Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Daş ata və ya daş baba – qədim türk qəbilələrində məzar daşı.
Orta Asiya çölünün köçəriləri məskun nizamlı xalqlardan fərqli bir dünya görüşünə sahib idi. Sözgəlişi onlar ölülərini son yuxularına yatırdacaqları, yerləşmə yerlərinin xaricindəki sıxılmış və hüzn verici qəbiristanlıq anlayışına sahib deyildi. O biri dünyanın varlığına inanır və məzarlarında ölüyə bir baxıma həyat təqdim edirdilər. Ölənin atı, silahları, gündəlik həyatda istifadə etdiyi kimi əşyaları də məzara qoyurlardı. Hətta, bəzi kurganlarda ölünün yanında qadın və xidmətçi cəsədləri də tapıldı. Bunlar ölənlə birlikdə basdırılmış ola biləcəyi kimi, eyni zamanda ölmüş ya da özlərini öldürmüş də ola bilər.
Çöldə xüsusilə soylular üçün ən məşhur məzar növü kurqandı. Bu cür məzarlarda, ölən adamın əhəmiyyətinə uyğun olaraq, ümumiyyətlə taxtadan basdırıldığı otağının üzərinə daş və torpaqdan bir yığma təpə yüksəldilirdi. Bunun üzərində də ölən adamı təmsil edən, kobudca insan formalı heykəllər tikilirdi. Bu heykəllərə daha çox daş ata deyilməkdədir.
Kimi məzarlar daş lövhələrdən edilmişdi və otaq formalı idi. Bunlara çox sayda cəsəd basdırılmış idi. Daşdan bir divarla ətraflanmış bu məzarların önünə də yenə çox sayda "daş ata" tikilmişdi. Ölən kəslərə aid bir növ şəkilli məzar daşları idi bunlar. Orta Asiyada xüsusilə Altay və Tuvada İ. Ö. 3. minilin sonları ilə 2. minilin ilk yarısından bəri edilən bu daşdan heykəl formalı məzar daşı (daş ata) anlayışı, Göytürk dövrünün balbal larından fərqli.
Bu insan heykəlləri, 2.5 metrdən 30 santimetrə dəyişən boylarda. Çoxu bığlı. Cəbhədən təsvirlənən fiqurların diyarın aşağı qisimləri göstərilmir. Əvvəllər iki əlləriylə qarınları üstündə qab tutan silahsız fiqurların yerini, gedərək belindəki kəmərə biri uzun, biri də qısa iki qılınc asılı silahlı fiqurlar götürür. Döyüşçü sol əliylə silahlardan birini, sağ əliylə də kiçik bir qab tutur. Kimi daşlarda yalnız cəbhədən bir portretə yer verilir. Çoxunun qulaqları sırğalı. Gedərək detallar əhəmiyyət qazanır məsələn kəmər tokaları, , kəmər asqıları və geyim yaxaları diqqətlə göstərilməyə başlanır.
Həmçinin bax
Istinadlar
- . 2006-08-16 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-08-27.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Das ata ve ya das baba qedim turk qebilelerinde mezar dasi Das baba Orta Asiya colunun kocerileri meskun nizamli xalqlardan ferqli bir dunya gorusune sahib idi Sozgelisi onlar olulerini son yuxularina yatirdacaqlari yerlesme yerlerinin xaricindeki sixilmis ve huzn verici qebiristanliq anlayisina sahib deyildi O biri dunyanin varligina inanir ve mezarlarinda oluye bir baxima heyat teqdim edirdiler Olenin ati silahlari gundelik heyatda istifade etdiyi kimi esyalari de mezara qoyurlardi Hetta bezi kurganlarda olunun yaninda qadin ve xidmetci cesedleri de tapildi Bunlar olenle birlikde basdirilmis ola bileceyi kimi eyni zamanda olmus ya da ozlerini oldurmus de ola biler Colde xususile soylular ucun en meshur mezar novu kurqandi Bu cur mezarlarda olen adamin ehemiyyetine uygun olaraq umumiyyetle taxtadan basdirildigi otaginin uzerine das ve torpaqdan bir yigma tepe yukseldilirdi Bunun uzerinde de olen adami temsil eden kobudca insan formali heykeller tikilirdi Bu heykellere daha cox das ata deyilmekdedir Kimi mezarlar das lovhelerden edilmisdi ve otaq formali idi Bunlara cox sayda cesed basdirilmis idi Dasdan bir divarla etraflanmis bu mezarlarin onune de yene cox sayda das ata tikilmisdi Olen keslere aid bir nov sekilli mezar daslari idi bunlar Orta Asiyada xususile Altay ve Tuvada I O 3 minilin sonlari ile 2 minilin ilk yarisindan beri edilen bu dasdan heykel formali mezar dasi das ata anlayisi Goyturk dovrunun balbal larindan ferqli Bu insan heykelleri 2 5 metrden 30 santimetre deyisen boylarda Coxu bigli Cebheden tesvirlenen fiqurlarin diyarin asagi qisimleri gosterilmir Evveller iki elleriyle qarinlari ustunde qab tutan silahsiz fiqurlarin yerini gederek belindeki kemere biri uzun biri de qisa iki qilinc asili silahli fiqurlar goturur Doyuscu sol eliyle silahlardan birini sag eliyle de kicik bir qab tutur Kimi daslarda yalniz cebheden bir portrete yer verilir Coxunun qulaqlari sirgali Gederek detallar ehemiyyet qazanir meselen kemer tokalari kemer asqilari ve geyim yaxalari diqqetle gosterilmeye baslanir Hemcinin baxHakkari mezar daslari BalbalIstinadlar 2006 08 16 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2009 08 27