Jozef Bonapart — (İtalyanca:Giuseppe Bonaparte; İspanca:José I Bonaparte) (7 yanvar 1768[…] və ya 1768 – 28 iyul 1844[…] və ya 1844, Florensiya) - Napoleon Bonapartın ən böyük qardaşı. Qardaşı tərəfindən 1806–1808-ci illər arasında Neapol Kralı və 1808–1813-cü illər arasında da (I Joze adı ilə) İspaniya kralı elan olunmuşdur. Napoleon Bonapartın devrilməsindən sonra Jozef özünü Survilliers Qrafı kimi adlandırmışdır.
Jozef Bonapart | |
---|---|
fr. jilipollasx2 | |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 7 yanvar 1768[…] və ya 1768 |
Vəfat tarixi | 28 iyul 1844[…] və ya 1844 |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri |
|
Atası | Karlo Bonapart |
Anası | Letizia Ramolino |
Hərbi xidmət | |
Rütbəsi | general |
| |
Təltifləri | |
Monoqram | |
İmzası | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Qardaşları kimi Jozef də Fransada respublika idealına bağlanmışdı. Vətənpərvər lider Paskuale Paolinin Korsikaya hakim olması ilə adadan ayrılaraq Fransaya sığınmaq məcburiyyətində qaldı. 1796-cı ildə İtaliya səfərinin başlanğıcında Napoleonu müşayiət etdi. Sardiniya ilə aparılan və Çerasko atəşkəsi ilə nəticələn danışıqlarda iştirak etmişdi. Daha sonra isə Korsikanı geri qaytarmaq üçün aparılan yürüşə qatıldı; adada idarəçiliyin yenidən bərpa olunmasına kömək etdi. Direktoriya rəhbərliyi tərəfindən əvvəl Parma Hersoqluğuna (1796), daha sonra da Romaya elçi olaraq təyin olundu. 1797-ci ilin sonlarında isə Parisə geri qayıtdı, Beşyüzlər Şurasında Korsikanı təmsil etdi.
Jozefin, Napoleon Bonapartın 18 Brumayre (1799-cu il 9 noyabr) çevrilişinə çox az köməyi dəydi. Dövlət Şurası və Qanunvericilik Orqanı üzvü olaraq 1800-cü ildə, Mortfontaynedə ABŞ ilə müqavilə imzaladı. 1801-ci ildə Avstriya ilə Fransa arasında Luneville müqaviləsi ilə nəticələnən danışıqlara sədrlik etdi. Napoleon Bonapartın Avropanı tamamilə müharibədən kənar elan edən Amyens müqaviləsindən (1802) əvvəl ingilis səfiri Lord Kornuelsi ilə danışıqları davam etdirən fransız heyətində vəzifə aldı. Amma bir il sonra İngiltərə ilə Fransa arasındakı münasibətlər gərginləşdi Jozefin diplomatik səyləri boşa getdi.
Napoleon Bonapartın həyatı boyu birinci konsul sifəti ilə əldə etdiyi hakimiyyətinə, öz varisini təyin etməsinin vacibliyi problemi iki qardaş arasında mübahisəyə səbəb oldu (1802-ci il 1 avqust). Napoleonun varisi olmadığı üçün Jozef ən böyük qardaşı olaraq özünün varis olması tələbini irəli sürdü. Halbuki Napoleon, Lui Bonopartın oğlunun varis olmasının lazım olduğunu irəli sürürdü. 1804-cü ilin mayında Napoleonun imperator elan olunması ilə münaqişə daha da dərinləşdi. Jozef, Fransa taxtı üzərindəki bütün iddialarından imtina etməsi şərtilə onun Lombardiya krallığına gətirmə istiqamətində Napoleonun etdiyi təklifi geri çevirdi.
Napoleonun Almaniyada olduğu zaman bir il ərzində fransız hökumətinə rəhbərlik edən Jozef, 1806-cı ildə Burbonlar sülaləsini devirmək məqsədilə Neapola göndərildi. Elə həmin ildə imperatorluq fərmanı ilə Neapol kralı elan edildi. Orada feodalizmin qalıqlarını təmizlədi; monastır təriqətlərində islahatlar həyata keçirdi; ədliyyə, maliyyə və təhsil sistemlərini yenidən təşkil etdi.
Napoleon, 1808-ci ildən sonra Jozefin idarəçiliyini get gedə bəyənməməyə başladı. İspaniya kralı olamqla bağlı Neapoldan geri çağrılan Jozef, üsyançı ispanların Baylednə fransız qüvvələrini yeniləmələri ilə əlaqədar olaraq, Madriddən ayrılmaq məcburiyyərində qaldı. 1808-ci ilin sonunda Napoleon tərəfindən yenidən İspaniya taxtına yerləşdirildi. Amma Napoleondan asılı vəziyyətə düşdüyü üçün dörd dəfə taxtdan ayrılmaq istəyini bildirdi.
1814-cü ilin martın 30-da Müttəfiq qoşunları Parisə çatanda, Jozef, əgər çarəsiz qalarsa təcavüzkarlarla atəşkəs imzalamaq üçün geridə Marşal Marmontu buraxaraq qaçdı. Yüz Gün (1815) zamanında mühüm rol oynamadı. Napoleonun Rochefortda təslim olmasından sonra ABŞ-yə getdi, 1830-cu ildə Napoleonun oğlu Reyxstadt hersoqunun Fransa taxtı üzərindəki iddialarının qəbul olunmaması üçün məsələ qaldırdı. Daha sonra İngiltərəyə getdi; bir müddət Genuyada, son dəfə isə Florensiyada oldu.
İstinadlar
- Joseph Bonaparte Comte De Survilliers (fr.). / Assemblée nationale
- Joseph Bonaparte // Encyclopædia Britannica (ing.).
- José I Bonaparte // Diccionario biográfico español (isp.). Real Academia de la Historia, 2011.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Jozef Bonapart Italyanca Giuseppe Bonaparte Ispanca Jose I Bonaparte 7 yanvar 1768 ve ya 1768 28 iyul 1844 ve ya 1844 Florensiya Napoleon Bonapartin en boyuk qardasi Qardasi terefinden 1806 1808 ci iller arasinda Neapol Krali ve 1808 1813 cu iller arasinda da I Joze adi ile Ispaniya krali elan olunmusdur Napoleon Bonapartin devrilmesinden sonra Jozef ozunu Survilliers Qrafi kimi adlandirmisdir Jozef Bonapartfr jilipollasx2Sexsi melumatlarDogum tarixi 7 yanvar 1768 1768 01 07 ve ya 1768Vefat tarixi 28 iyul 1844 1844 07 28 ve ya 1844Vefat yeri Florensiya Boyuk Toskana hersoqlugu ItaliyaDefn yeri Sent Luis des Invalides katedrali d Atasi Karlo BonapartAnasi Letizia RamolinoHerbi xidmetRutbesi generalTeltifleriMonoqramImzasi Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiQardaslari kimi Jozef de Fransada respublika idealina baglanmisdi Vetenperver lider Paskuale Paolinin Korsikaya hakim olmasi ile adadan ayrilaraq Fransaya siginmaq mecburiyyetinde qaldi 1796 ci ilde Italiya seferinin baslangicinda Napoleonu musayiet etdi Sardiniya ile aparilan ve Cerasko ateskesi ile neticelen danisiqlarda istirak etmisdi Daha sonra ise Korsikani geri qaytarmaq ucun aparilan yuruse qatildi adada idareciliyin yeniden berpa olunmasina komek etdi Direktoriya rehberliyi terefinden evvel Parma Hersoqluguna 1796 daha sonra da Romaya elci olaraq teyin olundu 1797 ci ilin sonlarinda ise Parise geri qayitdi Besyuzler Surasinda Korsikani temsil etdi Jozefin Napoleon Bonapartin 18 Brumayre 1799 cu il 9 noyabr cevrilisine cox az komeyi deydi Dovlet Surasi ve Qanunvericilik Orqani uzvu olaraq 1800 cu ilde Mortfontaynede ABS ile muqavile imzaladi 1801 ci ilde Avstriya ile Fransa arasinda Luneville muqavilesi ile neticelenen danisiqlara sedrlik etdi Napoleon Bonapartin Avropani tamamile muharibeden kenar elan eden Amyens muqavilesinden 1802 evvel ingilis sefiri Lord Kornuelsi ile danisiqlari davam etdiren fransiz heyetinde vezife aldi Amma bir il sonra Ingiltere ile Fransa arasindaki munasibetler gerginlesdi Jozefin diplomatik seyleri bosa getdi Napoleon Bonapartin heyati boyu birinci konsul sifeti ile elde etdiyi hakimiyyetine oz varisini teyin etmesinin vacibliyi problemi iki qardas arasinda mubahiseye sebeb oldu 1802 ci il 1 avqust Napoleonun varisi olmadigi ucun Jozef en boyuk qardasi olaraq ozunun varis olmasi telebini ireli surdu Halbuki Napoleon Lui Bonopartin oglunun varis olmasinin lazim oldugunu ireli sururdu 1804 cu ilin mayinda Napoleonun imperator elan olunmasi ile munaqise daha da derinlesdi Jozef Fransa taxti uzerindeki butun iddialarindan imtina etmesi sertile onun Lombardiya kralligina getirme istiqametinde Napoleonun etdiyi teklifi geri cevirdi Napoleonun Almaniyada oldugu zaman bir il erzinde fransiz hokumetine rehberlik eden Jozef 1806 ci ilde Burbonlar sulalesini devirmek meqsedile Neapola gonderildi Ele hemin ilde imperatorluq fermani ile Neapol krali elan edildi Orada feodalizmin qaliqlarini temizledi monastir teriqetlerinde islahatlar heyata kecirdi edliyye maliyye ve tehsil sistemlerini yeniden teskil etdi Napoleon 1808 ci ilden sonra Jozefin idareciliyini get gede beyenmemeye basladi Ispaniya krali olamqla bagli Neapoldan geri cagrilan Jozef usyanci ispanlarin Bayledne fransiz quvvelerini yenilemeleri ile elaqedar olaraq Madridden ayrilmaq mecburiyyerinde qaldi 1808 ci ilin sonunda Napoleon terefinden yeniden Ispaniya taxtina yerlesdirildi Amma Napoleondan asili veziyyete dusduyu ucun dord defe taxtdan ayrilmaq isteyini bildirdi 1814 cu ilin martin 30 da Muttefiq qosunlari Parise catanda Jozef eger caresiz qalarsa tecavuzkarlarla ateskes imzalamaq ucun geride Marsal Marmontu buraxaraq qacdi Yuz Gun 1815 zamaninda muhum rol oynamadi Napoleonun Rochefortda teslim olmasindan sonra ABS ye getdi 1830 cu ilde Napoleonun oglu Reyxstadt hersoqunun Fransa taxti uzerindeki iddialarinin qebul olunmamasi ucun mesele qaldirdi Daha sonra Ingiltereye getdi bir muddet Genuyada son defe ise Florensiyada oldu IstinadlarJoseph Bonaparte Comte De Survilliers fr Assemblee nationale Joseph Bonaparte Encyclopaedia Britannica ing Jose I Bonaparte Diccionario biografico espanol isp Real Academia de la Historia 2011