Edvard Yoris (nid. Edward Joris; 1876, Antverpen – 1957) — Belçikalı anarxist. Ulduz sui-qəsdi ilə tanınır.
Edvard Yoris | |
---|---|
nid. Edward Joris | |
Doğum tarixi | 1876 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 1957 |
Fəaliyyəti | siyasətçi, aktivist |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı və fəaliyyəti
1876-cı ildə doğulub. O, 13 yaşında məktəbi buraxmış və kargüzar işləməyə başlamışdır. Solçuluqla məşğul olan Yoris 1895–1898-ci illərdə Belçika Fəhlə Partiyasının yerli şöbəsinin və həmkarlar ittifaqının katibi idi. Edvard Qrin təxəllüsü ilə anarxist "Ontwaking" qəzetinə töhfələr vermişdir.
1901-ci ildə İstanbula səyahət etmiş, o, burada qısa müddətliyinə fransızca və ingiliscə ticarət yazışmaları ilə məşğul olmuşdur. Daha sonra o, "Singer sewing machine" şirkətində iş tapmışdır. Sevgilisi Anna Nellens İstanbula gəlmiş və onlar evlənmişdirlər.
Yoris bir dostu yoluyla Erməni İnqilabi Federasiyasına, ordan da Sultan II Əbdülhəmid üçün hazırlanan sui-qəsd planına qoşulmuşdur. Sui-qəsdçilər müzakirə üçün bir araya gəlmiş və partlayıcı maddə və odlu silahları onun evində saxlamışdırlar. Sui-qəsd 21 iyul 1905-ci ildə həyata keçirilmiş, 26 nəfər həlak olmuş, 58 nəfər yaralanmış, lakin sultanın özünə heç bir zərər dəyməmişdir. Yoris hadisədən 6 gün sonra həbs edilmişdir. 25 noyabrda məhkəmə qarşısına çıxarılmış və 18 dekabrda ölümə məhkum edilmişdir. Belçikanın diplomatik təzyiqi nəticəsində hökm heç vaxt icra edilməmişdir. Belçikadakı solçu aydınlar tərəfindən Belçika hökumətinin onun sərbət buraxılması ilə bağlı təyziqilərini davam etdirməsi üçün bir dəstək komitəsi qurulmuşdur. Yoris 23 dekabr 1907-ci ilə qədər həbsdə tutulmuş və ardından Belçikaya qayıtmışdır. Həbsxanadan yazdığı məktublar daha sonra sui-qəsddə iştirakı barədə yazılacaq kitabın əsasını təşkil etmişdir.
Yoris Belçikaya qayıtdıqdan sonra kitab satıcısı olaraq çalışmış və "Human Rights League" təşkilatının Antverpen şöbəsində katiblik etmişdir. Birinci Dünya müharibəsindən sonra o, işğalçı qüvvələrin "Flamenpolitik" siyasətiylə işbirliyi etməkdə təqsirli bilinmiş və Niderlanda qaçmışdır. 1929-cu ildəki bir əfvdən sonra Belçikaya qayıtmış və reklam işçisi kimi fəaliyyət göstərmişdir. O, 1957-ci ildə ölmüşdür.
Populyar mədəniyyətdə
- 2017–2021-ci il tarixləri arasında yayımlanan və II Əbdülhəmidin hökmranlığının son 20 ilindən bəhs edən "Paytaxt: Əbdülhəmid" adlı Türkiyə teleserialında Edvard Yoris rolunu canlandırılmışdır.
İstinadlar
- Gaïdz Minassian, "The Armenian Revolutionary Federation and Operation 'Nejuik'", in To Kill a Sultan: A Transnational History of the Attempt on Abdülhamid II (1905), edited by Houssine Alloul, Edhem Eldem and Henk de Smaele (Palgrave Macmillan, 2018), p. 53.
- Maarten Van Ginderachter, "Edward Joris: Caught between Continents and Ideologies?" in To Kill a Sultan: A Transnational History of the Attempt on Abdülhamid II (1905), edited by Houssine Alloul, Edhem Eldem and Henk de Smaele (Palgrave Macmillan, 2018), pp. 67–98.
- Richard Bach Jensen, (Cambridge University Press, 2014), p. 307.
- Christophe Verbruggen, Schrijverschap in de Belgische belle époque: een sociaal-culturele geschiedenis (Ghent and Nijmegen, 2009), pp. 161–166.
- Walter Resseler and Benoit Suykerbuyk, Dynamiet voor de sultan: Carolus Edward Joris in Konstantinopel (Antwerp, b+b, 1997).
- "Payitaht'ın 3 Yeni As'ı Payitaht'a 3 Yakışıklı Aktör Katıldı". 2024-06-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-06-18.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Edvard Yoris nid Edward Joris 1876 Antverpen 1957 Belcikali anarxist Ulduz sui qesdi ile taninir Edvard Yorisnid Edward JorisDogum tarixi 1876Dogum yeri Antverpen Antverpen d BelcikaVefat tarixi 1957Fealiyyeti siyasetci aktivist Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati ve fealiyyeti1876 ci ilde dogulub O 13 yasinda mektebi buraxmis ve karguzar islemeye baslamisdir Solculuqla mesgul olan Yoris 1895 1898 ci illerde Belcika Fehle Partiyasinin yerli sobesinin ve hemkarlar ittifaqinin katibi idi Edvard Qrin texellusu ile anarxist Ontwaking qezetine tohfeler vermisdir 1901 ci ilde Istanbula seyahet etmis o burada qisa muddetliyine fransizca ve ingilisce ticaret yazismalari ile mesgul olmusdur Daha sonra o Singer sewing machine sirketinde is tapmisdir Sevgilisi Anna Nellens Istanbula gelmis ve onlar evlenmisdirler Yoris bir dostu yoluyla Ermeni Inqilabi Federasiyasina ordan da Sultan II Ebdulhemid ucun hazirlanan sui qesd planina qosulmusdur Sui qesdciler muzakire ucun bir araya gelmis ve partlayici madde ve odlu silahlari onun evinde saxlamisdirlar Sui qesd 21 iyul 1905 ci ilde heyata kecirilmis 26 nefer helak olmus 58 nefer yaralanmis lakin sultanin ozune hec bir zerer deymemisdir Yoris hadiseden 6 gun sonra hebs edilmisdir 25 noyabrda mehkeme qarsisina cixarilmis ve 18 dekabrda olume mehkum edilmisdir Belcikanin diplomatik tezyiqi neticesinde hokm hec vaxt icra edilmemisdir Belcikadaki solcu aydinlar terefinden Belcika hokumetinin onun serbet buraxilmasi ile bagli teyziqilerini davam etdirmesi ucun bir destek komitesi qurulmusdur Yoris 23 dekabr 1907 ci ile qeder hebsde tutulmus ve ardindan Belcikaya qayitmisdir Hebsxanadan yazdigi mektublar daha sonra sui qesdde istiraki barede yazilacaq kitabin esasini teskil etmisdir Yoris Belcikaya qayitdiqdan sonra kitab saticisi olaraq calismis ve Human Rights League teskilatinin Antverpen sobesinde katiblik etmisdir Birinci Dunya muharibesinden sonra o isgalci quvvelerin Flamenpolitik siyasetiyle isbirliyi etmekde teqsirli bilinmis ve Niderlanda qacmisdir 1929 cu ildeki bir efvden sonra Belcikaya qayitmis ve reklam iscisi kimi fealiyyet gostermisdir O 1957 ci ilde olmusdur Populyar medeniyyetde2017 2021 ci il tarixleri arasinda yayimlanan ve II Ebdulhemidin hokmranliginin son 20 ilinden behs eden Paytaxt Ebdulhemid adli Turkiye teleserialinda Edvard Yoris rolunu canlandirilmisdir IstinadlarGaidz Minassian The Armenian Revolutionary Federation and Operation Nejuik in To Kill a Sultan A Transnational History of the Attempt on Abdulhamid II 1905 edited by Houssine Alloul Edhem Eldem and Henk de Smaele Palgrave Macmillan 2018 p 53 Maarten Van Ginderachter Edward Joris Caught between Continents and Ideologies in To Kill a Sultan A Transnational History of the Attempt on Abdulhamid II 1905 edited by Houssine Alloul Edhem Eldem and Henk de Smaele Palgrave Macmillan 2018 pp 67 98 Richard Bach Jensen Cambridge University Press 2014 p 307 Christophe Verbruggen Schrijverschap in de Belgische belle epoque een sociaal culturele geschiedenis Ghent and Nijmegen 2009 pp 161 166 Walter Resseler and Benoit Suykerbuyk Dynamiet voor de sultan Carolus Edward Joris in Konstantinopel Antwerp b b 1997 Payitaht in 3 Yeni As i Payitaht a 3 Yakisikli Aktor Katildi 2024 06 18 tarixinde Istifade tarixi 2024 06 18