Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu səhifədə iş davam etməkdədir. |
Dadaş Tağızadə — siyasətçi, Azərbaycan Demokrat Partiyasının üzvü, Azərbaycan Milli Hökuməti dövründə Milli Məclisə Marağadan seçilən nümayəndə.
| Dadaş Tağızadə | |
|---|---|
 | |
| 12 dekabr 1945 – 12 dekabr 1946 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 5 may 1947 |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | siyasətçi |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Haqqında
Dadaş Tağızadə Marağada anadan olub.
Həbs olunaraq Qəsri Qacar həbsxanasına salınıb. Həbsdən azad olunduqdan sonra Tehran və Marağada siyasi fəaliyyət göstərib. Tudə Partiyasına üzv olub və partiyanın Marağa və Qoşaçay komitələrinin yaradılmasında iştirak edib.
1945-ci il noyabrın 27-dən dekabrın 2-ə qədər İran tarixində ilk dəfə qadınların da iştirak etdiyi azad seçkilər keçirilib. Marağada keçirilən seçkilər nəticəsində Dadaş Tağızadə səs toplayaraq Azərbaycan Milli Məclisinə Marağadan nümayəndə seçilib.
1946-cı il dekabrın 5-də Miyanə istiqamətində hücum edən şah qoşunları Qulam Yəhyanın rəhbərlik etdiyi fədailər tərəfindən dayandırıldı. Azərbaycanın müxtəlif ərazilərindən insanlar silahlanmaq və şah qoşununa qarşı mübarizə aparmaq üçün Milli Hökumətə müraciətlər edirdilər. Bundan sonra Mir Cəfər Pişəvərinin rəhbərliyi ilə Müdafiə Komitəsi quruldu. Komitənin ilk işi Təbrizdə hərbi vəziyyət elan edib, "Babək" adlı könüllü dəstələr qurmaq oldu. Könüllü dəstələrə ilk etapda 600 nəfər üzv oldu. Bundan sonra Pişəvəri yenidən hərbi dəstək üçün Sovet İttifaqına müraciət etdi. Lakin bu istəyi cavabsız qaldı.
1946-cı il dekabrın 11-də Azərbaycan Əyalət Əncüməni qan tökülməsinin qarşısını almaq məqsədilə Qızılbaş Xalq Qoşunlarına və fədai qüvvələrinə şah qoşunlarına qarşı müqavimət göstərməmək və döyüş meydanlarını tərk etmək haqqında qərar verdi. Elə həmin gündən etibarən İran ordusu iri şəhərlərə girməzdən əvvəl bu şəhərlərdə ərbabların quldur dəstələri eləcə də mülki geyimli jandarmalar qırğınlar törətməyə başladılar. Bu dəstələr Tehran radiosu tərəfindən "İran vətənpərvərləri" adlandırılırdılar. Dəstələrin əsas məqsədi demokratların məhv edilməsi və şah qoşununun şəhərlərə girişini təmin etmək idi.Təbriz və Azərbaycanın digər şəhərləri talana və qırğınlara məruz qaldılar.Azərbaycan Milli Hökuməti süqut etdi. 1946-cı il dekabrın 14-də ABŞ və Böyük Britaniya tərəfindən dəstəklənən İran ordusu Təbrizə daxil oldu. Bundan sonra da qırğınlar və talan davam etdi. Minlərlə insan həbs olundu, sürgün edildi. Baş verən qırğınlarda ADF üzvləri, fədailər eləcə də tanınan şairlərdən Əli Fitrət, Sədi Yüzbəndi, Cəfər Kaşif və Məhəmmədbağır Niknam qətlə yetirildilər.
Marağa şəhəri şah qoşunları tərəfindən tutulduqdan sonra Dadaş Tağızadə həbs olunub. 1947-ci il mayın 5-də Təbriz Hərbi Tribunalının qərarı ilə Təbrizdə asılıb.
Vəsiyyətnaməsində bunları yazıb:
 | Mən Azərbaycanın layiqli oğluyam. Belədir ki, Azərbaycan xalqının azadlığı yolunda başı ucalıqla canımı verirəm. Mənim və dostlarımın ölümü ilə güman etməyin ki, azadlıq boğulacaqdır. Bizi mühakimə və edam edən cinayətkarlar xalq qarşısında cavab verməlidirlər və şübhəsiz ki, bu bir həqiqətdir. |  |
Mənbə
İstinadlar
- Mərəndli, 2017. səh. 316
- Mərəndli, 2017. səh. 112
- Çeşmazər, 1986. səh. 36
- Atabaki, 2000. səh. 114
- Şəmidə, 1961. səh. 139
- Həsənov, 2004. səh. 139
- Mərəndli, 2017. səh. 186
- Azərbaycan xalqının azadlığı uğrunda mübarizlər, 2005. səh. 106
- Rəhmanifər, Məhəmməd. "Güney Azərbaycanda Milli Hökumətin süqutundan sonra nələr yaşandı?". Apa.az (az.). 2015-01-04. İstifadə tarixi: 2025-02-06.
- Həsənli, 2006. səh. 437
- Həsənli, 2006. səh. 438
- Rəhimli, Əkrəm. Güney Azərbaycan: tarixi, siyasi və kulturoloji müstəvidə. / S.C.Pişəvəri gənclik illərində (PDF) (az.). Bakı: Azərnəşr. 2010. 83. ISBN . 2022-07-08 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2025-02-06.
- Hasanli, 2006. səh. 366
- Atabaki, 2000. səh. 172
- Sultanlı, 2010. səh. 83
- Rəhimli, 2003. səh. 143
- Rəhimli, Əkrəm. Pişəvəri S.C. Məqalə və çıxışlarından seçmələr (Təbriz 1945-1946-cı illər) (az.). Bakı: Nurlar nəşriyyatı. 2016. 415. ISBN .
- Həsənli, 2006. səh. 441
- Rossow, 1956. səh. 30
- Rəhimli, 2003. səh. 149
- Hasanli, 2006. səh. 370
- Hasanli, 2006. səh. 373
- Balayev, 2018. səh. 36
- Duqlas, Vilyam. Strange lands and friendly people (ingilis). Nyu-York: Harper & Brothers Publishers. 1951. 45.
- Lenczowski, George. United States' Support for Iran's Independence and Integrity, 1945–1959 (ingilis). 401. Annals of the American Academy of Political and Social Science. 1972. 49. doi:10.1177/000271627240100106. ISSN 0002-7162.
- Həsənli, 2006. səh. 445
- Həsənli, 2006. səh. 448
- McEvoy, Joanne; O'Leary, Brendan. Power Sharing in Deeply Divided Places. Filadelfiya: University of Pennsylvania Press. 2013. 191. ISBN .
- Hasanli, 2006. səh. 375
- Balayev, 2018. səh. 137
- Əmirov, 2000. səh. 51
- Əliqızı, 2001. səh. 24
- Mərəndli, 2017. səh. 189
- Mərəndli, 2017. səh. 148
Ədəbiyyat
- Atabaki, Touraj. Azerbaijan: Ethnicity and the Struggle for Power in Iran (ingilis). London: I.B.Tauris. 2000. səh. 288. ISBN .
- Azərbaycan xalqının azadlığı uğrunda mübarizlər (az.). Bakı: Azərbaycan Demokrat Firqəsinin nəşri. 2005. səh. 224.
- Həsənov, Həsən. Cənubi Azərbaycanda Milli Demokratik hərəkat (1941-1946-cı illər) (az.). Bakı: Elm nəşriyyatı. 2004. səh. 204.
- Mərəndli, Barış. "21 Azər" soyqırımı: 1946-1947-ci illərdə Cənubi Azərbaycanda kütləvi qırğınlar (az.). Bakı: Elm və təhsil nəşriyyatı. 2017. səh. 376. ISBN . 2024-12-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2025-03-05.
- Şəmidə, Əli. İranda fəhlə və həmkarlar hərəkatı (1941-1946) (az.). Bakı: Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyası Nəşriyyatı. 1961. səh. 181.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu sehifede is davam etmekdedir Mudaxile etmeye telesmeyin Eger komek etmek isteyirsinizse ya da sehife yarimciq qalibsa sehifeni yaradan istifadeci ile elaqe qura bilersiniz Sehifenin tarixcesinde sehife uzerinde islemis istifadecilerin adlarini gore bilersiniz Redaktelerinizi menbe ve istinadlarla esaslandirmagi unutmayin Bu meqale sonuncu defe 68 deqiqe evvel Receb Yaxsi muzakire tohfeler terefinden redakte olunub Yenile Dadas Tagizade siyasetci Azerbaycan Demokrat Partiyasinin uzvu Azerbaycan Milli Hokumeti dovrunde Milli Meclise Maragadan secilen numayende Dadas TagizadeAzerbaycan Milli Meclisine Maragadan secilen numayende12 dekabr 1945 12 dekabr 1946Sexsi melumatlarDogum yeri Maraga Maraga sehristani Serqi Azerbaycan ostani IranVefat tarixi 5 may 1947 1947 05 05 Vefat yeri Tebriz Tebriz sehristani Serqi Azerbaycan ostani IranFealiyyeti siyasetci Vikianbarda elaqeli mediafayllarHaqqindaDadas Tagizade Maragada anadan olub Hebs olunaraq Qesri Qacar hebsxanasina salinib Hebsden azad olunduqdan sonra Tehran ve Maragada siyasi fealiyyet gosterib Tude Partiyasina uzv olub ve partiyanin Maraga ve Qosacay komitelerinin yaradilmasinda istirak edib 1945 ci il noyabrin 27 den dekabrin 2 e qeder Iran tarixinde ilk defe qadinlarin da istirak etdiyi azad seckiler kecirilib Maragada kecirilen seckiler neticesinde Dadas Tagizade ses toplayaraq Azerbaycan Milli Meclisine Maragadan numayende secilib 1946 ci il dekabrin 5 de Miyane istiqametinde hucum eden sah qosunlari Qulam Yehyanin rehberlik etdiyi fedailer terefinden dayandirildi Azerbaycanin muxtelif erazilerinden insanlar silahlanmaq ve sah qosununa qarsi mubarize aparmaq ucun Milli Hokumete muracietler edirdiler Bundan sonra Mir Cefer Piseverinin rehberliyi ile Mudafie Komitesi quruldu Komitenin ilk isi Tebrizde herbi veziyyet elan edib Babek adli konullu desteler qurmaq oldu Konullu destelere ilk etapda 600 nefer uzv oldu Bundan sonra Piseveri yeniden herbi destek ucun Sovet Ittifaqina muraciet etdi Lakin bu isteyi cavabsiz qaldi 1946 ci il dekabrin 11 de Azerbaycan Eyalet Encumeni qan tokulmesinin qarsisini almaq meqsedile Qizilbas Xalq Qosunlarina ve fedai quvvelerine sah qosunlarina qarsi muqavimet gostermemek ve doyus meydanlarini terk etmek haqqinda qerar verdi Ele hemin gunden etibaren Iran ordusu iri seherlere girmezden evvel bu seherlerde erbablarin quldur desteleri elece de mulki geyimli jandarmalar qirginlar toretmeye basladilar Bu desteler Tehran radiosu terefinden Iran vetenperverleri adlandirilirdilar Destelerin esas meqsedi demokratlarin mehv edilmesi ve sah qosununun seherlere girisini temin etmek idi Tebriz ve Azerbaycanin diger seherleri talana ve qirginlara meruz qaldilar Azerbaycan Milli Hokumeti suqut etdi 1946 ci il dekabrin 14 de ABS ve Boyuk Britaniya terefinden desteklenen Iran ordusu Tebrize daxil oldu Bundan sonra da qirginlar ve talan davam etdi Minlerle insan hebs olundu surgun edildi Bas veren qirginlarda ADF uzvleri fedailer elece de taninan sairlerden Eli Fitret Sedi Yuzbendi Cefer Kasif ve Mehemmedbagir Niknam qetle yetirildiler Maraga seheri sah qosunlari terefinden tutulduqdan sonra Dadas Tagizade hebs olunub 1947 ci il mayin 5 de Tebriz Herbi Tribunalinin qerari ile Tebrizde asilib Vesiyyetnamesinde bunlari yazib Men Azerbaycanin layiqli ogluyam Beledir ki Azerbaycan xalqinin azadligi yolunda basi ucaliqla canimi verirem Menim ve dostlarimin olumu ile guman etmeyin ki azadliq bogulacaqdir Bizi muhakime ve edam eden cinayetkarlar xalq qarsisinda cavab vermelidirler ve subhesiz ki bu bir heqiqetdir MenbeIstinadlar Merendli 2017 seh 316 Merendli 2017 seh 112 Cesmazer 1986 seh 36 Atabaki 2000 seh 114 Semide 1961 seh 139 Hesenov 2004 seh 139 Merendli 2017 seh 186 Azerbaycan xalqinin azadligi ugrunda mubarizler 2005 seh 106 Rehmanifer Mehemmed Guney Azerbaycanda Milli Hokumetin suqutundan sonra neler yasandi Apa az az 2015 01 04 Istifade tarixi 2025 02 06 Hesenli 2006 seh 437 Hesenli 2006 seh 438 Rehimli Ekrem Guney Azerbaycan tarixi siyasi ve kulturoloji mustevide S C Piseveri genclik illerinde PDF az Baki Azernesr 2010 83 ISBN 9952310031 2022 07 08 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 2025 02 06 Hasanli 2006 seh 366 Atabaki 2000 seh 172 Sultanli 2010 seh 83 Rehimli 2003 seh 143 Rehimli Ekrem Piseveri S C Meqale ve cixislarindan secmeler Tebriz 1945 1946 ci iller az Baki Nurlar nesriyyati 2016 415 ISBN 9789952504444 Hesenli 2006 seh 441 Rossow 1956 seh 30 Rehimli 2003 seh 149 Hasanli 2006 seh 370 Hasanli 2006 seh 373 Balayev 2018 seh 36 Duqlas Vilyam Strange lands and friendly people ingilis Nyu York Harper amp Brothers Publishers 1951 45 Lenczowski George United States Support for Iran s Independence and Integrity 1945 1959 ingilis 401 Annals of the American Academy of Political and Social Science 1972 49 doi 10 1177 000271627240100106 ISSN 0002 7162 Hesenli 2006 seh 445 Hesenli 2006 seh 448 McEvoy Joanne O Leary Brendan Power Sharing in Deeply Divided Places Filadelfiya University of Pennsylvania Press 2013 191 ISBN 9780812245011 Hasanli 2006 seh 375 Balayev 2018 seh 137 Emirov 2000 seh 51 Eliqizi 2001 seh 24 Merendli 2017 seh 189 Merendli 2017 seh 148 Edebiyyat Atabaki Touraj Azerbaijan Ethnicity and the Struggle for Power in Iran ingilis London I B Tauris 2000 seh 288 ISBN 9781860645549 Azerbaycan xalqinin azadligi ugrunda mubarizler az Baki Azerbaycan Demokrat Firqesinin nesri 2005 seh 224 Hesenov Hesen Cenubi Azerbaycanda Milli Demokratik herekat 1941 1946 ci iller az Baki Elm nesriyyati 2004 seh 204 Merendli Baris 21 Azer soyqirimi 1946 1947 ci illerde Cenubi Azerbaycanda kutlevi qirginlar az Baki Elm ve tehsil nesriyyati 2017 seh 376 ISBN 978 9952 8312 8 3 2024 12 07 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2025 03 05 Semide Eli Iranda fehle ve hemkarlar herekati 1941 1946 az Baki Azerbaycan SSR Elmler Akademiyasi Nesriyyati 1961 seh 181