Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Donuz qripi (SIV) – Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının yaydığı məlumata görə, virus "donuz qripi" adlansa da, əslində, müxtəlif larının qarışığından yaranıb – donuz qripi, quş qripi və insan qripi.
Bu üzdən viruslara həm donuzların, həm quşların, həm də insanların yoluxması mümkündür. Adi öskürək və asqırıqla ətrafa yayılan damcılar və xəstə insanla yaxın kontaktla xəstəlik asanlıqla yayıla bilir.
"Donuz qripi"nə ilk dəfə 2008-ci ilin aprelində Meksikanın La-Qloriya kəndində yaşayan beş yaşlı oğlan donuz ferması yaxınlığında yoluxub.
Həmin vaxtdan dünyanın 135 ölkəsində 134 mindən çox adam bu qripə tutulub ki, onların da 700 nəfərdən çoxu dünyasını dəyişib. Xəstələrin sayı ABŞ, Meksika, Kanada Böyük Britaniya, Çili və Avstraliyada daha çoxdur.
"Donuz qripi"nin texniki adı belə qəbul olunub: A/H1/N1. "A" tipli qrip virusun nəfəs yolu ilə yoluxması nəticəsində ortaya çıxır və bu xəstəlik sürətlə yayıla bilir.
"Donuz qripi" donuzlarda bütün il boyu özünü büruzə verə bilər.
Xəstəliyə yoluxanlar özlərini əzgin, yorğun hiss edirlər, boğazları qaşınır, əzələləri ağrıyır, quru öskürək müşahidə olunur. Amma quş qripindən fərqi odur ki, bu qripə yoluxanlarda ürəkbulanma və diareya halları sıx-sıx müşahidə olunmur.
"Donuz qripi"nə qarşı hələlik heç bir peyvənd yoxdur. İndi Dünya Sağlamlıq Təşkilatı bu peyvəndi hazırlamaqla məşğuldur. Amma qriplə bağlı önəmli bir xəbər də ondan ibarətdir ki, quş qripinə qarşı təsirli olan və kimi dərmanlar donuz qripinə yoluxanlara da müsbət təsir edir. Vaxtında müalicəyə başlayanda, xəstəni sağaltmaq mümkündür.
Donuz qripi epidemiyası (2009) Google Maps
Əlamətləri
A/H1N1 tipli qrip yüksək patogenli virus ştamının törətdiyi kəskin infeksion xəstəlikdir. Virus asanlıqla insandan insana hava, damcı yolu ilə keçir və bir neçə saatdan 7 günə qədər olan müddətdə özünü göstərir. Xəstəliyin ilkin əlamətləri yüksək hərarət, öskürək, boğazda ağrı, zökəm, baş və , bəzi hallarda qusma və diareyadır. A/H1N1 virusu ilə yoluxmuş şəxslər əsasən xəstəliyinin başlandığı ilk 7 gün ərzində potensial yoluxdurucu hesab edilməlidir. Uşaqlar, xüsusən də azyaşlı uşaqlar daha uzun müddət ərzində potensial yoluxdurucu ola bilər. A/H1N1 virus tipi ilə xəstələndiyi təsdiq olunmuş şəxslər xəstəxanaya yerləşdirilmədiyi hallarda və ya xəstələnmə şübhəsi olan şəxslər ev şəraitində, ən azı xəstəliyin başlandığı ilk 7 gün ərzində təcrid edilməlidir.
Xəstəliyin ilkin əlamətləri müşahidə edildikdə təcili evə həkim çağırmaq, çoxlu miqdarda maye qəbul etmək, maska və ya pambıq tənzifli maska taxmaq, əlləri tez-tez sabunla yumaq lazımdır. Ailədə xəstə şəxslə təmas zamanı gigiyena qaydalarına əməl edilməlidir. Profilaktiki tədbirlər kimi kəskin respirator xəstəlikləri (hərarət, öskürək, zökəm) və qripin digər əlamətləri olan şəxslərlə yaxın əlaqədən mütləq qorunmaq lazımdır. Mütləq evdə qalmaq, işə və ya təhsil müəssisəsinə getməkdən, kütlə ilə təmasdan çəkinmək, insanlarla təmasa girməmək üçün ailə üzvlərinə və yaxınlara xəstəliklə bağlı məlumat vermək lazımdır.
A/H1N1 virusundan necə qorunmaq lazımdır?
- Yüksək hərarəti, öskürəyi, hərarəti olan şəxslərlə təmasdan çəkinmək.
- Əlləri tez-tez sabunla yumaq.
- Sabun və su olmadıqda əlləri spirtli tampunla silmək.
- Asqırdıqda və ya öskürdükdə ağızı salfet və ya dəsmalla örtmək.
- Gözlərə, buruna, ağıza toxunmamağa çalışmaq.
- Sağlam həyat tərzi keçirmək, o cümlədən normal yuxuya riayət etmək.
- Vitaminlərlə zəngin qida qəbul etmək, fiziki aktivliyi artırmaq.
- Xəstələnərkən evdə qalmaq və tibbi xidmətə müraciət etmək.
Ev şəraitində xəstəyə qulluq qaydaları:
- Xəstəni ayrıca otaqda izolə etmək.
- Xəstəyə qulluq zamanı birdəfəlik maska və ya respiratordan istifadə etmək, dörd saatdan bir onları dəyişmək.
- Xəstə ilə hər kontaktdan sonra əlləri sabunla yumaq.
- Xəstə olan otağın havasını vaxtaşırı dəyişmək.
- Otağı təmiz saxlamaq və ətrafı nəm üsulla yığışdırmaq.
"Donuz qripi"nin gizli "dost"u
ABŞ Xəstəliyə Nəzarət və Mübarizə Mərkəzi bu vaxta qədər AH1N1 virusundan ("Donuz qripi") ölənlər üzərində aparılan araşdırma sensasion bir gerçəkliyi ortaya qoyub.
Araşdırma zamanı məlum olub ki, 77 nəfərdən 29-un ölümünə tək AH1N1 virusu deyil, digər bir virus da səbəb olub. Bu, "Streptococcus pneumoniae" virusudur. "Streptococcus pneumoniae" virusu "Donuz qripi"nə insanı öldürməkdə bir növ yardımçı olur.
"Donuz qripi"ndən fərqli olaraq, bu virusu rentgen müayinələri zamanı aşkarlamaq mümkün olmur. ABŞ Xəstəliyə Nəzarət və Mübarizə Mərkəzi bu virusa qarşı peyvəndin olduğunu və onunla mübarizənin çətin olmayacağını da bildirib.
İstinad
- ""Donuz qripi"nin gizli "dost"u tapıldı..." 2010-07-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2009-10-01.
Həmçinin bax
Mənbə
- http://az.apa.az/xeber_"Donuz_qripi"nin_elametleri_hansilardir__160321.html "Donuz qripi"nin əlamətləri hansılardır və ondan necə qorunmalı?][ölü keçid]
Xarici keçidlər
- http://www.azadliq.org/content/article/1616895.html
- http://az.itv.az/saglamliq/1533.html[ölü keçid]
- "Donuz qripinə" qarşı gətirilən vaksinlər[ölü keçid]
![image]()
Vikianbarda Donuz qripi ilə əlaqəli mediafayllar var.
 | Virus ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Donuz qripi SIV Umumdunya Sehiyye Teskilatinin yaydigi melumata gore virus donuz qripi adlansa da eslinde muxtelif larinin qarisigindan yaranib donuz qripi qus qripi ve insan qripi A H1N1 virusunun elektron mikroskopunda gorunusu Bu uzden viruslara hem donuzlarin hem quslarin hem de insanlarin yoluxmasi mumkundur Adi oskurek ve asqiriqla etrafa yayilan damcilar ve xeste insanla yaxin kontaktla xestelik asanliqla yayila bilir Donuz qripi ne ilk defe 2008 ci ilin aprelinde Meksikanin La Qloriya kendinde yasayan bes yasli oglan donuz fermasi yaxinliginda yoluxub Hemin vaxtdan dunyanin 135 olkesinde 134 minden cox adam bu qripe tutulub ki onlarin da 700 neferden coxu dunyasini deyisib Xestelerin sayi ABS Meksika Kanada Boyuk Britaniya Cili ve Avstraliyada daha coxdur Donuz qripi nin texniki adi bele qebul olunub A H1 N1 A tipli qrip virusun nefes yolu ile yoluxmasi neticesinde ortaya cixir ve bu xestelik suretle yayila bilir Donuz qripi donuzlarda butun il boyu ozunu buruze vere biler Xesteliye yoluxanlar ozlerini ezgin yorgun hiss edirler bogazlari qasinir ezeleleri agriyir quru oskurek musahide olunur Amma qus qripinden ferqi odur ki bu qripe yoluxanlarda urekbulanma ve diareya hallari six six musahide olunmur Donuz qripi ne qarsi helelik hec bir peyvend yoxdur Indi Dunya Saglamliq Teskilati bu peyvendi hazirlamaqla mesguldur Amma qriple bagli onemli bir xeber de ondan ibaretdir ki qus qripine qarsi tesirli olan ve kimi dermanlar donuz qripine yoluxanlara da musbet tesir edir Vaxtinda mualiceye baslayanda xesteni sagaltmaq mumkundur Virusun yayilmasi Tesdiq olunmus olumler Tesdiq olunmus hadiseler Tesdiq olunmamis hadiseler Donuz qripi epidemiyasi 2009 Google MapsElametleriA H1N1 tipli qrip yuksek patogenli virus staminin toretdiyi keskin infeksion xestelikdir Virus asanliqla insandan insana hava damci yolu ile kecir ve bir nece saatdan 7 gune qeder olan muddetde ozunu gosterir Xesteliyin ilkin elametleri yuksek heraret oskurek bogazda agri zokem bas ve bezi hallarda qusma ve diareyadir A H1N1 virusu ile yoluxmus sexsler esasen xesteliyinin baslandigi ilk 7 gun erzinde potensial yoluxdurucu hesab edilmelidir Usaqlar xususen de azyasli usaqlar daha uzun muddet erzinde potensial yoluxdurucu ola biler A H1N1 virus tipi ile xestelendiyi tesdiq olunmus sexsler xestexanaya yerlesdirilmediyi hallarda ve ya xestelenme subhesi olan sexsler ev seraitinde en azi xesteliyin baslandigi ilk 7 gun erzinde tecrid edilmelidir Xesteliyin ilkin elametleri musahide edildikde tecili eve hekim cagirmaq coxlu miqdarda maye qebul etmek maska ve ya pambiq tenzifli maska taxmaq elleri tez tez sabunla yumaq lazimdir Ailede xeste sexsle temas zamani gigiyena qaydalarina emel edilmelidir Profilaktiki tedbirler kimi keskin respirator xestelikleri heraret oskurek zokem ve qripin diger elametleri olan sexslerle yaxin elaqeden mutleq qorunmaq lazimdir Mutleq evde qalmaq ise ve ya tehsil muessisesine getmekden kutle ile temasdan cekinmek insanlarla temasa girmemek ucun aile uzvlerine ve yaxinlara xestelikle bagli melumat vermek lazimdir A H1N1 virusundan nece qorunmaq lazimdir Yuksek herareti oskureyi herareti olan sexslerle temasdan cekinmek Elleri tez tez sabunla yumaq Sabun ve su olmadiqda elleri spirtli tampunla silmek Asqirdiqda ve ya oskurdukde agizi salfet ve ya desmalla ortmek Gozlere buruna agiza toxunmamaga calismaq Saglam heyat terzi kecirmek o cumleden normal yuxuya riayet etmek Vitaminlerle zengin qida qebul etmek fiziki aktivliyi artirmaq Xestelenerken evde qalmaq ve tibbi xidmete muraciet etmek Ev seraitinde xesteye qulluq qaydalari Xesteni ayrica otaqda izole etmek Xesteye qulluq zamani birdefelik maska ve ya respiratordan istifade etmek dord saatdan bir onlari deyismek Xeste ile her kontaktdan sonra elleri sabunla yumaq Xeste olan otagin havasini vaxtasiri deyismek Otagi temiz saxlamaq ve etrafi nem usulla yigisdirmaq Donuz qripi nin gizli dost uABS Xesteliye Nezaret ve Mubarize Merkezi bu vaxta qeder AH1N1 virusundan Donuz qripi olenler uzerinde aparilan arasdirma sensasion bir gercekliyi ortaya qoyub Arasdirma zamani melum olub ki 77 neferden 29 un olumune tek AH1N1 virusu deyil diger bir virus da sebeb olub Bu Streptococcus pneumoniae virusudur Streptococcus pneumoniae virusu Donuz qripi ne insani oldurmekde bir nov yardimci olur Donuz qripi nden ferqli olaraq bu virusu rentgen muayineleri zamani askarlamaq mumkun olmur ABS Xesteliye Nezaret ve Mubarize Merkezi bu virusa qarsi peyvendin oldugunu ve onunla mubarizenin cetin olmayacagini da bildirib Istinad Donuz qripi nin gizli dost u tapildi 2010 07 06 tarixinde Istifade tarixi 2009 10 01 Hemcinin baxDonuz qripi pandemiyasi 2009 Menbehttp az apa az xeber Donuz qripi nin elametleri hansilardir 160321 html Donuz qripi nin elametleri hansilardir ve ondan nece qorunmali olu kecid Xarici kecidlerhttp www azadliq org content article 1616895 html http az itv az saglamliq 1533 html olu kecid Donuz qripine qarsi getirilen vaksinler olu kecid Vikianbarda Donuz qripi ile elaqeli mediafayllar var Virus ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin