Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
David Aqmaşenebeli prospekti (gürc. დავით აღმაშენებლის გამზირი) — Tbilisidə Çuqureti rayonunda, Saarbrücken meydanından Tsabadze küçəsinə qədər olan prospekt. Prospekt şəhərin əsas küçələrindən biri sayılır.
| David Aqmaşenebeli prospekti | |
|---|---|
| gürc. დავით აღმაშენებლის გამზირი | |
 Marcanişvili küçəsindən prospektin görünüşü | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Ölkə |  Gürcüstan |
| Rayon | Çuqureti |
| metro | Marcanişvili stansiyası |
| Əvvəlki adları | Mixaylovski prospekti, Plexanov prospekti |
| Şərəfinə adlandırılıb | Qurucu IV David (Aqmaşenebeli) |
Tarixi
Prospektin ilk adı Mixaylovski Prospekti (1851) olmuşdur. Rusiya imperatoru I Nikolayın oğlunun şərəfinə, Avlabar qapısından keçən köhnə Avçal yoluna paralel olaraq salınmışdır. 1735-ci il şəhərin baş planında müasir Vaxuşti Baqrationi prospektinin əvvəlində Axalsopeli kəndi göstərilir. 1800-cü il baş planında kilsəsi olan Kukia kəndi bu yerdə göstərilir. Üstəlik ərazi qala ilə əhatə olunmuş və divarları, ətrafında geniş bir şəxsi bağ mövcud idi.
1818-ci ildə, burda əsasən kənd təsərrüfatı ilə məşğul olan, tərəvəz bağları üçün sahə şumlayan, hətta suvarma kanalı çəkən Vürttemberg alman kolonistlərinin Aleksanderdorf (Rusiya monarxı I Aleksandrın şərəfinə adlandırılan) qəsəbəsi yarandı.
1853-cü ildə ərazi şəhər sərhədlərinin bir hissəsi oldu.
Qalaktion Tabidze körpüsü (1883) inşasından sonra, hazırkı formasını alan küçənin hər iki tərəfi, o illərdə hökm sürən yeni eklektik üslub ruhunda intensiv şəkildə qurulmağa başladı. Bir zamanlar geniş olan bağlardan yalnız (Filarmoniyanın yay bağı, Qorki Klubunun bağçası (gül bağı), "Müştaidi" parkı) bir neçəsi qaldı.
1883-cü ildə prospekti dəmiryol stansiyası ilə birləşdirən at tramvayı - konki işə düşdü.
1918-ci ildə Rusiya inqilabi hərəkatının lideri G.V.Plexanovun şərəfinə Plexanov prospekti olaraq dəyişdirildi.
1925-ci ildə Vokzalnaya küçəsi prospektə qədər uzadıldı.
1930-cu illərin ilk yarısında prospektin sonunda (memar A.Kurdiani, N.Qrinevskinin iştirakı ilə) 30.000 tamaşaçı üçün nəzərdə tutulmuş "Dinamo" stadionu tikildi.
1940-cı illərdə Peter və Paul Lüteran kilsəsi söküldü (memar L.Bilfeld). Sökülən binaların yerində Marcanişvili Meydanı salındı. Meydanın perimetri boyunca "L" şəkilli üç ev tikildi (memar M.S.Melia) Bunlardan ikisi yaşayış (1948, 1950-ci il üçün III dərəcəli ), üçüncüsü Tbilgorproekt İnstitutu idi(1956).
1953-cü ildə köhnə Verijski körpüsünün yenidən qurulması (Stalin körpüsü, memar M.Melia, mühəndis G. Çomaxidze) şəhərin sol sahili və sağ sahili bölgələri arasında nəqliyyat əlaqələrini canlandırdı.
1954-cü ildə prospektə bitişik Qorki Parkında Maksim Qorkinin abidəsi qoyuldu (heykəltəraşlar B.Avalişvili və İ.Okropiridze).
11 yanvar 1966-cı ildə David Aqmaşenebeli prospektində Marcanişvili metro stansiyası açıldı.
Prospekt müasir adını Gürcüstan çarı Qurucu IV David (Aqmaşenebeli) şərəfinə alıb.
23 noyabr 2011 - Pravoslav bayramı "Giorgoba" günü və Qızılgül inqilabının 8-ci ildönümü şərəfinə, Gürcüstan Prezidenti və Tiflis Bələdiyyə Başçısı prospektin bərpa edilmiş hissəsini təntənəli şəkildə açlışını etmişdilər..
Görməli yerləri
- ev 27. - Mantaşevin keçmiş yaşayış evi (memar K. A. Sarkisyan)
- ev 36. - E.Çavçanidzenin keçmiş evi
- ev 38. - keçmiş "Kolxida" kinoteatrı
- ev 52. - Lev Tolstoyun xatirə lövhəsi (1851-ci ilin noyabrında burada qalmışdır)
- ev 58. - Mixaylovskaya xəstəxanası
- Gül Parkı (1892, memar L.Bildfeld, Sovet dövründə - Maksim Qorki Parkı)
- ev 59. - yaşayış binası (1950, memar İ.Çxenkeli)
- 83/23. - Vaxtanq Çabukiani Muzeyi
- ev 99. - Nodara Dumbadze adına Rus Dövlət Gənc Tamaşaçılar Teatrı
- ev 103. - keçmiş "Vetzel" oteli (1911, memar L.Bildfeld, Sovet dövründə - "Rustavi" oteli, hazırda kukla teatrı)
- ev 115. - keçmiş Zaltsmanın evi
- ev 123. - keçmiş dəmiryolçuların mədəniyyət evi (1950, memar G. Ter-Mikelov)
- ev 125. - Gürcüstanın Dövlət Musiqi Mərkəzi, Sovet dövründə - Gürcüstan Filarmoniyası
- ev 127. - Sovet dövründə "Amirani" kinoteatrı
- ev 188. - Qacarların keçmiş evi (1893, memar P. Stern)
- ev 135. - "Apollon" (gürcü) Rus kinoteatrı. (1909), Sovet dövründə - "Oktyabr"
- ev 148. - keçmiş kadet korpusu
- ev 150. - keçmiş Tiflis Geofizika Rəsədxanası, 1899-1901-ci illərdə İ.V. Stalin binada yaşamış və işləmişdir.
- ev 157. - Gürcüstan-Rusiya ictimai mərkəzi, divarda David Aqmaşenebelini təsvir edən mozaika
- ev 164. -"Georgia-Film" kinostudiyası (1927-1930, memar M. Buz-oğlu)
- ev 182. - V.Abaşidze adına Gürcüstan Musiqili Komediya Teatrı
- "Muştaidi" parkı
İstinadlar
- "План царевича Вахушти". 2018-07-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-19.
- "საქართველოს პრეზიდენტმა და თბილისის მერმა განახლებული დავით აღმაშენებლის გამზირი გახსნეს // თბილისის მერიის ოფიციალური საიტი". 2021-10-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-20.
- "Описание Проспекта Агмашенебели". 2016-03-31 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-20.
- "В Тбилиси открылся обновленный проспект Агмашенебели". 2021-10-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-20.
- "К. А. Саркисян (1874—1946) Творчество этого архитектора охватывает период с началаXX века до установления Советской власти". 2017-01-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-20.
- "Лев Толстой с левого берега Куры". 2018-06-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-20.
Ədəbiyyat
- Архитектура Тбилиси / Квирквелия Т. Р. — М.: Стройиздат, 1984. — 311 с. — 17 500 экз.
- ენციკლოპედია «თბილისი». 2008
Xarici keçidlər
- Проспект Агмашенебели
- Тбилиси. Архитектура на проспекте Агмашенебели 2021-04-22 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
David Aqmasenebeli prospekti gurc დავით აღმაშენებლის გამზირი Tbiliside Cuqureti rayonunda Saarbrucken meydanindan Tsabadze kucesine qeder olan prospekt Prospekt seherin esas kucelerinden biri sayilir David Aqmasenebeli prospektigurc დავით აღმაშენებლის გამზირიMarcanisvili kucesinden prospektin gorunusuUmumi melumatlarOlke GurcustanRayon Cuquretimetro Marcanisvili stansiyasiEvvelki adlari Mixaylovski prospekti Plexanov prospektiSerefine adlandirilib Qurucu IV David Aqmasenebeli TarixiProspekte adi verilen Qurucu IV David Aqmasenebeli Prospektin ilk adi Mixaylovski Prospekti 1851 olmusdur Rusiya imperatoru I Nikolayin oglunun serefine Avlabar qapisindan kecen kohne Avcal yoluna paralel olaraq salinmisdir 1735 ci il seherin bas planinda muasir Vaxusti Baqrationi prospektinin evvelinde Axalsopeli kendi gosterilir 1800 cu il bas planinda kilsesi olan Kukia kendi bu yerde gosterilir Ustelik erazi qala ile ehate olunmus ve divarlari etrafinda genis bir sexsi bag movcud idi 1818 ci ilde burda esasen kend teserrufati ile mesgul olan terevez baglari ucun sahe sumlayan hetta suvarma kanali ceken Vurttemberg alman kolonistlerinin Aleksanderdorf Rusiya monarxi I Aleksandrin serefine adlandirilan qesebesi yarandi 1853 cu ilde erazi seher serhedlerinin bir hissesi oldu Qalaktion Tabidze korpusu 1883 insasindan sonra hazirki formasini alan kucenin her iki terefi o illerde hokm suren yeni eklektik uslub ruhunda intensiv sekilde qurulmaga basladi Bir zamanlar genis olan baglardan yalniz Filarmoniyanin yay bagi Qorki Klubunun bagcasi gul bagi Mustaidi parki bir necesi qaldi 1883 cu ilde prospekti demiryol stansiyasi ile birlesdiren at tramvayi konki ise dusdu 1918 ci ilde Rusiya inqilabi herekatinin lideri G V Plexanovun serefine Plexanov prospekti olaraq deyisdirildi 1925 ci ilde Vokzalnaya kucesi prospekte qeder uzadildi 1930 cu illerin ilk yarisinda prospektin sonunda memar A Kurdiani N Qrinevskinin istiraki ile 30 000 tamasaci ucun nezerde tutulmus Dinamo stadionu tikildi 1940 ci illerde Peter ve Paul Luteran kilsesi sokuldu memar L Bilfeld Sokulen binalarin yerinde Marcanisvili Meydani salindi Meydanin perimetri boyunca L sekilli uc ev tikildi memar M S Melia Bunlardan ikisi yasayis 1948 1950 ci il ucun III dereceli Stalin mukafati ucuncusu Tbilgorproekt Institutu idi 1956 1953 cu ilde kohne Verijski korpusunun yeniden qurulmasi Stalin korpusu memar M Melia muhendis G Comaxidze seherin sol sahili ve sag sahili bolgeleri arasinda neqliyyat elaqelerini canlandirdi 1954 cu ilde prospekte bitisik Qorki Parkinda Maksim Qorkinin abidesi qoyuldu heykelteraslar B Avalisvili ve I Okropiridze 11 yanvar 1966 ci ilde David Aqmasenebeli prospektinde Marcanisvili metro stansiyasi acildi Prospekt muasir adini Gurcustan cari Qurucu IV David Aqmasenebeli serefine alib 23 noyabr 2011 Pravoslav bayrami Giorgoba gunu ve Qizilgul inqilabinin 8 ci ildonumu serefine Gurcustan Prezidenti ve Tiflis Belediyye Bascisi prospektin berpa edilmis hissesini tenteneli sekilde aclisini etmisdiler Gormeli yerleriGurcustan Dovlet Musiqi MerkeziDemiryolcularin Medeniyyet Sarayi Apollo kInoteatriev 27 Mantasevin kecmis yasayis evi memar K A Sarkisyan ev 36 E Cavcanidzenin kecmis evi ev 38 kecmis Kolxida kinoteatri ev 52 Lev Tolstoyun xatire lovhesi 1851 ci ilin noyabrinda burada qalmisdir ev 58 Mixaylovskaya xestexanasi Gul Parki 1892 memar L Bildfeld Sovet dovrunde Maksim Qorki Parki ev 59 yasayis binasi 1950 memar I Cxenkeli 83 23 Vaxtanq Cabukiani Muzeyi ev 99 Nodara Dumbadze adina Rus Dovlet Genc Tamasacilar Teatri ev 103 kecmis Vetzel oteli 1911 memar L Bildfeld Sovet dovrunde Rustavi oteli hazirda kukla teatri ev 115 kecmis Zaltsmanin evi ev 123 kecmis demiryolcularin medeniyyet evi 1950 memar G Ter Mikelov ev 125 Gurcustanin Dovlet Musiqi Merkezi Sovet dovrunde Gurcustan Filarmoniyasi ev 127 Sovet dovrunde Amirani kinoteatri ev 188 Qacarlarin kecmis evi 1893 memar P Stern ev 135 Apollon gurcu Rus kinoteatri 1909 Sovet dovrunde Oktyabr ev 148 kecmis kadet korpusu ev 150 kecmis Tiflis Geofizika Resedxanasi 1899 1901 ci illerde I V Stalin binada yasamis ve islemisdir ev 157 Gurcustan Rusiya ictimai merkezi divarda David Aqmasenebelini tesvir eden mozaika ev 164 Georgia Film kinostudiyasi 1927 1930 memar M Buz oglu ev 182 V Abasidze adina Gurcustan Musiqili Komediya Teatri Mustaidi parkiIstinadlar Plan carevicha Vahushti 2018 07 12 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 10 19 საქართველოს პრეზიდენტმა და თბილისის მერმა განახლებული დავით აღმაშენებლის გამზირი გახსნეს თბილისის მერიის ოფიციალური საიტი 2021 10 20 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 20 Opisanie Prospekta Agmashenebeli 2016 03 31 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 20 V Tbilisi otkrylsya obnovlennyj prospekt Agmashenebeli 2021 10 20 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 20 K A Sarkisyan 1874 1946 Tvorchestvo etogo arhitektora ohvatyvaet period s nachalaXX veka do ustanovleniya Sovetskoj vlasti 2017 01 13 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 20 Lev Tolstoj s levogo berega Kury 2018 06 23 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 20 EdebiyyatArhitektura Tbilisi Kvirkveliya T R M Strojizdat 1984 311 s 17 500 ekz ენციკლოპედია თბილისი 2008Xarici kecidlerProspekt Agmashenebeli Tbilisi Arhitektura na prospekte Agmashenebeli 2021 04 22 at the Wayback Machine