Paxlakimilər lat Fabaceae bitkilər aləminin paxlaçiçəklilər dəstəsinə aid bitki fəsiləsi PaxlakimilərElmi təsnifatDomen

Araşdırmalar dünyanın ən faydalı qida məhsullarının qabıqlı meyvələr və paxlalı bitkilər olduğunu müəyyən edib. Paxlalı bitkilər bunlardan noxud, lobya, mərcimək, soya daha çox istehsalat əhəmiyyətlidir. Paxlalı bitki toxumları xaricdən sərt örtüyə malikdirlər. Paxlalı bitkilərdə zülal 30% və daha çox (tərkibinə görə bu zülallar çox qiymətlidirlər. Çünki əvəzedilməz amin turşulara malikdirlər), karbohidratlar 60% qədər, yağlar 2% qədər, (soya dənlərində isə yağ 2%, karbohidratlar 30 %, zülallar 40%) təşkildir.

Əhəmiyyəti və mənfi xüsusiyyəti

Paxlalı bitkilər həm artıq çəkidən xilas olmağa, həm də xərçəng xəstəliyinə tutulmaq riskinin sıfıra endirilməsinə kömək edir. Paxlalı bitkilər lifli strukturlarına görə, toxluq hissi yaradır və artıq çəkidən xilas olmağa kömək edir.

Paxlalı bitkilərin mənfi xüsusiyyətləri onların gec bişməsidir. (90-120 dəqiqə) bişmə müddətini azltmaq üçün bəzi dənlərin (noxud, mərcimək) toxum qatı təmizlənir, bu proses bişmə müddətini 2 dəfə azaldır. Buğda ümumi kimyəvi tərkibə və qida dəyəri aşağıdakı cədvəldə öz əksini tapmışdır.

Dünya florasında paxlakimilər fəsiləsi 600-dən artıq cinsi, 12000-dən artıq növü əhatə edir. Bu növlər əsasən ot, ağac və kollardan ibarət olub, yer kürəsinin hər yerində yayılıb.

Fəsiləyə daxil olan növlərin içərisində qida, dərman əhəmiyyətli, boyaq, aşı, bəzək, nektar təbiətli faydalı bitkilərin geniş spektrinə rast gəlmək olar. Bu faydalı bitkilərdən biri də şirinbiyandır.

Sinonimləri

Heterotipik sinonimləri

Leguminosae Juss.
Papilionoideae DC.
Caesalpinioideae DC.
Mimosoideae DC.
Mimosaceae R.Br.

Cinsləri

Abarema Pittier
Abrus Adans.
Acacia Mill.
Acaciella Britton & Rose
Raf.
Schott
Wight ex Arn.
L.
DC.
Harms
(Harv. ex Benth.) Torre & Hillc.
C.Presl
DC.
Dunn
A.T.Lee
L.
Craib
H.Ohashi & K.Ohashi
Sm.
Miq.
Brummitt
H.Ohashi
Villiers
Albizia Durazz.
Endl.
Alexa Moq.
Alhagi Tourn. ex Gagnebin
N.E.Br.
Crisp & P.H.Weston
Desv.
Harms
Schwacke & Taubert
Wall.
Kunth
Fisch. ex DC.
S.H.Cheng
Amorpha L.
Elliott ex Nutt.
Pierre ex Harms
Huber
Eckl. & Zeyh.
Speg.
L.
Benth.
A.Delgado
Lam.
Dwyer
Taub.
Mackinder & Wieringa
Schweinf.
Gagnep.
P.Beauv.
L.
A.Rich.
Sm.
Oliv.
(DC.) Gagnep.
Fabr.
C.Presl
Mart.
Harms
Arachis L.
Rizzini & A.Mattos
F.Muell.
I.C.Nielsen
Urb.
(Maire) Frodin & Heywood ex Raynaud
Eckl. & Zeyh.
Gagnon, G.P.Lewis & C.E.Hughes
Baill.
Aspalathus L.
Astragalus L.
(DC.) D.Dietr.
Pellegr.
Pellegr.
J.Compton & Schrire
Verdc.
R.Geesink
Benth.
Clos
Baphia Afzel. ex G.Lodd.
Harms
Benth. ex Baker
Vent.
DC.
F.Muell.
J.H.Kirkbr.
Spruce ex Benth. & Hook.f.
Baill.
Bauhinia Plum. ex L.
Griseb.
Sol. ex Hook.f. & Benth.
A.St.-Hil.
Biancaea Tod.
Wieringa
Mart. ex Benth.
L.
Bituminaria Heist. ex Fabr.
Barneby & J.W.Grimes
J.H.Kirkbr. & Wiersema
Aubl.
E.R.Souza & C.E.Hughes
Kuntze
Harms
Benth.
Vent.
H.Ohashi & K.Ohashi
Kunth
Champ. ex Benth.
(Harms) R.S.Cowan
(Wight & Arn.) Benth.
Benth.
Hochst.
Baill.
Humbert
R.S.Cowan
Kunth
Jacq.
Huber
P.Browne
P.A.Duvign.
Benth.
Sastry
Harms
Roxb. ex Willd.
Gregório & D.B.O.S.Cardoso
Forssk.
Caesalpinia Plum. ex L.
L.P.Queiroz
Cajanus Adans.
Link
Endl.
Calliandra Benth.
H.M.Hern. & Guinet
Callistachys Vent.
Eckl. & Zeyh.
Fisch.
Desv.
Harms
E.Mey.
Welw. ex Benth.
Benth.
Hook. & Arn.
Bunge
DC.
R.S.Cowan
Caragana Lam.
R.Br.
Baker f.
Griseb.
Cassia L.
A.Cunn. ex Mudie
(Benth.) Hassk.
Ducke
Tul.
Mart. ex Benth.
(DC.) Benth.
Ceratonia L.
Cercis L.
L.P.Queiroz
Bojer
(L.) Moench
Link
Torr. & A.Gray
R.Clark & Mackinder
Lindl. ex Endl.
Hoyle
(Benth.) Record
Labill.
Moench
Cicer L.
Raf.
(Benth.) Harms
Mart. ex Benth.
Sol. ex Lindl.
L.
R.Wilczek
Benth.
Trew
Hassk.
Britton & Rose
Collaea DC.
Kunth
J.Léonard
Colutea L.
Bojer ex Hook.
Piper
Rose
L.
Hemsl.
Cordyla Lour.
Fisch. & Basiner
Coronilla L.
Kunth
DC.
Harms & Dunn
Benth.
Harms
Mart. ex Benth.
J.H.Ross
L.
Prain
Schreb.
Benth.
Baill.
Cullen Medik.
DC.
(Benth.) Schery
Afzel. ex Urb.
Benth.
Vent.
Harms
Benth.
Cynometra L.
O.Lang
Jaub. & Spach
Cytisus Desf.
Malme
Dalbergia L.f.
Baker f.
L.
Graham ex Benth.
Benn.
H.Ohashi & K.Ohashi
Sm.
R.Vig.
Aubl.
U.B.Deshmukh, M.B.Shende, E.S.Reddy & Mungole
Raf.
(Wight & Arn.) Benth.
R.Vig.
Scheele
Lour.
Willd.
(Prain) A.Pramanik & Thoth.
(Schindl.) H.Ohashi & K.Ohashi
Desmodium Desv.
Juss.
Micheli
L.
DC.
(A.DC.) Wight & Arn.
Benth.
Harms
Spruce ex Benth. & Hook.f.
Baill.
Sm.
Schott
Ducke
Kunth
Gagnep.
Jacq.
Benth.
Liebm.
Schreb.
Tul.
Benth.
Benth.
R.Vig.
Hassl.
L.
Boiss.
De Wild.
DC.
Wight & Arn.
Baill.
Krug & Urb. ex Taub.
(Benth.) Prain
Britton & Rose
L.
(Spach) Fourr.
D.A.Neill
DC.
Capuron
Taub.
Steenis & de Wit
R.Geesink
Harms
Adans.
Mart.
Aubl.
Fisch. & C.A.Mey.
Hemsl.
Tourn. ex Adans.
(DC.) G.Don
Boiss.
Phil.
Erythrina L.
R.Br.
Erythrostemon Klotzsch
F.Muell.
R.Br.
Eckl. & Zeyh.
Benn.
Harms
R.Br.
Bunge
Schott
Kunth
B.-E.van Wyk & Boatwr.
A.Chev.
Britton & Rose
(I.C.Nielsen) Barneby & J.W.Grimes
Harms
Harms
Benth.
Flemingia Roxb. ex W.T.Aiton
Hemsl.
Mackinder & Wieringa
Neck. ex DC.
P.Browne
Galega Tourn. ex L.
R.Br.
Wight & Arn.
Gelrebia Gagnon & G.P.Lewis
Genista L.
I.M.Johnst.
Jacq.
Drake
J.Léonard
Vermoesen
Gleditsia L.
Kunth
Willd.
Glycyrrhiza Tourn. ex L.
Boiss.
Sm.
Taub.
Spach
Salisb.
H.C.Lima
Duno & Torke
Amirahm. & Kaz.Osaloo
R.L.Barrett, Clugston & Orthia
Baill.
A.N.Egan, C.H.Stirt. & A.Bello
Lour.
Fisch.
Sch.Rodr. & A.M.G.Azevedo
Benn.
Guilandina L.
A.G.Lima, Paula-Souza & Scalon
Lam.
L.
Fenzl
Schindl.
Harms
K.Ohashi & H.Ohashi
Benth.
Roxb.
R.S.Cowan
Harpalyce Moc. & Sessé ex DC.
Small
A.N.Egan & B.Pan
Urb.
Hedysarum L.
Schindl.
A.Delgado
Gill.K.Br. & Bayly
Gagnon & G.P.Lewis
Sauvalle
Barneby & J.W.Grimes
Maire
Brandegee
M.Sousa
Desf.
Hippocrepis L.
Cav.
Rydb.
Micheli
Douglas ex Benth.
R.Br.
H.Ohashi & K.Ohashi
Z.Q.Song & Shi J.Li
Gagnon & G.P.Lewis
Vahl
P.A.Duvign.
Barneby & J.W.Grimes
Taub.
H.Ohashi & R.R.Mill
L.
Benth.
Harms
Thunb.
W.E.Cooper
Wieringa
R.Geesink
Jaub. & Spach
Indigofera L.
Brenan
Inga Mill.
(Barneby & J.W.Grimes) Ferm
J.R.Forst. & G.Forst.
Thouars
Craib & Stapf ex Holland
Benth.
R.Br. ex Sm.
Ducke
R.L.Barrett, Clugston & Orthia
Pellegr.
Jupunba Britton & Rose
Kosterm.
Lorence & K.R.Wood
J.Compton, Mattapha, Sirich. & Schrire
Sanjappa & Pusalkar
Brullo, C.Brullo, Cambria, Acar, Salmeri & Giusso
Kramina & D.D.Sokoloff
Vent.
Maingay ex Benth.
Endl.
Schindl.
Prain
Gaudich. ex DC.
Adans.
Laburnum Fabr.
P.G.Ribeiro, L.P.Queiroz & Luckow
Fortunato, L.P.Queiroz & G.P.Lewis
A.N.Egan & Reveal
Benth.
Lathyrus L.
Meisn.
Thunb.
J.Léonard
Ducke
Villiers & P.Guinet
Klotzsch
Delile
Aubrév.
Dunn
(Benth.) Benth. & Hook.f.
Vogel
Benth.
(Benth. & Hook.f.) A.Delgado
Michx.
DC.
Benth.
Barneby & J.W.Grimes
Benth.
Prain
Libidibia Schltdl.
Hoyle
Meireles & A.M.G.Azevedo
L.
E.Mey.
Harms
Kunth
Burkart
R.L.Barrett, Clugston & Orthia
(DC.) Eckl. & Zeyh.
Lotus L.
Harms
Lupinus L.
Hance
Benth.
(Benth.) de Wit
Rupr.
Pers.
Schreb.
Harms
(Benth.) Urb.
Britton & Rose
(Wight & Arn.) Verdc.
H.Ohashi & K.Ohashi
L.P.Queiroz
C.E.Hughes, G.P.Lewis, Daza & Reynel
Marina Liebm.
Seigler & Ebinger
L.P.Queiroz, L.M.Borges, Marc.F.Simon & P.G.Ribeiro
Gleason
Benth.
Benn.
Medicago L.
Schott
Melilotus (L.) Mill.
Harms
Eckl. & Zeyh.
Capuron
C.E.Hughes & J.L.Contr.
Mezoneuron Desf.
Hauman
G.P.Lewis & Schrire
A.Chev.
Benth.
C.Presl
Harms
Wight & Arn.
L.
Burkart
Sm.
Schrad.
Merr.
Spruce ex Benth.
Heenan
R.H.Schomb. ex Benth.
Moullava Adans.
Adans.
L.f.
Hutch.
(DC.) Benth.
Craib
Allemão
Jacq.
L.f.
G.P.Lewis & A.Delgado
A.G.Lima, Paula-Souza & Scalon
J.Compton & Schrire
L.P.Queiroz
Raf.
Rauschert
J.Léonard
Hemsl.
R.Vig.
J.A.Lackey
Schinz
Schindl.
Lour.
Verdc.
Benth.
Newtonia Baill.
Jacq.
Merr.
J.Léonard
Swanepoel, M.M.le Roux, M.F.Wojc. & A.E.van Wyk
De Wild.
X.Y.Zhu & R.P.Zhang
H.Ohashi
A.Gray
Mill.
Ononis L.
H.M.L.Forbes
Raf.
R.Vig.
P.Beauv.
Jacks.
L.
Barneby & J.W.Grimes
E.J.M.Koenen
Hook.f.
DC.
Nees
Benth.
Andrews
Brandegee
(Schindl.) H.Ohashi & K.Ohashi
DC.
Harms
Rich. ex DC.
Miq.
Britton & Rose
Aubl.
Spruce ex Benth. & Hook.f.
Ali
I.Thomps.
Ducke
J.Léonard
Brenan
I.C.Nielsen
Seigler & Ebinger
I.C.Nielsen
R.Br.
Plum. ex L.
Buch.-Ham. ex D.Don
Torr. & A.Gray
Paubrasilia Gagnon, H.C.Lima & G.P.Lewis
Dümmer
Rydb.
H.Ohashi & K.Ohashi
Vogel
(Vogel) Benth.
Benth.
Mart. ex Benth.
Thwaites
Ducke
R.Br.
A.Gray
C.Presl
Lour.
Phaseolus L.
Hochst. ex A.Rich.
Benn.
Desv.
Fisch.
Benth.
Baill.
Physostigma Balf.
Nutt. ex Torr. & A.Gray
Becklund
DC.
Hochst.
Benth.
Brenan
Burkart
Sweet
L.
Mart.
(Benth. & Hook.f.) Britton & Rose
Benth.
Harms
Benth.
Harms
Benth.
Sm.
Vogel
Maxim.
Vogel
Welw. ex Baker
J.St.-Hil.
Willd.
Boiss. & Heldr.
R.Br.
Royle ex Benth.
Benth.
Poeppigia C.Presl
Vent.
Baill.
Vent.
C.H.Stirt.
H.Ohashi & K.Ohashi
Harms
Cav.
Adans.
R.Vig.
Griseb.
Burkart
Prosopis L.
Britton & Rose
Wight & Arn.
Verdc.
(Barneby & J.W.Grimes) Ferm
Hauman
Rech.f.
Harms
Harms
Seigler & Ebinger
(Harms) Verdc.
Neck. ex DC.
Psoralea L.
Rydb.
Rydb.
Pterocarpus Jacq.
Vogel
Pterogyne Tul.
R.Br. ex Wight & Arn.
Harms
Benth.
DC.
H.Ohashi & K.Ohashi
H.Ohashi & K.Ohashi
Sm.
Punjuba Britton & Rose
R.Br. ex Wight & Arn.
Du Puy & Labat
Thunb.
Rose
Speg.
Ducke
DC.
Raf.
Urb.
Lour.
Harms
Duno & Torke
Harms
Esteve
Robinia L.
(Barneby & J.W.Grimes) A.R.M.Luz & E.R.Souza
R.Wilczek
Rothia Pers.
J.W.Grimes
R.Vig.
Baker f.
(Benth.) Merr.
E.R.Souza & Krishnaraj
L.
Lour.
Harms
Vogel
Warb.
Raddi
Jacq.
Harms
Scorpiurus L.
Taub.
Senegalia Raf.
Senna Mill.
J.Compton & Schrire
Benth.
Sesbania Adans.
Wight & Arn.
J.Compton & Schrire
(Piper) A.Delgado
Miq.
J.Léonard
Verdc.
Bunge
Aiton
Mart.
H.Ohashi & K.Ohashi
Sophora L.
L.
Taub.
Hassk.
Sm.
Sphaerophysa DC.
E.Mey.
Rose
Barneby & J.W.Grimes
Tul.
Harms
D.B.O.S.Cardoso, H.C.Lima & L.P.Queiroz
Link
Harms
Harms
Harms
B.-E.van Wyk & A.L.Schutte
Crisp & P.H.Weston
Seem.
Endl.
(Benth.) Engelm. & A.Gray
Vogel
Elliott
Mart.
Taub.
Sw.
Styphnolobium Schott
Medik.
H.Ohashi & K.Ohashi
Salisb.
Schreb.
Spreng.
Du Puy & Labat
Stapf
L.P.Queiroz, G.P.Lewis & M.F.Wojc.
Aubl.
H.Ohashi
Baker f.
Tamarindus Tourn. ex L.
Tara Molina
Aubl.
H.Ohashi & K.Ohashi
DC.
R.Br.
Pers.
P.Browne
Harms
(Harms) Hauman
Benth.
Humbert
Backer
Kosterm.
Thermopsis R.Br.
J.H.Ross
(Ali) H.P.Tsui
Adans.
Benth.
A.Schmitz
A.N.Egan & B.Pan
Merr.
Trifolium Tourn. ex L.
Trigonella L.
Medik.
Tul.
(Schweinf.) Torre & Hillc.
Steenis
Harms
Ulex L.
Sim
Desv.
Schindl.
Dugand & Romero
Turcz.
Vachellia Wight & Arn.
Rauschert
Aubl.
Ducke
Chiov.
H.Ohashi & K.Ohashi
Vicia L.
Vigna Savi
Villiers
L.Duan, J.Compton & Schrire
Sm.
Lam.
Aubl.
Uysal & Ertuğrul
Thulin
Koord.
Ulbr.
G.Y.Li, Z.H.Chen, K.W.Jiang & B.Pan bis
Elmer
Wiborgia Thunb.
Boatwr. & B.-E.van Wyk
Wisteria Nutt.
J.Compton & Schrire
Baill.
Harv.
Eckl. & Zeyh.
Benth.
H.M.Hern.
Chun
Taub.
Wied-Neuw. & Nees
J.F.Gmel.
Cav.
P.Browne
Thulin & Lavin

İstinadlar

Angiosperm Phylogeny Group An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG III (ing.). // Botanical Journal of the Linnean Society / M. F. Fay Wiley-Blackwell, Linnean Society of London, OUP, 2009. Vol. 161, Iss. 2. P. 105–121. ISSN 0024-4074; 1095-8339 doi:10.1111/J.1095-8339.2009.00996.X
Appendix IIB: Conserved and rejected names of families of bryophytes and spermatophytes. // International Code of Nomenclature for algae, fungi, and plants (Shenzhen Code) / red. N. J. Turland, J. H. Wiersema, F. Barrie, V. Qreuter, D. L. Hawksworth, P. S. Herendeen, S. Knapp, W. Kusber, D. Z. Li, K. Marhold və b. 2018.
"Paxlalı bitkilər min bir dərdin dərmanıdır!". 2013-10-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-04-06.

Həmçinin bax

[_623bbb595a231d24-1] Angiosperm Phylogeny Group An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG III (ing.). // Botanical Journal of the Linnean Society / M. F. Fay Wiley-Blackwell, Linnean Society of London, OUP, 2009. Vol. 161, Iss. 2. P. 105–121. ISSN 0024-4074; 1095-8339 doi:10.1111/J.1095-8339.2009.00996.X

[_cb77368b153c7096-2] Appendix IIB: Conserved and rejected names of families of bryophytes and spermatophytes. // International Code of Nomenclature for algae, fungi, and plants (Shenzhen Code) / red. N. J. Turland, J. H. Wiersema, F. Barrie, V. Qreuter, D. L. Hawksworth, P. S. Herendeen, S. Knapp, W. Kusber, D. Z. Li, K. Marhold və b. 2018.

[3] "Paxlalı bitkilər min bir dərdin dərmanıdır!". 2013-10-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-04-06.