Dizmar mahalı — Cənubi Azərbaycanın Qaradağ vilayətində mahal.
Tarixi
Yaqut əl-Həməvi yazır: "Dizmar – Azərbaycanda, Təbrizin yaxınlığında qəzaların birində böyük bir qaladı". Həmdullah Mustovfi Qəzvini əski Dizmardan bəhs edərək yazır: "Dizmar – Təbrizin quzeyində yerləşən bir qəzadır. Qəzanın əlli adda bəlli kəndi var. Ən böyükləri , , Qulan, , Xur və kəndləridir. Baxmayaraq ki, tez-tez istilər olur, iqlimi mülayimdir. Suyu dağlardan axan çaylardan götürürlər. Bu çaylar axıb Araza qarışır. Tarlaların barı-bəhrəsi taxıl, pambıq və dürlü meyvacatdır. Burdan Təbrizə herağac tərəvəz gətirirlər. Qəzanın vergisi 40800 dinardır". Fəzlullah Rəşidəddin yazır: "Dizmardan Təbrizə o qədər mal gətirilirdi ki, həmin mallardan ötəri ayrıca bir xan var idi. Bu xan "Xəşab" adlanırdı. Xəşab zənginliyi ilə başqa xanlardan seçilirdi". (Xan yollar üstündə tikilən karvansara biçimli tikiliyə deyilirdi.) Dizmar mahalı Qaradağ vilayətində meyvələrin ən bol olduğu yerdir. Mahalda "Arazbarı", "", "" növlü üzümlər, narlar yetişir. Fəzlullah Rəşidəddin qeyd edir ki, və Dizmar mahalları 15 min man nar tədarük edir. Dizmar mahalının başkəndi Duzal şenliyi (məntəqəsi) idi. Duzal kəndi Araz çayına yaxın bir ərazidə yerləşir.
Yarı Duzaldan aldı,
Sevdim Duzaldan aldım.
Qismət, xeyir, bərəkət,
Hamın düz əldən aldım.
Araz üstü Duzaldı,
Üstümü quduz aldı.
Şil şatır olmaq üçün,
Yeddi evdən duz aldı.
Düşübdü gün Duzala,
Vaxt keçə, gün düzələ.
Gecə gördüyüm yuxu,
Keçəydi gündüz ələ.
Dizmar sancağı
Dizmar mahalı 1534-cü ildə bir müddət osmanlıların əlinə düşdü. Mahal Dizmar sancağı adlandı. Dizmar sancağı Mərdannaqim, Sindiyan, Üzümdil, Gərgər və Zunuz nahiyələrinə bölünürdü.
Şərqi Dizmar mahalı
Dizmar mahalı xanlıq dönəmində iki yerə bölündü. Birinci Şərqi Dizmar, ikinci Qərbi Dizmar mahalı adlandı.
Qərbi Dizmar mahalı
Dizmar mahalı xanlıq dönəmində iki yerə bölündü. Birinci Şərqi Dizmar, ikinci Qərbi Dizmar mahalı adlandı.
Həmçinin bax
Mənbə
- Ənvər Çingizoğlu. Qaradağlılar. Bakı, "Şuşa" nəşriyatı, 2008. – 160 səh.
- Yaqut əl-Həməvi. Mücəm əl-büldan, Bakı, 1983, səh.224 (rus dilində).
- H. Qəzvini. Nüzhət əl-qülub, Bakı, 1983, səh. 50 (rus dilində).
- F. Rəşidəddin. Vəqfnameye-Rəbi-Rəşidi, Tehran, 1350 (hicri-şəmsi), səh. 353 (fars dilində).
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Dizmar mahali Cenubi Azerbaycanin Qaradag vilayetinde mahal TarixiYaqut el Hemevi yazir Dizmar Azerbaycanda Tebrizin yaxinliginda qezalarin birinde boyuk bir qaladi Hemdullah Mustovfi Qezvini eski Dizmardan behs ederek yazir Dizmar Tebrizin quzeyinde yerlesen bir qezadir Qezanin elli adda belli kendi var En boyukleri Qulan Xur ve kendleridir Baxmayaraq ki tez tez istiler olur iqlimi mulayimdir Suyu daglardan axan caylardan gotururler Bu caylar axib Araza qarisir Tarlalarin bari behresi taxil pambiq ve durlu meyvacatdir Burdan Tebrize heragac terevez getirirler Qezanin vergisi 40800 dinardir Fezlullah Resideddin yazir Dizmardan Tebrize o qeder mal getirilirdi ki hemin mallardan oteri ayrica bir xan var idi Bu xan Xesab adlanirdi Xesab zenginliyi ile basqa xanlardan secilirdi Xan yollar ustunde tikilen karvansara bicimli tikiliye deyilirdi Dizmar mahali Qaradag vilayetinde meyvelerin en bol oldugu yerdir Mahalda Arazbari novlu uzumler narlar yetisir Fezlullah Resideddin qeyd edir ki ve Dizmar mahallari 15 min man nar tedaruk edir Dizmar mahalinin baskendi Duzal senliyi menteqesi idi Duzal kendi Araz cayina yaxin bir erazide yerlesir Yari Duzaldan aldi Sevdim Duzaldan aldim Qismet xeyir bereket Hamin duz elden aldim Araz ustu Duzaldi Ustumu quduz aldi Sil satir olmaq ucun Yeddi evden duz aldi Dusubdu gun Duzala Vaxt kece gun duzele Gece gorduyum yuxu Keceydi gunduz ele Dizmar sancagiDizmar mahali 1534 cu ilde bir muddet osmanlilarin eline dusdu Mahal Dizmar sancagi adlandi Dizmar sancagi Merdannaqim Sindiyan Uzumdil Gerger ve Zunuz nahiyelerine bolunurdu Serqi Dizmar mahaliDizmar mahali xanliq doneminde iki yere bolundu Birinci Serqi Dizmar ikinci Qerbi Dizmar mahali adlandi Qerbi Dizmar mahaliDizmar mahali xanliq doneminde iki yere bolundu Birinci Serqi Dizmar ikinci Qerbi Dizmar mahali adlandi Hemcinin baxQaradag vilayetiMenbeEnver Cingizoglu Qaradaglilar Baki Susa nesriyati 2008 160 seh Yaqut el Hemevi Mucem el buldan Baki 1983 seh 224 rus dilinde H Qezvini Nuzhet el qulub Baki 1983 seh 50 rus dilinde F Resideddin Veqfnameye Rebi Residi Tehran 1350 hicri semsi seh 353 fars dilinde