Ceyrançöl alçaq dağlığın landşaftları
Ceyrançöl alçaq dağlığı Azərbaycanın intensiv kənd təsərrüfatının həm əkinçilik, həm də heyvandarlığın inkişaf etdiyi regionlardan biridir. Tədqiq olunan ərazi Azərbaycanın qış otlaqları içərisində özünün əlverişli iqlimi, zəngin bioloji məhsuldarlığı ilə fərqlənir. Ceyrançöl alçaq dağlığında landşaft tədqiqatları M. Ə. Süleymanov (1965), A. A. Mikayılov (1982) M. A. Müseyibov, M. Ə. Süleymanov (1975). M. C. İsmayılov, E. Ş. Məmmədbəyov (2015) və b. tərəfindən aparılmışdır. Bu tədqiqatlar əsasən ərazinin təbii landşaftlarının öyrənilməsinə və relyefin landşaftların formalaşmasına təsiri istiqamətində olmuşdur. Son 50–60 il ərzində Ceyrançölün təbii komplekslərindən səmərəsiz istifadə nəticəsində arid meşə və kolluqlar, tuqay meşə ekosistemləri, müxtəlifotlu quru çöllər geniş sahədə deqradasiya uğramış, səhralaşma, xətti və sahəvi eroziya güclənmiş və geosistemlərinin təbii ehtiyat potensialı kəskin şəkildə pozulmuşdur. Ərazidə kənd təsərrüfatının davamlı inkişafına nail olmaq üçün landşaft tədqiqatları əsasında kompleks ekoloji qiymətləndirilmə aparılması vacib şərtlərdən biridir. Ceyrançöl alçaq dağlığının arid landşaftlarının formalaşması, onların struktur-genetik xüsusiyyətləri və inkişaf meyllərinin müəyyən olunması, bu əsasda landşaftların antropogen təsirlər nəticəsində transformasiyası, onlardan istifadənin optimallaşdırılması, ekoloji cəhətdən davamlı geosistemlərin formalaşması yollarının müəyyən olunması tədqiqatın əsas məqsədidir. Ceyrançöl alçaq dağlığı kənd təsərrüfatında geniş istifadə olunan və ən məhsuldar yerlərdən olduğundan ərazinin təbii ehtiyat potensialının öyrənilməsi və qiymətləndirilməsi qarşıya qoyulan ən mühüm məqsədlərdən biridir. Landşaftların ekoloji potensialı anlayışı elmi ədəbiyyata hələ XXəsrin ortalarından gəlmişdir. İlk dəfə olaraq bu anlayışı fiziki coğrafiya sahəsində N. A. Solnsev işlətmişdir. O, özünün "Təbii coğrafi landşaft və onun bəzi ümumi qanunauyğunluqları" (1948) əsərində qeyd edir ki, " hər bir landşaftda təbii halda mövcud olan daxili imkanları biz coğraflar düzgün təyin edib və qiymətləndirməliyik".
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Landşaft
İstinadlar
- M. A. Müseyibov, M. Ə. Süleymanov Ceyrançöl alçaq dağlığının təbii landşaftı Bakı 1975.
- Coğrafiya və təbii resurslar jurnalı № 2, Bakı 2015.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ceyrancol alcaq dagligin landsaftlariCeyrancol alcaq dagligi Azerbaycanin intensiv kend teserrufatinin hem ekincilik hem de heyvandarligin inkisaf etdiyi regionlardan biridir Tedqiq olunan erazi Azerbaycanin qis otlaqlari icerisinde ozunun elverisli iqlimi zengin bioloji mehsuldarligi ile ferqlenir Ceyrancol alcaq dagliginda landsaft tedqiqatlari M E Suleymanov 1965 A A Mikayilov 1982 M A Museyibov M E Suleymanov 1975 M C Ismayilov E S Memmedbeyov 2015 ve b terefinden aparilmisdir Bu tedqiqatlar esasen erazinin tebii landsaftlarinin oyrenilmesine ve relyefin landsaftlarin formalasmasina tesiri istiqametinde olmusdur Son 50 60 il erzinde Ceyrancolun tebii komplekslerinden semeresiz istifade neticesinde arid mese ve kolluqlar tuqay mese ekosistemleri muxtelifotlu quru coller genis sahede deqradasiya ugramis sehralasma xetti ve sahevi eroziya guclenmis ve geosistemlerinin tebii ehtiyat potensiali keskin sekilde pozulmusdur Erazide kend teserrufatinin davamli inkisafina nail olmaq ucun landsaft tedqiqatlari esasinda kompleks ekoloji qiymetlendirilme aparilmasi vacib sertlerden biridir Ceyrancol alcaq dagliginin arid landsaftlarinin formalasmasi onlarin struktur genetik xususiyyetleri ve inkisaf meyllerinin mueyyen olunmasi bu esasda landsaftlarin antropogen tesirler neticesinde transformasiyasi onlardan istifadenin optimallasdirilmasi ekoloji cehetden davamli geosistemlerin formalasmasi yollarinin mueyyen olunmasi tedqiqatin esas meqsedidir Ceyrancol alcaq dagligi kend teserrufatinda genis istifade olunan ve en mehsuldar yerlerden oldugundan erazinin tebii ehtiyat potensialinin oyrenilmesi ve qiymetlendirilmesi qarsiya qoyulan en muhum meqsedlerden biridir Landsaftlarin ekoloji potensiali anlayisi elmi edebiyyata hele XXesrin ortalarindan gelmisdir Ilk defe olaraq bu anlayisi fiziki cografiya sahesinde N A Solnsev isletmisdir O ozunun Tebii cografi landsaft ve onun bezi umumi qanunauygunluqlari 1948 eserinde qeyd edir ki her bir landsaftda tebii halda movcud olan daxili imkanlari biz cograflar duzgun teyin edib ve qiymetlendirmeliyik Hemcinin baxCeyrancol LandsaftXarici kecidlerLandsaftIstinadlarM A Museyibov M E Suleymanov Ceyrancol alcaq dagliginin tebii landsafti Baki 1975 Cografiya ve tebii resurslar jurnali 2 Baki 2015