Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalə Yer səthi məqaləsinə çox yaxındır və hər ikisinin eyni başlıq altında birləşdirilməsi mümkündür.
Coğrafi təbəqə atmosferin aşağı, litosferin yuxarı hissəsinin, hidrosfer və biosferin qarşılıqlı təmasda olduğu, nüfuz edərək dəyişdiyi təbəqədir. Coğrafi təbəqə ən mürəkkəb təbii kompleks olub, canlılardan və cansız maddələrdən təşkil olunmuşdur. Onun formalaşması və inkişafı həm geoloji, həm də bioloji amillərdən asılıdır. Coğrafi təbəqənin inkişafı üç əsas mərhələyə bölünür: biogenə qədərki (əsasən eonunu əhatə edir - biosfer yeni formalaşmağa başladığı üçün üzvi aləm digər xarici təbəqələrə fəal təsir göstərə bilmirdi), biogen (Fanerozoy eonunu əhatə edir - canlılar digər təbəqələrə fəal təsir göstərir, üzvi mənşəli çökmə süxurlar torpaq və üzvi mənşəli faydalı qazıntılar yaranır) və müasir (antropogen; bu mərhələdə insan öz fəaliyyəti ilə coğrafi təbəqəyə güclü təsir edir, coğrafi mühit yaranır). Coğrafi təbəqənin inkişafındakı fasiləsizliyi günəş enerjisi və qismən Yerin daxili enerjisi təmin edir. Coğrafi təbəqənin insanların fəaliyyəti ilə bağlı olan hissəsi coğrafi mühit adlanır.
Coğrafi təbəqənin inkişaf qanunauyğunluqları: 1. Bütövlük - coğrafi təbəqəni təşkil edən bütün komponentlər bir-biri ilə sıx qarşılıqlı əlaqəyə malikdir, onlardan birinin dəyişməsi digərlərinin də dəyişməsinə səbəb olur. 2. Ritmiklik - hadisə və proseslərin müəyyən vaxtdan bir təkrarlanması (Yerin öz oxu ətrafında fırlanması - sutkalıq, Günəş ətrafında fırlanması - illik, həmçinin çoxillik və geoloji dövrlər ərzində baş verən ritmiklik mövcuddur). 3. Coğrafi zonallıq - ekvatordan qütblərə doğru, dağın ətəyindən zirvəsinə doğru təbii komplekslərin qanunauyğun dəyişməsi.
Həmçinin bax
İstinadlar
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqale Yer sethi meqalesine cox yaxindir ve her ikisinin eyni basliq altinda birlesdirilmesi mumkundur Cografi tebeqe atmosferin asagi litosferin yuxari hissesinin hidrosfer ve biosferin qarsiliqli temasda oldugu nufuz ederek deyisdiyi tebeqedir Cografi tebeqe en murekkeb tebii kompleks olub canlilardan ve cansiz maddelerden teskil olunmusdur Onun formalasmasi ve inkisafi hem geoloji hem de bioloji amillerden asilidir Cografi tebeqenin inkisafi uc esas merheleye bolunur biogene qederki esasen eonunu ehate edir biosfer yeni formalasmaga basladigi ucun uzvi alem diger xarici tebeqelere feal tesir gostere bilmirdi biogen Fanerozoy eonunu ehate edir canlilar diger tebeqelere feal tesir gosterir uzvi menseli cokme suxurlar torpaq ve uzvi menseli faydali qazintilar yaranir ve muasir antropogen bu merhelede insan oz fealiyyeti ile cografi tebeqeye guclu tesir edir cografi muhit yaranir Cografi tebeqenin inkisafindaki fasilesizliyi gunes enerjisi ve qismen Yerin daxili enerjisi temin edir Cografi tebeqenin insanlarin fealiyyeti ile bagli olan hissesi cografi muhit adlanir Cografi tebeqenin inkisaf qanunauygunluqlari 1 Butovluk cografi tebeqeni teskil eden butun komponentler bir biri ile six qarsiliqli elaqeye malikdir onlardan birinin deyismesi digerlerinin de deyismesine sebeb olur 2 Ritmiklik hadise ve proseslerin mueyyen vaxtdan bir tekrarlanmasi Yerin oz oxu etrafinda firlanmasi sutkaliq Gunes etrafinda firlanmasi illik hemcinin coxillik ve geoloji dovrler erzinde bas veren ritmiklik movcuddur 3 Cografi zonalliq ekvatordan qutblere dogru dagin eteyinden zirvesine dogru tebii komplekslerin qanunauygun deyismesi Hemcinin baxTebiet Cemiyyet Torpaq Bitki Heyvanlar alemiIstinadlarXarici kecidler