Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalə böyük ölçüdə və ya tamamilə tək mənbəyə əsaslanır. |
Bu məqalənin sonunda mənbə siyahısı var, lakin mətndaxili mənbələr heç və ya kifayət qədər istifadə edilmədiyi üçün bəzi məlumatların mənbəsi bilinmir. |
Cəlaliyyə (fars. جللییا) — Naxçıvan hakimi, məlikə (XIII əsrin 20-ci illəri), Azərbaycan Atabəylər dövlətinin ikinci hökmdarı atabəy Məhəmməd Cahan Pəhləvanın Zahidə xatundan olan qızı, atabəy Özbəyin bacısı, Xarəzmşah Cəlaləddin Mənguberdinin şəxsi münşisi.
| Cəlaliyyə | |
|---|---|
| fars. جللییا | |
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Milliyyəti | qıpçaq türkü |
| Atası | Məhəmməd Cahan Pəhləvan |
| Anası | Zahidə xatun |
| Həyat yoldaşları | Məhəmmədin oğlu Qiyasədin Pirşah, Cəlaləddin Mənguberdi |
| Dini | Sünni İslam |
Həyatı
Şihabəddin ən-Nəsəvinin Cəlaliyyə haqqında məlumatı "Məlikə Cəlaliyyə, Naxçıvanın sahibəsi" sözləri ilə başlayır. 1224-cü ildə monqolların dağıtdığı Xarəzmşahlar dövlətinin hökmdarı sultan Məhəmmədin oğlu Qiyasədin Pirşah Azərbaycana yürüş edir. Hücumların qarşısını almaq iqtidarında olmayan Özbək, iqta mülkü kimi Naxçıvana sahib olan bacısı Cəlaliyyəni Pirşaha ərə verməklə barışıq əldə edir. Azərbaycan Atabəylər dövlətinin süqutundan sonra Naxçıvan Cəlaliyyənin mülkü olaraq qalır. Cəlaliyyə haqqında mənbələrdə olan sonrakı məlumat Cəlaləddin Mənguberdinin vəziri Şərəf əl-Mülkün bu işə Cəlaliyyənin oğulluğu, ona naxələf çıxmış məmlük Aytoğmış təhrik etmişdi. Naxçıvan civarında baş verən döyüş vəzirin qoşununun məğlubiyyəti ilə nəticələnir. Ən-Nəsəvi Cəlaliyyənin sarayında, adətən, kişilərin danışdığı "hacib" (sarayın işlər müdiri, kamergeri) vəzifəsini icra edənin o zaman qadın olması haqqında məlumat verir. 1228-ci ildə gürcü qoşunlarını darmadağın etmiş, ətraf yerləri ələ keçirmiş Xarəzmşah Cəlaləddin Mənguberdi Cəlaliyyənin təklifi ilə Naxçıvana gəlir. Öz mülklərini qorumağa çalışan Cəlaliyyə sultanla nikah kəsdirir. 1231-ci ildə monqolların ikinci yürüşü zamanı Naxçıvan işğal olunur. Bundan sonrakı dövr mənbələri Cəlaliyyə haqqında heç bir məlumat vermir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Cəlaliyyə // Naxçıvan Ensiklopediyası. I cild (Təkmilləşdirilmiş və yenidən işlənmiş ikinci nəşr). Naxçıvan: AMEA Naxçıvan bölməsi. V. Y. Talıbov. 2005. səh. 108 — 109. ISBN .
Ədəbiyyat
- Bünyadov Z. M., Azərbaycan Atabəyləri dövləti [1136–1225], B., 1985;
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqale boyuk olcude ve ya tamamile tek menbeye esaslanir Movzu ile bagli muzakire sehifesindeki muzakirelere qosula ve fikirlerinizi bildire bilersiniz Meqaleye etibarli menbeler elave ederek tekmillesdire bilersiniz Bu meqalenin sonunda menbe siyahisi var lakin metndaxili menbeler hec ve ya kifayet qeder istifade edilmediyi ucun bezi melumatlarin menbesi bilinmir Lutfen menbeleri uygun sekilde metnin daxilinde yerlesdirerek meqalenin tekmillesdirilmesine komek edin Celaliyye fars جللییا Naxcivan hakimi melike XIII esrin 20 ci illeri Azerbaycan Atabeyler dovletinin ikinci hokmdari atabey Mehemmed Cahan Pehlevanin Zahide xatundan olan qizi atabey Ozbeyin bacisi Xarezmsah Celaleddin Menguberdinin sexsi munsisi Celaliyyefars جللییا Naxcivan hakimiSexsi melumatlarMilliyyeti qipcaq turkuAtasi Mehemmed Cahan PehlevanAnasi Zahide xatunHeyat yoldaslari Mehemmedin oglu Qiyasedin Pirsah Celaleddin MenguberdiDini Sunni IslamHeyatiSihabeddin en Nesevinin Celaliyye haqqinda melumati Melike Celaliyye Naxcivanin sahibesi sozleri ile baslayir 1224 cu ilde monqollarin dagitdigi Xarezmsahlar dovletinin hokmdari sultan Mehemmedin oglu Qiyasedin Pirsah Azerbaycana yurus edir Hucumlarin qarsisini almaq iqtidarinda olmayan Ozbek iqta mulku kimi Naxcivana sahib olan bacisi Celaliyyeni Pirsaha ere vermekle barisiq elde edir Azerbaycan Atabeyler dovletinin suqutundan sonra Naxcivan Celaliyyenin mulku olaraq qalir Celaliyye haqqinda menbelerde olan sonraki melumat Celaleddin Menguberdinin veziri Seref el Mulkun bu ise Celaliyyenin ogullugu ona naxelef cixmis memluk Aytogmis tehrik etmisdi Naxcivan civarinda bas veren doyus vezirin qosununun meglubiyyeti ile neticelenir En Nesevi Celaliyyenin sarayinda adeten kisilerin danisdigi hacib sarayin isler mudiri kamergeri vezifesini icra edenin o zaman qadin olmasi haqqinda melumat verir 1228 ci ilde gurcu qosunlarini darmadagin etmis etraf yerleri ele kecirmis Xarezmsah Celaleddin Menguberdi Celaliyyenin teklifi ile Naxcivana gelir Oz mulklerini qorumaga calisan Celaliyye sultanla nikah kesdirir 1231 ci ilde monqollarin ikinci yurusu zamani Naxcivan isgal olunur Bundan sonraki dovr menbeleri Celaliyye haqqinda hec bir melumat vermir Hemcinin baxEldenizler Zahide xatun Semseddin EldenizIstinadlarCelaliyye Naxcivan Ensiklopediyasi I cild Tekmillesdirilmis ve yeniden islenmis ikinci nesr Naxcivan AMEA Naxcivan bolmesi V Y Talibov 2005 seh 108 109 ISBN 5 8066 1468 9 Edebiyyat Bunyadov Z M Azerbaycan Atabeyleri dovleti 1136 1225 B 1985