Cəfər Haşım oğlu Cəfərov (20 sentyabr 1914, Bakı – 19 sentyabr 1973, Bakı) — teatrşünas, ədəbiyyatşünas və estetik, ictimai xadim, sənətşünaslıq elmləri doktoru (1961), Azərbaycan MEA-nın müxbir üzvü (1962), Azərbaycan SSR Əməkdar incəsənət xadimi (1973).
Cəfər Cəfərov | |
---|---|
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 20 sentyabr 1914 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 19 sentyabr 1973 (58 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri | |
Partiya | |
Təhsili |
|
Fəaliyyəti | alim |
Elmi fəaliyyəti | |
Elm sahəsi | teatr |
Elmi dərəcəsi | sənətşünaslıq elmləri doktoru (1961) |
Elmi adı | professor |
| |
Təltifləri |
Haqqında
Cəfər Cəfərov 1914-cü il sentyabrın 7-də Bakıda kiçik bir tacir ailəsində anadan olub. O, ilk təhsilini Bakıda alıb. 1930-cu ildə Bakı Pedaqoji Texnikumunu bitirib. 2 il müəllim işlədikdən sonra 1932-ci ildə Moskvadakı A.Bubnov adına Pedaqoji İnstitutun Ədəbiyyat fakültəsinə daxil olub. 1937-ci ildə ali təhsilini başa vuraraq Bakıya qayıdıb.
Əmək fəaliyyəti
Ali təhsilini başa vurduqdan sonra Bakıya qayıdan Cəfər Cəfərov "Ədəbiyyat" qəzetinin Tənqid şöbəsinin müdiri vəzifəsini icra edib. 1937–1938-ci illərdə Akademik Milli Dram Teatrında ədəbi hissə müdiri, 1938–1939-cu illərdə Cəfər Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyasında Ssenari şöbəsinin müdiri, 1939-cu ildə isə Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının məsul katibi olub.
Cəfər Cəfərov hökumətdə müxtəlif məsul vəzifələrdə çalışıb. Belə ki, o, 1947-1954-cü illərdə Azərbaycan KP MK-da şöbə müdiri, mədəniyyət nazirinin müavini vəzifələrini icra edib.
O, sonrakı illərdə Bakı Dövlət Universitetində, Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetində, Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutunda pedaqoji fəaliyyət göstərməklə yanaşı, "Pravda" qəzetinin Azərbaycan üzrə müxbiri olub. 1959-cu ildən ömrünün sonunadək Azərbaycan Memarlıq və İncəsənət İnstitutu Teatr və kino şöbəsinin müdiri olub. Burada bir sıra teatrşünas alimlərin yetişdirilməsinə, kino və teatr sənətinə aid tədqiqatlar aparılmasına rəhbərlik edib. Eyni zamanda 1967-1972-ci illərdə Azərbaycan KP MK-nın İdeoloji iş üzrə katibi vəzifəsini icra edib.
Hərbi xidmətdə
Cəfər Cəfərov 1940-cı ildə hərbi xidmətə çağırılıb. O, II Dünya müharibəsinin ilk günlərindən 1947-ci ilə kimi ordu sıralarında xidmət edib. Xidmətdə olduğu vaxt "Krım cəbhəsi" qəzetinin redaktoru işləyib, İraq və İrana ezamiyyətə göndərilib.
Teatr sahəsində fəaliyyəti
Cəfər Cəfərov tənqidi fəaliyyətə 1930-cu ildən başlayıb. O, teatrın, dramaturgiyanın həm tarixi, həm də nəzəri problemlərinə dair sanballı əsərləri ilə milli teatrşünaslığımızın elmi-nəzəri əsaslarını yaradıb. Belə ki, Hüseyn Ərəblinskinin, İsmayıl Hidayətzadənin, Həqiqət Rzayevanın, Mehdi Məmmədovun, Tofiq Kazımovun, Abbasmirzə Şərifzadənin, Rza Təhmasibin yaradıcılıqları barədə elmi məqalələr, monoqrafiyalar yazıb. Akademik Milli Dram Teatrının tarixini fundamental şəkildə araşdırıb və həmin mövzuda bir neçə kitab çap etdirib. Azərbaycan və bir sıra rus teatrlarının ən maraqlı tamaşalarına resenziyalar yazıb.
Cəfər Cəfərovun 1934-cü ildə "Ədəbiyyat qəzeti"nin 30 may sayında nasir Ənvər Məmmədxanlının "Burulğan" povestinə həsr olunmuş "Həyat burulğanı və ondan çıxış yolu" məqaləsi dərc edilib. Alimin ədəbi-tənqidi irsində teatr və dramaturgiyanın tədqiqi birinci sırada dururdu. "Hacı Qara", "Azərbaycan dramaturgiyası", "Dramaturgiya və teatrımızın yeni yüksəlişi uğrunda","Yüksək keyfiyyətli dramaturgiya uğrunda", "M.F.Axundovun dramaturgiyası" (monoqrafiya), "M.F. Axundov və teatr", "Nəcəfbəy Vəzirov", "Vilyam Şekspir", "Cavid teatrı", "Cəfər Cabbarlı", "Dramaturgiyada yüksək sənətkarlıq uğrunda", "Naxçıvan teatrı", "Antoni və Kleopatra", "Təklik faciədir", "Yalansız", "Azərbaycan teatrı"(monoqrafiya), "Teatrda müasirlik" - bunlar Cəfər Cəfərov tərəfindən teatr və dramaturgiya ilə bağlı yazılan məqalələrdir.
Teatrşünas alim "M.F.Axundovun dramaturgiyası" monoqrafiyasında Axundovun dramaturji irsini tədqiq edib. Habelə "Təklik faciədir" məqaləsində dramaturq İlyas Əfəndiyevin "Sən həmişə mənimləsən" pyesi və onun tamaşası haqqında yazıb. Cəfər Cəfərov Azərbaycan teatrının təxminən bir əsrlik tarixini qələmə almışdı. "Azərbaycan teatrı (1873-1973)" monoqrafiyası (əsərin sonuncu fəsli- "Axtarışlar davam edir"- Yaşar Qarayev tərəfindən qələmə alınıb) uzun illər gərgin axtarışlar nəticəsində ərsəyə gəlmişdi. O, araşdırmaçı bir alim kimi "Hüseyn Ərəblinski. Sənəti və mübarizəsi" məqaləsini qələmə almışdı.
Cəfər Cəfərov "Rejissor sənəti", iki cilddə Azərbaycan və iki cilddə rus dillərində "Seçilmiş əsərləri", "Azərbaycan Dram Teatrı" kitablarını, "Cavid və teatr", "Mirzə Fətəli Axundazdənin dramaturgiyası", "Mirzə Fətəli Axundzadə və teatr", "Vilyam Şekspirin dramaturgiyası" elmi əsərlərini yazıb.
Cəfər Cəfərov ömrünün 40 ilə qədər böyük bir hissəsini milli ədəbiyyata və incəsənətə həsr edib. "Azərbaycan teatrı (1873-1973)" adlı monoqrafiyasında tarixi və elmi faktları sistemləşdirib. O, "Azərbaycan dramaturgiyası" adlı məqaləsində N.B.Vəzirovun yaradıcılığına geniş yer verib. Teatrşünas alimin "Estetik fikir tariximizdən", "Estetik zövq", "Estetika və sənətşünaslıq", "Sənətlərin təsnifi" kimi məqalələri estetika fənninin tədrisi üçün dəyərli mənbələrdən hesab olunur.
Vəfatı
Cəfər Cəfərov 1973-cü il sentyabrın 19-u Bakıda vəfat edib. Məzarı Fəxri xiyabandadır.
Mükafatları
Cəfər Cəfərov 1972-ci ildə "Azərbaycan Respublikasının Əməkdar incəsənət xadimi" fəxri adı ilə təltif olunub.
İstinadlar
- Джафаров Джафар Гашум оглы // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- "Cəfərov Cəfər Haşım oğlu" (Azərbaycan). science.gov.az. 21.09.2024 tarixində .
- "lib.az - "7 Sentyabr" tariximizdə". lib.az. 2023-03-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-04-29. (#redundant_parameters); (#redundant_parameters); (#redundant_parameters)
- "Cəfər Cəfərov: Teatrşünas, ədəbiyyatşünas və incəsənət xadimi". teatro.az (az.). 2023-10-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-04-29. (#redundant_parameters); (#redundant_parameters); (#redundant_parameters)
- "Arxivlənmiş surət". www.anl.az. 2024-05-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-04-29. (#redundant_parameters); (#redundant_parameters); (#redundant_parameters)
- "Fəxri Xiyabanda dəfn edilənlər - Azerbaijan.az". azerbaijan.az. 2023-12-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-04-29. (#redundant_parameters); (#redundant_parameters); (#redundant_parameters)
Xarici keçidlər
- Cəfər Cəfərov: "Azərbaycan teatrı"
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediyada bu ad soyadli diger sexsler haqqinda da meqaleler var bax Cefer Ceferov Cefer Hasim oglu Ceferov 20 sentyabr 1914 Baki 19 sentyabr 1973 Baki teatrsunas edebiyyatsunas ve estetik ictimai xadim senetsunasliq elmleri doktoru 1961 Azerbaycan MEA nin muxbir uzvu 1962 Azerbaycan SSR Emekdar incesenet xadimi 1973 Cefer CeferovSexsi melumatlarDogum tarixi 20 sentyabr 1914 1914 09 20 Dogum yeri Baki Baki quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 19 sentyabr 1973 1973 09 19 58 yasinda Vefat yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIDefn yeri Fexri XiyabanPartiya Sovet Ittifaqi Kommunist PartiyasiTehsili Moskva Dovlet Pedaqoji Universiteti d Fealiyyeti alimElmi fealiyyetiElm sahesi teatrElmi derecesi senetsunasliq elmleri doktoru 1961 Elmi adi professorTeltifleriHaqqindaCefer Ceferov 1914 cu il sentyabrin 7 de Bakida kicik bir tacir ailesinde anadan olub O ilk tehsilini Bakida alib 1930 cu ilde Baki Pedaqoji Texnikumunu bitirib 2 il muellim isledikden sonra 1932 ci ilde Moskvadaki A Bubnov adina Pedaqoji Institutun Edebiyyat fakultesine daxil olub 1937 ci ilde ali teh silini basa vuraraq Bakiya qa yidib Emek fealiyyetiAli tehsilini basa vurduqdan sonra Bakiya qayidan Cefer Ceferov Edebiyyat qezetinin Tenqid sobesinin mudiri vezifesini icra edib 1937 1938 ci illerde Akademik Milli Dram Teatrinda edebi hisse mudiri 1938 1939 cu illerde Cefer Cabbarli adina Azerbaycanfilm kinostudiyasinda Ssenari sobesinin mudiri 1939 cu ilde ise Azerbaycan Yazicilar Ittifaqinin mesul katibi olub Cefer Ceferov hokumetde muxtelif mesul vezifelerde calisib Bele ki o 1947 1954 cu illerde Azer baycan KP MK da sobe mudiri mede niy yet na zirinin muavini vezifele rini icra edib O sonraki illerde Baki Dovlet Uni ver si tetinde Azerbaycan Dovlet Pedaqoji Universitetinde Azerbay can Dov let Incesenet Institutunda pedaqoji fealiyyet gos termek le yanasi Pravda qeze tinin Azer bay can uzre muxbiri olub 1959 cu ilden omrunun sonunadek Azerbaycan Memarliq ve Incesenet Institutu Teatr ve kino sobesinin mudiri olub Burada bir sira teatrsunas alimlerin yetisdirilmesine kino ve teatr senetine aid tedqiqatlar aparilmasina rehberlik edib Eyni zamanda 1967 1972 ci il lerde Azerbaycan KP MK nin Ideo lo ji is uz re katibi vezifesini icra edib Herbi xidmetdeCefer Ceferov 1940 ci ilde herbi xidmete cag i ri lib O II Dunya muhari be sinin ilk gun lerinden 1947 ci ile kimi ordu siralarinda xidmet edib Xidmetde oldugu vaxt Krim cebhe si qezetinin redaktoru is leyib Iraq ve Irana ezamiyyete gonderilib Teatr sahesinde fealiyyetiCefer Ceferov tenqidi fealiyyete 1930 cu ilden baslayib O teatrin dramaturgiyanin hem ta rixi hem de nezeri problemlerine dair san bal li eserleri ile milli teatrsunasligimizin el mi nezeri esaslarini yaradib Bele ki Huseyn Ereblinskinin Ismayil Hidayetzadenin Heqiqet Rzayevanin Mehdi Memmedovun Tofiq Kazimovun Abbasmirze Serifzadenin Rza Tehmasibin yaradiciliqlari barede elmi meqaleler monoqrafiyalar yazib Akademik Milli Dram Teatrinin tarixini fundamental sekilde arasdirib ve hemin movzuda bir nece kitab cap etdirib Azerbaycan ve bir sira rus teatrlarinin en maraqli tamasalarina resenziyalar yazib Cefer Ceferovun 1934 cu ilde Edebiyyat qezeti nin 30 may sayinda nasir Enver Memmedxanlinin Burulgan povestine hesr olunmus Heyat burulgani ve ondan cixis yolu meqalesi derc edilib Alimin edebi tenqidi irsinde teatr ve dramaturgiyanin tedqiqi birinci sirada dururdu Haci Qara Azerbaycan dramaturgiyasi Dramaturgiya ve teatrimizin yeni yukselisi ugrunda Yuksek keyfiyyetli dramaturgiya ugrunda M F Axundovun dramaturgiyasi monoqrafiya M F Axundov ve teatr Necefbey Vezirov Vilyam Sekspir Cavid teatri Cefer Cabbarli Dramaturgiyada yuksek senetkarliq ugrunda Naxcivan teatri Antoni ve Kleopatra Teklik faciedir Yalansiz Azerbaycan teatri monoqrafiya Teatrda muasirlik bunlar Cefer Ceferov terefinden teatr ve dramaturgiya ile bagli yazilan meqalelerdir Teatrsunas alim M F Axundovun dramaturgiyasi monoqrafiyasinda Axundovun dramaturji irsini tedqiq edib Habele Teklik faciedir meqalesinde dramaturq Ilyas Efendiyevin Sen hemise menimlesen pyesi ve onun tamasasi haqqinda yazib Cefer Ceferov Azerbaycan teatrinin texminen bir esrlik tarixini qeleme almisdi Azerbaycan teatri 1873 1973 monoqrafiyasi eserin sonuncu fesli Axtarislar davam edir Yasar Qarayev terefinden qeleme alinib uzun iller gergin axtarislar neticesinde erseye gelmisdi O arasdirmaci bir alim kimi Huseyn Ereblinski Seneti ve mubarizesi meqalesini qeleme almisdi Cefer Ceferov Rejissor seneti iki cildde Azerbaycan ve iki cildde rus dillerinde Secilmis eserleri Azerbaycan Dram Teatri kitablarini Cavid ve teatr Mirze Feteli Axundazdenin dramaturgiyasi Mirze Feteli Axundzade ve teatr Vilyam Sekspirin dramaturgiyasi elmi eserlerini yazib Cefer Ceferov omrunun 40 ile qeder boyuk bir hissesini milli edebiyyata ve incesenete hesr edib Azerbaycan teatri 1873 1973 adli monoqrafiyasinda tarixi ve elmi faktlari sistemlesdirib O Azerbaycan dramaturgiyasi adli meqalesinde N B Vezirovun yaradiciligina genis yer verib Teatrsunas alimin Estetik fikir tariximizden Estetik zovq Estetika ve senetsunasliq Senetlerin tesnifi kimi meqaleleri estetika fenninin tedrisi ucun deyerli menbelerden hesab olunur VefatiCefer Ceferov 1973 cu il sentyabrin 19 u Bakida vefat edib Mezari Fexri xiyabandadir MukafatlariCefer Ceferov 1972 ci ilde Azerbaycan Respublikasinin Emekdar incesenet xadimi fexri adi ile teltif olunub IstinadlarDzhafarov Dzhafar Gashum ogly Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 Ceferov Cefer Hasim oglu Azerbaycan science gov az 21 09 2024 tarixinde lib az 7 Sentyabr tariximizde lib az 2023 03 30 tarixinde Istifade tarixi 2024 04 29 redundant parameters redundant parameters redundant parameters Cefer Ceferov Teatrsunas edebiyyatsunas ve incesenet xadimi teatro az az 2023 10 02 tarixinde Istifade tarixi 2024 04 29 redundant parameters redundant parameters redundant parameters Arxivlenmis suret www anl az 2024 05 01 tarixinde Istifade tarixi 2024 04 29 redundant parameters redundant parameters redundant parameters Fexri Xiyabanda defn edilenler Azerbaijan az azerbaijan az 2023 12 09 tarixinde Istifade tarixi 2024 04 29 redundant parameters redundant parameters redundant parameters Xarici kecidlerCefer Ceferov Azerbaycan teatri