Dnepr-Buq kanalı (əvvələr — Korolevskiy kanal) — Belorusun bölgəsində yeləşən gəmiçilik kanalı. Kanalın inşası 1775–1783-cü illərdə həyata keçirilmiş. Kanal Dnepr hövzəsinə daxil olan Pripyat çayının qolu olan Pina ilə Buq çayının qolu Muxavesi birləşdirir. Ümumi uzunluğu 244 km-dir. Brest şəhərindən Pinskə qədər olan məsafə isə 196 km-dir. Pina çayının kanallaşmış hissəsinin uzunluğu — 74 km, kanalın su ayrıcı hissəsinin uzunluğu isə — 58 km-dir. Muxaves çayının kanallaşmış hissəsinin uzunluğu — 64 km-dir. Kanal RUESP "Dnepr-Buq su yolu" təşkilatının balansındadır.
Dnepr-Buq kanalı | |
---|---|
Дняпроўска-Бугскі канал | |
| |
Axdığı yerlər | Belarus |
Giriş | Pina |
Mənsəb | Muxaves |
Uzunluğu | 196 km |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tikintisi
Buq və Pripyat çaylarını birləşdirən kanalın tikintisi ilə bağlı ilk ideyanı 1655-ci ildə Reç Pospolitanın kansleri Eji Ossolinskim vermişdir. Kanal tikintisinin aktiv tərafdarlarından biri də Böyük Litva knyazlığının getmanı Mixail Kazamir Oqinski idi.
Kanalın tikintisinə 1775-ci ildə, sonuncu Reç Pospolitanın kralı Stanislav Avqust Ponyatovskovun zamanında başlanılmış. İlk öncə kanalın qidalanması üçün Beloozerskaya və Orexovskaya sutoplayıcı sistemləri inşa etdilər.
Yüzilliyin sonunda Reç Pospolitanın yaşadığı böhran nəticəsində kanal tikintisinə fasilə verildi. 1837-ci ildən isə kanalın tikintisinə artıq Rusiya İmperiyası dəstək verdi. Əsas tikinti işləri 1846–1848-ci illərdə həyata keçirildi. Taxtadan hazırlanmış su bəndi inşa edildi. Bu bənd ilin bütün fəsillərində kanalda suyun səviyyəsini nizamlamağa kömək edəckdi. 1867-ci ildə ümumən Pinskdən Brestə qədər 22 su bəndi tikilib istifadəyə verildi. Kanalın eni genişlədirilib 14 metrə çatdırıldı. Gəmilərin maksimal çökmə dərinliyi isə 70 sm oldu.
İstifadəsi
XIX əsrin sonu və XX əsrin əvvələrində kanal Rusiya imperiyası üçün strateji önəm daşıyırdı. Dnepr-Buq kanalı Baltik və Qara dənizlərini birləşdirən yeganə su yolu idi. 1919-cu ildə kanal yenidən Polşa Respublikasının ərazisinə daxil edildi. Polşa hökuməti kanalın önəmini anlayaraq yenidən onun bərpasına start verdi. 1929–1939-cu illər arasında iki şlüz km-lik kanal çəkildi.
Ədəbiyyat
- Географический энциклопедический словарь: географические названия / Под ред. А. Ф. Трёшникова. — 2-е изд., доп. — М.: "Советская энциклопедия", 1989. — 592 с. — ISBN 5-85270-057-6.
- Аляксандр Доўнар. Каралеўскі канал // Вялікае княства літоўскае : Энцыклапедыя ў 2 т. / Пад рэд. Г. П. Пашкова і інш. — Мінск: БелЭН, 2007. — Т. 2. 2-е выд.. — С. 47.
Həmçinin bax
İstinadlar
- "История предприятия РУЭСП «Днепро-Бугский водный путь»". 2012-03-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-11-03.
- Управление водными ресурсами верхней Припяти и Белоозёрской водопитающей системы Днепровско-Бугского канала / Под ред. В. Н. Корнеева и Н. Б. Денисова. Минск, 2010.
- Dnepr-Buq kanalı // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] (3-е изд.). М.: Советская энциклопедия. гл. ред.: А. М. Прохоров. 1969–1978.
- "РУЭСП «Днепро-Бугский водный путь». Общая информация". www.dneprobug.by. 2019-03-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-04-27.
- "Павел Куницкий. Кобрин между двух морей". www.inkobrin.org. 2013-12-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-04-27. // Вечерний Брест
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Dnepr Buq kanali evveler Korolevskiy kanal Belorusun bolgesinde yelesen gemicilik kanali Kanalin insasi 1775 1783 cu illerde heyata kecirilmis Kanal Dnepr hovzesine daxil olan Pripyat cayinin qolu olan Pina ile Buq cayinin qolu Muxavesi birlesdirir Umumi uzunlugu 244 km dir Brest seherinden Pinske qeder olan mesafe ise 196 km dir Pina cayinin kanallasmis hissesinin uzunlugu 74 km kanalin su ayrici hissesinin uzunlugu ise 58 km dir Muxaves cayinin kanallasmis hissesinin uzunlugu 64 km dir Kanal RUESP Dnepr Buq su yolu teskilatinin balansindadir Dnepr Buq kanaliDnyaproyska Bugski kanalKanalin planiAxdigi yerler BelarusGiris PinaMenseb MuxavesUzunlugu 196 km Vikianbarda elaqeli mediafayllarTikintisiBuq ve Pripyat caylarini birlesdiren kanalin tikintisi ile bagli ilk ideyani 1655 ci ilde Rec Pospolitanin kansleri Eji Ossolinskim vermisdir Kanal tikintisinin aktiv terafdarlarindan biri de Boyuk Litva knyazliginin getmani Mixail Kazamir Oqinski idi Kanalin tikintisine 1775 ci ilde sonuncu Rec Pospolitanin krali Stanislav Avqust Ponyatovskovun zamaninda baslanilmis Ilk once kanalin qidalanmasi ucun Beloozerskaya ve Orexovskaya sutoplayici sistemleri insa etdiler Yuzilliyin sonunda Rec Pospolitanin yasadigi bohran neticesinde kanal tikintisine fasile verildi 1837 ci ilden ise kanalin tikintisine artiq Rusiya Imperiyasi destek verdi Esas tikinti isleri 1846 1848 ci illerde heyata kecirildi Taxtadan hazirlanmis su bendi insa edildi Bu bend ilin butun fesillerinde kanalda suyun seviyyesini nizamlamaga komek edeckdi 1867 ci ilde umumen Pinskden Breste qeder 22 su bendi tikilib istifadeye verildi Kanalin eni genisledirilib 14 metre catdirildi Gemilerin maksimal cokme derinliyi ise 70 sm oldu IstifadesiXIX esrin sonu ve XX esrin evvelerinde kanal Rusiya imperiyasi ucun strateji onem dasiyirdi Dnepr Buq kanali Baltik ve Qara denizlerini birlesdiren yegane su yolu idi 1919 cu ilde kanal yeniden Polsa Respublikasinin erazisine daxil edildi Polsa hokumeti kanalin onemini anlayaraq yeniden onun berpasina start verdi 1929 1939 cu iller arasinda iki sluz km lik kanal cekildi EdebiyyatGeograficheskij enciklopedicheskij slovar geograficheskie nazvaniya Pod red A F Tryoshnikova 2 e izd dop M Sovetskaya enciklopediya 1989 592 s ISBN 5 85270 057 6 Alyaksandr Doynar Karaleyski kanal Vyalikae knyastva litoyskae Encyklapedyya y 2 t Pad red G P Pashkova i insh Minsk BelEN 2007 T 2 2 e vyd S 47 Hemcinin baxOginski kanaliIstinadlar Istoriya predpriyatiya RUESP Dnepro Bugskij vodnyj put 2012 03 20 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2009 11 03 Upravlenie vodnymi resursami verhnej Pripyati i Beloozyorskoj vodopitayushej sistemy Dneprovsko Bugskogo kanala Pod red V N Korneeva i N B Denisova Minsk 2010 Dnepr Buq kanali Bolshaya sovetskaya enciklopediya v 30 t 3 e izd M Sovetskaya enciklopediya gl red A M Prohorov 1969 1978 RUESP Dnepro Bugskij vodnyj put Obshaya informaciya www dneprobug by 2019 03 06 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 04 27 Pavel Kunickij Kobrin mezhdu dvuh morej www inkobrin org 2013 12 30 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 04 27 Vechernij Brest