Con Rassel (ing. John Russell; 18 avqust 1792[…], Meyfer[d], Böyük London – 28 may 1878[…], Pembruk-Lodj[d], Böyük London) — Böyük Britaniya dövlət və siyasi xadimi. 1846–1852-ci illərdə Böyük Britaniyanın baş naziri və viqlərin lideri olmuşdur. Filosof Bertran Rasselin babasıdır.
Con Rassel | |
---|---|
ing. John Russell, 1st Earl Russell | |
30 iyun 1846 – 23 fevral 1852 | |
Əvvəlki | Robert Pil |
Sonrakı | |
Böyük Britaniyanın xarici işlər naziri | |
1859 – 1865 | |
Əvvəlki | Ceyms Harris |
Sonrakı | Corc Klarendon |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | London, Birləşmiş Krallıq |
Vəfat tarixi | 28 may 1878[…](85 yaşında) |
Vəfat yeri |
|
Dəfn yeri |
|
Partiya | Viqlər |
Təhsili | |
Fəaliyyəti | siyasətçi |
Dini | Anqlikan |
| |
Təltifləri | Bant ordeni |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Rassel, 18 avqust 1792-ci ildə ingilis aristokratiyasının ən yüksək eşelonlarında, 6-cı Bedford hersoqu Con Rasselin üçüncü oğlu olaraq dünyaya gəlmişdir. Rasselin ailəsi 17-ci əsrdən bəri İngiltərədəki əsas viq sülalələrindən biri idi və bu ölkənin aristokratik torpaq sahiblərinin ən varlı ailələrindən biri idi, ancaq Bedford 6-cı hersoqunun ən kiçik oğlu olaraq, miras qalmış ailəyə sahib olmamalıdı. Hersoqun ən kiçik oğlu kimi, "Lord Con Rassel" nəzakət tituluna sahib idi.1861-ci ildə qraf olana qədər İcmalar Palatasında oturmuşdur.
Siyasi karyerası
1813-cü ildə viq olaraq parlamentinə daxil olmuşdur. Viq hökumətlərində daxili və xarici işlər naziri vəzifəsini icra etdi. 1828-ci ildə parlamentə sözdə ləğv təklifini təqdim etdi. test aktları, 1831-ci ildə — parlament islahatının ilk layihəsini hazırladı. Daxili işlər naziri olaraq 1835-ci ildə şəhər özünüidarəetmə sistemində ilk islahatı həyata keçirdi.
Robert Pilin 1846-cı ildə taxıl qanunlarını qəbul etməsindən sonra onun partiyası daxilində baş verən çəkişmələr və parçalanmalar onun istefası ilə nəticələndi və 1846–1852-ci illərdə hökumətə Con Rassel başçılıq etdi. Rassel hökuməti parlamentdə azlığa malik olan viqlərin hökuməti idi, lakin hökumətin qurulmasının əsas səbəbi ondan ibarət idi ki, tori partiyası parçalanmışdı və Pilçilər, azad ticarət tərəfdarları onun tərkibindən ayrılmışdılar. Onlar bu hökumətin tərkibinə daxil olmasalar da, onun fəaliyyətini dəstəkləyirdilər.1847-ci ildə keçirilən parlament seçkiləri zamanı 325 səs mühafizəkarlar, 291 səs isə viqlər topladılar, lakin yenədə hökuməti viqlər təşkil etdilər, çünki torilərin tərkibində gedən parçalanmalar onların hökumət yaratmasına mane oldu.
Yeni təşkil olunan Rassel hökuməti ilk olaraq 1849-cu ildə naviqasiya aktlarını ləğv etdi. 1651-ci ildə qəbul edilən bu aktlara əsasən İngiltərəyə mallar yalnız ingilis gəmilərində gətirilə bilərdi. Proteksionist siyasət bumeranq xarakteri daşıyır, yəni əgər İngiltərə hər hansı bir ölkə ilə ticarət əlaqələrində bu siyasətə üstünlük verirdisə bu o deməkdir ki, həmin ölkə də dolayısı ilə İngiltərəyə qarşı məhz bu siyasətdən istifadə edəcəkdir, lakin İngiltərə sənayesi elə bir mərhələyə gəlib çatmışdı ki, o dünya bazarında rəqabətdən qorxmurdu. Məhz buna görə də, artıq azad ticarət prinsiplərinə üstünlük verilməyə başlanmışdı. İngiltərənin özündə iqtisadiyyatın Mançester məktəbi belə hesab edirdi ki, İngiltərənin firavanlığı onun azad ticarətin prinsiplərinə nə dərəcədə önəm verməsindən asılıdır. Mançester məktəbinin nümayəndələri kifayət qədər çox olduğuna görə, 1849-cu ildə bu aktlar ləğv edildi.
1847-ci ildə təhsil haqqında qanun qəbul edildi. Təhsil haqqında qanunun əsas prinsipial mahiyyəti icbari təhsil sisteminin kifayət qədər genişləndirilməsi və ibtidai təhsil üzərinə nəzarətin dövlət strukturlarına devr edilməsi idi.
1848-ci ildə Con Rassel hökuməti Avstraliya hökuməti haqqında qərar qəbul edilməsinə nail oldu. Eyni zamanda C. Rassel daxili siyasət sahəsində şəhərlərdə antisanitariya qaydalarına əməl olunmasına xüsusi diqqət ayırırdı. O həmçinin, pulsuz səhiyyə xidmətinin yaradılmasına və xəstəxanaların açılmasına da nail oldu.
1852-ci ilin fevralında Rassel hökuməti Fransadan gələ biləcək təhlükəni müzakirə etdi və qərara alındı ki, milis dəstələrinin yaradılması haqqında qanuna dəyişikliklər edilsin, lakin milis dəstələri haqqında qanuna dəyişiklik barədə müzakirə aparılarkən Palmerstonun təsiri altında parlamentdə bu dəyişiklik qəbul edilmədi və Con Rassel istefaya getdi. 1852-ci ilin fevralında həmin ilin dekabrnadək hakimiyyətdə qalacaq Lord Derbi-Dizraeli hökuməti təşkil olundu.
Biblioqrafiya
- Chamberlain, Muriel E. Lord Aberdeen: A Political Biography. London. 1983.
- Halevy, Elie. "The Triumph of Reform 1830–1841". History of the English People in the Nineteeth Century. 3. 1950. detailed political narrative
- Halevy, Elie. "Victorian Years". History of the English People in the Nineteeth Century. 4. 1951. detailed political narrative
- Henderson, G. B. "The Eclipse of Lord John Russell" The Cambridge Historical Journal 5#1 (1935), pp. 60–86 online on 1850s
- Krein, David F. "War And Reform: Russell, Palmerston and the Struggle for Power in the Aberdeen Cabinet, 1853–54". Maryland Historian. 7#2. 1976.
- Partridge, M. S. "The Russell Cabinet and National Defence, 1846–1852". History. 72# 235. 1987.
- Prest, John. "Russell, John, first Earl Russell (1792–1878)". Oxford Dictionary of National Biography (online). 2009 [2004]. İstifadə tarixi: 31 Aug 2014. short scholarly biography
- Prest, John M. Lord John Russell. Macmillan. 1972. a scholarly biography
- Prest, J. M. "Gladstone and Russell". Transactions of the Royal Historical Society. 16. 1966.
- Reid, Stuart Johnson. Lord John Russell. 1895.
- Saunders, Robert. "Lord John Russell and Parliamentary Reform, 1848–67". English Historical Review. 120#489 (489). 2005: 1289–1315. JSTOR 3491041.
- Scherer, Paul. Lord John Russell: A Biography. 1999. a scholarly biography
- Scherer, Paul H. "Partner or Puppet? Lord John Russell at the Foreign Office, 1859–1862". Albion: A Quarterly Journal Concerned with British Studies. 19 (3). 1987: 347–371. doi:10.2307/4050465. JSTOR 4050465.
- Taylor, A. J. P. Essays in English History. 1976.
- Wyatt, Tilby A. Lord John Russell: A study in civil and religious liberty. London. 1931.
- Walpole, Spencer. The life of Lord John Russell (2 vol 1889, 1891) online
- Woodward, Llewellyn. The Age of Reform, 1815–1870 (2nd). Oxford History of England. 1962 [1938]. political narrative and analysis
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Lundy D. R. John Russell, 1st Earl Russell // The Peerage (ing.).
- The History of Parliament (ing.).
- John Russell Russell // Internet Speculative Fiction Database (ing.). 1995.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Con Rassel ing John Russell 18 avqust 1792 Meyfer d Boyuk London 28 may 1878 Pembruk Lodj d Boyuk London Boyuk Britaniya dovlet ve siyasi xadimi 1846 1852 ci illerde Boyuk Britaniyanin bas naziri ve viqlerin lideri olmusdur Filosof Bertran Rasselin babasidir Con Rasseling John Russell 1st Earl RussellBoyuk Britaniyanin 32 ci bas naziri30 iyun 1846 23 fevral 1852EvvelkiRobert PilSonrakiBoyuk Britaniyanin xarici isler naziri1859 1865EvvelkiCeyms HarrisSonrakiCorc KlarendonSexsi melumatlarDogum tarixi 8 avqust 1792Dogum yeri London Birlesmis KralliqVefat tarixi 28 may 1878 1878 05 28 85 yasinda Vefat yeri Pembruk Lodj d Ricmond apon Tems d Boyuk London Ingiltere Boyuk Britaniya ve Irlandiya Birlesmis KralligiDefn yeri Muqeddes Maykl kilsesi d Partiya ViqlerTehsili Edinburq UniversitetiFealiyyeti siyasetciDini AnqlikanTeltifleri Bant ordeni Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiRassel 18 avqust 1792 ci ilde ingilis aristokratiyasinin en yuksek eselonlarinda 6 ci Bedford hersoqu Con Rasselin ucuncu oglu olaraq dunyaya gelmisdir Rasselin ailesi 17 ci esrden beri Ingilteredeki esas viq sulalelerinden biri idi ve bu olkenin aristokratik torpaq sahiblerinin en varli ailelerinden biri idi ancaq Bedford 6 ci hersoqunun en kicik oglu olaraq miras qalmis aileye sahib olmamalidi Hersoqun en kicik oglu kimi Lord Con Rassel nezaket tituluna sahib idi 1861 ci ilde qraf olana qeder Icmalar Palatasinda oturmusdur Siyasi karyerasi1813 cu ilde viq olaraq parlamentine daxil olmusdur Viq hokumetlerinde daxili ve xarici isler naziri vezifesini icra etdi 1828 ci ilde parlamente sozde legv teklifini teqdim etdi test aktlari 1831 ci ilde parlament islahatinin ilk layihesini hazirladi Daxili isler naziri olaraq 1835 ci ilde seher ozunuidareetme sisteminde ilk islahati heyata kecirdi Bas nazir Con Rassel 1853 cu ilde Robert Pilin 1846 ci ilde taxil qanunlarini qebul etmesinden sonra onun partiyasi daxilinde bas veren cekismeler ve parcalanmalar onun istefasi ile neticelendi ve 1846 1852 ci illerde hokumete Con Rassel basciliq etdi Rassel hokumeti parlamentde azliga malik olan viqlerin hokumeti idi lakin hokumetin qurulmasinin esas sebebi ondan ibaret idi ki tori partiyasi parcalanmisdi ve Pilciler azad ticaret terefdarlari onun terkibinden ayrilmisdilar Onlar bu hokumetin terkibine daxil olmasalar da onun fealiyyetini destekleyirdiler 1847 ci ilde kecirilen parlament seckileri zamani 325 ses muhafizekarlar 291 ses ise viqler topladilar lakin yenede hokumeti viqler teskil etdiler cunki torilerin terkibinde geden parcalanmalar onlarin hokumet yaratmasina mane oldu Yeni teskil olunan Rassel hokumeti ilk olaraq 1849 cu ilde naviqasiya aktlarini legv etdi 1651 ci ilde qebul edilen bu aktlara esasen Ingiltereye mallar yalniz ingilis gemilerinde getirile bilerdi Proteksionist siyaset bumeranq xarakteri dasiyir yeni eger Ingiltere her hansi bir olke ile ticaret elaqelerinde bu siyasete ustunluk verirdise bu o demekdir ki hemin olke de dolayisi ile Ingiltereye qarsi mehz bu siyasetden istifade edecekdir lakin Ingiltere senayesi ele bir merheleye gelib catmisdi ki o dunya bazarinda reqabetden qorxmurdu Mehz buna gore de artiq azad ticaret prinsiplerine ustunluk verilmeye baslanmisdi Ingilterenin ozunde iqtisadiyyatin Mancester mektebi bele hesab edirdi ki Ingilterenin firavanligi onun azad ticaretin prinsiplerine ne derecede onem vermesinden asilidir Mancester mektebinin numayendeleri kifayet qeder cox olduguna gore 1849 cu ilde bu aktlar legv edildi 1847 ci ilde tehsil haqqinda qanun qebul edildi Tehsil haqqinda qanunun esas prinsipial mahiyyeti icbari tehsil sisteminin kifayet qeder genislendirilmesi ve ibtidai tehsil uzerine nezaretin dovlet strukturlarina devr edilmesi idi 1848 ci ilde Con Rassel hokumeti Avstraliya hokumeti haqqinda qerar qebul edilmesine nail oldu Eyni zamanda C Rassel daxili siyaset sahesinde seherlerde antisanitariya qaydalarina emel olunmasina xususi diqqet ayirirdi O hemcinin pulsuz sehiyye xidmetinin yaradilmasina ve xestexanalarin acilmasina da nail oldu 1852 ci ilin fevralinda Rassel hokumeti Fransadan gele bilecek tehlukeni muzakire etdi ve qerara alindi ki milis destelerinin yaradilmasi haqqinda qanuna deyisiklikler edilsin lakin milis desteleri haqqinda qanuna deyisiklik barede muzakire aparilarken Palmerstonun tesiri altinda parlamentde bu deyisiklik qebul edilmedi ve Con Rassel istefaya getdi 1852 ci ilin fevralinda hemin ilin dekabrnadek hakimiyyetde qalacaq Lord Derbi Dizraeli hokumeti teskil olundu BiblioqrafiyaChamberlain Muriel E Lord Aberdeen A Political Biography London 1983 Halevy Elie The Triumph of Reform 1830 1841 History of the English People in the Nineteeth Century 3 1950 detailed political narrative Halevy Elie Victorian Years History of the English People in the Nineteeth Century 4 1951 detailed political narrative Henderson G B The Eclipse of Lord John Russell The Cambridge Historical Journal 5 1 1935 pp 60 86 online on 1850s Krein David F War And Reform Russell Palmerston and the Struggle for Power in the Aberdeen Cabinet 1853 54 Maryland Historian 7 2 1976 Partridge M S The Russell Cabinet and National Defence 1846 1852 History 72 235 1987 Prest John Russell John first Earl Russell 1792 1878 Oxford Dictionary of National Biography online 2009 2004 Istifade tarixi 31 Aug 2014 short scholarly biography Prest John M Lord John Russell Macmillan 1972 a scholarly biography Prest J M Gladstone and Russell Transactions of the Royal Historical Society 16 1966 Reid Stuart Johnson Lord John Russell 1895 Saunders Robert Lord John Russell and Parliamentary Reform 1848 67 English Historical Review 120 489 489 2005 1289 1315 JSTOR 3491041 Scherer Paul Lord John Russell A Biography 1999 a scholarly biography Scherer Paul H Partner or Puppet Lord John Russell at the Foreign Office 1859 1862 Albion A Quarterly Journal Concerned with British Studies 19 3 1987 347 371 doi 10 2307 4050465 JSTOR 4050465 Taylor A J P Essays in English History 1976 Wyatt Tilby A Lord John Russell A study in civil and religious liberty London 1931 Walpole Spencer The life of Lord John Russell 2 vol 1889 1891 online Woodward Llewellyn The Age of Reform 1815 1870 2nd Oxford History of England 1962 1938 political narrative and analysisIstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Lundy D R John Russell 1st Earl Russell The Peerage ing The History of Parliament ing John Russell Russell Internet Speculative Fiction Database ing 1995