Datafikasiya — həyatımızın bir çox aspektlərini dataya çevirən və sonradan yeni bir dəyər forması kimi reallaşan məlumatlara çevrilən texnoloji tendensiya. və 2013-cü ildə datafikasiya terminini daha geniş leksikona təqdim etdilər. Bu vaxta qədər datafikasiya həyatımızın verilənlər vasitəsilə əldə edilən təsvirlərinin təhlili ilə əlaqələndirilirdi, lakin indiki miqyasda deyil. Bu dəyişiklik ilk növbədə böyük verilənlərin təsiri və verilən hesablama imkanları ilə bağlı idi.
Datafikasiya analoq məzmunu – kitabları, filmləri, fotoşəkilləri – götürən və onu kompüterlərin oxuya biləcəyi birlər və sıfırlar ardıcıllığı olan rəqəmsal informasiyaya çevirən rəqəmsallaşdırma ilə eyni deyil. Datafikasiya daha geniş fəaliyyətdir: həyatın bütün aspektlərini götürmək və onları məlumatlara çevirmək […] Biz cisimləri dataya çevirdikdən sonra onların məqsədlərini dəyişdirə və məlumatı yeni dəyər formalarına çevirə bilərik. |
Datafikasiyanın dataizm adlanan ideoloji aspekti var: "datafikasiyaya doğru yönəlmə verilənlərin sosial həyatı, bəzən rəqəmsaldan əvvəlki (insan) izahlardan daha yaxşı və ya daha obyektiv şəkildə təmsil etmək qabiliyyətinə inamdan qaynaqlanır".
Nümunə
Sosial və kommunikasiya mediasına tətbiq edilən datafikasiyaya misal olaraq Twitter tərəfindən səhv düşüncələrin, LinkedIn və başqaları tərəfindən HR məlumatlarının necə datalaşdırması göstərilir. Alternativ nümunələr müxtəlifdir və məlumatı formal, funksional və ya digər fiziki media nəticələri ilə əlaqələndirən mühəndislik və ya digər alətlər vasitəsilə qurulmuş mühitin aspektlərini və dizaynı əhatə edir. üçün və emalı (məsələn, formanın optimallaşdırılması) buna bir nümunədir.
Təsiri
İnsan resursları
Mobil telefonlar, proqramlar və ya sosial media istifadəsindən əldə edilən məlumatlar potensial işçiləri və onların risk alma profili və şəxsiyyəti kimi spesifik xüsusiyyətlərini müəyyən etmək üçün istifadə olunur. Bu məlumatlar şəxsiyyət testlərini əvəz edəcək. Ənənəvi şəxsiyyət testlərindən və ya analitik düşüncəni ölçən imtahanlardan istifadə etmək əvəzinə, datafikasiya yolu ilə əldə edilən məlumatlardan istifadə etmək mövcud imtahan təminatçılarını dəyişəcək. Həmçinin, bu məlumatlarla yeni şəxsiyyət ölçüləri hazırlanacaq.
Sığorta və bankçılıq
Data fərdin və krediti ödəmək ehtimalını anlamaq üçün istifadə olunur.
Müxtəlif sənayelər müştərilərini daha yaxşı başa düşmək və hər bir müştərinin şəxsiyyətinə və davranışına əsaslanaraq müvafiq tətikləyicilər yaratmaq üçün datafikasiyadan istifadə edirlər. Bu məlumatlar o şəxsin e-poçt, telefon zəngləri və ya sosial mediada istifadə etdiyi dil və üslubdan əldə edilir.
Ağıllı şəhərə tətbiq edilən sensorlardan əldə edilən məlumatlar vasitəsilə nəqliyyat, tullantıların idarə olunması, logistika və enerji kimi sahələrdə yarana biləcək problemlər müşahidə oluna və həll edilə bilər. Real vaxt məlumatları əsasında sərnişinlər tıxac yarandıqda marşrutlarını dəyişə bilər. Hava və suyun keyfiyyətini ölçə bilən sensorlarla şəhərlər nəinki çirklənmə səviyyələri haqqında daha ətraflı məlumat əldə edə bilər, həm də real vaxt məlumatlarına əsaslanaraq yeni ekoloji qaydalar qəbul edə bilər.
İstinadlar
- Newell, Sue; Marabelli, Marco. "Strategic opportunities (and challenges) of algorithmic decision-making: A call for action on the long-term societal effects of 'datification'". Journal of Strategic Information Systems. 24 (1). 2015: 3-14. doi:10.1016/j.jsis.2015.02.001. İstifadə tarixi: November 1, 2022.
- Cukier, Kenneth; Mayer-Schönberger, Viktor. "The Rise of Big Data". Foreign Affairs (May/June). 2013: 35. 15 December 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 24 January 2014.
- O'Neil, Cathy; Schutt, Rachel. Doing Data Science. O’Reilly Media. 2013. 406. ISBN .
- Biltgen, Patrick; Ryan, Stephen. Activity-Based Intelligence: Principles and Applications (1). Norwood, MA: Artech House. 1 January 2016. səh. 151. ISBN . İstifadə tarixi: 6 May 2017.
- Hintz, Arne. Digital citizenship in a datafied society. Lina Dencik, Karin Wahl-Jorgensen. Cambridge, UK. 2019. 41. ISBN . OCLC 1028901550.
- Amsterdam Smart City. . 30 May 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 May 2015.
- Moore, Melissa. . Mattersight, The Chemistry of Conversation. Mattersight Corporation. 11 November 2017 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 May 2017.
- "The Impact of Datafication on Strategic Landscapes" (PDF). Ericcson. 2020-08-11 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2023-12-19.
- Moore, Melissa. . Mattersight, The chemistry of Conversation. Mattersight Corporation. 11 November 2017 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 May 2017.
Xarici keçidlər
- "Digitization, digitalization and digital transformation: the differences". i-SCOOP. 2016-07-25. İstifadə tarixi: 2019-06-17.
- "From digitization to datafication. A new challenge is approaching archaeology".
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Datafikasiya heyatimizin bir cox aspektlerini dataya ceviren ve sonradan yeni bir deyer formasi kimi reallasan melumatlara cevrilen texnoloji tendensiya ve 2013 cu ilde datafikasiya terminini daha genis leksikona teqdim etdiler Bu vaxta qeder datafikasiya heyatimizin verilenler vasitesile elde edilen tesvirlerinin tehlili ile elaqelendirilirdi lakin indiki miqyasda deyil Bu deyisiklik ilk novbede boyuk verilenlerin tesiri ve verilen hesablama imkanlari ile bagli idi Datafikasiya analoq mezmunu kitablari filmleri fotosekilleri goturen ve onu komputerlerin oxuya bileceyi birler ve sifirlar ardicilligi olan reqemsal informasiyaya ceviren reqemsallasdirma ile eyni deyil Datafikasiya daha genis fealiyyetdir heyatin butun aspektlerini goturmek ve onlari melumatlara cevirmek Biz cisimleri dataya cevirdikden sonra onlarin meqsedlerini deyisdire ve melumati yeni deyer formalarina cevire bilerik Datafikasiyanin dataizm adlanan ideoloji aspekti var datafikasiyaya dogru yonelme verilenlerin sosial heyati bezen reqemsaldan evvelki insan izahlardan daha yaxsi ve ya daha obyektiv sekilde temsil etmek qabiliyyetine inamdan qaynaqlanir NumuneSosial ve kommunikasiya mediasina tetbiq edilen datafikasiyaya misal olaraq Twitter terefinden sehv dusuncelerin LinkedIn ve basqalari terefinden HR melumatlarinin nece datalasdirmasi gosterilir Alternativ numuneler muxtelifdir ve melumati formal funksional ve ya diger fiziki media neticeleri ile elaqelendiren muhendislik ve ya diger aletler vasitesile qurulmus muhitin aspektlerini ve dizayni ehate edir ucun ve emali meselen formanin optimallasdirilmasi buna bir numunedir TesiriAmsterdamdaki kuce fenerleri belediyye suralarina piyadalarin istifadesine esaslanaraq isiqlari sondurmeye imkan vermek ucun tekmillesdirilib Insan resurslari Mobil telefonlar proqramlar ve ya sosial media istifadesinden elde edilen melumatlar potensial iscileri ve onlarin risk alma profili ve sexsiyyeti kimi spesifik xususiyyetlerini mueyyen etmek ucun istifade olunur Bu melumatlar sexsiyyet testlerini evez edecek Enenevi sexsiyyet testlerinden ve ya analitik dusunceni olcen imtahanlardan istifade etmek evezine datafikasiya yolu ile elde edilen melumatlardan istifade etmek movcud imtahan teminatcilarini deyisecek Hemcinin bu melumatlarla yeni sexsiyyet olculeri hazirlanacaq Sigorta ve bankciliq Data ferdin ve krediti odemek ehtimalini anlamaq ucun istifade olunur Musterilerle qarsiliqli munasibetler Muxtelif senayeler musterilerini daha yaxsi basa dusmek ve her bir musterinin sexsiyyetine ve davranisina esaslanaraq muvafiq tetikleyiciler yaratmaq ucun datafikasiyadan istifade edirler Bu melumatlar o sexsin e poct telefon zengleri ve ya sosial mediada istifade etdiyi dil ve uslubdan elde edilir Agilli seher Agilli sehere tetbiq edilen sensorlardan elde edilen melumatlar vasitesile neqliyyat tullantilarin idare olunmasi logistika ve enerji kimi sahelerde yarana bilecek problemler musahide oluna ve hell edile biler Real vaxt melumatlari esasinda sernisinler tixac yarandiqda marsrutlarini deyise biler Hava ve suyun keyfiyyetini olce bilen sensorlarla seherler neinki cirklenme seviyyeleri haqqinda daha etrafli melumat elde ede biler hem de real vaxt melumatlarina esaslanaraq yeni ekoloji qaydalar qebul ede biler IstinadlarNewell Sue Marabelli Marco Strategic opportunities and challenges of algorithmic decision making A call for action on the long term societal effects of datification Journal of Strategic Information Systems 24 1 2015 3 14 doi 10 1016 j jsis 2015 02 001 Istifade tarixi November 1 2022 Cukier Kenneth Mayer Schonberger Viktor The Rise of Big Data Foreign Affairs May June 2013 35 15 December 2020 tarixinde Istifade tarixi 24 January 2014 O Neil Cathy Schutt Rachel Doing Data Science O Reilly Media 2013 406 ISBN 978 1 4493 5865 5 Biltgen Patrick Ryan Stephen Activity Based Intelligence Principles and Applications 1 Norwood MA Artech House 1 January 2016 seh 151 ISBN 978 1 60807 876 9 Istifade tarixi 6 May 2017 Hintz Arne Digital citizenship in a datafied society Lina Dencik Karin Wahl Jorgensen Cambridge UK 2019 41 ISBN 978 1 5095 2716 8 OCLC 1028901550 Amsterdam Smart City 30 May 2015 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 30 May 2015 Moore Melissa Mattersight The Chemistry of Conversation Mattersight Corporation 11 November 2017 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 5 May 2017 The Impact of Datafication on Strategic Landscapes PDF Ericcson 2020 08 11 tarixinde PDF Istifade tarixi 2023 12 19 Moore Melissa Mattersight The chemistry of Conversation Mattersight Corporation 11 November 2017 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 5 May 2017 Xarici kecidler Digitization digitalization and digital transformation the differences i SCOOP 2016 07 25 Istifade tarixi 2019 06 17 From digitization to datafication A new challenge is approaching archaeology