Emi Morris Bredli (Tam adı: ing. Amy Morris Bradley; 12 sentyabr 1823 – 15 yanvar 1904, Uilminqton[d]) — ABŞ-nin Men ştatından olan müəllim, Mərkəzi Amerikada ilk ingilis dilli məktəbin qurucusu. O, ömrünün 30 ildən çoxunu ödənişsiz məktəblərin yaradılmasına həsr etmişdir.
Emi Morris Bredli | |
---|---|
Doğum tarixi | 12 sentyabr 1823 |
Vəfat tarixi | 15 yanvar 1904(80 yaşında) |
Vəfat yeri |
|
Dəfn yeri | |
Fəaliyyəti | tibb bacısı |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
İlk illəri
Emi 12 sentyabr 1823-cü ildə Men ştatının Şərqi Vassalboro qəsəbəsində anadan olmuşdur. Amerika inqilabının əsgərlərindən Eysa Bredlinin nəvəsidir.
Altı yaşında anası vəfat edib və çoxuşaqlı ailəni təkbaşına qoyub. Emi ailənin yaşca ən kiçik fərdi idi.
Fəaliyyəti
1840-cı ildə qəsəbə məktəblərində dərs deməyə başlayıb. Dörd il sonra gimnaziyalardan birinin rəhbəri təyin edilmişdir. 1846-cı ildə Çarlztaunda Vinztrop gimnaziyasında, daha sonra Şərqi Kembricdə Patnem gimnaziyasında müəllim köməkçisi kimi işləyir. Sətəlcəm xəstəliyinə tutulan Emi 1849-cu ilin payızınadək dərs deyə bilir və xəstəliyi səbəbilə daha mülayim iqlimi olan şəhər axtarmağa məcbur qalır. 1850-51-ci illərin payızını Çarlstonda qardaşının evində keçirir, lakin səhhətində çox az irəliləyiş olur. Növbəti iki ili öz evində keçirən Eminin vəziyyəti ağırlaşır.
Mərkəzi Amerikadakı illəri
Həkimi Emiyə məsləhət görür ki, şaxta-ayazın olmadığı yerdə yaşasın. 1853-cü ildə Emi Kosta-Rikanın ən böyük şəhəri olan San-Xoseyə yerləşir və burada səhhəti düzəlir. Bura gəldikdən sonra üç ay ərzində Mərkəzi Amerikada ilk ingilis dilli məktəbi yaradır. Tezliklə ispan dilini öyrənən Eminin tələbələri artıq ingilis dilini daha tez qavrayırdılar. Dörd ilə yaxın müddət ərzində o, San-Xosedə təhsil fəaliyyətini davam etdirir.
1857-ci ilin yayında Şərqi Vassalboroya qayıdır. Burada ikən 1858-ci ilin yanvarında atası vəfat edir. Kosta-Rikada olarkən öyrəndiyi ispan dili onun köməyinə çatır və Şərqi Kembricin Yeni İngiltərə Şüşə Şirkəti onu işə götürərək məktubların tərcümə edilməsində Eminin xidmətlərindən istifadə edir.
ABŞ Vətəndaş müharibəsində xidmətləri
1861-ci ildə müharibənin ilk atəşi açılarkən Emi Bredli Kembricdə idi. sonra o, dövlətə özünün tibb bacısı kimi xidmətlərini təklif edir. 1 sentyabr 1861-ci ildə yaxınlığında toplanmış Üçüncü Men Alayının hospitalında işləməyə başlayır. Beşinci Men Alayına göndərilən Emi tezliklə general Slokamın briqadasına məxsus On yeddinci Briqada Hospitalın təsərrüfat müdirəsi təyin edilir və həmin ilin qışı bu vəzifədə qalır. 1862-ci ilin yazında o, Birləşmiş Ştatlar Sanitar Komissiyasının Yardım şöbəsinin bir çağırışına cavab verir və ilə birlikdə Fort Monroya gedir. Nəqliyyat gəmilərində xidmətə təyin edilir və boyunca çalışır. 1862-ci ilin dekabrında Aleksandriyadakı sağaltma düşərgəsinə göndərilir və ABŞ-də vətəndaş müharibəsi bitənədək Yardım şöbəsində çalışır.
Vilminqton məktəbləri
1866-cı ildə Bostonda fəaliyyət göstərən Əsgərlərin Xatirə Cəmiyyətinin təklifi və Amerika Unitar Assosiasiyasının himayəsi ilə Emi kasıb ağdərili uşaqların müəllimi kimi Vilminqtona gedir. İlk öncə onun işini sınaqdan keçirirdilər; çünki Emi bir şimallı kimi bu yerlərə yad idi. 9 yanvar 1867-ci ildə üç uşaqla öz məktəbini açır. Bir həftə ərzində 67 şagird təhsilə cəlb olunur və daha iki müəllim işə götürülür. Şagirdlərin sayı durmadan artdıqca yeni məktəblər ("Hemenvey", "Pioner" və "Normal") açılırdı, müəllimlərin bölgüsü də buna müvafiq olaraq artırdı. Bir neçə ay ərzində yerli sakinlər zəruri binaların inşası və Bredlinin başlatdığı işin yönləndirilməsində Pibodi Fondunun etibarlı şəxsləri və digər xeyriyyəçiləri ilə əməkdaşlıq etdilər. 13 noyabr 1871-ci ildə Taylzton Normal Məktəbinin təməl daşı qoyuldu və 1872-ci ilin oktyabrında məktəbin açılışı oldu. Bina, Meri Taylzton Hemenveyin hədiyyəsi idi. Meri ən başından bəri Eminin fəaliyyəti ilə maraqlanırdı. Bu işin əhəmiyyətini qiymətləndirməsi Merinin Taylzton Normal Məktəbinin 1872-ci ildə açılışndan 1891-ci ildə bağlanmasınadək illik 5000 ABŞ dolları məbləğində töhfəsində özünü göstərirdi. Sağlamlığında problemləri olan Emi 1891-ci ildə təqaüdə çıxır. Bütövlükdə Emi Bredli ömrünün 30 ilini Vilminqtonda pulsuz məktəblərin açılmasına həsr edir.
Bredlinin əlyazmaları, vərəqləri və gündəliklərindən ibarət kolleksiya Darem şəhərində yerləşən Dyuk Universitetinin kitabxanasında saxlanılır.
Eminin dini inancı Unitarlıq idi. O, 1904-cü ilin yanvarında dünyasını dəyişir. Vilminqtonda Oukdeyl məzarlığında dəfn olunmuşdur.
İstinadlar
- Ogilvie M. B. The Biographical Dictionary of Women in Science (ing.): Pioneering Lives From Ancient Times to the Mid-20th Century. Routledge, 2003. Vol. 1. P. 168. 798 p.
- https://en.wikisource.org/wiki/Woman_of_the_Century/Amy_Morris_Bradley.
- Willard, 1893. səh. 113
- Howe, Graves, 1904. səh. 476-78
- American Unitarian Association, 1908. səh. 1417
- "Amy Morris Bradley papers, 1806-1970; (bulk 1841-1921)". Duke University Libraries. 17 February 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 29 November 2017.
- "Amy Morris Bradley". Find a Grave. 13 September 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 29 November 2017.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Emi Morris Bredli Tam adi ing Amy Morris Bradley 12 sentyabr 1823 15 yanvar 1904 Uilminqton d ABS nin Men statindan olan muellim Merkezi Amerikada ilk ingilis dilli mektebin qurucusu O omrunun 30 ilden coxunu odenissiz mekteblerin yaradilmasina hesr etmisdir Emi Morris BredliDogum tarixi 12 sentyabr 1823 1823 09 12 Vefat tarixi 15 yanvar 1904 1904 01 15 80 yasinda Vefat yeri Uilminqton d Defn yeri Simali KarolinaFealiyyeti tibb bacisi Vikianbarda elaqeli mediafayllarIlk illeriEmi 12 sentyabr 1823 cu ilde Men statinin Serqi Vassalboro qesebesinde anadan olmusdur Amerika inqilabinin esgerlerinden Eysa Bredlinin nevesidir Alti yasinda anasi vefat edib ve coxusaqli aileni tekbasina qoyub Emi ailenin yasca en kicik ferdi idi Fealiyyeti1840 ci ilde qesebe mekteblerinde ders demeye baslayib Dord il sonra gimnaziyalardan birinin rehberi teyin edilmisdir 1846 ci ilde Carlztaunda Vinztrop gimnaziyasinda daha sonra Serqi Kembricde Patnem gimnaziyasinda muellim komekcisi kimi isleyir Setelcem xesteliyine tutulan Emi 1849 cu ilin payizinadek ders deye bilir ve xesteliyi sebebile daha mulayim iqlimi olan seher axtarmaga mecbur qalir 1850 51 ci illerin payizini Carlstonda qardasinin evinde kecirir lakin sehhetinde cox az irelileyis olur Novbeti iki ili oz evinde keciren Eminin veziyyeti agirlasir Merkezi Amerikadaki illeriHekimi Emiye meslehet gorur ki saxta ayazin olmadigi yerde yasasin 1853 cu ilde Emi Kosta Rikanin en boyuk seheri olan San Xoseye yerlesir ve burada sehheti duzelir Bura geldikden sonra uc ay erzinde Merkezi Amerikada ilk ingilis dilli mektebi yaradir Tezlikle ispan dilini oyrenen Eminin telebeleri artiq ingilis dilini daha tez qavrayirdilar Dord ile yaxin muddet erzinde o San Xosede tehsil fealiyyetini davam etdirir 1857 ci ilin yayinda Serqi Vassalboroya qayidir Burada iken 1858 ci ilin yanvarinda atasi vefat edir Kosta Rikada olarken oyrendiyi ispan dili onun komeyine catir ve Serqi Kembricin Yeni Ingiltere Suse Sirketi onu ise goturerek mektublarin tercume edilmesinde Eminin xidmetlerinden istifade edir ABS Vetendas muharibesinde xidmetleri1861 ci ilde muharibenin ilk atesi acilarken Emi Bredli Kembricde idi sonra o dovlete ozunun tibb bacisi kimi xidmetlerini teklif edir 1 sentyabr 1861 ci ilde yaxinliginda toplanmis Ucuncu Men Alayinin hospitalinda islemeye baslayir Besinci Men Alayina gonderilen Emi tezlikle general Slokamin briqadasina mexsus On yeddinci Briqada Hospitalin teserrufat mudiresi teyin edilir ve hemin ilin qisi bu vezifede qalir 1862 ci ilin yazinda o Birlesmis Statlar Sanitar Komissiyasinin Yardim sobesinin bir cagirisina cavab verir ve ile birlikde Fort Monroya gedir Neqliyyat gemilerinde xidmete teyin edilir ve boyunca calisir 1862 ci ilin dekabrinda Aleksandriyadaki sagaltma dusergesine gonderilir ve ABS de vetendas muharibesi bitenedek Yardim sobesinde calisir Vilminqton mektebleri1866 ci ilde Bostonda fealiyyet gosteren Esgerlerin Xatire Cemiyyetinin teklifi ve Amerika Unitar Assosiasiyasinin himayesi ile Emi kasib agderili usaqlarin muellimi kimi Vilminqtona gedir Ilk once onun isini sinaqdan kecirirdiler cunki Emi bir simalli kimi bu yerlere yad idi 9 yanvar 1867 ci ilde uc usaqla oz mektebini acir Bir hefte erzinde 67 sagird tehsile celb olunur ve daha iki muellim ise goturulur Sagirdlerin sayi durmadan artdiqca yeni mektebler Hemenvey Pioner ve Normal acilirdi muellimlerin bolgusu de buna muvafiq olaraq artirdi Bir nece ay erzinde yerli sakinler zeruri binalarin insasi ve Bredlinin baslatdigi isin yonlendirilmesinde Pibodi Fondunun etibarli sexsleri ve diger xeyriyyecileri ile emekdasliq etdiler 13 noyabr 1871 ci ilde Taylzton Normal Mektebinin temel dasi qoyuldu ve 1872 ci ilin oktyabrinda mektebin acilisi oldu Bina Meri Taylzton Hemenveyin hediyyesi idi Meri en basindan beri Eminin fealiyyeti ile maraqlanirdi Bu isin ehemiyyetini qiymetlendirmesi Merinin Taylzton Normal Mektebinin 1872 ci ilde acilisndan 1891 ci ilde baglanmasinadek illik 5000 ABS dollari mebleginde tohfesinde ozunu gosterirdi Saglamliginda problemleri olan Emi 1891 ci ilde teqaude cixir Butovlukde Emi Bredli omrunun 30 ilini Vilminqtonda pulsuz mekteblerin acilmasina hesr edir Bredlinin elyazmalari vereqleri ve gundeliklerinden ibaret kolleksiya Darem seherinde yerlesen Dyuk Universitetinin kitabxanasinda saxlanilir Eminin dini inanci Unitarliq idi O 1904 cu ilin yanvarinda dunyasini deyisir Vilminqtonda Oukdeyl mezarliginda defn olunmusdur IstinadlarOgilvie M B The Biographical Dictionary of Women in Science ing Pioneering Lives From Ancient Times to the Mid 20th Century Routledge 2003 Vol 1 P 168 798 p ISBN 978 1 135 96342 2 https en wikisource org wiki Woman of the Century Amy Morris Bradley Willard 1893 seh 113 Howe Graves 1904 seh 476 78 American Unitarian Association 1908 seh 1417 Amy Morris Bradley papers 1806 1970 bulk 1841 1921 Duke University Libraries 17 February 2020 tarixinde Istifade tarixi 29 November 2017 Amy Morris Bradley Find a Grave 13 September 2018 tarixinde Istifade tarixi 29 November 2017