1962 Cənub Vietnam mütəqillik sarayına bombalı hücum — Cənubi Vyetnamın paytaxtı Sayqonda yerləşən, prezidentin iqamət etdiyi təşkil edilən hava hücumudur. Hücumu təşkil edənlər fərqli pazisiyalardakı iki pilotları olan leytenant Nguen Van Ku ilə baş leytenant Fam Fu Kuok idi. Pilotlar prezident ilə yanaşı siyasi məsləhətçiləri də olan ailəsini də öldürmək məqsədi güdmüşdülər.
Hadisənin ardından pilotlar, hücumu Diemin Avtoqratiq üsulu üzündən etdiklərini demişdilər. Prezidentin Cənub Vietnam hakimiyyətini devirməklə təhdid edən Marksist-Leninist bir partizan dəstəsi olan "Vietnam Milli Qurtuluş Cəbhəsi" ilə mübarizə aparmaqdansa, hakimiyyətdə qalmağa çalışdığını bildirmişlər. Cu və Quoç hücümun Diemin qorunmasızlığını ortaya çıxarıb xalqı ayağa qaldıracağını gözləsələr də, hadisələr bu istiqamətdə dəyişmədi.Bombalardan biri sarayın sol tərəfinə, Prezidentin kitab oxumaqda olduğu otağa düşdü, lakin partlamadı.Bu səbəbdən də prezident "İlahi bir qoruma"ya sahib olduğunu iddia etdi. Kiçik yaralarla qaçmağı bacaran prezidentin kiçik qardaşı Madame Ngo Dinh-dan başqa prezidentin ailəsi hücumdan yarasız qurtuldu, ancaq üç saray işçisi öldü və 30(bəzi mənbələrə görə isə 20) nəfər yaralandı. Hücumundan sonra Cử Kambocaya qaçmağı bacardığı halda, Quoç həbs olundu və həbsə göndərildi. Hücum nəticəsində Diem Cənubi Vyetnamdakı Amerika varlığına düşmən oldu.Diem onu prezidentlikdən salmaq istəməsini iddia edərək mətbuat azadlığı və siyasi birliklər üzərinə yeni məhdudiyyətlər gətirdi. ABŞ-nin bu hadisəni Cənub Vyetnamda vuruşma məqsədli qoşun saxlamağa haqlı çıxaracaq bir səbəb olaraq istifadə edəcəyini irəli sürdü. Ancaq ABŞ hadisədə tədbirli hərəkət etdi. Ölkə içində isə hücümlara Diệm və vəzifəlilərə istiqamətlənmiş tələlər hazırladı.
Hücumdan əvvəl
Cu 1960-cı ildə " hökumətə qarşı fəaliyyətdə olduğu " əsasıyla Diem tərəfindən həbsə göndərilən və Diem rejiminə qarşı çıxan (VNQDD) partiyasının liderlərindən olan Nguyen Van Lucun ikinci oğlu idi. VNQDD ilə eyni hərbi hissədən olan bir pilotun hücum etməsini planlaşdırdı. Qəribə bir şəkldə Quoç yaxın zamanlarda döyüş bölgələrindəki uğurlarına görə Diệm tərəfindən təqdirə layiq görülmüş və Viyetnam hava qüvvələriindəki ən yaxşı pilotlardan biri olaraq mükafatlandırılmışdı. Bir tərəfdən də Quoç VNQDD ilə əlaqələri olan qohumlara sahib idi. Cu Quoçu plana daxil olması üçün Newsweekdə yayımlanmış olan və Diemi tənqid edən bir məqaləni "dəlil" olaraq istifadə edərək və ordu ilə ABŞ-nin plandan xəbərdar olduğunu söyləyərək razı saldı. Quốca bağlı olan daha çox əskər var idi, amma əskərlərinin özünə sadiq olduqlarından əmin olmadığı üçün onları bu hücümda iştirak etməyə razı salmağa cəhd etmədi. Quoç və Cu Fransa və ABŞ-də təhsil almışdılar. Hücumdan illər sonra Cu, Diemin müxaliflərə qarşı münasibətini hücuma səbəb olaraq göstərdi. Cuya görə Diem hakimiyyətdə qalmağı Vyetnam milli qurtuluş cəbhəsi ilə mübarizə aparmaqdan daha üstün tuturdu və Diemin müxaliflərə qarşı münasibəti üzündən Cử 6 il idiki vəzifəsinin qalxmasını gözləyirdi. Cu Amerika hökumətini Diemə olan dəstəyinə görə tənqid etdi və bunun müharibə üçün çəkdiyi əziyyəti heçə saydığını deyərək "Amerikalılar həqiqətən kommunistlərlə mübarizə aparmaq istəyənlərimizə qapını bağlamışdı" dedi.
Hücum
Quoç və Cu, həmin sabah erkən saatlarda Marksist partizan qrupu olan və Cənubi Vyetnam hökumətini devirməsi üçün Şimali Vyetnam tərəfindən dəstəklənən Vyetnam milli qurtuluş cəbhəsinə qarşı uçuşlar hazırlamaq üçün Mekonq Deltasına göndərildi. Təşkilat Vyetnam dövlət ordusuna qarşı paytaxt Hoşiminin 60 km cənubuna hücumlar etmiş və böyük zərər vermişdi. Əmirdə deyildiyi kimi cənub istiqamətində davam etmək yerinə 2 pilot istiqamətlərini dəyişərək rəsmi Prezident iqamətgahı olan Müstəqillik Sarayına çevirdi. Bu, kommunist partiyalarının bir şey etmədən geri çəkilə biləcəkləri mənasına gəlirdi.
Saat 07:00 radələrində Cu və Quoç Amerikan istehsalı olan (A1H/AD-6 modeli) tək oturacaqlı hücum təyyarələri ilə sarayı incələmək üçün alçaqdan uçuş edərkən, Fransız müstəmləkə dövründə tikilmiş olan sarayın geniş otluq ərazilərində otlayan maralları qorxutmuşdular. Təyyarələr ikinci dəfə gəlişlərində əvvəlcə bomba və napalmla hücum etdikləri sarayı, sonradan pulemyot və raket atəşinə tutdular. İkili uçuşlarına Prezidentə bağlı olan qruplar gələnə qədər təxminən 30 dəqiqə ərzində davam etdilər. Pis hava şəraiti və buludların aşağıda olmasından istifadə edən təyyarələr saray ətrafında təxminən 150 m yüksəklikdə dairələr cızdı və zaman-zaman yenidən hücüm etmək üçün buludlaın arasından çıxıb təkrar buludların arasına qayıtdı. Hava hücumu Hoşimin qarnizonunu hazırlıqsız tutulduğuna görə, əskərlər təəccüb içində təyyarələrin tək başına yoxsa yerdən dəstək alaraq hücum etdiyini dəqiqləşdirə bilmədilər. Hökumətə bağlı tanklar və zirehli personal daşıyıcıları hücum nöqtələrinə gedərkən, zenit qrupları da atəşə başladı. Bu qrupların birindən edilmiş atəşlə az qala Bien Hoa Hava Üssüdən hökumətə bağlı bir təyyarə vurulacaqdı. 50 kalibrlik pulemyotla təchiz edilmiş iki tank və bir cox cip dumanla dolu şəhərin küçələrində tədbir məqsədli gəzirdilər.
Təyyarələrdən atılmış 230 kiloqramlıq ilk bomba sarayın sol tərəfinə, Diemin Corc Vaşinqtonun bioqrafiyasını oxumaqda olduğu otağa düşdü. Bombanın partlamaması Diemə sağ tərəfdəki zirzəmiyə qaçmağa vaxt verdi. Böyük qardaşı baş yepiskop , kiçik qardaşı , sığınacağa qaçarkən qolunu çatladan və uşaqları da ora qaşdı. Sarayın başqa yerlərində isə təxminən 3 işçi öldü və 30-a yaxın məsul şəxs yaralandı. Sarayın çölündə isə Amerikalı bir varlı iş adamı hücumu izləyərkən pencərədən yıxılması nəticəsində həyatını itirdi. Təəccüblərinə baxmayaraq bir çox şəhər sakinləri gün ərzində normal həyatlarına davam etdilər. Hücum 30 dəqiqə davam etdi, pilotlar bütün sarayı yerlə yeksan edəcək qədər bomba gətirmələrinə baxmayaraq, silahların hamısından istifadə etmədilər. Quốcun təyyarəsi bir bomba axtaran gəmidən açılan atəş nəticəsində ziyan gördü və bu səbəblədə çayını keçib Nha Beyə enmək məcburiyyətində qaldı. Enmə vaxtı Quoçun üzündə kiçik bir yaralanma oldu. Yaxınlıqdakı bir çay patrul xidməti tərəfindən tutulan Quoç, deyilənə görə sorğulanmağa aparılan zaman "o pis adamı öldürdümmü?" deyə soruşdu. Cu hücumun uğurlu bir şəkildə baş tutduğunu düşünərək Kambocaya qaçdı.Hücumçuların bacarıqları ilə əlaqədar olaraq, ABŞ hava qüvvələri hərbçisi "Onlar havada çox yaxşı iş bacardılar" ifadəsini işlətdi. Hücumdan sonra sarayn sol tərəfi tamamilə dağıldı. Təmir edilməsi çox çətin olduğu üçün Diem sarayın sökülərək yenidən tikilməsini əmr etdi və bu səbəblə saray 1966-cı ilə qədər bağlı qaldı.
Hücumdan sonra
Hücumun sonrasında etdiyi qısa açıqlamada Diem hücumu "tək başına olan bir hərəkət" olaraq xarakterizə edərək həyatda qalmasını "İlahi qoruma"sına bağladı.Daha sonra isə hücumda yaralananların əskərləri ziyarət etdi və hücumçuların iş yoldaşlarına hücum səbəbiylə məsul tutulmayacaqlarına dair söz verdi. ABŞ prezidenti Con F. Kennedi dərhal hücumu qınayan bir mesaj yollayaraq hücumun "dağıdıcı və pis niyyətli bir hərəkət" olduğunu və Diemin "təhlükəsizlikdə olmasından və ziyan görməməsindən" xoşbəxt olduqlarını bildirdi. ABŞ-nin Cənubi Vyetnam səfiri hücumu "iki fərdi hadisənin nəticəsi" olaraq dəyərləndirdi və hücumun xalqın hakimiyyətinə qarşı geniş bir narahatlıq yaratması mənasına gəlmədiyini dedi. Vyetnam Milli qurtuluş cəbhəsindən cavab gəlmədiyinə görə Noltinq hadisənin "məlum bir məqsədi olan anti-kommunist suiqəsdi cəhdi" olduğunu dedi. Ölkə parlamenti Diemin super notariat qanunverici orqanı prezidenti "etibarsızlara qarşı fundamental tədbirlər görməyə" çağırdı. Prezidentin hərbi müşaviri general Duong Van Minh hücumu "əsəbiləşdirilmiş pilotlara" bağladı və heç bir qoşunun prezidentə qarşı hərəkət etmədiyini söylədi. Mülki mühafizəçilər prezidentə sadiq qaldılar və komandirlər hava qüvvələrinə Tan Son Nhut aviabazasını ələ keçirməyi əmr etdilər. Diemin sözçüsü hücumda saraya qarşı napalmlardan istifadə olunması xəbərini təkzib etdi. Bunun səbəbi isə hava qüvvələrinin anbarlarında bu cür silahların olduğunu hökumətin gizlətmək istəməsi idi. O, vəziyyətin tam nəzarət altında olduğunu da söyləydi.
Vyetnam Hərbi Hava Qüvvələri (VHHQ) Diemə məktub göndərərək iki pilotun hərəkətlərinə reaksiya verdi. Məktubda hücumun "ordu ilə əlaqəsi olmayan ağılsız bir hadisə", "ordunun nüfuzuna xələl gətirən" və "davam edən milli mübarizəyə ziyan vurmaqla yanaşı, kommunistlərin məhv edilməsi məqsədləri üçün də qazanclı" olduğu bildirildi. Milli İnqilabi Hərəkat Ngu ailəsinin onları dəstəkləmək üçün geniş nümayişlər təşkil etməsi üçün istifadə etdiyi bir təşkilat olan Milli İnqilabi Hərəkat iki pilotun öldürülməsinə çağırdı və Diemin "ordu içərisində nizam-intizamı təmin etmək üçün mümkün qədər ciddi ölçü götürməsini" tələb etdi.
Quoç fəaliyyətinə görə həbs olundu, Cu isə Kambocada dil müləllimi olarq işə başladı. Diem Kambocadan Cu-nun təhvil verilməsini istədi, lakin bu tələb rədd edildi. Kamboca şahzadəsi Norodom Sihanouk Diemlə düşmən münasibətdə idi və Ngo ailəsi əvvəllər çevriliş cəhdlərini dəstəkləyərək Kamboca şahzadəsini taxtdan salmağa çalışmışdır. 1959-cu ildə Nhu Sihanouku bomba ilə öldürməyə çalışmışdı. Buna görə Sihanouk Diamı devirmək və ya öldürmək istəyənlərə sığınacaq verdi. 1960-cı ildə də Diemi devirməyə çalışan bir qrup paraşütçülərə sığınacaq vermişdi.
Diemin polisi hücumdan sonra gizlənən Cu-nun atasına zəng etdi. 1963-cü ilin noyabrında Diem öldürüldükdən sonra Quoç azad edildi və Cu 16 noyabr 1963-cü ildə Kambocadan qayıtdı. Hər ikisi bu tarixdən sonra hava qüvvələrində vəzifələrini davam etdilər. Quoç sonra podpolkovnik rütbəsinə yüksəldi, lakin 18 ay sonra, 20 aprel 1965-ci ildə, Vyetnamın şimalındakı hava hücumunda öldü.
Diemin reaksiyası
Sui-qəsd cəhdindən sonra Noltinglə ilk görüşündə Diem inadla mətbuatı hücumda ittiham etdi. Amerikalıların hücumu dəstəklədiyi iddiasını gücləndirmək üçün Newsweek-dəki məqalədən və mətbuatda yer alan digər "alçaldıcı xəbərlərdən" istifadə etdi. Bəzi jurnalistlər hücumu yuxudan oyanış kimi görsələr də, Diem bunu "xəbərdarlıq vı öz məsuliyyətsizliyinin necə təhlükəli olacağını göstərən bir hadisə" olaraq gördüyünü söylədi.
Diem sui-qəsd cəhdinə müxaliflərə qarşı sərt tədbirlər görmək və mətbuata nəzarəti gücləndirməklə reaksiya verdi. Gizli şəkildə bir rəsmi şəxs etiraf etdi: "biz artıq mətbuat azadlığı haqqında danışmırıq və digər azadlıqları tələb etmirik. Diem özünü tam mühafizəli oliqarxiya ilə əhatə etmişdir". Nhu müxalifətə qarşı təzyiqləri əsaslandırmağa çalışdı və dedi: "Həmişə müxalifət olacaq. Bu adamları içəri atsan, yeni bir müxalifət meydana çıxacaq, çünki onlar mübahisə yaradan adamlardır". Madame Nhu bunu da əlavə etdi:"Pəncərəni güllə deyil, işıq və havanın daxil olması üçün açırsınız. Azadlıq istəyirik, ancaq onun tərəfindən istismar olmaq istəmirik".
ABŞ-nin reaksiyası
Hücum, Birləşmiş Ştatların döyüş qoşunlarını Vyetnamın cənubunda yayacağına dair söz-söhbətlərə səbəb oldu. O dövrdə ABŞ hərbçiləri yalnız məsləhətçilər idi. Diam hökumətinin qeyri-sabitliyi barədə mediada yayılan məlumatlara cavab olaraq ABŞ Dövlət Katibi Dean Rusk ABŞ-nin döyüş məqsədləri üçün qüvvələr göndərəcəyi iddialarını təkzib etdi. Rusk Vyetnam Milli Azadlıq Cəbhəsi ilə də danışıqlar aparırdı və "problemin mənşəyi" nin kommunistlər tərəfindən Cenevrə qaydalarının pozulması olduğunu söylədi. ABŞ-nin Hindistandakı səfiri Con Kenneth Qalbraith, bunun Köhnə Vyetnam hökumətindən daha çox qüvvə tələblərinə son verəcəyini iddia edərək Kennedini müharibə üçün qüvvələr göndərməyə inandırmağa çalışdı. Amerikalı bir müşahidəçiyə görə, sarayın bombalanması "Diemə qarşı böyük intriqalara" təşviq etdi. Cənubi Vyetnam rəhbərliyindəki hər hansı bir dəyişikliyin yaxşı olacağını dedi.
İstinadlar
- (ing. ). www.time.com http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,939947-2,00.html (#bare_url_missing_title). 2012-10-15 tarixində arxivləşdirilib.
- Homer Bigart. ""Vietnam's planes return to battle"" (ing. ). www.nytimes.com. 2 mart 1962. 19 noyabr 2019 tarixində arxivləşdirilib.
- Homer Bigart. ""Vietnamese win in stab at reds"" (ing. ). www.nytimes.com. 3 mart 1962. 19 noyabr 2019 tarixində arxivləşdirilib.
- Langguth, sf. 99.
- Homer Bigart. ""Saigon discounts pilots' raid on Presidential Palace"" (ing. ). www.nytimes.com. 28 fevral 1962. 19 noyabr 2019 tarixində arxivləşdirilib.
- Jones, Howard. Death of a Generation. New York. səh. 162-163. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
1962 Cenub Vietnam muteqillik sarayina bombali hucum Cenubi Vyetnamin paytaxti Sayqonda yerlesen prezidentin iqamet etdiyi teskil edilen hava hucumudur Hucumu teskil edenler ferqli pazisiyalardaki iki pilotlari olan leytenant Nguen Van Ku ile bas leytenant Fam Fu Kuok idi Pilotlar prezident ile yanasi siyasi meslehetcileri de olan ailesini de oldurmek meqsedi gudmusduler Sagdaki qirmizi daire bombalardan birinin dusduyu yeri gosterir Hadisenin ardindan pilotlar hucumu Diemin Avtoqratiq usulu uzunden etdiklerini demisdiler Prezidentin Cenub Vietnam hakimiyyetini devirmekle tehdid eden Marksist Leninist bir partizan destesi olan Vietnam Milli Qurtulus Cebhesi ile mubarize aparmaqdansa hakimiyyetde qalmaga calisdigini bildirmisler Cu ve Quoc hucumun Diemin qorunmasizligini ortaya cixarib xalqi ayaga qaldiracagini gozleseler de hadiseler bu istiqametde deyismedi Bombalardan biri sarayin sol terefine Prezidentin kitab oxumaqda oldugu otaga dusdu lakin partlamadi Bu sebebden de prezident Ilahi bir qoruma ya sahib oldugunu iddia etdi Kicik yaralarla qacmagi bacaran prezidentin kicik qardasi Madame Ngo Dinh dan basqa prezidentin ailesi hucumdan yarasiz qurtuldu ancaq uc saray iscisi oldu ve 30 bezi menbelere gore ise 20 nefer yaralandi Hucumundan sonra Cử Kambocaya qacmagi bacardigi halda Quoc hebs olundu ve hebse gonderildi Hucum neticesinde Diem Cenubi Vyetnamdaki Amerika varligina dusmen oldu Diem onu prezidentlikden salmaq istemesini iddia ederek metbuat azadligi ve siyasi birlikler uzerine yeni mehdudiyyetler getirdi ABS nin bu hadiseni Cenub Vyetnamda vurusma meqsedli qosun saxlamaga haqli cixaracaq bir sebeb olaraq istifade edeceyini ireli surdu Ancaq ABS hadisede tedbirli hereket etdi Olke icinde ise hucumlara Diệm ve vezifelilere istiqametlenmis teleler hazirladi Hucumdan evvelCu 1960 ci ilde hokumete qarsi fealiyyetde oldugu esasiyla Diem terefinden hebse gonderilen ve Diem rejimine qarsi cixan VNQDD partiyasinin liderlerinden olan Nguyen Van Lucun ikinci oglu idi VNQDD ile eyni herbi hisseden olan bir pilotun hucum etmesini planlasdirdi Qeribe bir seklde Quoc yaxin zamanlarda doyus bolgelerindeki ugurlarina gore Diệm terefinden teqdire layiq gorulmus ve Viyetnam hava quvveleriindeki en yaxsi pilotlardan biri olaraq mukafatlandirilmisdi Bir terefden de Quoc VNQDD ile elaqeleri olan qohumlara sahib idi Cu Quocu plana daxil olmasi ucun Newsweekde yayimlanmis olan ve Diemi tenqid eden bir meqaleni delil olaraq istifade ederek ve ordu ile ABS nin plandan xeberdar oldugunu soyleyerek razi saldi Quốca bagli olan daha cox esker var idi amma eskerlerinin ozune sadiq olduqlarindan emin olmadigi ucun onlari bu hucumda istirak etmeye razi salmaga cehd etmedi Quoc ve Cu Fransa ve ABS de tehsil almisdilar Hucumdan iller sonra Cu Diemin muxaliflere qarsi munasibetini hucuma sebeb olaraq gosterdi Cuya gore Diem hakimiyyetde qalmagi Vyetnam milli qurtulus cebhesi ile mubarize aparmaqdan daha ustun tuturdu ve Diemin muxaliflere qarsi munasibeti uzunden Cử 6 il idiki vezifesinin qalxmasini gozleyirdi Cu Amerika hokumetini Dieme olan desteyine gore tenqid etdi ve bunun muharibe ucun cekdiyi eziyyeti hece saydigini deyerek Amerikalilar heqiqeten kommunistlerle mubarize aparmaq isteyenlerimize qapini baglamisdi dedi HucumHucum zamani siginacaga qacarken yaralanan birinci xanim Madame Ngo Dinh Nhu soldaki Quoc ve Cu hemin sabah erken saatlarda Marksist partizan qrupu olan ve Cenubi Vyetnam hokumetini devirmesi ucun Simali Vyetnam terefinden desteklenen Vyetnam milli qurtulus cebhesine qarsi ucuslar hazirlamaq ucun Mekonq Deltasina gonderildi Teskilat Vyetnam dovlet ordusuna qarsi paytaxt Hosiminin 60 km cenubuna hucumlar etmis ve boyuk zerer vermisdi Emirde deyildiyi kimi cenub istiqametinde davam etmek yerine 2 pilot istiqametlerini deyiserek resmi Prezident iqametgahi olan Musteqillik Sarayina cevirdi Bu kommunist partiyalarinin bir sey etmeden geri cekile bilecekleri menasina gelirdi Saat 07 00 radelerinde Cu ve Quoc Amerikan istehsali olan A1H AD 6 modeli tek oturacaqli hucum teyyareleri ile sarayi incelemek ucun alcaqdan ucus ederken Fransiz mustemleke dovrunde tikilmis olan sarayin genis otluq erazilerinde otlayan marallari qorxutmusdular Teyyareler ikinci defe gelislerinde evvelce bomba ve napalmla hucum etdikleri sarayi sonradan pulemyot ve raket atesine tutdular Ikili ucuslarina Prezidente bagli olan qruplar gelene qeder texminen 30 deqiqe erzinde davam etdiler Pis hava seraiti ve buludlarin asagida olmasindan istifade eden teyyareler saray etrafinda texminen 150 m yukseklikde daireler cizdi ve zaman zaman yeniden hucum etmek ucun buludlain arasindan cixib tekrar buludlarin arasina qayitdi Hava hucumu Hosimin qarnizonunu hazirliqsiz tutulduguna gore eskerler teeccub icinde teyyarelerin tek basina yoxsa yerden destek alaraq hucum etdiyini deqiqlesdire bilmediler Hokumete bagli tanklar ve zirehli personal dasiyicilari hucum noqtelerine gederken zenit qruplari da atese basladi Bu qruplarin birinden edilmis atesle az qala Bien Hoa Hava Ussuden hokumete bagli bir teyyare vurulacaqdi 50 kalibrlik pulemyotla techiz edilmis iki tank ve bir cox cip dumanla dolu seherin kucelerinde tedbir meqsedli gezirdiler Hucumda istifade olunanlara benzer A 1 Skyraider Teyyarelerden atilmis 230 kiloqramliq ilk bomba sarayin sol terefine Diemin Corc Vasinqtonun bioqrafiyasini oxumaqda oldugu otaga dusdu Bombanin partlamamasi Dieme sag terefdeki zirzemiye qacmaga vaxt verdi Boyuk qardasi bas yepiskop kicik qardasi siginacaga qacarken qolunu catladan ve usaqlari da ora qasdi Sarayin basqa yerlerinde ise texminen 3 isci oldu ve 30 a yaxin mesul sexs yaralandi Sarayin colunde ise Amerikali bir varli is adami hucumu izleyerken pencereden yixilmasi neticesinde heyatini itirdi Teeccublerine baxmayaraq bir cox seher sakinleri gun erzinde normal heyatlarina davam etdiler Hucum 30 deqiqe davam etdi pilotlar butun sarayi yerle yeksan edecek qeder bomba getirmelerine baxmayaraq silahlarin hamisindan istifade etmediler Quốcun teyyaresi bir bomba axtaran gemiden acilan ates neticesinde ziyan gordu ve bu sebeblede cayini kecib Nha Beye enmek mecburiyyetinde qaldi Enme vaxti Quocun uzunde kicik bir yaralanma oldu Yaxinliqdaki bir cay patrul xidmeti terefinden tutulan Quoc deyilene gore sorgulanmaga aparilan zaman o pis adami oldurdummu deye sorusdu Cu hucumun ugurlu bir sekilde bas tutdugunu dusunerek Kambocaya qacdi Hucumcularin bacariqlari ile elaqedar olaraq ABS hava quvveleri herbcisi Onlar havada cox yaxsi is bacardilar ifadesini isletdi Hucumdan sonra sarayn sol terefi tamamile dagildi Temir edilmesi cox cetin oldugu ucun Diem sarayin sokulerek yeniden tikilmesini emr etdi ve bu sebeble saray 1966 ci ile qeder bagli qaldi Hucumdan sonraHucumun sonrasinda etdiyi qisa aciqlamada Diem hucumu tek basina olan bir hereket olaraq xarakterize ederek heyatda qalmasini Ilahi qoruma sina bagladi Daha sonra ise hucumda yaralananlarin eskerleri ziyaret etdi ve hucumcularin is yoldaslarina hucum sebebiyle mesul tutulmayacaqlarina dair soz verdi ABS prezidenti Con F Kennedi derhal hucumu qinayan bir mesaj yollayaraq hucumun dagidici ve pis niyyetli bir hereket oldugunu ve Diemin tehlukesizlikde olmasindan ve ziyan gormemesinden xosbext olduqlarini bildirdi ABS nin Cenubi Vyetnam sefiri hucumu iki ferdi hadisenin neticesi olaraq deyerlendirdi ve hucumun xalqin hakimiyyetine qarsi genis bir narahatliq yaratmasi menasina gelmediyini dedi Vyetnam Milli qurtulus cebhesinden cavab gelmediyine gore Noltinq hadisenin melum bir meqsedi olan anti kommunist suiqesdi cehdi oldugunu dedi Olke parlamenti Diemin super notariat qanunverici orqani prezidenti etibarsizlara qarsi fundamental tedbirler gormeye cagirdi Prezidentin herbi musaviri general Duong Van Minh hucumu esebilesdirilmis pilotlara bagladi ve hec bir qosunun prezidente qarsi hereket etmediyini soyledi Mulki muhafizeciler prezidente sadiq qaldilar ve komandirler hava quvvelerine Tan Son Nhut aviabazasini ele kecirmeyi emr etdiler Diemin sozcusu hucumda saraya qarsi napalmlardan istifade olunmasi xeberini tekzib etdi Bunun sebebi ise hava quvvelerinin anbarlarinda bu cur silahlarin oldugunu hokumetin gizletmek istemesi idi O veziyyetin tam nezaret altinda oldugunu da soyleydi Vyetnam Herbi Hava Quvveleri VHHQ Dieme mektub gondererek iki pilotun hereketlerine reaksiya verdi Mektubda hucumun ordu ile elaqesi olmayan agilsiz bir hadise ordunun nufuzuna xelel getiren ve davam eden milli mubarizeye ziyan vurmaqla yanasi kommunistlerin mehv edilmesi meqsedleri ucun de qazancli oldugu bildirildi Milli Inqilabi Herekat Ngu ailesinin onlari desteklemek ucun genis numayisler teskil etmesi ucun istifade etdiyi bir teskilat olan Milli Inqilabi Herekat iki pilotun oldurulmesine cagirdi ve Diemin ordu icerisinde nizam intizami temin etmek ucun mumkun qeder ciddi olcu goturmesini teleb etdi Quoc fealiyyetine gore hebs olundu Cu ise Kambocada dil mulellimi olarq ise basladi Diem Kambocadan Cu nun tehvil verilmesini istedi lakin bu teleb redd edildi Kamboca sahzadesi Norodom Sihanouk Diemle dusmen munasibetde idi ve Ngo ailesi evveller cevrilis cehdlerini destekleyerek Kamboca sahzadesini taxtdan salmaga calismisdir 1959 cu ilde Nhu Sihanouku bomba ile oldurmeye calismisdi Buna gore Sihanouk Diami devirmek ve ya oldurmek isteyenlere siginacaq verdi 1960 ci ilde de Diemi devirmeye calisan bir qrup parasutculere siginacaq vermisdi Diemin polisi hucumdan sonra gizlenen Cu nun atasina zeng etdi 1963 cu ilin noyabrinda Diem olduruldukden sonra Quoc azad edildi ve Cu 16 noyabr 1963 cu ilde Kambocadan qayitdi Her ikisi bu tarixden sonra hava quvvelerinde vezifelerini davam etdiler Quoc sonra podpolkovnik rutbesine yukseldi lakin 18 ay sonra 20 aprel 1965 ci ilde Vyetnamin simalindaki hava hucumunda oldu Diemin reaksiyasi Ngo Dinh Diem Sui qesd cehdinden sonra Noltingle ilk gorusunde Diem inadla metbuati hucumda ittiham etdi Amerikalilarin hucumu desteklediyi iddiasini guclendirmek ucun Newsweek deki meqaleden ve metbuatda yer alan diger alcaldici xeberlerden istifade etdi Bezi jurnalistler hucumu yuxudan oyanis kimi gorseler de Diem bunu xeberdarliq vi oz mesuliyyetsizliyinin nece tehlukeli olacagini gosteren bir hadise olaraq gorduyunu soyledi Diem sui qesd cehdine muxaliflere qarsi sert tedbirler gormek ve metbuata nezareti guclendirmekle reaksiya verdi Gizli sekilde bir resmi sexs etiraf etdi biz artiq metbuat azadligi haqqinda danismiriq ve diger azadliqlari teleb etmirik Diem ozunu tam muhafizeli oliqarxiya ile ehate etmisdir Nhu muxalifete qarsi tezyiqleri esaslandirmaga calisdi ve dedi Hemise muxalifet olacaq Bu adamlari iceri atsan yeni bir muxalifet meydana cixacaq cunki onlar mubahise yaradan adamlardir Madame Nhu bunu da elave etdi Pencereni gulle deyil isiq ve havanin daxil olmasi ucun acirsiniz Azadliq isteyirik ancaq onun terefinden istismar olmaq istemirik ABS nin reaksiyasi Hucum Birlesmis Statlarin doyus qosunlarini Vyetnamin cenubunda yayacagina dair soz sohbetlere sebeb oldu O dovrde ABS herbcileri yalniz meslehetciler idi Diam hokumetinin qeyri sabitliyi barede mediada yayilan melumatlara cavab olaraq ABS Dovlet Katibi Dean Rusk ABS nin doyus meqsedleri ucun quvveler gondereceyi iddialarini tekzib etdi Rusk Vyetnam Milli Azadliq Cebhesi ile de danisiqlar aparirdi ve problemin menseyi nin kommunistler terefinden Cenevre qaydalarinin pozulmasi oldugunu soyledi ABS nin Hindistandaki sefiri Con Kenneth Qalbraith bunun Kohne Vyetnam hokumetinden daha cox quvve teleblerine son vereceyini iddia ederek Kennedini muharibe ucun quvveler gondermeye inandirmaga calisdi Amerikali bir musahideciye gore sarayin bombalanmasi Dieme qarsi boyuk intriqalara tesviq etdi Cenubi Vyetnam rehberliyindeki her hansi bir deyisikliyin yaxsi olacagini dedi Istinadlar ing www time com http www time com time magazine article 0 9171 939947 2 00 html bare url missing title 2012 10 15 tarixinde arxivlesdirilib Homer Bigart Vietnam s planes return to battle ing www nytimes com 2 mart 1962 19 noyabr 2019 tarixinde arxivlesdirilib Homer Bigart Vietnamese win in stab at reds ing www nytimes com 3 mart 1962 19 noyabr 2019 tarixinde arxivlesdirilib Langguth sf 99 Homer Bigart Saigon discounts pilots raid on Presidential Palace ing www nytimes com 28 fevral 1962 19 noyabr 2019 tarixinde arxivlesdirilib Jones Howard Death of a Generation New York seh 162 163 ISBN 0 19 505286 2