Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Darbaz (gürc. დარბაზი) — Darbazi, azərbaycanca: Darvaz və ya Darbaz) — Gürcüstanın Bolnisi rayonunda kənd.
| Darbaz | |
|---|---|
| Ölkə |  Gürcüstan |
| Rayon | Bolnisi rayonu |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Mərkəzin hündürlüyü | 820 m |
| Əhalisi | |
| Əhalisi | 3743 (2002) nəfər |
 | |
Etimologiyası
Darvaz sözünün fars mənşəli "darvāze" — darvaza sözündən yarandığı ehtimal edilir. Orta əsrlərdə bu söz gürcü dilinin leksikonuna da daxil olmuşdur. Hazırda linqvistik olaraq daha çox "zal" və "dəhliz" anlamına gələn Darbaz həm də məşhur gürcü xalq memarlığı növüdür. Kaxeti və Samsxe-Cavaxeti vilayətlərində və Borçalının digər bölgələrində də analoji memarlıq nümunələrinə rast gəlmək mümkündür. Bolnisi rayonu ərazisində Darbaz adlı başqa bir kənd yaşayış məntəqəsi (rəsmi sənədlərdə Kiçik Darbaz kimi qeyd edilir və Faxralı kəndindən 7–8 km. cənubda yerləşir) də mövcuddur. 1536-cı ilə aid olan arxiv sənədlərində Darbasçala, Darbazqala, Darboğaz və s. kənd adlarına rast gəlinir və bu kəndlərin qədim adları olduğu ehtimal edilir.
Tarixi
Darvaz sözünün fars mənşəli "darvāze" — darvaza sözündən yarandığı ehtimal edilir. Orta əsrlərdə bu söz gürcü dilinin leksikonuna da daxil olmuşdur. Hazırda linqvistik olaraq daha çox "zal" və "dəhliz" anlamına gələn Darbaz həm də məşhur gürcü xalq memarlığı növüdür. Kaxeti və vilayətlərində və Borçalının digər bölgələrində də analoji memarlıq nümunələrinə rast gəlmək mümkündür.
Bolnisi rayonu ərazisində Darbaz adlı başqa bir kənd yaşayış məntəqəsi (rəsmi sənədlərdə kimi qeyd edilir və Faxralı kəndindən 7–8 km. cənubda yerləşir) də mövcuddur. 1536-cı ilə aid olan arxiv sənədlərində Darbasçala, Darbazqala, Darboğaz və s. kənd adlarına rast gəlinir və bu kəndlərin qədim adları olduğu ehtimal edilir.
Mədəniyyəti
Darvaz kəndində ilk dünyəvi məktəbin əsası 1919-cu ildə Gürcüstanda milli hakimiyyətin iqtidarda olduğu zaman qoyulmuşdur. Kənddən yüksək emiqrasiya şagirdlərin sayının kəskin azalması ilə müşayiət olunur. Belə ki, 1988-ci ildə məktəbdə 1278 nəfər şagird təhsil aldığı halda, 2005-ci ildə onların sayı 5 dəfəyə yaxın azalaraq 267 nəfərə düşmüşdür.
Coğrafiyası və iqlimi
Darvaz kəndi Gədi (Keda) çayının sol sahilində, rayon mərkəzindən 23 km qərbdə, dəniz səviyyəsindən 900m hündürlükdə yerləşir. Qonşu kəndləri Kipircik və Dəmirlidir.
Əhalisi
2002-ci il siyahıyaalmanın nəticələrinə əsasən kəndin əhalisi 3743 nəfər(847 ailə) təşkil etmişdir ki, onlardan da 50,6%-i kişilər, 49,4%-i qadınlardır. Sakinlərin 99%-i etnik azərbaycanlılardan ibarətdir.
Doğum səviyyəsinin yüksək olması ilə əlaqədar olaraq ötən əsrdə kəndin əhalisi sürətlə artmışdır. Belə ki, Çar Rusiyasının 1870-ci ildə həyata keçirdiyi ilk siyahıyaalma zamanı kənddə 72 ailədə 438 nəfər sakin yaşadığı halda 1926-cı ildə 208 ailədə 1144 nəfərə çatmışdır. Sosial vəziyyətin çətinliyi və yüksək işsizliklə əlaqədar kənd yüksək əmək emiqrasiyası ilə xarakterizə olunur. 2006-cı ilin hesablamalarına görə kənddə 3600 nəfər(837ailə) yaşayır.
Tanınmış şəxsləri
- — Osmanlı İmperiyasında paşa
- — NQBD zabiti
- Nadir Rüstəm oğlu Əhmədov — Böyük Vətən müharibəsi Qəhrəmanı, "Qırmızı Ulduz" və s. orden və medalların kavaleri, tanınmış dövlət qulluqçusu və el ağsaqqalı
- Mədəd Çobanov — akademik, filologiya elmləri doktoru, professor, Nyu-York Elmlər Akademiyasının və Türk Dili Kurumunun üzvü, Prezident təqaüdçüsü.
- — Tibb Elmlər Doktoru, Professor
- Fərman Gülməmmədov — professor
- — professor
- — professor
- Valeh Hacılar — professor
- Sergey Əhmədov — fəlsəfə elmləri doktoru
- — biologiya elmləri namizədi
- Müşfiq Borçalı — Müşfiq Mədəd oğlu Çobanov — alim, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru.[1]
- Hüsniyyə Çobanova — Darvazın ilk qadın alimi, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru
- Faiq Namazov — alim, fizika–riyaziyyat elmləri namizədi.
Yazıçıları
- Musa Nəbioğlu — yazıçı-publisist
- — alim-naşir-yazıçı-jurnalist, universitet müəllimi, filogiya üzrə fəlsəfə doktoru, "Abdulla Şaiq", "Nəriman Nərimanov", "Zirvə", "Zəfər", "Qızıl qələm" və s. mükafatlar laureatı, "Ziya" qəzetinin və "ZiM. Az" saytının baş redaktoru.
İqtisadiyyatı
Şəkilləri
Xarici keçidlər
Mənbə
İstinadlar
- http://zim.az/elm/elmi-meqaleler/1397-qdim-darvaz-kndi.html. . (#cite_web_url)
- Çobanov Mədəd, Borçalı Müşfiq. Borçalı toponimləri (az.). Bakı: "Təhsil" EİM. 2012. 312 səhifə.
- . 2013-05-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-08-27.
- (PDF). 2012-10-15 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-08-27.
- http://zim.az/darvaz. . (#cite_web_url)
- (PDF). 2007-11-24 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-01-27.
- "Ölməzlik: - NADİR RÜSTƏM OĞLU ƏHMƏDOV (1909-1986)". ZiM.Az | "ZİYA" İnformasiya Mərkəzi (rus). 2024-02-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-02-01.
- https://xalqqazeti.az/az/sosial-heyat/132324-nurdan-yaranmisdi-nur-oldu-getdi. . (#cite_web_url)
- http://zim.az/esas/2055-mfq-borali-elm-tdqqat-n-mdaf-edb-tbrk-edrk.html. . (#cite_web_url)
- http://darvaz.com/index.php/sexsiyyetler/elm/item/1122-darvazin-ilk-alim-zhadini.html. . (#cite_web_url)
- http://darvaz.com/index.php/xeberler/item/1300-taebrik-edirik.html. . (#cite_web_url)
- Zirvə İnformasiya Mərkəzi. "Faiq Namazov (Darbazlı)" (az.). zim.az. 2016-04-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-04-23.
- http://zim.az/gurcustan/darvaz/594-doum-gnnz-mbark-musa-mllm..html. . (#cite_web_url)
- "Haqqımızda -" (az.). 2024-01-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-01-20.
- http://zim.az/. . (#cite_web_url)
Həmçinin bax
 | Kənd ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
 | Gürcüstan ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Darbaz Darbaz gurc დარბაზი Darbazi azerbaycanca Darvaz ve ya Darbaz Gurcustanin Bolnisi rayonunda kend Darbaz41 24 51 sm e 44 19 35 s u Olke GurcustanRayon Bolnisi rayonuTarixi ve cografiyasiMerkezin hundurluyu 820 mEhalisiEhalisi 3743 2002 neferEtimologiyasiDarvaz sozunun fars menseli darvaze darvaza sozunden yarandigi ehtimal edilir Orta esrlerde bu soz gurcu dilinin leksikonuna da daxil olmusdur Hazirda linqvistik olaraq daha cox zal ve dehliz anlamina gelen Darbaz hem de meshur gurcu xalq memarligi novudur Kaxeti ve Samsxe Cavaxeti vilayetlerinde ve Borcalinin diger bolgelerinde de analoji memarliq numunelerine rast gelmek mumkundur Bolnisi rayonu erazisinde Darbaz adli basqa bir kend yasayis menteqesi resmi senedlerde Kicik Darbaz kimi qeyd edilir ve Faxrali kendinden 7 8 km cenubda yerlesir de movcuddur 1536 ci ile aid olan arxiv senedlerinde Darbascala Darbazqala Darbogaz ve s kend adlarina rast gelinir ve bu kendlerin qedim adlari oldugu ehtimal edilir TarixiDarvaz sozunun fars menseli darvaze darvaza sozunden yarandigi ehtimal edilir Orta esrlerde bu soz gurcu dilinin leksikonuna da daxil olmusdur Hazirda linqvistik olaraq daha cox zal ve dehliz anlamina gelen Darbaz hem de meshur gurcu xalq memarligi novudur Kaxeti ve vilayetlerinde ve Borcalinin diger bolgelerinde de analoji memarliq numunelerine rast gelmek mumkundur Bolnisi rayonu erazisinde Darbaz adli basqa bir kend yasayis menteqesi resmi senedlerde kimi qeyd edilir ve Faxrali kendinden 7 8 km cenubda yerlesir de movcuddur 1536 ci ile aid olan arxiv senedlerinde Darbascala Darbazqala Darbogaz ve s kend adlarina rast gelinir ve bu kendlerin qedim adlari oldugu ehtimal edilir MedeniyyetiDarvaz kendinde ilk dunyevi mektebin esasi 1919 cu ilde Gurcustanda milli hakimiyyetin iqtidarda oldugu zaman qoyulmusdur Kendden yuksek emiqrasiya sagirdlerin sayinin keskin azalmasi ile musayiet olunur Bele ki 1988 ci ilde mektebde 1278 nefer sagird tehsil aldigi halda 2005 ci ilde onlarin sayi 5 defeye yaxin azalaraq 267 nefere dusmusdur Cografiyasi ve iqlimiDarvaz kendi Gedi Keda cayinin sol sahilinde rayon merkezinden 23 km qerbde deniz seviyyesinden 900m hundurlukde yerlesir Qonsu kendleri Kipircik ve Demirlidir Ehalisi2002 ci il siyahiyaalmanin neticelerine esasen kendin ehalisi 3743 nefer 847 aile teskil etmisdir ki onlardan da 50 6 i kisiler 49 4 i qadinlardir Sakinlerin 99 i etnik azerbaycanlilardan ibaretdir Dogum seviyyesinin yuksek olmasi ile elaqedar olaraq oten esrde kendin ehalisi suretle artmisdir Bele ki Car Rusiyasinin 1870 ci ilde heyata kecirdiyi ilk siyahiyaalma zamani kendde 72 ailede 438 nefer sakin yasadigi halda 1926 ci ilde 208 ailede 1144 nefere catmisdir Sosial veziyyetin cetinliyi ve yuksek issizlikle elaqedar kend yuksek emek emiqrasiyasi ile xarakterize olunur 2006 ci ilin hesablamalarina gore kendde 3600 nefer 837aile yasayir Taninmis sexsleri Osmanli Imperiyasinda pasa NQBD zabiti Nadir Rustem oglu Ehmedov Boyuk Veten muharibesi Qehremani Qirmizi Ulduz ve s orden ve medallarin kavaleri taninmis dovlet qulluqcusu ve el agsaqqali Meded Cobanov akademik filologiya elmleri doktoru professor Nyu York Elmler Akademiyasinin ve Turk Dili Kurumunun uzvu Prezident teqaudcusu Tibb Elmler Doktoru ProfessorFerman Gulmemmedov professor professor professor Valeh Hacilar professor Sergey Ehmedov felsefe elmleri doktoru biologiya elmleri namizediMusfiq Borcali Musfiq Meded oglu Cobanov alim filologiya uzre felsefe doktoru 1 Husniyye Cobanova Darvazin ilk qadin alimi filologiya uzre felsefe doktoruFaiq Namazov alim fizika riyaziyyat elmleri namizedi Yazicilari Musa Nebioglu yazici publisist alim nasir yazici jurnalist universitet muellimi filogiya uzre felsefe doktoru Abdulla Saiq Neriman Nerimanov Zirve Zefer Qizil qelem ve s mukafatlar laureati Ziya qezetinin ve ZiM Az saytinin bas redaktoru IqtisadiyyatiSekilleriXarici kecidlerMenbeIstinadlarhttp zim az elm elmi meqaleler 1397 qdim darvaz kndi html cite web url Cobanov Meded Borcali Musfiq Borcali toponimleri az Baki Tehsil EIM 2012 312 sehife 2013 05 05 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 08 27 PDF 2012 10 15 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 08 27 http zim az darvaz cite web url PDF 2007 11 24 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2009 01 27 Olmezlik NADIR RUSTEM OGLU EHMEDOV 1909 1986 ZiM Az ZIYA Informasiya Merkezi rus 2024 02 01 tarixinde Istifade tarixi 2024 02 01 https xalqqazeti az az sosial heyat 132324 nurdan yaranmisdi nur oldu getdi cite web url http zim az esas 2055 mfq borali elm tdqqat n mdaf edb tbrk edrk html cite web url http darvaz com index php sexsiyyetler elm item 1122 darvazin ilk alim zhadini html cite web url http darvaz com index php xeberler item 1300 taebrik edirik html cite web url Zirve Informasiya Merkezi Faiq Namazov Darbazli az zim az 2016 04 23 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 04 23 http zim az gurcustan darvaz 594 doum gnnz mbark musa mllm html cite web url Haqqimizda az 2024 01 16 tarixinde Istifade tarixi 2024 01 20 http zim az cite web url Hemcinin baxDarbogaz Kend ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Gurcustan ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin