutda işləmişdir.
Fəaliyyəti
Berinq hələ hərbi xidmət zamanı yoluxucu xəstəliklərlə mübarizə məqsədilə müxtəlif təcrübələr aparmağa başlamışdı. O dövrdə dezinfeksiyaedici və antiseptik vasitələr kifayət qədər inkişaf etməmişdi. Onun əsas təcrübələri tetanus və difteriya xəstəlikləri ilə bağlı olmuşdur. Bu xəstəliklərin oxşar cəhətləri, ona yoluxan şəxslərin çox az bakteriya daşımalarına baxmayaraq ölməsi idi. Bundan əlavə, bu xəstəliklərin simptomları (tetanusda sinir sisteminin, difteriyada isə ürək-damar sisteminin iflası) infeksiya düşmüş yerlərlə məhdudlaşmırdı. Xüsusilə difteriyadan ildə minlərlə uşaq dünyasını dəyişirdi. Onları araşdıran bir sıra alimlər xəstəliyin müalicəsinin orqanizmin immunitet gücünün artırılması ilə baş verəcəyini bildirmişdilər. Berinq bu xəstəliklərin tədqiqi ilə yapon alimi ilə birlikdə məşğul olmuşdur. Tədqiqat zamanı məlum olmuşdur ki, xəstəlikdən ölənlərin qanında bakteriyalara qarşı antitoksinlər əmələ gəlir. Sonra siçan və dovşanlar üzərində apardıqları tədqiqat nəticəsində, onlar xəstəliyə yoluxmuş heyvanların qanında əmələ gələn antitoksinlərlə digər canlıları sağaltmağın mümkünlüyünü kəşf etmişdilər.
1891-ci ildə Berlin xəstəxanasında difteriyaya yoluxmuş uşaqlara ilk vaksinlərin vurulmasına başlanmışdı. Onlardan bir çoxu sağalmışdı. Lakin bu vaksinlər kütləvi formada istehsal edilə bilmirdi. Onların alınması üçün kifayət qədər antitoksin istehsal olunmurdu. Bu dərmanlar üzərində işləmək ehtiyacı duyulurdu. Vaksinlərin çatışmayan cəhətlərindən biri də, onun yoluxmadan dərhal sonra xəstələrə vurulduqda tam gücünü göstərməsində idi. Müəyyən müddət keçdikdən sonra preparat öz təsir qüvvəsini itirirdi. Lakin difteriya əleyhinə çalışan alimlərdən olan Paul Erlixin kəşf etdiyi bir sıra üsullarla həmin vaksinin təsir qüvvəsi artırılmış, nəticədə daha çox həyatı xilas etmək mümkün olmuşdur. Berinq difteriya əleyhinə tədqiqatlarını davam etdirərək 1913-cü ildə yeni preparat hazırlamağa müvəffəq olmuşdur.
Onun yeni uğuru Berinqin şöhrətinin artırmışdır. Ona "uşaqların şəfa vericisi" ləqəbini vermişdilər. Vaksinin kəşfi həm də alimin maliyyə vəsaitinin artırmışdır. 1894-cü ildə Berinq Gigiyena institutundan ayrılaraq əvvəl Qalle, bir il sonra isə Marburq Universitetlərinə keçmiş, elmi-tədqiqat işlərini orada da davam etdirmişdir.
1901-ci ildə Emil Adolf fon Berinqə fiziologiya və tibb sahəsi üzrə ilk Nobel mükafatı təqdim edilmişdir.
Birinci dünya müharibəsi illərində Berinqin hazırladığı mikrob əleyhinə vaksinlərin köməyi ilə xeyli alman əsgərinin həyatı xilas edilmişdir. Məhz bunu nəzərə alan ölkə rəhbərliyi onu Dəmir Xaç ordeninə layiq görmüşdür. Bundan başqa o, Fransanın cəngavəri adını da almışdır.
Son dərəcə ağır xarakterə malik olan və qapalı həyat tərzinə keçirən, dünyanın bir sıra akademiyalarının üzvü seçilən Berinq 1917-ci ildə vəfat etmişdir. Bu gün onun adını dünyada ən böyük kliniki terapiya ilə məşğul olan şirkət daşıyır. Marburq Universitetində onun adına mükafat təsis edilmişdir.
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Emil von Behring // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Deutsche Nationalbibliothek Record #118654918 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Emil Adolf fon Berinq 15 mart 1854 Lavitse d Qerbi Prussiya d 31 mart 1917 Marburq Alman kimyacisi 1901 ci il Tibb ve fiziologiya uzre Nobel Mukafati laureatiEmil fon Berinqalm Emil Adolf von Behring Dogum tarixi 15 mart 1854 1854 03 15 Dogum yeri Lavitse d Qerbi Prussiya d Vefat tarixi 31 mart 1917 1917 03 31 63 yasinda Vefat yeri MarburqVefat sebebi agciyer iltihabiElm saheleri tibb Immunologiya BakteriologiyaElmi derecesi felsefe doktoruIs yerleri Marburq UniversitetiTehsili Humboldt adina Berlin UniversitetiElmi rehberleri Robert KoxUzvluyu Amerika Incesenet ve Elmler AkademiyasiMukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati1854 cu ilde Almaniyanin Hansdorf seherinde dunyaya gelib Valideynleri ogullarini ya ilahiyyatci ya da muellim olmasini arzulayirdilar Berinq de onlarin isteyini yerine yetirerek Koniqsberq Universitetinin ilahiyyat fakultesine daxil olmusdu Lakin muellimlerden biri ona Berlindeki Herbi Tibb kollecinde tehsil almagi meslehet gordukden sonra oraya getmisdir Bu mekteb herbi cerrahlar hazirlamaq ucun yaradilmisdi Mudavimler tehsil haqqindan azad idiler Lakin mezun olduqdan sonra on il orduda xidmet gosterirdiler Berinq 1880 ci ilde hekim diplomu almis ve suvari alayinda cerrah komekcisi vezifesine gonderilmisdi O herbi xidmetde oldugu dovrde Bonn Farmakologiya institutunda da tehsilini davam etdirmis 1888 ci ilde ise Berlindeki Gigiyena institutuna ise duzelmisdir Herbci hekim ordudan terxis olunduqdan sonra da bu institutda islemisdir FealiyyetiBerinq hele herbi xidmet zamani yoluxucu xesteliklerle mubarize meqsedile muxtelif tecrubeler aparmaga baslamisdi O dovrde dezinfeksiyaedici ve antiseptik vasiteler kifayet qeder inkisaf etmemisdi Onun esas tecrubeleri tetanus ve difteriya xestelikleri ile bagli olmusdur Bu xesteliklerin oxsar cehetleri ona yoluxan sexslerin cox az bakteriya dasimalarina baxmayaraq olmesi idi Bundan elave bu xesteliklerin simptomlari tetanusda sinir sisteminin difteriyada ise urek damar sisteminin iflasi infeksiya dusmus yerlerle mehdudlasmirdi Xususile difteriyadan ilde minlerle usaq dunyasini deyisirdi Onlari arasdiran bir sira alimler xesteliyin mualicesinin orqanizmin immunitet gucunun artirilmasi ile bas vereceyini bildirmisdiler Berinq bu xesteliklerin tedqiqi ile yapon alimi ile birlikde mesgul olmusdur Tedqiqat zamani melum olmusdur ki xestelikden olenlerin qaninda bakteriyalara qarsi antitoksinler emele gelir Sonra sican ve dovsanlar uzerinde apardiqlari tedqiqat neticesinde onlar xesteliye yoluxmus heyvanlarin qaninda emele gelen antitoksinlerle diger canlilari sagaltmagin mumkunluyunu kesf etmisdiler 1891 ci ilde Berlin xestexanasinda difteriyaya yoluxmus usaqlara ilk vaksinlerin vurulmasina baslanmisdi Onlardan bir coxu sagalmisdi Lakin bu vaksinler kutlevi formada istehsal edile bilmirdi Onlarin alinmasi ucun kifayet qeder antitoksin istehsal olunmurdu Bu dermanlar uzerinde islemek ehtiyaci duyulurdu Vaksinlerin catismayan cehetlerinden biri de onun yoluxmadan derhal sonra xestelere vurulduqda tam gucunu gostermesinde idi Mueyyen muddet kecdikden sonra preparat oz tesir quvvesini itirirdi Lakin difteriya eleyhine calisan alimlerden olan Paul Erlixin kesf etdiyi bir sira usullarla hemin vaksinin tesir quvvesi artirilmis neticede daha cox heyati xilas etmek mumkun olmusdur Berinq difteriya eleyhine tedqiqatlarini davam etdirerek 1913 cu ilde yeni preparat hazirlamaga muveffeq olmusdur Onun yeni uguru Berinqin sohretinin artirmisdir Ona usaqlarin sefa vericisi leqebini vermisdiler Vaksinin kesfi hem de alimin maliyye vesaitinin artirmisdir 1894 cu ilde Berinq Gigiyena institutundan ayrilaraq evvel Qalle bir il sonra ise Marburq Universitetlerine kecmis elmi tedqiqat islerini orada da davam etdirmisdir 1901 ci ilde Emil Adolf fon Berinqe fiziologiya ve tibb sahesi uzre ilk Nobel mukafati teqdim edilmisdir Birinci dunya muharibesi illerinde Berinqin hazirladigi mikrob eleyhine vaksinlerin komeyi ile xeyli alman esgerinin heyati xilas edilmisdir Mehz bunu nezere alan olke rehberliyi onu Demir Xac ordenine layiq gormusdur Bundan basqa o Fransanin cengaveri adini da almisdir Son derece agir xaraktere malik olan ve qapali heyat terzine keciren dunyanin bir sira akademiyalarinin uzvu secilen Berinq 1917 ci ilde vefat etmisdir Bu gun onun adini dunyada en boyuk kliniki terapiya ile mesgul olan sirket dasiyir Marburq Universitetinde onun adina mukafat tesis edilmisdir IstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Emil von Behring Encyclopaedia Britannica ing Deutsche Nationalbibliothek Record 118654918 Umumi tenzimleme nezareti GND alm 2012 2016