Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Cənub adası — Yeni Torpaq arxipelaqına daxil olan ada, Şimal adası ilə Matoçkin Şar boğazı vastəsi ilə ayrılır. Vayqaç adasından Kara darvazası (boğaz) vastəsi ilə ayrılır. İnzibati cəhətdən Rusiyanın Arxangelsk vilayəti ərazisinə daxildir. Adanın sahəsi 33,275 km² təşkil edir. Ada Saxalin və Şimal adası kimi adalardan sonra Rusiyada sahəsinə görə üçüncüdür.
| Cənub adası | |
|---|---|
| rus. Южный остров | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Sahəsi | 33,275 km² |
| Uzunluğu |
|
| Eni | 138 km |
| Hündür nöqtəsi | 1291 m |
| Əhalisi | 0 nəfər (2015-ci il) |
| Yerləşməsi | |
| Ölkə |  Rusiya |
| Vilayət | |
| Arxipelaq | |
| Akvatoriya | |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Adanın qərbində Qusinnaya Zemlya yarımadası yerləşir.
Ən hündür nöqtəsi — Pervousmotrennaya dağıdır (1291 m).
Tarixi
Qədimdə adada məlum olmayan qəbilə yaşamışdır. Belə düşünülür ki Ust-Poluyu mədəniyyətinə aid qəbilələrdir. Alman mifologiyasında Sirtya adı ilə tanınır.
Rus mənbələrində adanı XII—XIII əsrdə Böyük Novqorod knyazlığının tacirləri tərəfindən aşkarlandığı bildirilir. Ancaq bu təstiqini tapmamışdır.
Qərb mənbələrində adaya ilk gələnlərin 1553-cü ildə Hyo Uillobi və onun ekspedisiyasının olduğu bildirilir. VI Eduard (1547–1553) Londonun "Moskva kompaniyası" adlı şirkətə Şimal keçidini aşkarlamaq məqsədilə təşkil olunan ekspedisiyası zamanı aşkarlanır.
Hollandiyalı alim Herard Merkator 1595-ci ildə tərtib etdiyi xəritədə adanı Şimal adası (Yeni Torpaq) ilə birlikdə (yarımada kimi) vahid ada kimi göstərilir.
1671-ci ildə Parisdə "Şimal ölkələrinə səyahət" məqalə dərc olunur. Bu məqalənin müəllifi Pyer-Marten de lya Martinerdir. O, 1653-cü ildə danimarkalı tacirlərin gəmisində adada olmuşdur.
Tanınmış Holland alimi Nikolaas Vitsen "Şimali və Şərqi Tatariya" (1692) kitabında I Pyotrın ada rusların hərbi limanını inşa etdirmək istədiyini yazırdı. Adanın ilk rus araşdırmaçısı şturman Fyodor Rozmıslov olmuşdur (1768–1769).
XIX əsrin birinci yarısında adada yaşayış olmamışdır. Burada sadəcə olaraq norveçlilər və pomorlar ov və balıqçılıqla məşğul olurdular. Ada daim mübahisə predmeti idi. Rusiya imperiyası adanı öz ərazisi elan edir.
Adada aktiv məskunlaşma 1869-cu ilə təsadüf edir. Burada bir necə alman ailəsi yaşayırdı. 1877-ci ildə adada Malıe Karmakuli yaşayış məntəqəsi salındı. XIX əsrdə artıq adada alman və ruslardan ibarət olan kiçik koloniyaları vardır.
1901-ci ildə adaya rəssam Aleksandr Borisov göndərilir. O, özünə bələtçi kimi gənc alman Tıko Vilkanı bələtçi götürür. Adada 400 km məsafədə itlərlə hərəkət edən Borisov ətraf ərazilərin şəkillərini çəkirdi. Borisov Vilkanın rəssamlıq baçarığını görərək ona müəyyən istiqamət vermişdir. 1903-cü ildə adaya Stepan Pisaxov göndərilir. O, da Vilkanı yüksək qiymətləndirir və ona fırça və karandaş hədiyə edir.
1909-cu ildə Vladimir Aleksandroviç Rusanov Tıko Vilkla birlikdə təşkil olunan qütb ekspedisiyası zamanı bütün Yeni Torpaq arxipelaqını tətqiq etmiş və onun dəqiq kartoqrafik xəritəsinin tərtib etmişdir
1911-ci ildə adaya təşkil edilən ekspedisiya zamanı heç bir xəritədə göstərilməyən rus yaşayış məntəqəsi aşkarlanır. Çornıy Nos burnunda akşarlanan ərazidə 13 insana məxsus sümüklər tapılmışdır. Yaşayış məntəqəsi boyunca insan kəllələrinə və sümüklərinə rart gəlinirdi. Qəbirstanlıqda olan qəbirlər uçub dağılmış və yazılar silinmişdi.
İstinadlar
- Pyer-Martim de Lamartiner. Şimal ölkələrinə səyahət 2017-10-28 at the Wayback Machine.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Cenub adasi Yeni Torpaq arxipelaqina daxil olan ada Simal adasi ile Matockin Sar bogazi vastesi ile ayrilir Vayqac adasindan Kara darvazasi bogaz vastesi ile ayrilir Inzibati cehetden Rusiyanin Arxangelsk vilayeti erazisine daxildir Adanin sahesi 33 275 km teskil edir Ada Saxalin ve Simal adasi kimi adalardan sonra Rusiyada sahesine gore ucuncudur Cenub adasirus Yuzhnyj ostrovUmumi melumatlarSahesi 33 275 km Uzunlugu 334 kmEni 138 kmHundur noqtesi 1291 mEhalisi 0 nefer 2015 ci il Yerlesmesi73 30 00 sm e 54 05 00 s u Olke RusiyaVilayet Arxangelsk vilayetiArxipelaq Yeni TorpaqAkvatoriya Simal Buzlu okeanCenub adasi Vikianbarda elaqeli mediafayllar Adanin qerbinde Qusinnaya Zemlya yarimadasi yerlesir En hundur noqtesi Pervousmotrennaya dagidir 1291 m TarixiQedimde adada melum olmayan qebile yasamisdir Bele dusunulur ki Ust Poluyu medeniyyetine aid qebilelerdir Alman mifologiyasinda Sirtya adi ile taninir Rus menbelerinde adani XII XIII esrde Boyuk Novqorod knyazliginin tacirleri terefinden askarlandigi bildirilir Ancaq bu testiqini tapmamisdir Qerb menbelerinde adaya ilk gelenlerin 1553 cu ilde Hyo Uillobi ve onun ekspedisiyasinin oldugu bildirilir VI Eduard 1547 1553 Londonun Moskva kompaniyasi adli sirkete Simal kecidini askarlamaq meqsedile teskil olunan ekspedisiyasi zamani askarlanir Hollandiyali alim Herard Merkator 1595 ci ilde tertib etdiyi xeritede adani Simal adasi Yeni Torpaq ile birlikde yarimada kimi vahid ada kimi gosterilir 1671 ci ilde Parisde Simal olkelerine seyahet meqale derc olunur Bu meqalenin muellifi Pyer Marten de lya Martinerdir O 1653 cu ilde danimarkali tacirlerin gemisinde adada olmusdur Taninmis Holland alimi Nikolaas Vitsen Simali ve Serqi Tatariya 1692 kitabinda I Pyotrin ada ruslarin herbi limanini insa etdirmek istediyini yazirdi Adanin ilk rus arasdirmacisi sturman Fyodor Rozmislov olmusdur 1768 1769 XIX esrin birinci yarisinda adada yasayis olmamisdir Burada sadece olaraq norvecliler ve pomorlar ov ve baliqciliqla mesgul olurdular Ada daim mubahise predmeti idi Rusiya imperiyasi adani oz erazisi elan edir Adada aktiv meskunlasma 1869 cu ile tesaduf edir Burada bir nece alman ailesi yasayirdi 1877 ci ilde adada Malie Karmakuli yasayis menteqesi salindi XIX esrde artiq adada alman ve ruslardan ibaret olan kicik koloniyalari vardir 1901 ci ilde adaya ressam Aleksandr Borisov gonderilir O ozune beletci kimi genc alman Tiko Vilkani beletci goturur Adada 400 km mesafede itlerle hereket eden Borisov etraf erazilerin sekillerini cekirdi Borisov Vilkanin ressamliq bacarigini gorerek ona mueyyen istiqamet vermisdir 1903 cu ilde adaya Stepan Pisaxov gonderilir O da Vilkani yuksek qiymetlendirir ve ona firca ve karandas hediye edir 1909 cu ilde Vladimir Aleksandrovic Rusanov Tiko Vilkla birlikde teskil olunan qutb ekspedisiyasi zamani butun Yeni Torpaq arxipelaqini tetqiq etmis ve onun deqiq kartoqrafik xeritesinin tertib etmisdir 1911 ci ilde adaya teskil edilen ekspedisiya zamani hec bir xeritede gosterilmeyen rus yasayis menteqesi askarlanir Corniy Nos burnunda aksarlanan erazide 13 insana mexsus sumukler tapilmisdir Yasayis menteqesi boyunca insan kellelerine ve sumuklerine rart gelinirdi Qebirstanliqda olan qebirler ucub dagilmis ve yazilar silinmisdi IstinadlarPyer Martim de Lamartiner Simal olkelerine seyahet 2017 10 28 at the Wayback Machine