Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tıva Respublikası (rus. Республика Тыва, tıva Тыва Республика) — Rusiya Federasiyasındaki 22 muxtar republikadan biri.
| Tıva | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Тыва Республика | |||||
 | |||||
| |||||
| Tuva Respublikasının himni | |||||
|
| |||||
| Ölkə |  Rusiya | ||||
| İnzibati mərkəz | Kızıl | ||||
| Tarixi və coğrafiyası | |||||
| Yaradılıb | 1993 (1991) | ||||
| Sahəsi |
| ||||
| Saat qurşağı |
| ||||
| Əhalisi | |||||
| Əhalisi |
| ||||
| Rəsmi dili | Tıvaca, Rusca | ||||
| Rəqəmsal identifikatorlar | |||||
| ISO kodu | RU-TY | ||||
| Avtomobil nömrəsi | 17 | ||||
| Rəsmi sayt | |||||
 | |||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Coğrafiya
Respublikanın ərazisi 170.5 min kvadrat kilometrdir . Tuvanı Asiya qitəsinin coğrafi mərkəzi adlandırırlar. Bu həm də Tuvanın nəqliyyat yolları üzərində yerləşməsi ilə əlaqədardır. Tıva Respublikası dağlıq ölkədir. Tuva və Toca çökəklikləri yerləşir. Əsas faydalı qazıntıları kobalt, civə, qızıl, daş kömür, dəmir və s-dir. İqlimi kəskin kontinentaldır. Yanvar ayının temperaturu- 35°S, iyul ayınında isə 12°S olur. Yağıntının miqdarı 250–400 mm-dir. Əsas çayları Yenisey və onun qollarıdır. Respublika ərazisində çol landşaftı, dağ şabalıdı torpaqlar geniş yayılmışdır. Dağ yamaclarında qaraşam, dağlıq sahələrdə tundra bitkiləri yayılmışdır. Bu isə əkinçilik və heyvandarlığın inkişafına geniş imkanlar yaradır.
Əhali
2002-ci ildə aparılmış siyahıya almaya əsasən respublikada 305.510 , 1 yanvar 2007-ci ilə olan rəsmi təxminə əsasən isə 309.439 nəfər əhali yaşayır. Tıva Respublikası əhalisinin 60% - dən çoxu tıvalılardır. Əhalinin 47% - i şəhərlərdə, 53%- i kəndlərdə yaşayır. Böyük şəhərləri Qızıl, Şanqonar və Cadandır.
İqtisadiyyat
Tıvada hasilat sənayesi, yüngül və yeyinti sənayesi, meşə-ağac emalı inkişaf etmişdir. Kənd təsərrüfatı dənli və yem bitkilərinin becərilməsi və heyvandarlıq istiqamətlidir. Heyvandarlıqda ətlik – südlük qaramal və zərifyunlu qoyunçuluq əsas yer tutur. Respublikanı xarici aləmlə bağlayan yeganə avtomobil yolu Qızıl – Minusinsk magistralıdır.
Rayonlar
Şəhərlər
- Qızıl – 104.105 nəfər (2002-ci il siyahıya almasına əsasən)
Təbii fəlakət
- 27 dekabr 2011-ci il tarixində saat Moskva vaxtı ilə 19:22-də Kaa-Xem rayonunda (Kızıldan 100 km şərqdə) maqnitudası 6,7 olan 9,5 bal gücündə zəlzələ olub. Daha sonra isə 6 bal gücündə təkrar təkanlar (afterşok) baş verib. (rus.)
İstinadlar
- "RussiaOutdoors - Путешествия по России". 2022-03-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2009-06-16.
- "Население по национальности по субъектам Российской Федерации (XLS). Проверено 4 мая 2009". 2006-11-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2009-06-16.
- . 2016-03-07 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-06-16.
- "RussiaOutdoors - Путешествия по России". 2022-03-31 tarixində . İstifadə tarixi: 2009-06-13.
- "Arxivlənmiş surət". 2016-03-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-12-28.
- "Arxivlənmiş surət". 2016-03-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-12-28.
- "Arxivlənmiş surət". 2016-03-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-12-28.
Xarici keçidlər
- Tuva Respublikası hökumətinin rəsmi veb səhifəsi 2014-02-12 at the Wayback Machine
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Tuva deqiqlesdirme Tiva Respublikasi rus Respublika Tyva tiva Tyva Respublika Rusiya Federasiyasindaki 22 muxtar republikadan biri TivaTyva RespublikaBayraq d Gerb d Tuva Respublikasinin himni51 47 sm e 94 45 s u Olke RusiyaInzibati merkez KizilTarixi ve cografiyasiYaradilib 1993 1991 Sahesi 170 500 km Saat qursagi Krasnoyarsk vaxti d EhalisiEhalisi 330 368 nef 1 yanvar 2021 Resmi dili Tivaca RuscaReqemsal identifikatorlarISO kodu RU TYAvtomobil nomresi 17Resmi sayt Vikianbarda elaqeli mediafayllarCografiyaRespublikanin erazisi 170 5 min kvadrat kilometrdir Tuvani Asiya qitesinin cografi merkezi adlandirirlar Bu hem de Tuvanin neqliyyat yollari uzerinde yerlesmesi ile elaqedardir Tiva Respublikasi dagliq olkedir Tuva ve Toca cokeklikleri yerlesir Esas faydali qazintilari kobalt cive qizil das komur demir ve s dir Iqlimi keskin kontinentaldir Yanvar ayinin temperaturu 35 S iyul ayininda ise 12 S olur Yagintinin miqdari 250 400 mm dir Esas caylari Yenisey ve onun qollaridir Respublika erazisinde col landsafti dag sabalidi torpaqlar genis yayilmisdir Dag yamaclarinda qarasam dagliq sahelerde tundra bitkileri yayilmisdir Bu ise ekincilik ve heyvandarligin inkisafina genis imkanlar yaradir Ehali2002 ci ilde aparilmis siyahiya almaya esasen respublikada 305 510 1 yanvar 2007 ci ile olan resmi texmine esasen ise 309 439 nefer ehali yasayir Tiva Respublikasi ehalisinin 60 den coxu tivalilardir Ehalinin 47 i seherlerde 53 i kendlerde yasayir Boyuk seherleri Qizil Sanqonar ve Cadandir IqtisadiyyatTivada hasilat senayesi yungul ve yeyinti senayesi mese agac emali inkisaf etmisdir Kend teserrufati denli ve yem bitkilerinin becerilmesi ve heyvandarliq istiqametlidir Heyvandarliqda etlik sudluk qaramal ve zerifyunlu qoyunculuq esas yer tutur Respublikani xarici alemle baglayan yegane avtomobil yolu Qizil Minusinsk magistralidir RayonlarSeherlerQizil 104 105 nefer 2002 ci il siyahiya almasina esasen Tebii felaket27 dekabr 2011 ci il tarixinde saat Moskva vaxti ile 19 22 de Kaa Xem rayonunda Kizildan 100 km serqde maqnitudasi 6 7 olan 9 5 bal gucunde zelzele olub Daha sonra ise 6 bal gucunde tekrar tekanlar aftersok bas verib rus Istinadlar RussiaOutdoors Puteshestviya po Rossii 2022 03 14 tarixinde Istifade tarixi 2009 06 16 Naselenie po nacionalnosti po subektam Rossijskoj Federacii XLS Provereno 4 maya 2009 2006 11 04 tarixinde Istifade tarixi 2009 06 16 2016 03 07 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2009 06 16 RussiaOutdoors Puteshestviya po Rossii 2022 03 31 tarixinde Istifade tarixi 2009 06 13 Arxivlenmis suret 2016 03 05 tarixinde Istifade tarixi 2011 12 28 Arxivlenmis suret 2016 03 04 tarixinde Istifade tarixi 2011 12 28 Arxivlenmis suret 2016 03 05 tarixinde Istifade tarixi 2011 12 28 Xarici kecidlerTuva Respublikasi hokumetinin resmi veb sehifesi 2014 02 12 at the Wayback MachineVikianbarda Tiva ile elaqeli mediafayllar var Hemcinin bax