Cahidə Sonku (türk. Cahide Sonku; d. 27 dekabr 1919, Yəmən, Osmanlı İmperiyası – ö. 18 mart 1981, İstanbul, Türkiyə) — Türkiyə kino aktrisası; türk kinosunun ilk qadın ulduzu, ilk qadın kinorejissoru və ilk qadın prodüseri.
Cahidə Sonku | |
---|---|
Doğum adı | Cahide Serap |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Yəmən, Osmanlı İmperiyası |
Vəfat tarixi | (61 yaşında) |
Vəfat yeri | İstanbul, Türkiyə |
Vəfat səbəbi | xəstəlik |
Dəfn yeri | |
Vətəndaşlığı | |
Fəaliyyəti | Aktrisa |
Fəaliyyət illəri | 1933–1971 |
IMDb | ID0814360 |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Əsl adı Cahidə Sərab olan bu aktrisa 27 dekabr 1919-cu ildə Yəməndə anadan olmuşdur.
Hələ uşaq vaxtlarından sənətə həvəsli olmuşdur. Əvvəl xalq evlərində, sonra isə İstanbul şəhər teatrında fəaliyyət göstərmiş, epizodik rollarda çıxış etmişdir. Uilyam Şekspir, Lev Tolstoy, Anton Çexov kimi məşhur yazıçıların əsərlərinin səhnə quruluşunda rol almışdır.
1933-cü ildə rejissor "Yeddi kəndin Zeynəbi" tamaşasındakı rolu ilə özünün nəyə qadir olduğunu göstərə bilir. Ərtoğrul gənc qızın potensial imkanlarını qiymətləndirərək, onu filmdə çəkilməyə dəvət edir. Elə həmin il ekranlara çıxan "Söz bir, Allah bir" filmində rol alan bu sarışın aktrisa kinoda ilk addımını atır. Onun ilk rolundan razı qalan rejissor Muhsin Ərtoğrul tezliklə Cahidəni daha bir filmə dəvət etdi. 1934-cü ildə çəkilən və türk kino tarixində kənd mövzusunda çəkilmiş ilk kino lenti kimi tanınan "Bataqlı damın qızı Aysel" filmindəki oyunu ilə aktrisa tamaşaçıların sonsuz sevgisini qazanır; belə uğurlar ilə özünə olan inamı artır.
Özünü kinorejissorluqda da sınayan Cahidə "Fədakar ana" filmi ilə adını türk kino tarixinə ölkənin ilk qadın kinorejissoru kimi yazdırmışdır.
Qazandığı uğurlardan ruhlanan Cahidə 1950-ci ildə "Sonkufilm" şirkətini yaradır. Keçmiş həyat yoldaşı Tələt Artemel və Sami Ayanoğlu ilə birlikdə "Vətən və Namik Kamal" filmini ekranlaşdırır. 1951-ci ildə "Ulduz" jurnalının keçirdiyi müsabiqədə həmin əsər "Ən yaxşı film", Cahidə isə "Ən yaxşı aktrisa" seçilir.
1953-cü ildə çəkilən "Gözlənilən mahnı" filminin rejissoru da Cahidə özü olmuşdur. Filmdə Cahidə Sonku müğənni Zəki Mürənlə çəkilmişdir. Belə ki, həmin vaxtlar sənətdə ilk addımlarını atan, hələ tanınmayan gənc tələbə Zəkini baş rola Cahidə özü dəvət etmişdir. Hər iki sənətkarın oyunu uğurlu alınıb, onlar öz oyunlarıyla bir-birlərini tamamlaya bilmişlər. Amma həyatın sonrakı axarı göstərdi ki, bu film Zəki Mürənin yaradıcılığında şöhrətə aparan yolun davamı, Cahidə Sonkunun həyatında isə sonun başlanğıcı idi.
Ailə həyatındakı uğursuzluqları və "Sonkufilm" şirkətinin 1963-cü ildə yanaraq, məhv olması nəticəsində müflis olan Cahidənin həyatı tamamilə dəyişdirir. Depressiyaya düşən Cahidənin içkiyə aludəçiliyi onu yavaş-yavaş sevdiyi işindən ayırırdı.
1966-cı ildə rejissor ilk dəfə "Çalıquşu" filmini çəkərkən baş rola Yaşılçamda yeni parlayan ulduz olan 21 yaşlı Türkan Şorayı dəvət etmiş; Cahidə Sonkuya isə kiçik, epizodik rol verilmişdir.
Ömrünü İstanbul küçələrində səfil bir qadın olaraq başa vurmuşdur. O, 18 mart 1981-ci ildə, 64 yaşında ikən vəfat etmişdir. Zincirlikuyu qəbiristanlığında dəfn edilmişdir.
Ailəsi
1937-ci ildə aktyor ilə olan ilk nikahı uğursuz olub. Dövrünün tütün kralı adlandırılan milyonçu İhsan Dorukla evliliyi aktrisanın ikinci nigahı da çox sürmür, onlar ayrılırlar, amma bir neçə illik ayrılıqdan sonra yenidən birləşirlər. Onların bu nikahdan 1953-cü ildə Ender adlı bir qız övladları dünyaya gəlmişdir. Həyat yoldaşı İhsan Dorukdan ikinci dəfə də ayrılmış; daha sonra isə bir qeyri-rəsmi uğursuz evlilik həyatı yaşamışdır.
Qızı Ender uzun illər Londonda yaşamış; lakin imkansızlıq üzündən təhsilini bitirə bilməyərək bir müddət ucuz restoranlarda işləmiş, daha sonra isə itkin düşmüşdür.
Uğurları
1979-cu ildə Kino Yazıçılar Dərnəyinin xidmət mükafatını almışdır.
Xatirəsi
1989-cu ildə TRT 1-də "Cahide" adlı 5 hissədən ibarət teleserial yayımlanmışdır.
Tədqiqi
Tanınmış kinoşünaslardan Atilla Dorsay, Agah Özgüc və digərləri aktrisanın həyat və yaradıcılığını araşdırmışlar.
İstinadlar
- Kamil Əfsəroğlu. Bir əfsanə qadın vardı... 2014-07-07 at the Wayback Machine/[1] 2014-08-18 at the Wayback Machine "525-ci qəzet", 29 mart 2014, səh. 18-19. anl.az (az.)
- Oktay Hacımusalı. Əfsanə qadın 2023-07-05 at the Wayback Machine. "Xalq Cəbhəsi", 29 noyabr 2011, səh. 13. anl.az (az.)
- CAHİDE SONKU BİYOGRAFİSİ 2021-10-28 at the Wayback Machine. biyografi.info (türk.)
Xarici keçidlər
- Cahidə Sonku — IMDb səhifəsi
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Cahide Sonku turk Cahide Sonku d 27 dekabr 1919 Yemen Osmanli Imperiyasi o 18 mart 1981 Istanbul Turkiye Turkiye kino aktrisasi turk kinosunun ilk qadin ulduzu ilk qadin kinorejissoru ve ilk qadin produseri Cahide SonkuDogum adi Cahide SerapDogum tarixi 27 dekabr 1919Dogum yeri Yemen Osmanli ImperiyasiVefat tarixi 18 mart 1981 61 yasinda Vefat yeri Istanbul TurkiyeVefat sebebi xestelikDefn yeri Zencirliquyu qebiristanligiVetendasligi TurkiyeFealiyyeti AktrisaFealiyyet illeri 1933 1971IMDb ID0814360 Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiEsl adi Cahide Serab olan bu aktrisa 27 dekabr 1919 cu ilde Yemende anadan olmusdur Hele usaq vaxtlarindan senete hevesli olmusdur Evvel xalq evlerinde sonra ise Istanbul seher teatrinda fealiyyet gostermis epizodik rollarda cixis etmisdir Uilyam Sekspir Lev Tolstoy Anton Cexov kimi meshur yazicilarin eserlerinin sehne qurulusunda rol almisdir 1933 cu ilde rejissor Yeddi kendin Zeynebi tamasasindaki rolu ile ozunun neye qadir oldugunu gostere bilir Ertogrul genc qizin potensial imkanlarini qiymetlendirerek onu filmde cekilmeye devet edir Ele hemin il ekranlara cixan Soz bir Allah bir filminde rol alan bu sarisin aktrisa kinoda ilk addimini atir Onun ilk rolundan razi qalan rejissor Muhsin Ertogrul tezlikle Cahideni daha bir filme devet etdi 1934 cu ilde cekilen ve turk kino tarixinde kend movzusunda cekilmis ilk kino lenti kimi taninan Bataqli damin qizi Aysel filmindeki oyunu ile aktrisa tamasacilarin sonsuz sevgisini qazanir bele ugurlar ile ozune olan inami artir Ozunu kinorejissorluqda da sinayan Cahide Fedakar ana filmi ile adini turk kino tarixine olkenin ilk qadin kinorejissoru kimi yazdirmisdir Qazandigi ugurlardan ruhlanan Cahide 1950 ci ilde Sonkufilm sirketini yaradir Kecmis heyat yoldasi Telet Artemel ve Sami Ayanoglu ile birlikde Veten ve Namik Kamal filmini ekranlasdirir 1951 ci ilde Ulduz jurnalinin kecirdiyi musabiqede hemin eser En yaxsi film Cahide ise En yaxsi aktrisa secilir 1953 cu ilde cekilen Gozlenilen mahni filminin rejissoru da Cahide ozu olmusdur Filmde Cahide Sonku mugenni Zeki Murenle cekilmisdir Bele ki hemin vaxtlar senetde ilk addimlarini atan hele taninmayan genc telebe Zekini bas rola Cahide ozu devet etmisdir Her iki senetkarin oyunu ugurlu alinib onlar oz oyunlariyla bir birlerini tamamlaya bilmisler Amma heyatin sonraki axari gosterdi ki bu film Zeki Murenin yaradiciliginda sohrete aparan yolun davami Cahide Sonkunun heyatinda ise sonun baslangici idi Aile heyatindaki ugursuzluqlari ve Sonkufilm sirketinin 1963 cu ilde yanaraq mehv olmasi neticesinde muflis olan Cahidenin heyati tamamile deyisdirir Depressiyaya dusen Cahidenin ickiye aludeciliyi onu yavas yavas sevdiyi isinden ayirirdi 1966 ci ilde rejissor ilk defe Caliqusu filmini cekerken bas rola Yasilcamda yeni parlayan ulduz olan 21 yasli Turkan Sorayi devet etmis Cahide Sonkuya ise kicik epizodik rol verilmisdir Zincirlikuyu qebiristanligindaki mezari Omrunu Istanbul kucelerinde sefil bir qadin olaraq basa vurmusdur O 18 mart 1981 ci ilde 64 yasinda iken vefat etmisdir Zincirlikuyu qebiristanliginda defn edilmisdir Ailesi1937 ci ilde aktyor ile olan ilk nikahi ugursuz olub Dovrunun tutun krali adlandirilan milyoncu Ihsan Dorukla evliliyi aktrisanin ikinci nigahi da cox surmur onlar ayrilirlar amma bir nece illik ayriliqdan sonra yeniden birlesirler Onlarin bu nikahdan 1953 cu ilde Ender adli bir qiz ovladlari dunyaya gelmisdir Heyat yoldasi Ihsan Dorukdan ikinci defe de ayrilmis daha sonra ise bir qeyri resmi ugursuz evlilik heyati yasamisdir Qizi Ender uzun iller Londonda yasamis lakin imkansizliq uzunden tehsilini bitire bilmeyerek bir muddet ucuz restoranlarda islemis daha sonra ise itkin dusmusdur Ugurlari1979 cu ilde Kino Yazicilar Derneyinin xidmet mukafatini almisdir Xatiresi1989 cu ilde TRT 1 de Cahide adli 5 hisseden ibaret teleserial yayimlanmisdir TedqiqiTaninmis kinosunaslardan Atilla Dorsay Agah Ozguc ve digerleri aktrisanin heyat ve yaradiciligini arasdirmislar IstinadlarKamil Efseroglu Bir efsane qadin vardi 2014 07 07 at the Wayback Machine 1 2014 08 18 at the Wayback Machine 525 ci qezet 29 mart 2014 seh 18 19 anl az az Oktay Hacimusali Efsane qadin 2023 07 05 at the Wayback Machine Xalq Cebhesi 29 noyabr 2011 seh 13 anl az az CAHIDE SONKU BIYOGRAFISI 2021 10 28 at the Wayback Machine biyografi info turk Xarici kecidlerVikianbarda Cahide Sonku ile elaqeli mediafayllar var Cahide Sonku IMDb sehifesi